Η Κιβωτός του Νώε
Έργο του αγιογράφου Θεόδωρου Πουλάκη [Χανιά Κρήτης π. 1620-Κέρκυρα 1692]
16. Η Εκκλησία ως κιβωτός φυλάει την αλήθεια
Τα κύρια σημεία του μαθήματος
- Με την κιβωτό του Νώε σώζεται το ανθρώπινο γένος και το ζωικό βασίλειο από τον κατακλυσμό
- Η κιβωτός της Διαθήκης περιείχε τις πλάκες με τις 10 εντολές που έδειχναν το θέλημα του Θεού και έσωζαν τον ισραηλιτικό λαό από την ανομία
- Η Αλήθεια είναι ο ίδιος ο Χριστός
- Η Εκκλησία είναι η κιβωτός, μέσα στην οποία φυλάσσεται η αλήθεια που σώζει όλους τους ανθρώπους
Συμπεράσματα
Οι άνθρωποι αποτελούν τώρα πια την κιβωτό της Αλήθειας, την Εκκλησία, της οποίας κεφαλή είναι ο ίδιος ο Χριστός. Η Εκκλησία κατέγραψε την αλήθεια, που ο Χριστός μάς δίδαξε, στην Καινή Διαθήκη, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων και στα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας. Τα μέλη της Εκκλησίας έκαναν πράξη όσα μας δίδαξε ο Χριστός και με αυτόν τον τρόπο έγιναν οι πραγματικοί φύλακες της αλήθειας, αυτοί δηλαδή που τη διέσωσαν με λόγια και με έργα.
Στην Εκκλησία του Χριστού μπορούμε όλοι μας να γίνουμε μια «ζωντανή κιβωτός», που θα αναλάβει να φυλάξει την αλήθεια και να την παραδώσει υπεύθυνα στις γενιές των ανθρώπων, που θα έρθουν μετά από εμάς.
Διαβάστε το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο
Quiz
Ο Πατριάρχης Φώτιος υπήρξε ένα από τα φωτεινότερα πνεύματα της εποχής του.
17. Τα σχίσματα τραυματίζουν την ενότητα των χριστιανών
- Σχίσματα εμφανίστηκαν από τα πρώτα χρόνια της ζωής της Εκκλησίας μας
- Το 1054 μ.Χ. συνέβη το μεγάλο σχίσμα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας
- Σήμερα γίνονται ουσιαστικές προσπάθειες για την αποκατάσταση των σχέσεων των Εκκλησιών
- Οι πρώτες έριδες χριστιανικών ομάδων στην εκκλησία της Κορίνθου
- H ενότητα της Eκκλησίας δοκιμάζεται
- Το οριστικό σχίσμα Ανατολής-Δύσης το 1054 μ. X.
- Σύγχρονες προσπάθειες για την υπέρβαση του σχίσματος
Διάβασε το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο
Το Μεγάλο Σχίσμα του 1054 μ.Χ.
Με τον όρο Σχίσμα εννοούμε τη διάσπαση της αδιαίρετης κατά την πρώτη χιλιετία Χριστιανικής Εκκλησίας, που συνέβη συμβατικά το 1054. Το Σχίσμα επηρεάστηκε από πολιτικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς παράγοντες, αλλά η βασική του αιτία δεν ήταν κοσμική, αλλά θεολογική. Οι Χριστιανοί της Ανατολής και της Δύσης διαφωνούσαν για τις Παπικές αξιώσεις και το Filioque.
Το Filioque
H διαμάχη είχε σχέση με τη διατύπωση του Συμβόλου της Πίστεως («Πιστεύω») για το Άγιο Πνεύμα. Το επίμαχο σημείο, όπως διαμορφώθηκε από τις Συνόδους Νικαίας και Κωνσταντινουπόλεως και ισχύει έως σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησίας, είχε ως εξής: «…και εις το πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον…». Η Δυτική Εκκλησία παρενέβαλε μια πρόσθετη φράση «Και εκ του Υιού» (Filioque στα Λατινικά), έτσι ώστε το Σύμβολο της Πίστεως να διαβάζεται στο συγκεκριμένο σημείο: «…και εις το πνεύμα το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός και εκ του Υιού εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον …».
Πολλούς αιώνες πριν από το Σχίσμα προέκυψαν ορισμένες διαφορές ανάμεσά τους, που σταδιακά τους αποξένωσαν. Αφορούσαν τον τρόπο της εκκλησιαστικής διοίκησης (Συνοδικό σύστημα στην Ανατολή, μονοκρατορία του Πάπα στη Δύση), τον τρόπο ερμηνείας της Παράδοσης (Filioque) και κυρίως τον τρόπο τέλεσης της Λατρείας (Εικονομαχία, διαφορές στη νηστεία και την τέλεση των μυστηρίων, χρήση αγαλμάτων στους ναούς της Δύσης, υποχρεωτική αγαμία για όλο τον κλήρο στη Δύση κ.ά).
