Chris_Papasotiriou’s blog

Το καλοκαίρι, δυστυχώς, ο αριθμός των ατυχημάτων αυξάνεται. Μάλιστα, όπως έγινε φανερό από πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, η χώρα μας κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις όσον αφορά στους θανάτους από πνιγμό. Πολλά από αυτά τα περιστατικά θα μπορούσαν να μην έχουν μοιραία κατάληξη, αν προσφέρονταν στα θύματα οι πρώτες βοήθειες εγκαίρως.

Επειδή η γνώση της παροχής πρώτων βοηθειών με τη μορφή προσπαθειών καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (κοινώς “φιλί της ζωής”) μπορεί να σώσει πολλές ζωές, είναι υποχρέωση όλων μας να ενημερωθούμε για την τεχνική αυτή, ώστε να την ολοκληρώσουμε επιτυχώς, αν παραστεί ανάγκη.

Τι ακριβώς είναι η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση;

Η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (ΚΑΑ) είναι μια διαδικασία υποστήριξης και διατήρησης της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος σε έναν άνθρωπο που έχει σταματήσει να αναπνέει (αναπνευστική παύση) και/ή η καρδιά του έχει πάψει να λειτουργεί (καρδιακή ανακοπή).

Πού αποσκοπεί και πότε θα πρέπει να επιχειρείται;

Η ΚΑΑ εφαρμόζεται με στόχο την αποκατάσταση και τη διατήρηση της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος, μέσω της παροχής οξυγόνου και αιματικής ροής στα ζωτικά όργανα του σώματος. Πρέπει να γίνεται όταν ο πάσχων (βρέφος, παιδί ή ενήλικος) είναι αναίσθητος και δεν αναπνέει, από εκπαιδευμένα άτομα ή επαγγελματίες υγείας -ιδίως από το πιο πεπειραμένο άτομο που παρευρίσκεται στο συμβάν. Η καρδιακή και η αναπνευστική ανακοπή μπορεί να προκληθεί από πληθώρα καταστάσεων, όπως: συστηματική αλλεργική αντίδραση, μη αποτελεσματική καρδιακή λειτουργία, ασφυξία, πνιγμός, πνιγμονή, απόφραξη των αεραγωγών οποιασδήποτε αιτιολογίας, φαρμακευτική αντίδραση, υπερδοσολογία φαρμάκων, ηλεκτροπληξία, έκθεση σε υπερβολικό κρύο, βαρύ σοκ ή τραυματισμός.

Πότε πρέπει να γίνεται προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης;

Η προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΑ) πρέπει να γίνεται όταν ένας άνθρωπος σταματά να αναπνέει ή όταν η καρδιά του παύει να χτυπά (όπως, για παράδειγμα, όταν παθαίνει καρδιακή ανακοπή). Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γίνεται προσπάθεια αναζωογόνησης, καθώς υπάρχει πιθανότητα ο πάσχων να ανακάμψει.

Πότε δεν πρέπει να γίνονται προσπάθειες ΚΑΑ;

Η ΚΑΑ δεν πρέπει να εφαρμόζεται ποτέ σε ένα υγιές άτομο, καθώς είναι δυνατόν να προκληθεί σοβαρός τραυματισμός της πάλλουσας καρδιάς.

Τι μπορεί να συμβεί αν δεν γίνει αμέσως προσπάθεια ΚΑΑ σε έναν πάσχοντα που έπαψε να αναπνέει;

Δυστυχώς, αν δεν γίνει προσπάθεια ανάνηψης, ο ασθενής θα καταλήξει μέσα σε πέντε με δέκα λεπτά.

Περιγραφή της τεχνικής

Η ΚΑΑ αποτελεί τμήμα του προγράμματος αντιμετώπισης επείγοντων περιστατικών. Πολλοί θάνατοι μπορούν να αποφευχθούν, αν το πρόβλημα αναγνωριστεί εγκαίρως και ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η προσπάθεια αποκατάστασης της αναπνοής και της κυκλοφορίας του αίματος. Η ΚΑΑ θα πρέπει να εφαρμόζεται μέσα στα πρώτα τέσσερα με έξι λεπτά από τη στιγμή της παύσης της αναπνοής, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος των εγκεφαλικών βλαβών και του θανάτου του πάσχοντος. Διαρκεί περίπου 15 έως 30 λεπτά της ώρας.

Τεχνητή αναπνοή στόμα με στόμα (φιλί της ζωής) και στόμα με μύτη:

Έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος τεχνητής αναπνοής και γίνεται με την εμφύσηση εκπνεόμενου αέρα του ανανήπτη μέσα στους πνεύμονες του θύματος. Η μέθοδος αυτή, γνωστή και ως “φιλί της ζωής”, έχει καθιερωθεί πια παγκόσμια και έχει υποκαταστήσει όλες τις άλλες γνωστές μεθόδους που σκοπό έχουν τη συμπίεση και την αυτόματη έκπτυξη του θώρακα. Τοποθετούμε το κεφάλι σε θέση υπερέκτασης (προς τα πίσω) και, αφού διαπιστώσουμε ότι δεν υπάρχουν ξένες ουσίες (εμέσματα, αίμα) ή ξένα σώματα μέσα στο στόμα, κλείνουμε τα ρουθούνια της μύτης με το ένα χέρι και εμφυσούμε τον εκπνεόμενο αέρα μας έπειτα από μια βαθιά εισπνοή. Αυτή είναι η τεχνητή αναπνοή “στόμα με στόμα” ή “φιλί της ζωής”. Στη μέθοδο αυτή η έκπτυξη του θώρακα επιβεβαιώνει την είσοδο του εκπνεόμενου αέρα του ανανήπτη στους πνεύμονες του θύματος και αποδεικνύει την ορθότητα και την αποτελεσματικότητα της τεχνικής.

Η φάση της εισπνοής επιτυγχάνεται ενεργητικά με την εμφύσηση του εκπνεόμενου αέρα και η φάση της εκπνοής πραγματοποιείται παθητικά χάρη στην ελαστικότητα του θωρακικού τοιχώματος και των πνευμόνων. Εάν ο θώρακας δεν εκπτύσσεται κατά την εμφύσηση, σημαίνει ή ότι υπάρχει εμπόδιο στην αναπνευστική οδό ή ότι η τεχνική δεν εφαρμόζεται σωστά. Στην περίπτωση αυτή έλκεται με τον αντίχειρα στο εσωτερικό του στόματος η κάτω γνάθος, το κεφάλι φέρεται προς τα πίσω (υπερέκταση) και καθαρίζεται και πάλι η αναπνευστική οδός από τυχόν κώλυμα. Επιχειρείται νέα εμφύσηση. Το ίδιο περίπου γίνεται στην τεχνητή αναπνοή “στόμα με μύτη”, με τη διαφορά ότι εδώ κλείνεται το στόμα και η εμφύσηση γίνεται με το στόμα του ανανήπτη στη μύτη του θύματος. Ο πνευμονικός αερισμός με εκπνεόμενο αέρα είναι αποτελεσματικός και ασφαλής, και μπορεί να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το μόνο μειονέκτημα είναι η μικρή περιεκτικότητα σε οξυγόνο του εκπνεόμενου αέρα (16%) έναντι του ατμοσφαιρικού (21%). Είναι ικανή όμως να διασώσει τη ζωή του θύματος. Στην τεχνητή αναπνοή “στόμα με στόμα” απαραίτητη είναι η υπερέκταση της κεφαλής για να απελευθερωθεί το ανώτερο τμήμα της αναπνευστικής οδού, διαφορετικά ο αέρας που εμφυσάται, και μάλιστα με υπερβολική πίεση, εισέρχεται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου διαμέσου του οισοφάγου στο στόμαχο του θύματος και προκαλεί τη διάτασή του. Πρόκειται για συνηθισμένο σφάλμα και για την αποφυγή του χρειάζεται προσοχή και κατάλληλη εκπαίδευση και εξάσκηση. Όταν ο στόμαχος έχει διαταθεί με αέρα, απαγορεύεται η πίεση του επιγαστρίου για την έξοδό του, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος αναγωγής και εισρόφησης γαστρικού περιεχομένο

Πρόκειται για μια τεχνική που περιλαμβάνει τη χορήγηση τεχνητών αναπνοών και την πραγματοποίηση εξωτερικών καρδιακών μαλάξεων μέσω συμπίεσης του θωρακικού τοιχώματος. Ο ανανήπτης (δηλαδή το άτομο που επιχειρεί να κάνει ΚΑΑ) προσπαθεί να παράσχει οξυγόνο στους πνεύμονες του πάσχοντα μέσω τεχνητής αναπνοής στόμα με στόμα. Στη συνέχεια, βοηθά στην κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά προς τα ζωτικά όργανα μέσω εξωτερικών συμπιέσεων του θώρακα. Και τα δύο στάδια της ΚΑΑ πρέπει να γίνονται με διαδοχικές εναλλαγές από το ίδιο άτομο, αλλά αν ένας ανανήπτης δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, είναι δυνατόν να προσπαθούν ταυτόχρονα δύο ανανήπτες: ο ένας θα κάνει τεχνητές αναπνοές και ο άλλος τις καρδιακές μαλάξεις.

