Αγαπημένα μας παιδιά, αυτή την εβδομάδα θα ασχοληθούμε με τη διατροφή στην καθημερινότητά μας.

Αφού διαβάσετε το παραμύθι που ακολουθεί, “πέντε σωματοφύλακες κλεισμένοι στο ψυγείο”, σε ένα χαρτί Α4 που θα το χωρίσετε κάθετα στη μέση και αφού γράψετε το όνομά σας, ζωγραφίστε στη μία πλευρά τι διάλεξε να φάει ο Μάνος και στην άλλη τι απέρριψε.

https://drive.google.com/file/d/1zFfWYvxCOmGrkHf0CfiY7VpZYgMmAr_R/view

Ο Μάνος διάλεξε φρούτα! (μήλο και μπανάνα), γιατί κατάλαβε πόσο σημαντικά είναι για τη συνολική υγεία του οργανισμού του, κι όπως λέει ο λαός μας “ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα”.

Ας ακούσουμε ένα ευχάριστο τραγουδάκι που μας μιλά για μήλα!

https://www.youtube.com/watch?v=_nunqL5fIlU&list=RD_nunqL5fIlU&index=1

Φύλλα εργασιών:

Ο Μάνος μας έδωσε την ιδέα να βάλουμε τα φρούτα στη διατροφή μας. Εσείς πόσα φρούτα φθινοπωρινά γνωρίζετε;

θα μας τα πείτε αύριο….

Ας ξεκινήσουμε ακούγοντας το τραγούδι: Δώρα της ελιάς.

https://www.youtube.com/watch?v=dL1GG_v7xVo&ab_channel=EviDinop&fbclid=IwAR17gAZtQV4iMMZJJzWguy549E4uiujEyytGIbfDVC16BUevBdKOxZe

 Η ελιά στην τέχνη και στη λογοτεχνία.

Πάρα πολλοί καλλιτέχνες,  κυρίως ζωγράφοι εμπνεύστηκαν από την ελιά και δημιούργησαν πίνακες ζωγραφικής  γνωστούς σε όλο τον κόσμο. Θα γνωρίσουμε ενδεικτικά κάποιους ενθαρρύνοντας τα παιδιά να παρατηρήσουν τα χρώματα, την τεχνική του κάθε ζωγράφου, πως είναι ντυμένοι οι άνθρωποι κλπ.

Παρακάτω βλέπουμε το λιομάζωμα, έργο του Έλληνα  ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ, περισσότερο γνωστού ως Θεόφιλου, (αν θυμάστε όταν μιλούσαμε για τον τρύγο είχαμε δει και άλλο έργο του ίδιου ζωγράφου με τον Θεό Διόνυσο).

Πίνακας του Έλληνα ζωγράφου Στρατή Αξιώτη με το ίδιο θέμα.

Και φυσικά δε θα μπορούσαμε να μη γνωρίσουμε και τους ελαιώνες του διάσημου Ολλανδού ζωγράφου Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

Βλέπουμε την παρακάτω παρουσίαση και ακούμε το τραγούδι που τη συνοδεύει.

https://www.youtube.com/watch?v=CW3ST8rqo7I

Φύλλα εργασίας γλώσσας και μαθηματικών.

Και ένα εύκολο κολλάζ για την ελιά.

Θα χρειαστείτε καφέ τέμπερα με την οποία θα “πασαλείψετε” το ένα σας χέρι και θα το αποτυπώσετε σ’ ένα χαρτί. (Αν δεν έχετε τέμπερα κάντε το περίγραμμα του χεριού σας στο χαρτί και μετά χρωματίστε το με ότι υλικό έχετε). Μέχρι να στεγνώσει το χαρτί μπορείτε να κάνετε βόλτα σ’ ένα  μέρος που υπάρχουν ελιές, να μαζέψετε φύλλα που θα βρείτε κάτω κι όταν επιστρέψετε σπίτι να τα κολλήσετε για κλαδιά.

