Η ιστορία του 12ου Δημοτικού Σχολείου Καβάλας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της πόλης.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Καβάλας ήταν κυρίως μουσουλμανικά και χτισμένα εντός των τειχών της παλιάς πόλης.
Το 1864 το χρόνιο αίτημα των Ελλήνων χριστιανών να χτίσουν εκτός των τειχών της παλιάς πόλης γίνεται δεκτό. Μετά την έκδοση αυτοκρατορικού διατάγματος της Οθωμανικής Αρχής αρχίζει να σχηματίζεται η νέα συνοικία του Αγίου Ιωάννη, συνοικία που είναι αμιγώς Ελληνορθόδοξη. Βασικό στοιχείο της Ελληνορθόδοξης κοινότητας είναι η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη που χτίζεται το 1866 – 1867 και το σχολείο. Την περίοδο αυτή και ως την απελευθέρωση, την περιοχή του σημερινού σχολείου καταλαμβάνει στάδιο όπου διοργανώνονται υπαίθριες αθλητικές εκδηλώσεις.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Καβάλας ιδρύεται το Σεπτέμβριο του 1913 το σχολείο του Αγίου Ιωάννη. Κτίζεται το 1932 το αρχικό κτήριο που ονομάζεται Γ΄ Δημοτικόν Σχολείον Καβάλας και το 1953 μετονομάζεται σε 12ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας. Η συνοικία του Αγίου Ιωάννη αρχίζει να ξεχωρίζει από την υπόλοιπη εργατούπολη που απασχολεί χιλιάδες καπνεργάτες. Συγκεντρώνει τις πιο εύπορες οικογένειες που χτίζουν εδώ τα πιο εντυπωσιακά αρχοντικά. Ωστόσο το ποσοστό διακοπής των σπουδών από τα παιδιά είναι υψηλό.
Μεταπολεμικά η κατάσταση αρχίζει να διαφοροποιείται. Ο αριθμός των παιδιών που εγκατέλειπαν το σχολείο μειωνόταν συνεχώς. Σ΄ αυτό συνετέλεσε και η θεσμοθέτηση της δωρεάν παιδείας, η οποία ξεκίνησε επί κυβερνήσεων Γεωργίου Παπανδρέου (1963 – 1965) με την κατάργηση των εκπαιδευτικών τελών και ολοκληρώθηκε στα τέλη τηςδεκαετίας, όταν καθιερώθηκε η δωρεάν διανομή των σχολικών βιβλίων.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 η όψη της συνοικίας του Αγίου Ιωάννη, όπως και όλης της Καβάλας αρχίζει να αλλάζει. Στη συνοικία μας τα υπέροχα αρχοντικά δίνουν τη θέση τους σε ψηλές πολυκατοικίες 5 και 6 ορόφων όπου βρίσκουν στέγη χιλιάδες οικογένειες που ήρθαν στην πόλη λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης. Όπως ήταν φυσικό ο αριθμός των μαθητών πολλαπλασιάζεται με ταχύτατους ρυθμούς. Το 1966 το 12ο Δημοτικό προάγεται από 6/θέσιο σε 7/θέσιο και το 1970 από 7/θέσιο σε 8/θέσιο. Το ευτύχημα είναι πως το 12ο Δημοτικό διαθέτει μια τεράστια έκταση 6 στρεμμάτων περίπου, αλλά συν τω χρόνω αποδεικνύεται πως το υπάρχον κτήριο είναι ανεπαρκές. Αξιοποιούνται και τα υπόγεια, ενώ οι τάξεις είναι πολυπληθείς με 40 ή και περισσότερους μαθητές.
Στις αρχές του 1980 αποφασίζεται η προσθήκη νέων αιθουσών για να αποσυμφορηθεί το παλιό κτήριο. Χτίζεται το καινούριο κτήριο με 8 νέες αίθουσες και το Γυμναστήριο και είναι πλέον από τα πρώτα Δημοτικά Σχολεία που διαθέτουν και τέτοιο κλειστό αθλητικό χώρο. Με την απόφαση της τελευταίας μεταβολής το 1983 το σχολείο προάγεται σε 12/θέσιο.
Τότε ιδρύεται και το 25ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας που συστεγάζεται με το 12ο. Μετά από μια δεκαετία κατά την οποία μοιράζονται τα δύο σχολεία την ίδια έκταση, το 25ο μεταφέρεται σε άλλο κτήριο στην οδό Υψηλάντου και ο χώρος αποδίδεται αποκλειστικά στο 12ο. Το 1998 αποφασίζεται η έναρξη της λειτουργίας του ολοήμερου τμήματος.
Το 2019 ξεκινούν οι εργασίες βιοκλιματικής αναβάθμισης του κτηρίου, παράλληλα με συνοδευτικά έργα (προσβασιμότητα ΑΜΕΑ, θερμοκήπιο κλπ). Οι μαθητές μέχρι την ολοκλήρωση των έργων το 2022 στεγάζονται σε όμορα σχολεία. Σήμερα μαζί με το 12ο νηπιαγωγείο και το 10ο Δημοτικό (που προσωρινά του παραχωρήθηκαν χώροι) αποτελεί το μεγαλύτερο σχολικό συγκρότημα της πόλης.
Κατσούλης Στυλιανός