Η καρδιακή μάλαξη (συμπίεση)

Αρχίζει να εφαρμόζεται στον τόπο του ατυχήματος, μόλις διαπιστωθεί η καρδιοπνευμονική παύση, από την απουσία σφυγμών και αναπνευστικών κινήσεων. Η εξωτερική καρδιακή συμπίεση με κλειστό θώρακα εφαρμόστηκε πρώτη φορά το 1960, στο νοσοκομείο της Βαλτιμόρης. Η τεχνική της στηρίζεται στο γεγονός ότι η καρδιά καταλαμβάνει το χώρο ανάμεσα στο στέρνο και τη σπονδυλική στήλη. Έτσι, όταν εφαρμοστεί πίεση επάνω στο στέρνο, η καρδιά συμπιέζεται μεταξύ αυτού και της σπονδυλικής στήλης και το αίμα εξωθείται από τις καρδιακές κοιλότητες προς τους πνεύμονες και την περιφέρεια. Όταν αίρεται η πίεση πάνω στο στέρνο, το θωρακικό τοίχωμα επανέρχεται, λόγω της ελαστικότητάς του, στην αρχική του θέση και έτσι δημιουργείται αρνητική πίεση η οποία προκαλεί πλήρωση της καρδιάς με αίμα. Το σημείο στο οποίο εφαρμόζεται η πίεση είναι το κάτω μισό του στέρνου, ακριβώς πάνω από την ξιφοειδή απόφυση. Ο ανανήπτης στέκεται δίπλα στο πλευρό του θύματος και τοποθετεί το πίσω τμήμα της παλάμης του ενός χεριού στο προκαθορισμένο σημείο του στέρνου και την παλάμη του άλλου χεριού επάνω στη ράχη του πρώτου. Τα δάχτυλα δεν πρέπει να αγγίζουν το θωρακικό τοίχωμα. Η πίεση εξασκείται μόνο με το πίσω τμήμα της παλάμης και πρέπει να είναι σταθερή και ισχυρή, έτσι ώστε το στέρνο να μετακινείται προς τη σπονδυλική στήλη περίπου 3 έως 5cm. Η ένταση της πίεσης εξαρτάται από την ηλικία και την ανατομική κατασκευή του θύματος. Αλλη πίεση εφαρμόζεται στο στέρνο ενός αθλητικού άνδρα και άλλη στο μικρό στήθος ενός βρέφους, όπου οι ρόγες των δαχτύλων του ανανήπτη αρκούν για την εφαρμογή της απαιτούμενης πίεσης. Είναι σημαντικό ότι η πίεση επάνω στο στέρνο πρέπει να γίνεται με το βάρος του σώματος του ανανήπτη, με τα χέρια άκαμπτα στους αγκώνες, έτσι ώστε το έργο της συμπίεσης να είναι ξεκούραστο.

Το θύμα τοποθετείται σε ύπτια θέση επάνω σε μία σκληρή και ανένδοτη επιφάνεια (δάπεδο ή σκληρή σανίδα), για να είναι περισσότερο αποτελεσματική η καρδιακή συμπίεση. Η συχνότητα των καρδιακών συμπιέσεων είναι 60 έως 70 το λεπτό και η αναλογία με την τεχνητή αναπνοή πρέπει να είναι πέντε προς ένα. Δηλαδή μία αναπνοή για κάθε πέντε καρδιακές συμπιέσεις. Η καρδιοπνευμονική ανάνηψη είναι φανερό ότι γίνεται πιο εύκολα και περισσότερο αποτελεσματικά, όταν ένα άτομο εφαρμόζει την τεχνητή αναπνοή και άλλο την καρδιακή συμπίεση ή όταν εναλλάσσονται περισσότερα άτομα κάθε πέντε με δέκα λεπτά στην προσπάθεια ανάνηψης του θύματος. Ισχυρή και βίαιη πίεση επάνω στο στέρνο, κατά τη διάρκεια της εξωτερικής καρδιακής μάλαξης, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως κατάγματα των πλευρών και του στέρνου, τραυματισμό της καρδιάς και των πνευμόνων ή του πνευμονοθώρακα και τραυματισμό του ήπατος, του σπλήνα, του στομάχου και του οισοφάγου.

Η διακοιλιακή συμπίεση της καρδιάς γίνεται στις περιπτώσεις που, ενώ υπάρχει ήδη λαπαροτομία, συμβαίνει και καρδιακή ανακοπή. Ο ανανήπτης, στην προκειμένη περίπτωση ο χειρουργός, συμπιέζει ρυθμικά την καρδιά μεταξύ της παλάμης του ενός χεριού που τοποθετείται επάνω στο στέρνο και της παλάμης του άλλου χεριού που εισάγεται κάτω από το διάφραγμα. Γίνεται όταν υπάρχει ήδη θωρακοτομή, στην περίπτωση καρδιακής ανακοπής και όταν δεν αποδίδουν η εξωτερική μάλαξη και η διακοιλιακή συμπίεση. Προκειμένου να γίνει ενδοθωρακική συμπίεση της καρδιάς, διενεργείται χωρίς καθυστέρηση ευρεία τομή κατά μήκος του τετάρτου ή του πέμπτου αριστερού μεσοπλεύριου διαστήματος, δύο περίπου δάχτυλα επί τα εκτός του χείλους του στέρνου. Στον άνδρα η τομή αντιστοιχεί ακριβώς κάτω από τη θηλή του αριστερού μαστού. Για να γίνει ενδοθωρακική συμπίεση της καρδιάς, το δεξί χέρι του ανανήπτη εισάγεται μέσα στο θώρακα και συμπιέζεται η καρδιά.

Όμως, η τεχνητή κυκλοφορία και η αναπνοή γίνονται και όταν υπάρχει το ενδεχόμενο καρδιακής παύσης, η οποία στα βρέφη εκδηλώνεται με έντονη βραδυκαρδίa

Οι προσπάθειες καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης πρέπει να συνεχίζονται μέχρι να έλθει κάποιος ειδικός και να αναλάβει τη φροντίδα του πάσχοντος. Όταν οι προσπάθειες ΚΑΑ γίνονται από ιατρικό προσωπικό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλα εξειδικευμένα μέσα ανάνηψης, όπως ηλεκτρική ανάταξη (απινίδωση, κοινώς ηλεκτροσόκ) ή ενδοκαρδιακή έγχυση φαρμάκων.

Σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιολόγων, η έγκαιρη έναρξη ΚΑΑ αυξάνει σε μεγάλο ποσοστό τις πιθανότητες ανάνηψης των ασθενών, ακόμη και όταν δεν γίνεται από κάποιον ειδικό, αν βέβαια πραγματοποιείται σωστά.