Με φύλλα σχηματίστε και τα γράμματα  της λέξης  ΕΛΙΑ.

Δεκάδες τα ποιήματα, πολλοί οι ποιητές που έγραψαν για την ελιά. Αρχίζοντας από το  Όμηρο φτάνοντας στους πιο σύγχρονους. Εδώ  και πάλι θα αναφερθούμε ενδεικτικά σε κάποιους που κρίνουμε ότι είναι πιο “βατοί” για την ηλικία των μαθητών μας.

Ιωάννης Πολέμης: Πατρίδα τα λιοτρίβια σου.

Πατρίδα, τα λιοτρίβια σου δουλεύουν νύχτα μέρα,

με του λαδιού τη μυρωδιά γεμίζουν τον αέρα.

Κι ειν’ οι ελιές πατρίδα μου, ακούραστες γριούλες,

με τον καρπό τους τρέφουνε παιδάκια και μανούλες.

Κι ειν’ οι ελιές πατρίδα μου, δέντρα ευλογημένα,

που στέκονται στο άνεμο με τα κλαδιά απλωμένα.

Θα κλείσουμε με ένα μικρό απόσπασμα του σπουδαίου μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη  από τον “ήλιο τον ηλιάτορα”.

Εσείς στεριές και θάλασσες τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές,

ακούτε τα χαμπέρια μου μέσα στα μεσημέρια μου.

“Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ μόνον ετούτον αγαπώ”

Διαβάζουμε τη γνωστή φράση του Οδυσσέα Ελύτη για να καταλάβουμε τη σημασία της ελιάς για τη χώρα μας.

Συνοψίζοντας μάθαμε για την ελιά:

https://www.youtube.com/watch?v=t2XC6GJbh9Q

Καλό και δημιουργικό Σαββατοκύριακο!

Ενημέρωση: οι γονείς του 2ου τμήματος για να μπείτε στην τάξη της κ. Ειρήνης χρησιμοποιείστε το σύνδεσμο που σας στείλαμε στο 1ο e-mail.

Ελιά και χριστιανισμός.

Η ελιά θεωρείται από τη θρησκεία μας ιερό δέντρο.

Στη ρίζα μια ελιάς μέσα σε ένα ελαιώνα κάθισε  ο Χριστός να προσευχηθεί λίγο πριν τον συλλάβουν και τον οδηγήσουν στον Γολγοθά. Με λάδι αλείφουν τα μωράκια στη βάπτιση, με λάδι αλείφονται οι πιστοί στο μυστήριο του Ευχελαίου, λάδι καίνε τα καντηλάκια στις εκκλησίες και στους τάφους των νεκρών μας.

Υπάρχει  και μια  ιστορία που αναφέρεται στη Βίβλο ότι συνέβη πολλά χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού μας.

Η κιβωτός του Νώε.

Ζούσε κάποτε ένας πολύ καλός άνθρωπος που αγαπούσε πολύ το Θεό και λέγονταν Νώε. Γι΄ αυτό  και λίγο πριν γίνει ο κατακλυσμός, όπου τα πάντα σκεπάστηκαν από νερό, ο Θεός τον προειδοποίησε να φτιάξει μια κιβωτό (ένα μεγάλο ξύλινο καράβι) για να σωθεί ο ίδιος, η οικογένειά του και ένα ζευγάρι από όλα τα ζώα που υπήρχαν στη γη.

Μετά τον κατακλυσμό, ο Νώε άφησε ελεύθερο ένα περιστέρι, το οποίο επέστρεψε αργότερα κρατώντας στο ράμφος του ένα κλαδί ελιάς, σημάδι ότι το κακό είχε περάσει.

Γεωγραφική εξάπλωση της ελιάς.

