Το πιο διαδεδομένο αλλά και από τα πλέον απρόσιτα στις αισθήσεις μας μέγεθος είναι η ενέργεια.

Είναι το φυσικό μέγεθος που συνοδεύει απαραίτητα κάθε μεταβολή στο φυσικό μας κόσμο, από την πιο απλή, όπως το ρίξιμο μιας πέτρας, μέχρι τις πιο πολύπλοκες όπως τα διάφορα βιολογικά φαινόμενα. Εν τούτοις είναι ένα μέγεθος “άγνωστο” στις αισθήσεις μας σε σχέση με άλλα, με την έννοια ότι δεν το βλέπουμε, δεν μπορούμε να το πιάσουμε, να το ακούσουμε ή να το γευθούμε. Η ενέργεια όμως παραμονεύει παντού.

Η ενέργεια είναι ένα φυσικό μέγεθος που το αντιλαμβανόμαστε κυρίως από τα αποτελέσματά της, που είναι γνωστά σαν έργο. Είναι πολύ καλά κρυμμένη στα διάφορα σώματα και φανερώνεται μόνο όταν τα σώματα αυτά μετέχουν σε διάφορα φυσικά ή χημικά φαινόμενα. Κανένας δεν αντιλαμβάνεται π.χ. την δυναμική ενέργεια που περικλείει μια γλάστρα στο περβάζι ενός μπαλκονιού. Όταν όμως κάποιο αδέξιο χέρι την αναγκάσει να αλλάξει θέση και να προσγειωθεί στο κεφάλι του κυρίου που στέκει κάτω, τότε η ενέργεια της γλάστρας γίνεται σίγουρα αντιληπτή από το αποτέλεσμά της.

Αν και είναι δύσκολος ο ορισμός της μπορούμε να πούμε ότι ενέργεια είναι το φυσικό μέγεθος που προκαλεί τις διάφορες μεταβολές στον υλικό κόσμο.

Πιο απλά

Ενέργεια, συνεπώς, είναι η ικανότητα ενός σώματος ή συστήματος να παραγάγει έργο.

 

 

 Ο άνθρωπος, εδώ και χιλιάδες χρόνια, αγωνίζεται διαρκώς, για να ελέγξει και να χρησιμοποιήσει την ενέργεια, προκειμένου να κάνει τη ζωή του πιο εύκολη.

Πριν από χιλιάδες χρόνια κατάφερε να ανάψει φωτιά και αξιοποίησε την ενέργεια, για να ζεσταθεί, για να φωτίσει τους χώρους που ζούσε και για να ψήσει την τροφή του. 

Η πραγματική επανάσταση όμως στην αξιοποίηση των διαφόρων μορφών ενέργειας ξεκίνησε, μόλις πριν από δύο αιώνες, με την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Κατασκευάσαμε σύνθετες συσκευές, που καθημερινά μετατρέπουν την ενέργεια από μία μορφή σε μία άλλη, διευκολύνοντας τη ζωή μας.

 

 

 

 

 

 

 Μπορεί οι συσκευές και οι μηχανές που κατασκευάζουμε, να είναι σήμερα πολύ πιο σύνθετες από τις παλιές, μπορεί να λειτουργούν πιο πολύπλοκα…

…η διαπίστωση όμως δεν άλλαξε:

Χωρίς ενέργεια δε γίνεται καμιά αλλαγή στη φύση!

 

______________________________________________________________________________________

Διάβασε το μάθημα στο διαδραστικό βιβλίο [κλικ]

1. Η ενέργεια έχει πολλά “πρόσωπα”

 

 

• Την ενέργεια που περιέχουν τα ορυκτά καύσιμα και οι τροφές την ονομάζουμε χημική,

 

• την ενέργεια που μεταφέρεται μέσα από τα ηλεκτρικά κυκλώματα ηλεκτρική,

 

• την ενέργεια που προκύπτει από την πυρηνική σχάση πυρηνική,

 

• ενώ την ενέργεια του φωτός φωτεινή.

 

• Την ενέργεια που μεταδίδεται από ένα θερμότερο σε ένα άλλο ψυχρότερο σώμα την ονομάζουμε θερμότητα.

 

• Την ενέργεια που έχει ένα σώμα λόγω της θέσης του ή των δυνάμεων που ασκούνται σε αυτό την ονομάζουμε δυναμική.

 

• Την ενέργεια που έχει ένα σώμα λόγω της κίνησής του την ονομάζουμε κινητική.

 

 

*

Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος

(δημιουργός Γρ. Ζερβός)

*

*

Εξάσκηση

[κλικ]

 

Αποθήκευσε την εικόνα στον υπολογιστή σου και μετά εκτύπωσέ την.

Συμπλήρωσε στα αντίστοιχα κουτάκια τις μορφές ενέργειας

______________________________________________________________________________________

 

 

 

 

Διάβασε το μάθημα στο διαδραστικό βιβλίο [κλικ]

 

2. Η ενέργεια αποθηκεύεται

Τα σώματα που αποθηκεύουν κάποια μορφή ενέργειας ονομάζονται αποθήκες ενέργειας και, όταν αυτή αρχίζει να απελευθερώνεται, τα σώματα μετατρέπονται σε πηγές ενέργειας.

 

• Ο άνθρακας,
• το πετρέλαιο,
• το φυσικό αέριο,
• το προπάνιο,
• το ουράνιο είναι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. 

