1. Η αρχή της ζωής
Τα περισσότερα είδη οργανισμών, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος χαρακτηρίζονται από δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό που σε κάποια στιγμή της ζωής τους ζευγαρώνουν και δημιουργούν απογόνους.
Το ζευγάρωμα αυτό γίνεται χάρη σε ορισμένα όργανα του σώματος, το σύνολο των οποίων ονομάζεται αναπαραγωγικό σύστημα. Το αναπαραγωγικό σύστημα παράγει ειδικά κύτταρα που για τα θηλυκά λέγονται ωάρια και για τα αρσενικά σπερματοζωάρια.
Τα γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα είναι:
- οι σάλπιγγες,
- οι ωοθήκες,
- η μήτρα
- και ο κόλπος
Στις ωοθήκες φυλάσσονται και ωριμάζουν τα ωάρια. Το ώριμο ωάριο μεταφέρεται στις σάλπιγγες όπου και συναντά το σπερματοζωάριο, τα οποία έχει αφήσει στον κόλπο της γυναίκας το πέος του άνδρα. Εάν συμβεί γονιμοποίηση, το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται στη μήτρα, όπου και αναπτύσσεται.
Αντίστοιχα τα αναπαραγωγικά όργανα του άντρα είναι:
- η εκφορητική οδός,
- η ουρήθρα
- το πέος
- και οι όρχεις
Στους όρχεις παράγονται τα σπερματοζωάρια, τα οποία οδηγούνται μέσω της εκφορητικής οδού στην ουρήθρα και το πέος, μέσω του οποίου μεταφέρονται τα σπερματοζωάρια στον κόλπο της γυναίκας
Αλλά ας δούμε πιο αναλυτικά πώς γίνεται η γονιμοποίηση:
- Τα σπερματοζωάρια κινούνται από τον κόλπο στη μήτρα και τις σάλπιγγες
- Περίπου κάθε 28 μέρες ένα από τα ωάρια ωριμάζει εναλλάξ στις ωοθήκες και πηγαίνει στις σάλπιγγες.
- Τα σπερματοζωάρια πλησιάζουν το ωάριο, όμως μόνο ένα τελικά μπαίνει σε αυτό και το γονιμοποιεί.
- Το γονιμοποιημένο κύτταρο ονομάζεται ζυγωτό
- Μετά τη γονιμοποίηση το ζυγωτό, σκληραίνει τα τοιχώματα του για να μην επιτρέψει σε άλλο σπερματοζωάριο να μπει και διαιρείται σε δύο κύτταρα στη συνέχεια σε τέσσερα, μετά σε οκτώ κ.ο.κ.
- Μέσω των σαλπίγγων τα κύτταρα καταλήγουν στη μήτρα, οπότε και εμφύεται στο τοίχωμα της μήτρας, οπότε και σχηματίζεται το έμβρυο, που θα αναπτυχθεί στη μήτρα για εννέα μήνες περίπου
Σε κάποιες περιπτώσεις κάποια προβλήματα στο αναπαραγωγικό σύστημα των ανθρώπων εμποδίζουν τη φυσιολογική γονιμοποίηση. Η επιστήμη έχει καταφέρει να δώσει λύση αφού σήμερα είναι δυνατή η γονιμοποίηση των ωαρίων μιας γυναίκας από τα σπερματοζωάρια του συζύγου της τεχνητά, έξω από το σώμα της. Η μέθοδος λέγεται τεχνητή ή εξωσωματική γονιμοποίηση και εφαρμόζεται ήδη από το 1978 με επιτυχία.
Σε ορισμένες πάλι περιπτώσεις έχουμε το σχηματισμό διδύμων. Αυτό γίνεται αν ωριμάσουν ταυτόχρονα δύο ωάρια. Τότε εάν εκείνη τη στιγμή μπουν σπερματοζωάρια στο σώμα της, μπορεί να γονιμοποιηθούν και τα δύο ωάρια από δύο βέβαια σπερματοζωάρια και προκύπτουν δίδυμα που μοιάζουν σαν αδέλφια χωρίς όμως να είναι ακριβώς ίδια (διωικά δίδυμα). Άλλες φορές πάλι το ζυγωτό που δημιουργήθηκε από ένα ωάριο και ένα σπερματοζωάριο διαιρείται και χωρίζεται σε δύο ζυγωτά, καθένα από τα οποία αναπτύσσεται ανεξάρτητα από το άλλο. Τα δίδυμα που γεννιούνται τότε είναι ολόιδια (μονοωικά δίδυμα).
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
[slideboom id=921914&w=425&h=370]
Δείτε ακόμα…
ΠΗΓΗ: Εγκύκλιος Παιδεία
2. Η ανάπτυξη του εμβρύου
Η ανάπτυξη του εμβρύου
Η ανάπτυξη του ανθρώπινου οργανισμού δεν ξεκινά με τη γέννησή του αλλά πολύ νωρίτερα, μέσα στο σώμα της μητέρας του. Εκεί αναπτύσσεται σταδιακά έως τη στιγμή του τοκετού. Αυτή η «περίοδος κύησης», όπως ονομάζεται, διαρκεί φυσιολογικά εννέα μήνες περίπου.