Η ελιά καλλιεργείται στις περισσότερες περιοχές της  Ελλάδας εκτός από τα πολύ ορεινά μέρη όπου κάνει πάρα πολύ κρύο. Η χώρα μας παράγει πολύ  και καλό λάδι το οποίο πουλάει σε άλλες χώρες που δεν έχουν.

Κοιτάξτε τον παραπάνω χάρτη της Ελλάδας, στον οποίο  βλέπουμε τις περιοχές που καλλιεργούν τις περισσότερες ελιές, και προσπαθήστε να εντοπίσετε που κοντά μένουν η γιαγιά και ο παππούς που μας είπατε ότι καλλιεργούν τις δικές τους ελιές.

Οι ελιές καλλιεργούνται και σε όλες σχεδόν τις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα (Μεσογειακές χώρες), όπως η Ιταλία, η Τουρκία, η Συρία, η Ισπανία, η Τυνησία, το Μαρόκο και πολλές άλλες.

Καλλιεργούνται επίσης  και σε κάποιες άλλες χώρες του κόσμου, αλλά σε μικρότερη ποσότητα και όχι τόσο καλή ποιότητα λαδιού.

Μετράμε τις ελιές κάθε σειράς και γράφουμε το αποτέλεσμα στο δίπλα κουτάκι.

Αν σας βγάλαμε το λάδι, μπορείτε να περάσετε πιο ευχάριστα παίζοντας τα παιχνίδια που βρίσκονται στον παρακάτω σύνδεσμο.

http://games.sedik.gr/

Ελιά και αρχαία Ελλάδα.

Καταλάβαμε από τον μύθο για το όνομα της Αθήνας και την επιλογή της ελιάς πόση μεγάλη σημασία έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες σ΄ αυτό το δέντρο.

Καλλιεργούσαν  λοιπόν την ελιά σε όλη σχεδόν  την Ελλάδα όπου το κλίμα τους το επέτρεπε, και όταν είχαν πολύ λάδι το πουλούσαν σε άλλες πόλεις ή χώρες που δεν είχαν. Οι ελιές και το λάδι που  κάποια πόλη μπορεί να είχε σε αφθονία, στάθηκαν πολλές φορές αιτίες πολέμου με γειτονικές πόλεις. Επίσης πολλές φορές κατά τη διάρκεια ενός πολέμου οι εχθροί κατέστρεφαν τα ελαιόδεντρα ο ένας του άλλου για  να στερήσουν την τροφή του αντιπάλου τους.

Το λάδι που έβγαζαν το διατηρούσαν όλη τη χρονιά σε μεγάλα πήλινα δοχεία που λέγονταν αμφορείς.

 Εκτός από το φαγητό, το λάδι το χρησιμοποιούσαν στα λυχνάρια για φωτισμό,  ως φάρμακο για  θεραπείες δερματικών κυρίως προβλημάτων αλλά και ως καλλυντικό για την ομορφιά τους . Απεικόνιζαν την ελιά σε πολλά νομίσματα, δείχνοντας έτσι τη μεγάλη σημασία που της έδιναν.

Ελιά και αθλητισμός.

Στην αρχαία Ελλάδα, αγαπούσαν τον αθλητισμό και για το λόγο αυτό έκαναν πολλούς αθλητικούς αγώνες.

Στα Παναθήναια που ήταν  σημαντικοί αγώνες  της Αθήνας που γίνονταν για να τιμήσουν τη θεά Αθηνά, οι νικητές έπαιρναν για έπαθλο αμφορείς με λάδι.

Στους Ολυμπιακούς αγώνες που ήταν και οι σπουδαιότεροι κι έπαιρναν μέρος αθλητές από όλη την Ελλάδα, οι αθλητές πριν τον αγώνα άλειφαν με λάδι το σώμα τους για να έχουν καλύτερες επιδόσεις και  οι νικητές έπαιρναν για έπαθλο ένα στεφάνι αγριελιάς, που λέγονταν κότινος. 

