Ο Αρλεκίνος είναι ο περίφημος καλλιτέχνης, ο ηθοποιός της ιταλικής Commedia dell’ Arte. Το όνομά του σημαίνει ο “μικρός διάβολος” και είναι ένας μοναχικός ήρωας με το χαρακτηριστικό καρό κοστούμι. Η στολή του Αρλεκίνου, αυτή η ξεχωριστή patchwork δημιουργία, λέγεται ότι έγινε αρχικά από κερωμένο χαρτόνι που μάλιστα κάλυπτε ολόκληρο το πρόσωπό του ενώ αργότερα, η στολή χαμήλωσε ως το λαιμό και προστέθηκε μια δερμάτινη μάσκα μισού προσώπου.
Ο Αρλεκίνος είναι ο ήρωας πολλών παραμυθιών και έχουν γραφεί πολλές ιστορίες γι΄αυτόν.
Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για μεγάλους ζωγράφους του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης αλλά και της σύγχρονης εποχής.
“Ο Αρλεκίνος και η κυρία του” (Harlequin and his lady), Τζιοβάνι Ντομένικο Φερέτι (1692-1768).
“Ο Αρλεκίνος και η Κολομπίνα” του Γάλλου ζωγράφου Έντγκαρ Ντεγκάς (1884)
“Ο Αρλεκίνος” (Harlequin, 1890) Πολ Σεζάν
Pierrot et Arlequin (Πιερότος και Αρλεκίνος), Πολ Σεζάν
“Ο Ακροβάτης και ο νεαρός Αρλεκίνος” (Acrobate et jeune Arlequin), 1905 Πάμπλο Πικάσο
“Ο καθισμένος Αρλεκίνος” (Seated Harlequin), Πάμπλο Πικάσο (1901)
Ο Παόλο σαν Αρλεκίνος, 1924. Πάμπλο Πικάσο
Τελευταίο αφήσαμε τον πίνακα που θα ασχοληθούμε περισσότερο…
“Το καρναβάλι των Αρλεκίνων” (Harlequin’s Carnival) του 1924-25 Joan Miro
Ο Zουάν Μιρό ήταν Καταλανός ζωγράφος και γλύπτης και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους υπερρεαλιστές καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.
Φέτος είπαμε να δράσουμε λίγο διαφορετικά! Πολλά και πανέμορφα τα έθιμα των Απόκρεων στη χώρα μας, θα τα δούμε, θα τα ζήσουμε και θα διασκεδάσουμε με την ψυχή μας. Καλό όμως είναι να δούμε και πώς επηρρέασε αυτή η παγκόσμια γιορτή την τέχνη και να έρθουμε σε επαφή μαζί της!
Έτσι με αφορμή αυτόν τον “παράξενο πίνακα”, θα παρατηρήσουμε, θα περιγράψουμε και θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το έργο του καλλιτέχνη (όλο μπορούμε – πρωτάκια είμαστε!).
Θα μιλήσουμε για τα χρώματα που χρησιμοποίησε ο ζωγράφος τα ονειρο-σύμβολα, με τα παράξενα σχήματα τα οποία αιωρούνται και δημιουργούν ένα αλλιώτικο καρναβάλι. Άραγε θα μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε μερικά από αυτά τα σύμβολα;.
Θα προσπαθήσουμε να αντιγράψουμε τον Μιρό και το καρναβάλι των Αρλεκίνων, για να έρθουμε πιο κοντά με τον αυθεντικό πίνακα!
Τα σύμβολα – σχήματα που χρησιμοποιεί ο Μιρό
Στη συνέχεια θα ζωγραφίσουμε τον δικό μας πίνακα με το καρναβάλι των αγαπημένων μας αντικειμένων!
Επίσης θα δούμε ένα καταπληκτικό βίντεο με το Καρναβάλι των Αρλεκίνων να ζωντανεύει …..
Θα μάθουμε πώς γεννήθηκε ο Αρλεκίνος μέσα από διάφορες ιστορίες και βιβλία
“Η γέννηση του Αρλεκίνου” όπως είναι ο τίτλος του πρωτοτύπου ιταλικού βιβλίου μας περιγράφει ακριβώς αυτό: το πως γεννήθηκε ο Αρλεκίνος, πως ξεπρόβαλε μέσα από ένα χρωματιστό…αβγό, πως απέκτησε τη χαρακτηριστική φορεσιά του αλλά και τις ξεχωριστές κινήσεις/στάσεις του σώματός του.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά….