Ο απεσταλμένος του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη καρδινάλιος Ουμβέρτος επέθεσε επιδεικτικά τη Βούλα Αφορισμού στην Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας στις 16 Ιουλίου 1054, πριν από την έναρξη της Θείας Λειτουργίας, παρόντων του Αυτοκράτορα και του Πατριάρχη. Αμέσως μετά ο Ουμβέρτος και η ακολουθία του αναχώρησαν από την Κωνσταντινούπολη με προορισμό τη Ρώμη, έχοντας πληροφορηθεί τον θάνατο του Νικόλαου Β’. Καθώς περνούσαν από τη δυτική πύλη της Βασιλεύουσας, ο καρδινάλιος ακούστηκε να λέει «Ο Θεός ας δει και ας κρίνει». Μάταια ένας διάκονος έτρεξε πίσω του παρακαλώντας τον να πάρει πίσω το έγγραφο του Αφορισμού. Ο Ουμβέρτος αρνήθηκε και πέταξε το έγγραφο στον δρόμο.
Η αντίδραση του Μιχαήλ ήταν άμεση. Παρά τις επιφυλάξεις του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου συγκάλεσε την ενδημούσα σύνοδο στις 24 Ιουλίου και ανταφόρισε όσους Παπικούς είχαν συντάξει τον αφορισμό ή συμφωνούσαν με το περιεχόμενό του. Επί πλέον ζήτησε από τους υπόλοιπους Πατριάρχες να αποδεχθούν την απόφαση αυτή της ενδημούσας Συνόδου. Έτσι, οριστικοποιήθηκε το Μεγάλο Σχίσμα Ανατολικής και Δυτικής Χριστιανοσύνης, το οποίο επισφραγίστηκε με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204).
Ο Πατριάρχης Μιχαήλ Κηρουλάριος (1043-1059)
Το Σχίσμα υφίσταται και σήμερα, παρά το γεγονός ότι στις 7 Δεκεμβρίου του 1965 ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας ανακάλεσαν τους αφορισμούς του Πάπα Λέοντα Θ’ και του Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριου, με τους οποίους είχε επέλθει η ρήξη του 1054.
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
Προς Κορινθίους Α’ Επιστολή Παύλου 1, 22-24 “Η σοφία του Θεού ως μωρία”
Α΄ Οικουμενική Σύνοδος.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος περιστοιχισμένος από στρατιώτες και συνοδικούς επισκόπους.
Μικρογραφία από χειρόγραφο του 9ου αι.μ.Χ., Verceli, Βιβλιοθήκη Αρχιεπισκοπής.
18. Οι αιρέσεις νοθεύουν την αλήθεια
Η ΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ. ΚΑΙ Η Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ.
[κάνε κλικ στην εικόνα ]
Βασικά σημεία του μαθήματος
- Οι αιρέσεις διαστρέφουν την ορθή διδασκαλία της Εκκλησίας μας
Η αίρεση ως ορισμός, είναι η αλλοτρίωση των δογμάτων από αυτούς που είτε παρερμηνεύουν, είτε προσπαθούν να εισαγάγουν στη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας μας ξένες αντιλήψεις.
- Οι αιρέσεις απειλούν την ενότητα της Εκκλησίας και τη σωτηρία των πιστών
- Οφείλουμε να γνωρίζουμε τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας μας και να επαγρυπνούμε για την προστασία της από τον κίνδυνο των αιρέσεων
- Οι συνέπειες των αιρέσεων : Οι σύγχρονες αιρέσεις προκαλούν πολλά προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα
Οι συνέπειες των αιρέσεων ήταν ανυπολόγιστες. Οι αιρέσεις δίχασαν την Εκκλησία και δημιούργησαν κλίμα φανατισμού. Οι διαμάχες αυτές έδωσαν την αφορμή στο κράτος να επεμβαίνει στις υποθέσεις της Εκκλησίας, χωρίς να δίνει πολλές φορές τις πιο σωστές λύσεις, αλλά κυρίως έκαναν αρκετούς χριστιανούς να χάσουν την ορθή πίστη και να αποκοπούν από το σώμα της Εκκλησίας.