Επίσης στους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες που διοργάνωσε η χώρα μας το 2004 και έγιναν στην Αθήνα, οι νικητές των αγώνων εκτός από τα μετάλλια στέφονταν και με στεφάνι αγριελιάς, δηλαδή με κότινο.

 Και μια που μιλάμε για αθλητισμό και γυμναστική, εμπρός σηκωθείτε, ώρα να γυμναστείτε κι εσείς!

Γυρίστε τον τροχό και κάντε ότι σας λέει.

https://wheelofnames.com/view/el/487-ypx/

Και για να μην ξεχνιόμαστε, δύο εύκολα φύλλα εργασίας.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Σήμερα προτείνω να κάνετε ένα πείραμα.  Βάλτε σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού,  νερό και μετά προσθέστε λίγο λάδι. Κλείστε καλά το μπουκάλι με το καπάκι του και αναδέψτε πολύ καλά. Σταματήστε για λίγο και μετά:  τι παρατηρείτε; τα δύο υλικά αναμίχθηκαν; ποιο υλικό είναι πάνω και ποιο κάτω;

Αύριο θα μας πείτε τα συμπεράσματά σας.

Ελιά και μυθολογία.

Με αφορμή την ελιά θα γνωρίσουμε δύο από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου στους οποίους πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες.

Υπήρχε κάποτε μια πόλη που δεν είχε όνομα και την κυβερνούσε ο βασιλιάς Κέκροπας. Η θεά Αθηνά  και ο θεός Ποσειδώνας  θέλησαν λοιπόν να δώσουν το όνομά τους σ΄ αυτή την πόλη. Ανέβηκαν στο βράχο της Ακρόπολης και μπροστά στους κατοίκους της πόλης, αποφάσισαν ότι όποιος τους πρόσφερε το ωραιότερο δώρο, θα την αποκτούσε. Ο Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του σε μια πλευρά του λόφου και αμέσως ανάβλυσε μια πηγή με νερό. Ο λαός θαύμασε, αλλά το νερό ήταν αρμυρό σαν της θάλασσας, που ήταν το βασίλειο του Ποσειδώνα κι έτσι δεν ήταν πολύ χρήσιμο. Το  δώρο  της Αθηνάς αφού χτύπησε με το δόρυ της το βράχο, ήταν ένα δέντρο ελιάς, κάτι που ήταν καλύτερο, μιας και θα παρείχε στην πόλη τροφή, λάδι και ξυλεία.  Έτσι,  κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη Αθήνα!

Δείτε τη σχετική παρουσίαση

https://www.youtube.com/watch?v=Tb1FQyn5_OY&feature=youtu.be

Από τότε πάνω στο βράχο της Ακρόπολης, που προς τιμή της θεάς  οι Αθηναίοι της έχτισαν και έναν καταπληκτικό ναό, τον Παρθενώνα, μπροστά σε ένα άλλο κτίσμα το Ερέχθειο, εκεί ακριβώς που χτύπησε με το δόρυ της η θεά, υπάρχει πάντα ένα δέντρο ελιάς!

Και  αφού η θεά Αθηνά ήταν η θεά της σοφίας, η πόλη της έγινε ξακουστή σε όλο τον κόσμο, γιατί εκεί αναπτύχθηκαν οι τέχνες , τα γράμματα και η φιλοσοφία. Και η πόλη της Αθήνας από τότε, έχει σαν σύμβολά της, την θεά Αθηνά  και την ελιά.

Βλέπουμε το παρακάτω σχετικό βίντεο της μονομαχίας… με σημερινά δεδομένα.

https://www.youtube.com/watch?v=O7U61C8gvjg&feature=youtu.be

Ας μάθουμε τώρα μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία με τα  οποία απεικόνιζαν τους δύο θεούς, κοιτάζοντας τους παρακάτω πίνακες αναφοράς.