Δυστυχώς, οι περισσότερες προσπάθειες ΚΑΑ δεν καταλήγουν σε πλήρη ανάνηψη του θύματος. Συχνά ο πάσχων εμφανίζει εγκεφαλικές βλάβες, ακόμη και αν η καρδιά του ξαναρχίσει να λειτουργεί κανονικά. Γι’ αυτόν το λόγο η προσπάθεια ΚΑΑ συνήθως δεν συνιστάται στις περιπτώσεις χρονίως πασχόντων ή ασθενών σε τελικά στάδια νοσημάτων ή σε υπερήλικους με εύθραυστη γενική κατάσταση υγείας, καθώς δεν τους επιτρέπει να τερματίσουν με ηρεμία τη ζωή τους.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της ΚΑΑ;

Οι έντονες μη συντονισμένες πιέσεις του θώρακα μπορεί να προκαλέσουν κατάγματα των πλευρών και τραυματισμό των πνευμόνων.
Μικρό ποσοστό των ατόμων που ανένηψαν έπειτα από ένα επεισόδιο καρδιοαναπνευστικής ανακοπής επανέρχονται πλήρως στην προηγούμενη φυσιολογική τους κατάσταση. Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν κάποια διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας, ιδίως αν η προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης καθυστέρησε να ξεκινήσει.

Απαιτείται μεγάλη προσοχή.

Οι προσπάθειες καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης που δεν γίνονται σωστά ή που γίνονται σε άτομο στο οποίο η καρδιά εξακολουθεί να λειτουργεί, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες. Μην προσπαθείτε να κάνετε ΚΑΑ, εκτός αν:

1.Ο πάσχων έχει σταματήσει να αναπνέει.
2. Ο πάσχων δεν εμφανίζει σημεία ενδεικτικά καρδιακής λειτουργίας, όπως φυσιολογική αναπνοή, βήχα, κίνηση σε απάντηση στην πρώτη με δεύτερη τεχνητή αναπνοή ή σε επώδυνα ερεθίσματα
3.Δεν υπάρχει κάποιος πιο πεπειραμένος από εσάς για να ξεκινήσει την προσπάθεια. ΚΑΑ

Για τη βασική καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση έχετε στο μυαλό σας πάντα τον κανόνα των ABC:
Δηλαδή έλεγχος των αεραγωγών, έλεγχος της αναπνοής και της κυκλοφορίας με αυτήν τη σειρά προτεραιότητας. Πάντα να θυμάστε ότι προηγούνται οι τεχνητές αναπνοές πριν αρχίσετε τις καρδιακές μαλάξεις, οι οποίες βοηθούν στην κυκλοφορία του αίματος του ασθενή του οποίου η καρδιακή λειτουργία έχει διακοπεί.

Ο ασφαλέστερος τρόπος να μάθετε σωστά την τεχνική των καρδιακών μαλάξεων και των τεχνητών αναπνοών είναι να παρακολουθήσετε ένα από τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που διεξάγονται σε πολλά νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας ή σε ειδικούς οργανισμούς. Μπορείτε να ενημερωθείτε για τα κέντρα εκπαίδευσης των πολιτών στην τεχνική της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης από το υπουργείο Υγείας ή ακόμη και από το γιατρό σας.

Να θυμάστε ότι δεν οφείλουν μόνο οι γιατροί και οι άλλοι ειδικοί του χώρου της υγείας να είναι ικανοί να δώσουν τις πρώτες βοήθειες σε ένα συνάνθρωπο που πάσχει. Αν γνωρίζουμε τη βασική τεχνική της ΚΑΑ, είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε όταν δεν υπάρχει κάποιος πιο πεπειραμένος.

Η περίοδος των διακοπών είναι συνυφασμένη με τη θάλασσα και τον ήλιο. Τα θαλάσσια σπορ αποτελούν τις δημοφιλέστερες επιλογές ψυχαγωγίας για μικρούς και μεγάλους. Δυστυχώς, η αμέλεια και η απερισκεψία κάθε χρόνο προκαλούν ανθρώπινες απώλειες. Ο πνιγμός είναι η συχνότερη αιτία θανάτου ηλικιωμένων και παιδιών τους θερινούς μήνες.

Πνιγμός είναι όλα τα ασφυκτικά φαινόμενα και οι πολύπλοκες βιοχημικές μεταβολές και διαταραχές που ακολουθούν την απόφραξη των αεροφόρων οδών από βύθιση του σώματος στο νερό.

Υπάρχει διαφορά μεταξύ του πνιγμού σε γλυκό νερό και του πνιγμού στη θάλασσα.
Στην πρώτη περίπτωση το νερό από τις κυψελίδες λόγω διαφοράς οσμωτικής πίεσης μετακινείται γρήγορα προς τα πνευμονικά τριχοειδή και την κυκλοφορία του αίματος με όλα τα επακόλουθα:

• Aραίωση των ηλεκτρολυτών
• Kαταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων
• Yπέρμετρη αύξηση του όγκου του αίματος που κυκλοφορεί
• Kαρδιακή ανεπάρκεια
• Kοιλιακή μαρμαρυγή

Αντίθετα, όταν το υπέρτονο θαλασσινό νερό που περιέχει 3% χλωριούχο νάτριο μπει στις κυψελίδες, θα τραβήξει κυριολεκτικά το νερό από τα κύτταρα και την κυκλοφορία του αίματος μέσα σε αυτές και θα προκαλέσει μεγάλη αιμοσυμπύκνωση, ελάττωση του όγκου του αίματος, οξύ πνευμονικό οίδημα, υποξία και θάνατο.

Η εισπνοή μικρής ποσότητας νερού, γλυκού ή αλμυρού, προκαλεί έντονο ερεθισμό του λάρυγγα, που θα οδηγήσει σε λαρυγγόσπασμο, ο οποίος θα εμποδίσει την είσοδο νερού στους πνεύμονες και θα σταματήσει τον πνευμονικό αερισμό. Έτσι, προκαλούνται προοδευτικά υποξία, απώλεια της συνείδησης και λύση του λαρυγγόσπασμου, οπότε ελεύθερα πια το νερό μπαίνει στους πνεύμονες. Αυτό το γεγονός εξηγεί και τα διάφορα στάδια του πνιγμού:

Αρχικά το θύμα βυθίζεται κρατώντας την αναπνοή του, ξαναγυρίζει στην επιφάνεια κάνοντας άτακτες και απεγνωσμένες κινήσεις και βυθίζεται ξανά.

Στο δεύτερο στάδιο, σε μία εισπνοή μέσα στο νερό εισροφά μια μικρή ποσότητα νερού, η οποία προκαλεί λαρυγγόσπασμο, με αποτέλεσμα να χάνει τις αισθήσεις του.

Στο τρίτο στάδιο, μετά τη λύση του σπασμού, οι πνεύμονες γεμίζουν ενεργητικά νερό, το σώμα γίνεται πιο βαρύ και βυθίζεται.

Στο 15% περίπου των θανατηφόρων περιπτώσεων πνιγμού τα άτομα δεν εισροφούν μεγάλη ποσότητα νερού, αλλά πεθαίνουν από ασφυξία λόγω του λαρυγγόσπασμου. Αυτό το γεγονός πολλές φορές σώζει το θύμα, όταν στη φάση του λαρυγγόσπασμου, και πριν ακόμη εισροφήσει μεγάλη ποσότητα νερού, ανασυρθεί και έγκαιρα εφαρμοστεί τεχνητή αναπνοή. Το άτομο τις περισσότερες φορές είναι αναίσθητο και ψυχρό μυικά, ενώ δεν υπάρχει μυικός τόνος. Ο σφυγμός δύσκολα ψηλαφίζεται και η αναπνοή έχει σταματήσει, ενώ υπάρχουν αφρώδεις εκκρίσεις από το στόμα και τη μύτη και σημεία οξέος πνευμονικού οιδήματος.

Αν το θύμα έχει καταπιεί μεγάλη ποσότητα νερού, παρατηρείται διάταση της κοιλιάς και είναι αναμενόμενος ο εμετός, που μπορεί στη φάση της ανάνηψης να προκαλέσει νέα εισρόφηση. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στο πώς θα ανασυρθεί αυτός που πνίγεται από το νερό. Πολλές φορές το άτομο που σπεύδει για βοήθεια παρασύρεται από το θύμα και πνίγεται και το ίδιο. Το θύμα, στην προσπάθειά του να σωθεί, γαντζώνεται κυριολεκτικά επάνω στο σωτήρα του και τον παρασύρει στο βυθό.

Ο βασικός κανόνας της διάσωσης στο νερό είναι: ‘Πέταξε, ρυμούλκησε, κωπηλάτησε και μόνο τότε πήγαινε’..