Ο Αρλεκίνος γεννήθηκε μέσα σε ένα γιγάντιο αβγό και μάνα του ήταν η χαρά! Όταν ξεπρόβαλε δεν ήξερε τίποτα, ούτε καν πως τρώνε και το βασικότερο; Ήταν τσίτσιδος! Έπρεπε να ντυθεί! Κρύφτηκε λοιπόν σε μια βατομουριά γιατί πολύ φοβόταν και περίμενε. Ένας καρδινάλιος σκόνταψε πάνω στο απλωμένο πόδι του από απροσεξία και για να τον σώσει από την πτώση ο Αρλεκίνος προσπάθησε να τον κρατήσει με το χέρι του. Αποτέλεσμα να του σκίσει ένα κόκκινο τόσο δα υφασματάκι. Δεν έφτανε για τίποτα αλλά αυτό το μικρό κόκκινο ύφασμα του έδωσε μια ιδέα. Και κρυμμένος στη βατομουριά, κατάφερε να αποκτήσει ούτε ένα ούτε δύο αλλά είκοσι επτά κομμάτια ύφασμα, διαφορετικού χρώματος. Κάπως έτσι και με ραφτικά “έκπληξη” πραγματική έραψε την περιβόητη στολή του, φόρεσε ένα μαύρο καπέλο για να καλύψει το κεφάλι του που είχε ξεμείνει και κίνησε να βρει να φάει. Αλλά…τι μπορούσε να φάει; Δοκίμασε να φάει αέρα, το χέρι του, τα φύλλα της βατομουριάς αλλά όλα ήταν μια…απογοήτευση.
Άρχισε να μυρίζει φαγάκι δεξιά κι αριστερά αλλά όλες οι απόπειρές του κατέληγαν σε κουταλιές πάνω στα χέρια του. Στο τέλος, απογοητευμένος από τη ζωή, ζήτησε να τον πάρει ο Χάρος. Αλλά η μαύρη άμαξα που φάνηκε μπροστά του κι ήλπιζε να είναι ο Χάρος να τον πάρει, ήταν μια πραγματική αποκάλυψη. Και οι επιβάτες της θα σφραγίσουν οριστικά τη διάσημη σε όλο τον κόσμο ταυτότητά του.
Το παραμύθι του Roberto Piumini έχει πολύ χιούμορ. Και καθώς το διαβάζαμε στην τάξη, μόνο του φώναζε ότι θέλει δραματοποίηση. Τα παιδιά ξεκαρδίστηκαν. Το “εγώ, εγώ”, για το ποιος θα κάνει τον Αρλεκίνο για να απλώνει το πόδι από τη βατομουριά και να βουτάει τα υφασματάκια έδωσε και πήρε.
Διαβάζοντάς το θα μάθουμε γιατί ο Αρλεκίνος, ο “διαβολάκος” όπως είναι η μετάφραση της λέξης από τα ιταλικά, είναι χαρούμενος, ελαφρώς ατακτούλης, πάντα παρορμητικός, γιατί φοράει καπέλο, πως φτιάχτηκε η στολή του, γιατί σταυρώνει τις παλάμες του κάτω από τις μασχάλες (κλασική του στάση) και άλλα πολλά. Και όλα αυτά με αρκετό γέλιο, με μπόλικη φαντασία, σε μια πολύ ωραία δοσμένη ιστορία.
Ο Αρλεκίνος, η κλασικότερη ίσως φιγούρα της Κομίντια ντελ Άρτε, έχει τις βάσεις του στους Βατράχους του Αριστοφάνη, τους βυζαντινούς μίμους καθώς και τους θαυματοποιούς και πλανόδιους ακροβάτες του Μεσαίωνα. Δημιουργήθηκε τον 16ο αιώνα στη Γαλλία και φέρεται να υπηρετεί συνήθως τον Πανταλόνε, τον Ντοτόρε και τον Καπιτάνο. Το γυναικείο αντίστοιχο του Αρλεκίνου και συνήθης συμπρωταγωνίστριά του επί σκηνής, είναι η Κολομπίνα.
Στο τέλος θα σας παρουσιάσουμε τους πίνακές μας και θα περιμένουμε για τις εντυπώσεις σας!
Δεν μπορούμε να αντισταθούμε όμως και στην τελευταία κατασκευή που είναι, τι άλλο, μια μάσκα Αρλεκίνου!
Πηγές :
- http://www.elniplex.com/%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-roberto-piumini/
- http://paixnidokamomataa.blogspot.gr/2017/02/joan-miro.html
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BD_%CE%9C%CE%B9%CF%81%CF%8C
- http://taniamanesi-kourou.blogspot.gr/2016/02/joan-miro.html