   Αθηνά, θεά της σοφίας.                                              Ποσειδώνας, θεός της θάλασσας

Στο παρακάτω φύλλο εργασίας αν δεν έχουμε εκτυπωτή, απλώς βλέπουμε και αναφέρουμε ότι έχει σχέση με τη θεά Αθηνά.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Το να επισκεφτείτε την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα δεν είναι εφικτό τώρα, μπορείτε όμως να κάνετε μια βόλτα στο Πεδίο του Άρεως, να ανακαλύψετε το άγαλμα της θεάς Αθηνάς, να παρατηρήσετε τι φοράει και τι κρατάει και μετά να τρέξετε ανάμεσα στις αγριελιές που είναι μπροστά του. Αν κόψετε και με προσοχή ένα μικρό κλαδάκι τους και φτιάξετε ένα στεφάνι για το κεφαλάκι, τότε θα γυρίσετε νικητές στο σπίτι σας!

  Στην επόμενη συνάντησή μας θα μας πείτε τις εντυπώσεις σας.

Κλαδί ελιάς κρατάει το περιστέρι στο ράμφος του και μας καλεί  να μάθουμε περισσότερα για αυτή.

Έτσι στη  νέα θεματική ενότητα που ξεκινάμε σήμερα θα ασχοληθούμε με την ΕΛΙΑ.

Τονίζουμε τη σημασία της ελιάς στην ελληνική οικονομία αλλά και στην καθημερινή μας ζωή ( καρπός ελιάς και λάδι = μεσογειακή διατροφή)

Μαθαίνουμε τις λέξεις:

ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΟ και ΛΙΟΔΕΝΤΡΟ (το δέντρο της ελιάς), ΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ( ο αγρότης που ασχολείται με τη καλλιέργεια της ελιάς) , ΕΛΑΙΩΝΑΣ και ΛΙΟΣΤΑΣΙ (το χωράφι με τα πολλά ελαιόδεντρα), ΕΛΑΙΟΜΑΖΕΜΑ και ΛΙΟΜΑΖΩΜΑ ( το μάζεμα του καρπού της ελιάς), ΕΛΙΟΠΑΝΑ και ΛΙΟΠΑΝΑ ( τα πανιά που στρώνουν για να πέσουν πάνω οι ελιές μετά το ράβδισμα), ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟ και  ΛΙΟΤΡΙΒΙ ( το εργοστάσιο όπου ο καρπός της ελιάς συμπιέζεται και γίνεται λάδι), και  ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ και ΛΑΔΙ (τονίζουμε τη λέξη ελαιόλαδο  για να το διαφοροποιήσουμε  από τα άλλα λάδια)

Παρακολουθούμε  την παρακάτω σύντομη παρουσίαση.

https://www.youtube.com/watch?v=PJkWULktUzk

Άλλα παράγωγα  της ελιάς εκτός από το ελαιόλαδο.

ΠΑΣΤΑ ΕΛΙΑΣ , ΣΑΠΟΥΝΙ, ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ: Προσπαθήστε  σε ένα απλό χαρτί να ζωγραφίσετε ένα  ελαιόδεντρο που θα μας το δείξετε αύριο και όσο εσείς ασχολείστε  με αυτό η μαμά ή ο μπαμπάς μπορεί να σας ετοιμάσουν μία πεντανόστιμη ψημένη φέτα ψωμιού αλειμμένη  με λαδάκι και λίγη ρίγανη.

Θα τα πούμε αύριο!

Εκτυπώνουμε και διαβάζουμε το ποίημα της Γαλάτειας Γρηγοριάδου Σουρέλη, στη συνέχεια ζωγραφίζουμε ότι μας άρεσε από το ποίημα, αν δεν έχουμε εκτυπωτή ζωγραφίζουμε σε ένα απλό φωτοτυπικό χαρτί.

 Όμως ένα άλλο πουλί, το λευκό περιστέρι, κάποιο μήνυμα μας φέρνει. Ποιο άραγε;

Η συνέχεια αύριο……