Όταν το θύμα βρίσκεται κοντά στην ακτή, μπορούμε να του πετάξουμε ένα σκοινί, μια πετσέτα ή ένα ξύλο και να το τραβήξουμε στη στεριά. Αν μπορούμε να πλησιάσουμε το θύμα πατώντας στο βυθό, σπρώχνουμε προς το μέρος του ένα πλωτό αντικείμενο (σαμπρέλα αυτοκινήτου, σωσίβιο ή ένα πλαστικό στρώμα θαλάσσης) για να κρατηθεί ώσπου να φτάσει βοήθεια. Αν υπάρχει διαθέσιμη βάρκα, πλησιάζουμε το θύμα και το αφήνουμε να κρατηθεί από αυτήν ή από το κουπί ή το τραβάμε μέσα με προσοχή.

Ποτέ δεν προσπαθούμε να σώσουμε το θύμα μέσα στο νερό χωρίς να έχουμε την κατάλληλη εκπαίδευση. Μόνο με την άμεση εφαρμογή τεχνητής αναπνοής στόμα με στόμα μπορεί να σωθεί ένα άτομο που πνίγεται, δηλαδή μόλις βγει από το νερό και πριν ακόμη μεταφερθεί στην ακτή. Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση δεν μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στο νερό και κάθε τέτοια προσπάθεια αποτελεί χάσιμο χρόνου.

Στην επιφάνεια του νερού θα αρκεστούμε μόνο στην τεχνητή αναπνοή, που αρχίζει με δέκα δυνατές εμφυσήσεις για να περάσει ο αέρας μέσα από τους γεμάτους με νερό αεραγωγούς. Αν το στομάχι του θύματος είναι γεμάτο με νερό και εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις κάκωσης της σπονδυλικής στήλης, μόλις το θύμα φτάσει στην ακτή, στρέφουμε το κεφάλι του στο πλάι και πιέζουμε ελαφρά το επιγάστριο. Μπορούμε επίσης να τοποθετήσουμε το θύμα χωρίς χρονοτριβή πρηνηδόν και να το ανασηκώσουμε βάζοντας τα χέρια κάτω από την κοιλιά του. Στην ακτή, και εφόσον υπάρχει δυνατότητα, αντιμετωπίζεται το σοκ, χορηγείται οξυγόνο 100% και με πίεση διασωληνώνεται η τραχεία στο θύμα που είναι ακόμη αναίσθητο και μεταφέρεται γρήγορα στο νοσοκομείο.

Όταν υπάρχει υποψία κάκωσης σπονδυλικής στήλης, και μάλιστα της αυχενικής μοίρας, ταυτόχρονα με την τεχνητή αναπνοή τοποθετούμε το θύμα σε μια στερεή επιφάνεια που επιπλέει, όπως μια σανίδα ξύλου. Αν το θύμα επιπλέει με το πρόσωπο προς το νερό, προσπαθούμε να το φέρουμε σε ύπτια θέση με τις λιγότερες δυνατές κινήσεις. Ευθειάζουμε το κεφάλι με το σώμα του θύματος. Τοποθετούμε το ένα χέρι μας κάτω από το άνω άκρο στη μασχάλη του. Στρέφουμε το σώμα του σπρώχνοντας τον ώμο του και ενώ διατηρούμε το κεφάλι του στην ίδια ευθεία με το σώμα του. Η προσπάθεια ανάνηψης σε ένα άτομο που πνίγεται χρειάζεται περισσότερο χρόνο από ό,τι σε άλλες περιπτώσεις.

Η υποθερμία του σώματος του θύματος που προκαλείται σε βύθιση σε νερό με θερμοκρασία μικρότερη των 21° C προστατεύει τα ζωτικά του όργανα από την έλλειψη οξυγόνου. Επίσης, η έκθεση στο κρύο νερό ενεργοποιεί συγκεκριμένα αντανακλαστικά που μπορεί να διατηρήσουν βασικές ζωτικές λειτουργίες μεγάλο χρονικό διάστημα. Επομένως, η υποθερμία και τα προστατευτικά αντανακλαστικά μπορεί να παρατείνουν σημαντικά την ανοχή του αρρώστου στην υποξία.

Η παροχή βοήθειας προς κάποιο άτομο που κινδυνεύει να πνιγεί πρέπει να γίνεται πάντα με σύνεση και από άτομο που έχει την απαραίτητη εκπαίδευση και μυική δύναμη. Η πρόληψη ωστόσο είναι το σημαντικότερο σημείο που θα πρέπει πάντα να επικεντρώνουμε την προσοχή μας. Διατηρήστε την ψυχραιμία σας, εκτιμήστε σωστά τις συνθήκες και δραστηριοποιηθείτε άμεσα. Η βοήθεια προς το συνάνθωπο δεν στοιχίζει τίποτα.

Το καλοκαίρι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη θάλασσα και το κολύμπι. Μικροί και μεγάλοι κατακλύζουν τις παραλίες για να δροσιστούν και να επιδοθούν στα αγαπημένα τους θαλάσσια σπορ. Δυστυχώς όμως κάθε χρόνο οι θάνατοι από πνιγμό αυξάνονται. Οι λουόμενοι αγνοούν βασικούς κανόνες για την ασφαλή κολύμβηση θέτοντας σε κίνδυνο τη δική τους ζωή αλλά και των συνανθρώπων τους.

Οι γονείς αποτελούν πάντα πρότυπο για τα παιδιά τους, τα οποία λειτουργούν μιμητικά. Είναι σημαντικό λοιπόν πρώτα εσείς ως ενήλικοι να λαμβάνετε όλες τις προφυλάξεις, ώστε η κολύμβηση να γίνεται με ασφάλεια και να προσφέρει απόλαυση και χαλάρωση.

Για να χαρείτε τη θάλασσα είναι απαραίτητο να γνωρίζετε κολύμπι. Το γεγονός ότι μεγάλη έκταση της Ελλάδας βρέχεται από θάλασσα δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες πρέπει να γνωρίζουν κολύμπι από τη στιγμή της γέννησής τους. Γραφτείτε σε κάποια σχολή ή ναυτικό όμιλο, όπου εξειδικευμένοι γυμναστές θα σας μάθουν να κολυμπάτε σωστά, να ελέγχετε τις κινήσεις σας και την αναπνοή σας μέσα στο νερό. Βέβαια, η κατάλληλη ηλικία για να μάθει κανείς να κολυμπά είναι αυτή των τεσσάρων ετών. Μην ντρέπεστε επειδή δεν είστε πια παιδί. Υπάρχουν τμήματα και για ενηλίκους, ενώ μια καλή ιδέα θα ήταν να παρακολουθήσετε μερικά μαθήματα μαζί με το παιδί σας. Θα του δώσετε θάρρος και θα αισθανθεί περισσότερη σιγουριά για τις κολυμβητικές του ικανότητες. Ακόμα και αν το παιδί σας ολοκλήρωσε με επιτυχία τη διαδικασία εκμάθησης κολύμβησης, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ικανό να κολυμπά μόνο και χωρίς επίβλεψη.

Η επιλογή της παραλίας που θα επισκεφθείτε έχει μεγάλη σημασία. Αν συνηθίζετε να πηγαίνετε σε κάποια συγκεκριμένη, σημαίνει ότι γνωρίζετε καλά και το βάθος των νερών. Η γνώση του βάθους αλλά της σύστασης του βυθού θα σας προστατεύσει από ενδεχόμενες σωματικές βλάβες που μπορεί να προκληθούν από βουτιές.

Αναλάβετε την ευθύνη της επίβλεψης του παιδιού σας και των φίλων του ανεξάρτητα από την ηλικία τους, και εξηγήστε τους το λόγο για τον οποίο είστε κοντά τους. Τα παιχνίδια μεταξύ παιδιών στο νερό, είτε στη θάλασσα είτε στην πισίνα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς και πνιγμό. Βεβαιωθείτε ότι το οπτικό σας πεδίο είναι τέτοιο που σας επιτρέπει να ελέγχετε όλα τα παιδιά και ασχοληθείτε μόνο με την επιτήρηση. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά αν κάτι άλλο σας αποσπάσει την προσοχή έστω και για ένα λεπτό, ίσως να συμβεί αυτό που φοβάστε.