Ο χρόνος κύησης στα άλλα ζώα ποικίλλει:
- τα ποντίκια, για παράδειγμα, χρειάζονται μόλις τρεις εβδομάδες για να γεννηθούν,
- τα κουνέλια τέσσερις,
- τα άλογα 11 μήνες και
- οι φάλαινες, ανάλογα με το είδος, 365-500 ημέρες.
- Πρωταθλητής αναδεικνύεται ο ελέφαντας, καθώς παραμένει στο σώμα της μητέρας του από 20 ώς 24 μήνες, δηλαδή περίπου 2 χρόνια!
Αλλά ας δούμε τα στάδια της ανάπτυξης του εμβρύου:
- 1ος μήνας: Στο εμφυτευμένο στη μήτρα ζυγωτό σχηματίζονται η καρδιά και η σπονδυλική στήλη
- 2ος μήνας: Σχηματίζονται χείλη, μάτια, μύτη ενώ η καρδιά του εμβρύου λειτουργεί κανονικά
- 3ος μήνας: Αρχίζουν να εμφανίζονται άκρα και άλλα όργανα
- 4ος μήνας: Αναγνωρίζεται το φύλο του εμβρύου ενώ μπορεί να πιπιλάει το δάχτυλο του και να καταπίνει
- 5ος μήνας: Το έμβρυο αρχίζει να κινείται και να κλοτσά την κοιλιά της μητέρας του
- 6ος μήνας: Το έμβρυο ανοιγοκλείνει τα βλέφαρά του
- 7ος μήνας: Υπάρχει περίπτωση να γεννηθεί το έμβρυο(εφταμηνίτικο) αλλά χρειάζεται ειδική φροντίδα
- 8ος μήνας: Η ανάπτυξη του εμβρύου είναι γρήγορη εκτός από τους πνεύμονες που δεν είναι ακόμα έτοιμοι να αναπνεύσουν το οξυγόνο
- 9ος μήνας: Το έμβρυο είναι έτοιμο να ζήσει και έξω από το σώμα της μητέρας του
Κατά τη διάρκεια της κύησης η μήτρα βαθμιαία μεγαλώνει και ανέρχεται μέσα στην κοιλιά, ενώ η έμμηνος ρύση (η «περίοδος») διακόπτεται. Το έμβρυο περιβάλλεται από τον αμνιακό σάκο και προστατεύεται από το αμνιακό υγρό που αυτός περιέχει.
Πώς τρώει και πώς αναπνέει το έμβρυο
Η κύηση (εγκυμοσύνη) ξεκινά μόλις το ζυγωτό εμφυτευθεί στα τοιχώματα της μήτρας. Αυτά είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία και βοηθούν την ανάπτυξη του εμβρύου, αφού επί δέκα περίπου εβδομάδες τού εξασφαλίζουν οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες.
Κατόπιν, μετά τον δεύτερο μήνα, το έμβρυο συνδέεται με το κυκλοφορικό σύστημα της μητέρας του. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία ενός προσωρινού οργάνου στη μήτρα που ονομάζεται πλακούντας.
Από τον πλακούντα ξεκινάει ο ομφάλιος λώρος, ο οποίος καταλήγει στην κοιλιά του εμβρύου. Μέσα από τον ομφάλιο λώρο ρέει αίμα από τη μητέρα προς το έμβρυο και αντίστροφα. Με την κυκλοφορία του αίματος περνούν στο κυκλοφορικό σύστημα του εμβρύου μόρια οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, ενώ αποβάλλονται μόρια διοξειδίου του άνθρακα και άλλων βλαβερών ουσιών.
Όταν το έμβρυο γεννηθεί, ο πλακούντας αποβάλλεται από το σώμα της μητέρας.
Ο τοκετός
Λίγο πριν τον τοκετό, δηλαδή την έξοδο από τη μήτρα, το έμβρυο παίρνει την κατάλληλη θέση: το κεφάλι του χαμηλώνει μέσα στη λεκάνη. Στο τέλος της εγκυμοσύνης σπάει ο αμνιακός σάκος, αποβάλλεται το αμνιακό υγρό («σπάνε τα νερά»), ενώ η μήτρα αρχίζει να συσπάται και προκαλούνται οι πόνοι του τοκετού.
Με τις συσπάσεις της μήτρας το έμβρυο οδηγείται έξω από το σώμα της μητέρας. Ακολουθεί η πρώτη αναπνοή του νεογέννητου και το πρώτο κλάμα. Ο τοκετός ολοκληρώνεται με το δέσιμο και στη συνέχεια το κόψιμο του ομφάλιου λώρου.
Οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του εμβρύου είναι:
- η διατροφή της μητέρας
- η λήψη φαρμάκων
- οι επιβλαβείς συνήθειές της
Πηγή: δάσκαλος98 – Εγκύλιος Παιδεία
Δείτε την παρουσίαση του μαθήματος
[slideboom id=921919&w=425&h=370]