Τα κάλαντα είναι Ελληνικό έθιμο που διατηρείται ακόμα και το αγαπούν πολύ μεγάλοι και μικροί. Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι δύο μαζί ή και περισσότερα και τραγουδούν τα κάλαντα συνοδεύοντας το τραγούδι τους με το τρίγωνο ή ακόμα και κιθάρες, ακορντεόν, λύρες, ή φυσαρμόνικες.
Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι, χτυπούν την πόρτα και ρωτούν: «Να τα πούμε;». Αν η απάντηση από τον νοικοκύρη ή την νοικοκυρά είναι θετική, τότε τραγουδούν τα κάλαντα για μερικά λεπτά τελειώνοντας με την ευχή «Και του Χρόνου. Χρόνια Πολλά». Ο νοικοκύρης τα ανταμείβει με κάποιο χρηματικό ποσό, ενώ παλιότερα τους πρόσφερε μελομακάρονα ή κουραμπιέδες.
Να τα πούμε;;;
Το έθιμο του στολισμού του παραδοσιακού έλατου προέρχεται από τη Γερμανία. Στη χώρα μας ήρθε τα νεότερα χρόνια και καθιερώθηκε.
Στα πολύ παλιά χρόνια, πριν ακόμα οι άνθρωποι αρχίσουν να στολίζουν έλατο, υπήρχε το έθιμο του «Χριστόξυλου», το οποίο αναβιώνει ακόμα και σήμερα στη Βόρεια Ελλάδα!
Ο νοικοκύρης του σπιτιού διαλέγει από το χωράφι του το πιο γερό κλαδί ελιάς ή πεύκου και το τοποθετεί στο τζάκι του σπιτιού. Το ξύλο αυτό, που ονομάζεται «Χριστόξυλο», καίγεται για όλο το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων (από την ημέρα των Χριστουγέννων μέχρι και τα Φώτα).
Κατά την παράδοση το κάψιμο του Χριστόξυλου βοηθά τον Χριστό να ζεσταίνεται στην Φάτνη της Βηθλεέμ.
Πριν ο νοικοκύρης φέρει το Χριστόξυλο στο σπίτι, η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει καλά το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη.
Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, όπως λένε στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Κάτω από τη Γη υπάρχει ένα μεγάλο δένδρο, ωσάν στύλος πελώριος, και γερός, και βαστάει τη γη. Έτσι έλεγαν οι παλαιότεροι. Εκεί κάτω ευρίσκονται όλο το χρόνο οι Καλικάντζαροι και δουλεύουν νύκτα και ήμερα.
Προσπαθούν να κόψουν τον στύλο πού βαστάει τη Γη, γιατί θέλουν να την ιδούν να γκρεμίζεται και να γελούν. Κτυπούν λοιπόν με μικρά τσεκουράκια και πριονίζουν με πριονάκια. Κάθε χρόνο, μόλις ζυγώνουν να το κόψουν, να σου και έρχονται και τα Χριστούγεννα..
-“Άιντε, πάμε τώρα να γλεντήσουμε λίγο επάνω στη γη, πειράζοντας τους ανθρώπους, γιορτές ημέρες πού ήρθαν”, λένε. “Πάμε, και στο γυρισμό μας το αποκόβομε”.
Έρχονται λοιπόν κοντά μας. Τρώνε πίνουν και γλεντούν και πειράζουν τους ανθρώπους κάνοντας ζημιές: Τρυπάνε τα τσουβάλια με το αλεύρι, ανοίγουν την κάνουλα στο βαρέλι με το κρασί, τρομάζουνε τα ζωντανά, σκορπίζουν τη στάχτη από το τζάκι, τρομάζουνε τις κακόμοιρες τις γριές και κάνουν κάθε είδους σκανταλιές.
Μόλις έρχεται η παραμονή των Φώτων και βγαίνει ο παπάς με την αγιαστούρα τρομάζουν και φεύγουν! Τρέχουν να συνεχίσουν το πριόνισμα του δέντρου που βαστάει τη Γη και να ολοκληρώσουν το σκοπό τους. Στο γυρισμό τους όμως ευρίσκουν το δένδρο να έχει θρέψει. Και τότε αρχίζουν ξανά μανά απ’ την αρχή!
Ευτυχώς πού είναι κουτούτσικοι οι Καλικάντζαροι, για τούτο κάθε χρόνο πάντα τα ίδια κάμνουν και πάντα τα ίδια παθαίνουν με τούτο το θεόρατο δένδρο, που κρατάει τη γη ολόκληρη με τα χωριά της και με τις πολιτείες της.
Παλιά οι γιαγιάδες έκαιγαν στα τζάκια παλιοτσάρουχα. Η άσχημη μυρωδιά τους έκανε τους καλικάντζαρους να φεύγουν. Για να εξευμενίσουν οι άνθρωποι τα πειρακτικά αυτά πλάσματα, άφηναν γλυκά σ’ ένα σημείο του σπιτιού ή προσπαθούσαν να τα κάνουν ακίνδυνα, με διάφορους τρόπους.
Τοποθετούσαν ένα κόσκινο μπροστά από την πόρτα του σπιτιού, ώστε μέχρι να μετρήσει ο καλικάντζαρος από περιέργεια τις τρύπες, να λαλήσει ο πετεινός, οπότε αυτοί έτρεχαν να εξαφανιστούν.
Το αποτελεσματικότερο μέσο για να κρατηθούν μακριά οι καλικάντζαροι και κάθε άλλο δαιμόνιο θεωρήθηκε η φωτιά. Γι’ αυτό και όλο το Δωδεκαήμερο έμενε συνεχώς το τζάκι αναμμένο και μάλιστα με ξύλα αγκαθωτά για να έχει η φωτιά μεγαλύτερη δύναμη.
Ένα άλλο έθιμο της πατρίδας μας είναι ο στολισμός του καραβιού αντί για χριστουγεννιάτικο δέντρο!!!
Το καράβι συμβολίζει την καινούρια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή μετά τη Γέννηση του Χριστού αλλά και την αγάπη των Ελλήνων για τη θάλασσα, γι αυτό και το έθιμο αυτό το συναντάμε περισσότερο σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές.
Πρόσφατα σχόλια