25 Μαρ 2009

Τεχνητό αίμα από εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα

Συντάκτης: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ | Κάτω από: Γενικά

Βρετανοί επιστήμονες σχεδιάζουν να γίνουν οι πρώτοι στον κόσμο που θα επιτύχουν την παραγωγή απεριόριστων ποσοτήτων «τεχνητού» αίματος από εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα για χρήση σε επείγουσες περιπτώσεις ανάγκης μετάγγισης.

Αυτή την εβδομάδα αναμένεται να ανακοινωθεί ένα μεγάλο βρετανικό ερευνητικό πρόγραμμα κόστους περίπου 3,2 εκατ. ευρώ το οποίο ελπίζεται ότι σε τρία χρόνια θα επιτρέψει τις πρώτες μεταγγίσεις «τεχνητού» αίματος φτιαγμένου από βλαστικά κύτταρα εμβρύων. Τα έμβρυα αυτά θα έχουν προκύψει από διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης (ΙVF) και δεν θα χρησιμοποιούνταν για εμφύτευση στη μήτρα. Εκτιμάται ότι, αν η ερευνητική προσπάθεια στεφθεί με επιτυχία, θα βοηθήσει στο να σωθούν πολλές ζωές- από θύματα τροχαίων ατυχημάτων ως στρατιώτες στο πεδίο της μάχης- και θα φέρει επανάσταση στον τρόπο λειτουργίας των μονάδων μεταγγίσεων, οι οποίες βασίζονται σήμερα αποκλειστικά σε δίκτυα αιμοδοτών.

Πολλοί και διαφορετικοί βρετανικοί φορείς έχουν εμπλακεί στο νέο πρόγραμμα αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ- μεταξύ άλλων λαμβάνουν μέρος το Τμήμα για το Αίμα και τις Μεταμοσχεύσεις του Βρετανικού Συστήματος Υγείας, η Υπηρεσία Μεταγγίσεων της Σκωτίας και το Wellcome Τrust, ο μεγαλύτερος φιλανθρωπικός ιατρικός οργανισμός του κόσμου.

Ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Μαρκ Τέρνερ από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Μεταγγίσεων της Σκωτίας θα μελετήσουν ανθρώπινα έμβρυα τα οποία έχουν προκύψει από διαδικασία ΙVF ώστε να ανακαλύψουν εκείνα που είναι γενετικώς προγραμματισμένα για να αναπτυχθούν σε κύτταρα της ομάδας αίματος 0 αρνητικό- πρόκειται για την ομάδα που μπορεί να δώσει αίμα σε όλες τις άλλες ομάδες χωρίς φόβο απόρριψης.

Η συγκεκριμένη ομάδα αίματος είναι σχετικώς σπάνια- αφορά περίπου το 7% του πληθυσμού. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να παραχθούν απεριόριστες ποσότητες κυττάρων αυτής της ομάδας με χρήση εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων χάρη στη μοναδική ικανότητα των βλαστοκυττάρων να πολλαπλασιάζονται επ΄ αόριστον στο εργαστήριο.

Στόχος των ερευνητών είναι να κάνουν τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα να μετατραπούν σε ώριμα, ερυθρά αιμοσφαίρια που θα μεταφέρουν οξυγόνο στον οργανισμό για χρήση σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης μετάγγισης. Το αίμα που θα έχει παραχθεί με τη συγκεκριμένη διαδικασία θα έχει ένα βασικό πλεονέκτημα: δεν θα συνδέεται με κίνδυνο να έχει μολυνθεί με ιούς όπως ο ΗΙV ή εκείνος της ηπατίτιδας ή ακόμη και με την ανθρώπινη μορφή της νόσου των «τρελών αγελάδων».

Συγχρόνως το μεγάλο πλεονέκτημα των ερυθρών αιμοσφαιρίων ως συνθετικού προϊόντος είναι ότι δεν διαθέτουν πυρήνα, γεγονός που επιτρέπει στην αιμοσφαιρίνη στο κέντρο των κυττάρων να μεταφέρει οξυγόνο σε ολόκληρο το σώμα. Τι σημαίνει αυτό; Οτι τα συνθετικά αυτά ερυθρά αιμοσφαίρια δεν μπορούν να γίνουν καρκινικά αφού δεν περιέχουν πυρηνικό DΝΑ.

Η δημιουργία αίματος από εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα προκαλεί βέβαια και ηθικά ζητήματα καθώς είναι γνωστές οι αντιδράσεις που αφορούν τη χρήση τέτοιων κυττάρων για τη δημιουργία των οποίων απαιτείται η καταστροφή εμβρύων. Θεωρητικώς ένα και μόνο έμβρυο μπορεί να αποτελέσει την «πηγή» για δημιουργία αίματος που θα καλύπτει τις ανάγκες μιας ολόκληρης χώρας.

Αφήστε μια απάντηση