 

• τη βιομάζα (συνολική μάζα των φυτικών και ζωικών οργανισμών),
• τη γεωθερμική ενέργεια (ενέργεια που περικλείεται στο εσωτερικό της γης με τη μορφή θερμότητας),
• την ενέργεια του νερού,
• την ηλιακή ενέργεια,
• την ενέργεια του αέρα (αιολική).

• Ιστολογιο Εγκύκλιος Παιδεία
• Ιστολογιο Ποδήλατο98
• 8ο ΔημοτικόΣχολείο Νάουσας
  
• Μαγική Κιμωλία

 

 

____________________________________________________________________________

 

 Διάβασε το μάθημα στο διαδραστικό βιβλίο [κλικ]

 

3.  Η ενέργεια αλλάζει συνεχώς μορφή

 

 

Η ενέργεια δεν εμφανίζεται από το τίποτα ούτε εξαφανίζεται.

Η συνολική ενέργεια διατηρείται.

Η ενέργεια στη φύση αλλάζει διαρκώς μορφή. Κάποιες φορές τα αποτελέσματα των αλλαγών αυτών είναι ευεργετικά, όπως στη βροχή, στον άνεμο, στην ανάπτυξη των φυτών και των ζώων, ενώ κάποιες άλλες είναι καταστροφικά, όπως στις πυρκαγιές, στους σεισμούς, στους τυφώνες.

Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ενέργεια, μπορούμε όμως να τη μετατρέψουμε στη μορφή που μας είναι κάθε φορά χρήσιμη και να ωφεληθούμε από τη μετατροπή αυτή. Μάλιστα πολλές φορές πρέπει ο άνθρωπος να μετατρέψει μια μορφή ενέργειας σε μία άλλη για να τη χρησιμοποιήσει στη ζωή του.

Η ενέργεια λοιπόν:

αποθηκεύεται με κάποια μορφή,

μετατρέπεται από τη μια μορφή στην άλλη και

μετακινείται συνεχώς.

 

 

 Η δυναμική ενέργεια της χορδής του τεντωμένου τόξου μετατρέπεται σε κινητική ενέργεια του βέλους

 

 Η δυναμική ενέργεια των ελατηρίων μετατρέπεται σε κινητική ευθύς αμέσως μόλις τα αφήσουμε ελεύθερα.

Οι ανεμογεννήτριες παίρνουν την ενέργεια του ανέμου, την μετατρέπουν σε κινητική (με την περιστροφή των ελίκων) και στη συνέχεια σε ηλεκτρική.

Ο νερόμυλος παίρνει την κινητική ενέργεια του νερού και με διάφορους άξονες την μεταφέρει στο εσωτερικό του, για να κινήσει τις μυλόπετρες και να αλέσει τους καρπούς.

Η χημική ενέργεια της μπαταρίας μετατρέπεται σε ηλεκτρική και μετά σε ηχητική.

*

[slideboom id=620244&w=425&h=370]

*

Ώρα για εξάσκηση

Πηγές

•  Ιστολόγιο “Τα βλέπει η Στ΄ και γελά!”
• Ιστολόγιο Εγκύκλιος Παιδεία

• 8ο ΔημοτικόΣχολείο Νάουσας
  

 

 

 

 

 

____________________________________________________________________________

 

 

Διάβασε το μάθημα στο διαδραστικό βιβλίο [κλικ]

 

 

 

4.  Η ενέργεια υποβαθμίζεται

 

Με τις δραστηριότητές μας η ενέργεια μετατρέπεται διαρκώς σε μορφές που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Όπως λέμε διαφορετικά, η ενέργεια υποβαθμίζεται.

Η ενέργεια από το πετρέλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα. Όταν όμως χρησιμοποιούμε το πετρέλαιο για την κίνηση του φορτηγού, η ενέργεια υποβαθμίζεται. Μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια στη μηχανή του αυτοκινήτου ή στα ελαστικά, καθώς αυτά τρίβονται στο οδόστρωμα. Την ενέργεια αυτή δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε εύκολα.

Ο ανεμιστήρας λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια που μπορεί να χρησιμοποιηθεί εύκολα. Κατά τη λειτουργία του όμως η ενέργεια μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια, δηλαδή υποβαθμίζεται.

 

*

Υδροηλεκτρικό εργοστάσιο

 

 

 

 

*

 

 

 

*

 

[slideboom id=620446&w=425&h=370]

*

 Δείτε

παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το δυναμό του ποδηλάτου

_______________________________________________________________________________

 

Διάβασε το μάθημα στο διαδραστικό βιβλίο [κλικ]

 

 

5. Τροφές και ενέργεια

Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ένας ακούραστος μετατροπέας ενέργειας. Την ενέργεια που είναι απαραίτητη για τις δραστηριότητές μας την παίρνουμε από τις τροφές.

 

 

• Σε θερμική ενέργεια, για να διατηρηθεί η θερμοκρασία του σώματός μας.
• Σε χημική ενέργεια, για τη δημιουργία των μορίων και των κυττάρων του σώματός μας ή των μορίων λίπους που αποθηκεύεται.
• Σε ηλεκτρική ενέργεια, για την επικοινωνία του εγκεφάλου με τα διάφορα μέρη του σώματός μας.
• Σε κινητική ενέργεια κατά τις κινήσεις του σώματός μας.
• Και, ακόμη, σε θερμότητα που εκπέμπεται από το σώμα μας προς το περιβάλλον.

* 

 

*

 [slideboom id=620447&w=425&h=370]

 

*

Μπορείς να βρεις τις λανθασμένες προτάσεις;

Πάτησε στην εικόνα και προσπάθησε!