- Αρειανισμός και μονοφυσιτισμός
- Η αντιμετώπιση των αιρέσεων
Οι πιστοί θα πρέπει να επαγρυπνούν και να μένουν σταθεροί στην ορθόδοξη πίστη και στην Παράδοση της Εκκλησίας μας. Πάνω από όλα, όμως, ο καθένας μας θα πρέπει να γνωρίζει ότι οι αιρετικοί είναι άνθρωποι που έχουν χάσει το δρόμο της σωτηρίας και ότι έχουμε χρέος να τους βοηθήσουμε να επιστρέψουν στην Ορθοδοξία.
19. Οι Σύνοδοι της Εκκλησίας μεριμνούν για τη διάσωση της χριστιανικής αλήθειας
- Οι Σύνοδοι αποτελούν βασικό θεσμό της δημοκρατικής οργάνωσης της Εκκλησίας μας και αποκαλύπτουν τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις για ζητήματα πίστης και εκκλησιαστικής ζωής
- Οι Οικουμενικές και τοπικές Σύνοδοι διατυπώνουν και διασαφηνίζουν την αλήθεια της Εκκλησίας μας εξασφαλίζοντας την ενότητά της
- Η Σύνοδος είναι βασικός θεσμός της Εκκλησίας μας
Η σύγκληση Συνόδων αποτελεί ένα ουσιαστικό γνώρισμα της ζωής και της δομής της Εκκλησίας μας και μαρτυρεί τη δυναμική παρουσία του Αγίου Πνεύματος για την αποσαφήνιση και διασφάλιση των σωτηριωδών αληθειών της πίστης μας.
Διαβάστε το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο εδώ [κλικ]
20. Η αποσαφήνιση της αλήθειας για τις εικόνες
- Η περίοδος της Εικονομαχίας και οι αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου
- Η αίρεση της Eικονομαχίας
- Την Κυριακή της Ορθοδοξίας η Εκκλησία γιορτάζει τη νίκη της εναντίον των αιρέσεων
Λίγα λόγια για το μάθημα…
Σύμφωνα με τον μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας Ιωάννη Χρυσόστομο, όπως η Εκκλησία μπορεί και αντιμετωπίζει τις διάφορες δυσκολίες το ίδιο μπορεί να κάνει και ο πιστός. Τα λόγια του αυτά επιβεβαιώθηκαν όταν ξέσπασε ο πόλεμος για την προσκύνηση των εικόνων.
Οι Χριστιανοί είχαν ανάγκη τις εικόνες επειδή στις χαρές και στις λύπες τους, τους στήριζαν και μετάγγιζαν γαλήνη στην ψυχή τους. Ήρθε όμως μια εποχή, που κάποιοι χριστιανοί, οι εικονομάχοι, θεωρούσαν πως ο Χριστός δεν έπρεπε να εικονίζεται και άρχισαν έναν πόλεμο έναντι στην Εκκλησία, χαρακτηρίζοντας τις εικόνες ως «βίβλους αγραμμάτων».
Η Εικονομαχία διήρκησε πολλά χρόνια και χωρίστηκε σε δύο περιόδους Διωγμών. Παρόλα αυτά μετά από πολλές προσπάθειες των Πατέρων, την πρώτη Κυριακή της Σαρακοστής, γιορτάστηκε η οριστική αναστήλωση των εικόνων, και από τότε γιορτάζουμε αυτή την μέρα, ως Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Διαβάστε το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο [κλικ]
21. Το Σύμβολο της Πίστεως: Βασικές αλήθειες με λίγα λόγια
- Το Σύμβολο της Πίστεως εκφράζει περιληπτικά την αυθεντική πίστη των χριστιανών
- Τα 12 άρθρα του συνοψίζουν τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας
- Το περιεχόμενο του Συμβόλου της Πίστεως
- Mε το «Πιστεύω» διακηρύσσουμε την ορθόδοξη πίστη μας
Το «Σύμβολο της Πίστεως» λέγεται αλλιώς και « Πιστεύω ».
Είναι ένα κείμενο, που περιέχει σε συντομία τις βασικές αλήθειες της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης.
Αποτελείται από 12 άρθρα.
Τα 7 πρώτα άρθρα διαμορφώθηκαν από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο (Νίκαια Βιθυνίας, 325 μ.Χ.).
Τα υπόλοιπα 5 άρθρα διατυπώθηκαν στη Β’ Οικουμενική Σύνοδο (Κωνσταντινούπολη, 381 μ.Χ.).
Σ’ αυτές τις Οικουμενικές Συνόδους οι Πατέρες ξεχώρισαν την Αλήθεια από την πλάνη. Είπαν τι ακριβώς πιστεύει και αποδέχεται η Ορθόδοξη Εκκλησία σε αντίθεση με τους αιρετικούς.
κλικ στην εικόνα για να μεταβείτε στο λογισμικό του Παιδ. Ινστιτούτου
Διαβάστε το μάθημα από το διαδραστικό βιβλίο