Μην αγοράζετε ‘μπρατσάκια’ ή σωσίβια για τα παιδιά προσπαθώντας να τα κάνετε να μάθουν να επιπλέουν γρηγορότερα. Καλύτερα είναι να προμηθευτείτε από κάποιο εξειδικευμένο κατάστημα ένα σωσίβιο-γιλέκο. Είναι ασφαλέστερο και δεν εμποδίζει τις κινήσεις του σώματος. Ωστόσο, ακόμα και το καλύτερο σωσίβιο δεν μπορεί να προσφέρει την απόλυτη ασφάλεια, καθώς τα υποβοηθητικά μέσα δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη των σωματικών ικανοτήτων του κολυμβητή.
Μάθετε τα παιδιά, αλλά θυμηθείτε και οι ίδιοι, ότι ποτέ δεν πρέπει να κολυμπούν μόνα τους. Η κολύμβηση σε ζευγάρια ή ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια σε περιπτώσεις που οι καιρικές συνθήκες κάνουν την κολύμβηση κοπιαστική. Ο φίλος θα σας βοηθήσει να ξεκουραστείτε και να βγείτε ευκολότερα στην ακτή.Μην καταναλώνετε αλκοόλ πριν μπείτε στο νερό για να κολυμπήσετε ή να κάνετε κάποιο θαλάσσιο άθλημα όπως σκι ή σέρφινγκ. Επίσης, μην πίνετε αλκοολούχα ποτά όταν έχετε επιφορτιστεί με το δύσκολο έργο της επιτήρησης των παιδιών. Συμβουλέψετε και εξηγήστε στα παιδιά, κυρίως αν διανύουν την περίοδο της εφηβείας, ότι το αλκοόλ προκαλεί αίσθημα κόπωσης, φούσκωμα, ζαλάδα και μειώνει τις αντιδράσεις μας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Ποτέ μην τρώτε οποιοδήποτε τρόφιμο ή μασάτε τσίχλα ενώ βρίσκεται μέσα στο νερό. Μπορεί να πνιγείτε προσπαθώντας να καταπιείτε την τροφή ενώ η αίσθηση του σωματικού βάρους αυξάνεται.

Ποτέ μην κολυμπάτε νυχτερινές ώρες ακόμα και σε περιοχές όπου γνωρίζετε τα νερά. Η έλλειψη φωτισμού δεν σας επιτρέπει να έχετε άμεση επίγνωση της απόστασής σας από την ακτή, ενώ μπορεί να χάσετε εύκολα τον προσανατολισμό σας.

Αν αισθανθείτε κόπωση, ζαλάδα ή τη θερμοκρασία του σώματός σας να μειώνεται, κολυμπήστε αργά μέχρι την ακτή ή ζητήστε βοήθεια.

Οι καιρικές συνθήκες παίζουν καθοριστικό ρόλο για την ασφάλειά σας. Τα παιχνίδια με τα κύματα μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνα. Γι’ αυτό μην κολυμπάτε ποτέ υπό ακραίες καιρικές συνθήκες και όταν βρέχει.

Τηρείτε πάντα τις υποδείξεις που κάνουν οι ναυαγοσώστες σχετικά με τις αποστάσεις κολύμβησης από πλεούμενα σκάφη όπως βάρκες, τζετ σκι και σανίδες του σερφ. Καμιά φορά οι ιδιοκτήτες των σκαφών παραβιάζουν τους κανόνες ασφαλείας και προσεγγίζουν περιοχές όπου επιτρέπεται μόνο η κολύμβηση. Ζητήστε τους ευγενικά να αποχωρήσουν ή ενημερώστε την πλησιέστερη λιμενική αρχή, η οποία θα μεριμνήσει για τη λήψη μέτρων.

Αφιερώστε λίγο από τον ελεύθερο χρόνο σας και παρακολουθήστε τα ειδικά σεμινάρια ναυαγοσωστικής και καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης. Θα μάθετε πώς μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που κινδυνεύει να πνιγεί και να του δώσετε τις πρώτες βοήθειες μέχρις ότου τον μεταφέρετε στο πλησιέστερο κέντρο υγείας.
Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί αν έχετε πισίνα στο σπίτι σας. Μπορεί να μην κρύβει τους κινδύνους της θάλασσας, αλλά θα πρέπει πάντα να τηρούνται οι κατασκευαστικοί κανόνες ασφαλείας και οι οδηγίες για τη σωστή συντήρησή της. Αν έχετε παιδιά καλό θα ήταν να τοποθετήσετε ειδικό κάλυμμα, ώστε τις ώρες που δεν μπορείτε να τα επιτηρήσετε να μην έχουν πρόσβαση στο νερό. Το ιδεώδες θα ήταν το σημείο όπου βρίσκεται η πισίνα να είναι τελείως ανεξάρτητο από το χώρο του σπιτιού ή του κήπου και φυσικά να είναι περιφραγμένο.Φροντίστε ώστε κοντά στην πισίνα να βρίσκετε μια τηλεφωνική συσκευή, ώστε αν παραστεί ανάγκη να τηλεφωνήσετε στο Κέντρο Αμεσης Βοήθειας ή σε κάποιον ιατρό που μπορεί να έλθει άμεσα στο σπίτι σας. Αν τα παιδιά σας είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν με ασφάλεια την πισίνα χωρίς επίβλεψη, υπενθυμίστε τους τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και τοποθετήστε ένα χαρτί με τα τηλέφωνα άμεσης ανάγκης δίπλα από την τηλεφωνική συσκευή.

Η υπευθυνότητα και η τήρηση βασικών κανόνων ασφαλείας είναι η μόνη λύση για να απολαμβάνετε ακίνδυνα την επαφή σας με το νερό. Η θάλασσα μπορεί να γίνει επικίνδυνη για εκείνους που την προκαλούν.

Η θέα ενός κορμιού που έχει αφεθεί στο χάδι του ήλιου είναι για τους περισσότερους από εμάς ελκυστική: τα απαλά καλοκαιρινά υφάσματα δείχνουν ομορφότερα πάνω μας, η επιδερμίδα μας παίζει με τις αποχρώσεις της σοκολάτας ή του ορείχαλκου και η αίσθηση που αποπνέουμε τόσο στους γύρω μας όσο και στον ίδιο μας τον εαυτό σφύζει από ευεξία. Είναι όμως πράγματι έτσι; Ας ενημερωθούμε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ώστε να μη θυσιάσουμε την υγεία μας στο βωμό της καλοκαιρινής ματαιοδοξίας.

Η προοπτική να αναδείξουμε ακόμη περισσότερο το “μεσογειακό μας χρώμα” φαντάζει δελεαστική τώρα το καλοκαίρι, αλλά, όπως όλοι γνωρίζουμε, αφενός ο ήλιος ευθύνεται για την πρόωρη γήρανση που ταλανίζει τους περισσότερους Έλληνες και αφετέρου το ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα που αφορά στην τρύπα του όζοντος καθιστά την έκθεσή μας στον ήλιο επίφοβη για την ανάπτυξη δερματολογικών νοσημάτων, με πιο επικίνδυνο βέβαια τον καρκίνο του δέρματος και ιδιαιτερα το μελάνωμα.

Τι είναι η ηλιακή ακτινοβολία

Ηλιακό έγκαυμα παθαίνουμε όταν έχουμε υποβληθεί υπέρμετρα στις υπεριώδεις ακτίνες, γνωστές και ως UVA (320-400 νανόμετρα) και UVΒ (290-320 νανόμετρα).

Η UVΒ έχει ενοχοποιηθεί για τα βασικοκυτταρικά και ακανθοκυτταρικά καρκινώματα, αλλά η σχέση της με το μελάνωμα, την πιο θανατηφόρο μορφή της νόσου, δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί από τους επιστήμονες.
Ορισμένες μελέτες, πάντως, υποστηρίζουν ότι περισσότερο ευπαθείς στο μελάνωμα είναι οι εργαζόμενοι που, ενώ καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους απασχολούνται σε κλειστούς χώρους, στη συνέχεια -κατά τη διάρκεια των διακοπών τους- εκτίθενται στον έντονο ήλιο. Απεναντίας, οι αγρότες, οι εργάτες και όσοι περνούν το μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητάς τους σε ανοιχτούς χώρους διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν το συγκεκριμένο καρκίνο του δέρματος. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το μαύρισμα δεν είναι παρά η φυσική αυτοάμυνα του οργανισμού μας απέναντι στην απειλή του ήλιου.

Εικάζεται ότι και η UVA συμβάλλει στην εμφάνιση νεοπλασιών στο δέρμα, καθώς διεισδύει στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας και εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Η UVA σίγουρα προκαλεί υπέρχρωση του δέρματος (καφεοειδείς κηλίδες ή στίγματα). Επιπλέον, μεγάλες ποσότητες των συγκεκριμένων ακτίνων εκπέμπονται στις κλίνες τεχνητών ηλιόλουτρων (σολάριουμ), ενώ διεισδύουν ακόμη και μέσα από τα παράθυρα, συμπεριλαμβανομένων και των παρμπρίζ των αυτοκινήτων.

Σύμφωνα με άρθρο της Mayo Clinic, είναι αναγκαίο να προστατεύουμε τον εαυτό μας από τις βλαβερές επιπτώσεις της καλοκαιρινής ραστώνης στην παραλία, χρησιμοποιώντας αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας και φορώντας κατάλληλα ρούχα. Όμως, στην περίπτωση του καρκίνου του δέρματος, και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το μελάνωμα, η αντιμετώπιση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή.

Μέτρα αυτοπροστασίας

Σύμφωνα πάντα με τη Mayo Clinic, υπάρχει μια σειρά μέτρων προφύλαξης που είναι απαραίτητο να ακολουθούμε προκειμένου να αποφύγουμε το θανάσιμο άγγιγμα του ήλιου στην επιδερμίδα μας:

Περιορίζουμε το χρόνο παραμονής μας κάτω από τον ήλιο.
Φοράμε προστατευτικά ρούχα και γυαλιά που απωθούν τις υπεριώδεις ακτίνες.
Χρησιμοποιούμε αδιάβροχα προϊόντα και επαναλαμβάνουμε την επάλειψη κάθε δύο ή τρεις ώρες -ή συχνότερα εάν κολυμπάμε ή ιδρώνουμε.
Αποφεύγουμε το σολάριουμ και όλα εκείνα τα προϊόντα που επιταχύνουν το μαύρισμα.
Συμβουλευόμαστε τον/τη γιατρό μας εάν λαμβάνουμε φαρμακευτική αγωγή που ενδέχεται να αυξάνει τη φωτοευαισθησία μας, καθιστώντας μας ευάλωτο/η σε εγκαύματα.
Πώς αντιμετωπίζεται το ηλιακό έγκαυμα

Παθαίνουμε ηλιακό έγκαυμα, όταν η έκθεσή μας στον ήλιο υπερβαίνει την ικανότητα της μελανίνης να προφυλάξει την επιδερμίδα μας. Ατομα με πολύ λευκή επιδερμίδα υπάρχει πιθανότητα να υποστούν έγκαυμα εάν εκτεθούν στο μεσημεριανό ήλιο μόλις 15 λεπτά, ενώ οι σκουρόχρωμοι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν στην ηλιακή ακτινοβολία περισσότερη ώρα.

Η ζημιά που κάνει ο ήλιος γίνεται άμεσα αισθητή: το δέρμα μας πονά και κοκκινίζει. Έξι έως 48 ώρες μετά το έγκαυμα πονάμε πολύ, ενώ σε ορισμένες βαριές περιπτώσεις εμφανίζονται φυσαλίδες στην επιδερμίδα μας . Κάποιες φορές ενδέχεται να εμφανιστούν φυσαλίδες μέχρι και στις γάμπες μας και, επειδή απελευθερώνονται τοξίνες, είναι πιθανόν να ανεβάσουμε πυρετό. Τρεις έως οκτώ ημέρες αργότερα αρχίζουμε να “ξεφλουδίζουμε”.

Οι μακροχρόνιες συνέπειες είναι επίσης σημαντικές, αφού ένα σοβαρό ηλιακό έγκαυμα διπλασιάζει τον κίνδυνο να αναπτύξουμε κακόηθες μελάνωμα. Εξάλλου, η χρόνια έκθεσή μας στον ήλιο συμβάλλει σημαντικά στη γήρανση της επιδερμίδας και στην εμφάνιση πρόωρων ρυτίδων.

Εάν έχουμε υποστεί ηλιακό έγκαυμα και πονάμε, είναι καλό να χρησιμοποιήσουμε ακεταμινοφαίνη, κρύες κομπρέσες και να κάνουμε συχνά μπάνιο με δροσερό νερό. Από την άλλη, πρέπει να αποφύγουμε τη χορήγηση ασπιρίνης, ιδίως στα παιδιά που εκτός από ζαλισμένα φαίνονται και άρρωστα, (κίνδυνος συνδρόμου Rye) όπως και τη βαζελίνη αλλά και τα προϊόντα που περιέχουν βενζοκαΐνη. Εάν εμφανιστούν φυσαλίδες, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε επιδέσμους ώστε να αποτρέψουμε τη μόλυνση.

Δείτε επειγόντως το γιατρό σας εάν:
Το έγκαυμα συνοδεύεται από πυρετό, το σημείο του εγκαύματος έχει ορώδες υγρό, νιώθετε ίλιγγο ή έχετε δυσκολίες στην όραση.
Στην περίπτωση που η επιδερμίδα μας έχει ήδη υποστεί βλάβη από την υπερβολική έκθεσή μας στον ήλιο, υπάρχουν πολλές θεραπείες που μπορούν να μειώσουν ή ακόμη και να αναστρέψουν τα σημάδια της πρόωρης γήρανσης. Μεταξύ αυτών είναι και κάποια συνταγογραφούμενα προϊόντα, τα οποία υπόσχονται να απαλύνουν, να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν το πέρασμα του χρόνου από πάνω μας. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν ελεγχθεί επαρκώς ούτε για την αποτελεσματικότητα ούτε για την ασφάλειά τους.

Πριν αφεθείτε στο αγκάλιασμα του ήλιου, θυμηθείτε ότι το έγκαυμα είναι πιο εύκολο να αποφευχθεί παρά να αντιμετωπιστεί. Γι΄ αυτόν το λόγο, μην παραλείπετε να χρησιμοποιείτε αντηλιακή προστασία εφαρμόζοντάς την στο πρόσωπο και τα χείλη σας 15-30 λεπτά πριν βγείτε έξω.

Το μέλλον των εφημερίδων θα είναι πλήρως ψηφιακό, όμως θα χρειαστούν 10 ως 15 χρόνια μέχρι οι αναγνώστες να γίνουν 100% ηλεκτρονικοί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του μεγιστάνα του παγκόσμιου Τύπου Ρούπερτ Μέρντοχ, προέδρου της News Corp., η οποία, μεταξύ άλλων, ελέγχει τη Wall Street Journal, τη New York Ρost, τους Times του Λονδίνου, τη Sun, το κανάλι Fox Business Network κ.α.

Μέρντοχ, μιλώντας στο Fox, σύμφωνα με τα ξένα πρακτορεία, είπε ότι οι εφημερίδες, που αντιμετωπίζουν συνεχή μείωση των εσόδων τους από τις έντυπες διαφημίσεις, καθώς και πτώση της κυκλοφορίας τους, πρέπει να αρχίσουν να χρεώνουν τους αναγνώστες των ηλεκτρονικών εκδόσεών τους. Ο Μέρντοχ εκτίμησε ότι στο μέλλον οι εφημερίδες θα συνεχίσουν να βγάζουν χρήματα από τους αναγνώστες και από τους διαφημιζόμενους, αλλά οι ίδιες θα είναι πολύ διαφορετικές από ό,τι τώρα. Όπως είπε, αντί για εκτύπωση στο χαρτί, οι εφημερίδες μπορεί να διαβάζονται πλέον σε μια φορητή οθόνη (π.χ. e-reader), που θα λαμβάνει ψηφιακά όλο το περιεχόμενο της εφημερίδας ασύρματα και θα ανανεώνεται κάθε μια ή δύο ώρες. Παράλληλα, οι αναγνώστες θα μπορούν να διαβάζουν τους τίτλους, επείγουσες ειδήσεις και περιλήψεις των κύριων άρθρων σε ένα κινητό Blackberry, σε μια φορητή συσκευή Palm ή οπουδήποτε αλλού.

«Όλα αυτά τα πράγματα είναι δυνατά. Μερικές από τις μεγαλύτερες ηλεκτρονικές εταιρίες του κόσμου δουλεύουν πάνω σε αυτά πολύ σκληρά», είπε. «Νομίζω ότι θα πάρει δύο ή τρία ακόμα χρόνια μέχρι όλα αυτά να κάνουν την εμφάνισή τους και έπειτα θα χρειαστούν πιθανότατα 10 με 15 χρόνια μέχρι το κοινό να αλλάξει τις αναγνωστικές συνήθειές του».

Ο Μέρντοχ κάλεσε τους αναγνώστες να συνηθίσουν την ιδέα ότι εφεξής θα πρέπει να πληρώνουν για να διαβάζουν την αγαπημένη τους εφημερίδα στο Ίντερνετ και είπε χαρακτηριστικά ότι «πλησιάζουν στο τέλος τους οι μέρες των δωρεάν on line ειδήσεων».

Σταδιακά, εκτίμησε, οι εφημερίδες όλο και πιο συχνά θα πουλάνε συνδρομές για πρόσβαση στο διαδικτυακό τους τόπο. Σχολίασε ακόμα ότι πολλές εφημερίδες ζημιώθηκαν, επειδή βιάστηκαν να αποκτήσουν παρουσία στο Ίντερνετ, ώστε να διευρύνουν το κοινό τους και να τραβήξουν περισσότερο την προσοχή του, όμως τώρα πια συνειδητοποιούν ότι πρέπει να αλλάξουν στρατηγική και να αρχίσουν να χρεώνουν για το ηλεκτρονικό περιεχόμενό τους.

Ο 78χρονος μεγαλο-επιχειρηματίας ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αρχίσει να χρεώνει τους αναγνώστες των ηλεκτρονικών εκδόσεων της News Corp. «μέσα στους επόμενους 12 μήνες», κάτι που ήδη κάνει η Wall Street Journal προκειμένου να αποκτήσει ο αναγνώστης πρόσβαση στο σύνολο του ηλεκτρονικού περιεχομένου της.

Τα σχόλια του Μέρντοχ συνέπεσαν, σύμφωνα με το έγκυρο περιοδικό “The Atlantic”, με μια «διακριτική» συνάντηση που είχαν χθες στο Σικάγο οι επικεφαλής των κορυφαίων αμερικανικών εφημερίδων για να συζητήσουν το μέλλον των εντύπων τους.

ΟΧΙ ΒΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1.Το βασικότερο λάθος, που κάνουν τα παιδιά είναι ότι δεν διαβάζουν καλά τα θέματα όταν φτάσουν στα χέρια τους.

Έχουν κάτι στο μυαλό τους και νομίζουν ότι αυτό τους ζητούν να απαντήσουν. Η καλή μελέτη του θέματος είναι το Α και το Ω στις εξετάσεις. Πολλοί μαθητές πέφτουν σε παγίδες διότι απάντησαν βιαστικά. Τα θέματα συνήθως είναι διατυπωμένα με σαφήνεια, συνεπώς έστω και στοιχειωδώς να έχει διαβάσει κάποιος, σίγουρα μπορεί να απαντήσει σε κάποια από αυτά.

ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
2.Δεύτερο βήμα είναι η κατάταξη των δεδομένων. Αυτό βοηθά να σκεφτούμε ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε προς τη λύση του ζητήματος.

ΜΑΖΕΥΟΥΜΕ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΕΣ
3Όταν κάτι δεν το γνωρίζουμε, προχωράμε στο επόμενο. Δεν σταματάμε ποτέ. Στόχος είναι να συγκεντρώσουμε έστω και μία μονάδα.

ΔΕΝ ΣΒΗΝΟΥΜΕ ΠΟΤΕ Ο,ΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΓΡΑΨΕΙ
4.Δεν σβήνουμε ποτέ ό,τι έχουμε γράψει. Χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο- από ανασφάλεια- σβήνουν απαντήσεις σωστές επειδή νομίζουν ότι είναι λανθασμένες. Συνήθως αμφισβητούν την τελευταία στιγμή ακόμη και τις βασικές γνώσεις τους.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
5.Στα μαθήματα που τα θέματα δίνονται σε δύο ομάδες (ομάδα Α΄ και ομάδα Β΄), δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις απαντήσεις των ερωτήσεων της ομάδας Β. Πρέπει να ανατρέξετε σε διάφορα σημεία του σχολικού βιβλίου και οι απαντήσεις να έχουν νοηματική αλληλουχία.

ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
6.Στα θεωρητικά μαθήματα, προσοχή στην αυτούσια αναπαραγωγή λέξεων- εκφράσεων του κειμένου, όπως και στην αναπαραγωγή του ύφους του συγγραφέα. Είναι αρνητικά στοιχεία.

ΚΑΝΤΕ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ
7.Στα θετικά μαθήματα: α) Προσοχή στα υποερωτήματα.

Τις περισσότερες φορές, τα συμπεράσματα των πρώτων ερωτημάτων πρέπει να χρησιμοποιηθούν στα επόμενα. β) Να χρησιμοποιείτε τους μηχανισμούς επαλήθευσης σε κάθε άσκηση, περιορίζοντας έτσι την πιθανότητα λάθους.

ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ
8.Στην έκθεση αποφύγετε σοβαρά λάθη όπως επαναλήψεις νοημάτων, άτακτη παράθεση σκέψεων, κυκλική πορεία στην ανάπτυξη του θέματος, που την επαναφέρει στο σημείο αφετηρίας με επαναλήψεις, προβολή μιας φανερά παράλογης θέσης.

ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ
9.Οι βαθμολογητές επισημαίνουν πολλές φορές ότι τα κείμενα είναι ακατανόητα και χρειάζονται αποκωδικοποίηση. Η προσπάθεια αυτή είναι εξαιρετικά κοπιαστική για τον καθηγητή και έχει συνέπειες σε εσάς. Άρα, δείξτε προσοχή στη διατύπωση του γραπτού σας.

Η ΒΙΑΣΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΛΑΘΗ
10.Οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και τύπου «σωστό – λάθος» κρύβουν παγίδες διότι… δείχνουν απλές.

Προσέξτε τη διατύπωση των ερωτήσεων, η βιαστική ματιά οδηγεί σε λάθος συμπέρασμα.

Συμβουλές στους υποψηφίους  ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ τα συνηθέστερα λάθη που συναντώνται σε γραπτά μαθητών:

Εκφραστικάή διατύπωσης. Παρατηρούνται στα γλωσσικά μαθήματα. Λάθηαπό κατανόηση ή παρεξήγηση του ζητουμένου (σύγχυση εννοιών ή σχέσεων εννοιών, σύγχυση συνθηκών στην Ιστορία, φιλοσοφικών θεωριών κ.λπ.).

Λάθηπροσήμων στις ασκήσεις των Μαθηματικών και της Φυσικής.

Λάθηστις χημικές αντιδράσεις της Χημείας.

Προσοχή στην εκφώνηση
Τα θέματα, έτσι όπως διατυπώνονται, απαιτούν προσεκτική μελέτη ώστε να γίνει κατανοητό ακριβώς ποια είναι τα ερωτήματα. Οι υποψήφιοι πρέπει να κατανοήσουν πλήρως την εκφώνηση, για να αντιληφθούν τι ζητάει. Πολλές φορές, βλέπουν επιφανειακά την εκφώνηση και ταυτίζουν λανθασμένα τα θέματα με ερωτήματα που ήδη έχουν μελετήσει. Ένα θέμα είναι δυνατόν να διατυπωθεί με πολλούς τρόπους και να απαιτεί διαφορετικές απαντήσεις.

Οδηγίες για τις απαντήσεις σε ερωτήσεις διαφορετικών τύπων

Αξιολογούνται η ορθότητα και η σαφήνεια των απαντήσεων, η συνθετική και δημιουργική ικανότητα των μαθητών και η συνολική συγκρότηση του γραπτού. Πρέπει οι απαντήσεις να είναι σύμφωνες με το νόημα του βιβλίου, να μην υπάρχουν σημαντικές παραλείψεις, κενά ή λογικά σφάλματα ή άλλες ασυναρτησίες. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη συνθετική και κριτική ικανότητα του μαθητή, στην επιχειρηματολογία που αναπτύσσει και στην πρωτοτυπία της απάντησής του, εφόσον το θέμα απαιτεί τη διατύπωση συλλογισμών και την έκφραση κρίσεων.

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
Σε γενικές γραμμές, ισχύουν οι ίδιες γενικές αρχές με εκείνες που αναφέρθηκαν και για την αξιολόγηση των απαντήσεων σε ερωτήσεις ανάπτυξης.

Εκτός από αυτές, λαμβάνονται υπόψη και η ευστοχία της απάντησης, η αποφυγή περιττών στοιχείων, η πυκνότητα των νοημάτων και η ικανότητα του μαθητή να εκφράζει με λίγα λόγια αυτό που θέλει να πει.

Ερωτήσεις αντικειμενικού ή κλειστού τύπου
α. Οι απαντήσεις σε αυτού του τύπου τις ερωτήσεις είναι από τη φύση τους ξεκάθαρες, εφόσον η ερώτηση και οι απαντήσεις είναι σωστά διατυπωμένες. Εάν κάποιος σημειώνει δύο ή περισσότερες απαντήσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η ορθή, η απάντηση θεωρείται λάθος.

β. Δεν ισχύει αυτό, εάν κάποιος μαθητής σημείωσε και άλλες απαντήσεις και μετά τις έσβησε ή τις διέγραψε.

γ. Πρόσθετες επεξηγήσεις, εφόσον αυτές δεν ζητούνται, δεν είναι απαραίτητες. Αν όμως αναγράφονται, δεν μετρούν αρνητικά.

Λοιπές γενικές τεχνικές υποδείξεις
α. Στην περίπτωση που το θέμα (ιδίως αν πρόκειται για άσκηση ή πρόβλημα) είναι χωρισμένο σε υποερωτήματα, τότε είναι δυνατόν σε ένα από τα αρχικά στάδια να υπάρξει κάποιο λάθος, αριθμητικό ή άλλο. Στη συνέχεια ο μαθητής διαπραγματεύεται σωστά το υπόλοιπο θέμα, χρησιμοποιώντας όμως το λάθος που προηγήθηκε. Στην περίπτωση αυτή, ο μαθητής χάνει μόρια μόνο στο υποερώτημα στο οποίο έκαμε το λάθος, ενώ τα μόρια των υπόλοιπων ερωτήσεων δεν επηρεάζονται από το λάθος αυτό.

β. Οι τύποι που χρησιμοποιούνται στις απαντήσεις και περιέχονται στα διδακτικά βιβλία δεν χρειάζονται απόδειξη, εκτός αν αυτό σαφώς ζητείται στην ερώτηση. Αντίθετα, πρέπει να αποδεικνύονται όλοι οι υπόλοιποι τύποι που χρησιμοποιούνται.

Πώς γίνεται η εξέταση και βαθμολόγηση

Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κ.λπ.) μίας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για τον σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία.

Οι μαθητές καλούνται:
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.

β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται:

1. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κ.λπ.)

2. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κ.λπ.)

3. Τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα-αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κ.λπ.)

4. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις Τα μυστικά της περίληψης
Οι υποψήφιοι στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας καλούνται να γράψουν την περίληψη του κειμένου που τους δίνεται. Τα αποτελέσματα από το βαθμολογικό κέντρο πιστοποιούν τις σοβαρές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι στην προσπάθειά τους να γράψουν μια εύστοχη περίληψη που τους εξασφαλίζει υψηλή ΠΡΟΣΟΧΗ
Προϋπόθεση συμμετοχής στις διαδικασίες επιλογής των τμημάτων που περιλαμβάνονται στο Μηχανογραφικό Δελτίο είναι η επίτευξη από τον υποψήφιο:

● είτε γενικού βαθμού πρόσβασης τουλάχιστον ίσου με το μισό του μέγιστου δυνατού βαθμού (10,00).

● είτε η συγκέντρωση συνόλου μορίων τουλάχιστον ίσου με το μισό του μέγιστου δυνατού αριθμού μορίων για κάθε σχολή ή τμήμα.

Δηλαδή, εάν ένας υποψήφιος έχει γενικό βαθμό πρόσβασης μικρότερο του 10, για να έχει πρόσβαση σε κάποιο τμήμα θα πρέπει να συγκεντρώνει το μισό του μέγιστου αριθμού μορίων στο τμήμα αυτό (δηλαδή 10.000

μόρια για τα τμήματα που δεν απαιτούν ειδικό μάθημα και 11.000 ή 12.000 μόρια για τα τμήματα που απαιτούν ειδικό μάθημα, με συντελεστή 1 ή 2 αντιστοίχως).

βαθμολογία (25 από τις 100 μονάδες). Σύμφωνα με τον Κώστα Αγγελάκο, λέκτορα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, η γραφή της περίληψης καθιστά απαραίτητη την άσκηση των μαθητών στην ανάγνωση του κειμένου.

Με την πρώτη ανάγνωσηοι μαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν το νοηματικό κέντρο του κειμένου. Είναι σημαντικό να αφιερωθεί χρόνος στην προσέγγιση των «νοηματικών κέντρων» που εντόπισαν οι μαθητές.

Η δεύτερη ανάγνωσηέχει στόχο την παρακολούθηση της σειράς εξέλιξης των γεγονότων- ιδεών στο κείμενο, παράγραφο προς παράγραφο. Στη συνέχεια, η επεξεργασία του κειμένου είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με την τεχνική των πλαγιότιτλων.

Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι περίληψη είναι η συνοπτική απόδοση του περιεχομένου ενός κειμένου με ένα σύντομο κείμενο που αποδίδει τις βασικές ιδέες του αρχικού κειμένου χωρίς να αλλοιώνει το πνεύμα του συγγραφέα.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περίληψης είναι ότι περικλείει το κύριο στοιχείο και τις ιδέες του κειμένου μόνο και δεν είναι σχολιασμός.

Δεν επιδιώκεται δηλαδή η εξήγηση, η ανάλυση ή η κριτική των σκέψεων και των ιδεών του συγγραφέα.

Η έκτασή της καθορίζεται σε δεδομένο αριθμό λέξεων (συνήθως 100-120 ή 80-100 λέξεις) από τον οποίο δεν πρέπει να υπάρχουν αποκλίσεις.

Η περίληψη είναι ένα νέο κείμενο, προσωπικό δημιούργημα του κάθε μαθητή.

Αυτό σημαίνει ότι οι υποψήφιοιδεν πρέπει να μιμούνται το ύφος του συγγραφέα και να αποφεύγουν, όσο είναι δυνατόν, τη χρήση λέξεων ή φράσεων του κειμένου.

Αν χρειαστεί να κάνουν κάτι τέτοιο με λέξεις και φράσεις- κλειδιά, τότε πρέπει να χρησιμοποιούν εισαγωγικά. Το ύφος να έχει καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα.

Η ισόρροπη ανάπτυξη των βασικών ιδεών του κειμένου. Οι υποψήφιοι οφείλουν να διακρίνουν το ουσιώδες από το επουσιώδες και μέσα από την περίληψή τους να αναδεικνύουν τις βασικές ιδέες. Να μην περιλαμβάνουν πληροφορίες που δεν σχετίζονται άμεσα με το κύριο θέμα ούτε λεπτομέρειες, παραδείγματα και διευκρινήσεις που δεν είναι απαραίτητες.

Είναι προτιμότερο η περίληψη να γράφεται ως μία ενιαία παράγραφος. Ωστόσο, υπάρχει και η δυνατότητα να χωριστεί σε παραγράφους με βάση τη δομή και το νόημα του δοθέντος κειμένου, ιδιαίτερα αν η έκτασή της το επιτρέπει.

them_plir_kat_d_esp_epan_0806.pdf

them_plir_kat_c_hmer_no_0806.pdf

them_plir_kat_c_hmer_no_0806.pdf

them_plir_kat_c_hmer_epan_0806.pdf