DNA και ΕΞΕΛΙΞΗ ενός ΑΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ (αγενώς) ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΣΚΟΥΛΗΚΙΟΥ, του οποίου η καταγωγή ιχνηλατείται μέχρι πριν 18 εκατομμύρια χρόνια. Σε δημοσίευμα (Kristin C. Gunsalus και συν. Genome Architecture and Evolution of a Unichromosomal Asexual Nematode. Current Biology, 21 Σεπτεμβρίου 2017) παρέχονται στοιχεία το πώς ένας ασεξουαλικά αναπαραγόμενος οργανισμός επέζησε τόσα πολλά χρόνια, κάτι που συναντάμε κυρίως στους εγγενώς αναπαραγόμενους οργανισμούς. Η μακροζωία αυτών των οργανισμών μπορεί να συσχετιστεί με τη διατήρηση της ετεροζυγωτίας και μείωσης της συχνότητας του ανασυνδυασμού.
Στη βιολογία, η αγενής (ασεξουαλική) αναπαραγωγή είναι μορφή αναπαραγωγής ενός είδους με τη συμμετοχή ενός μόνο γονέα, χωρίς να απαιτείται η συμμετοχή δύο φύλων. Βασικά, τα ζώα κλωνοποιούν τον εαυτό τους. Η αγενής αναπαραγωγή σε ζώα, αν και σπάνια, είναι ο κύριος ή αποκλειστικός τρόπος αναπαραγωγής σε μερικούς οργανισμούς. Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν πώς κάποια ζώα μπορούν να επιβιώσουν για εκατομμύρια χρόνια χωρίς σεξουαλική αναπαραγωγή. Αυτό το φαινόμενο είναι σημαντικό για την κατανόηση της εξελικτικής γενετικής γιατί αντιβαίνει στην ευρέως αποδεκτή άποψη ότι η σεξουαλική αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για την εξάλειψη των επιβλαβών μεταλλάξεων και για την προσαρμογή σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ανέλυσαν την αλληλουχία του DNA του νηματώδους σκουληκιού Diploscapter pachys και βρήκαν πως το γονιδίωμά του αποτελείται από ένα μόνο ζευγάρι χρωμοσωμάτων. Η ανάλυση του DNA αποκάλυψε ότι το μοναδικό χρωμόσωμα προέκυψε από τη σύντηξη έξι προγονικών χρωμοσωμάτων. Το χρωμόσωμα αυτό στερείται τελομερών και γονιδίων προστασίας των χρωμοσωμάτων. Οι περισσότερες περιοχές του γονιδιώματος παρουσιάζουν σημαντική ετεροζυγωτία. Επιπρόσθετα από τη διαδικασία της μείωσης Ι απουσιάζουν τα στάδια της συνάψεως και του ανασυνδυασμού. Με απλά λόγια, το είδος D. pachys διατηρεί ετεροζυγωτία και παράγει διπλοειδή έμβρυα χωρίς γονιμοποίηση μέσω μίας τροποποιημένης μείωσης. Έτσι, το μυστήριο της μακροζωίας του φαίνεται να έχει επιλυθεί σε μεγάλο βαθμό: το είδος D. pachys ξεπερνά τα μειονεκτήματα της αναπαραγωγής με ασεξουαλικά χαρακτηριστικά διατηρώντας τη γενετική ποικιλομορφία.
του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Καθηγητή Γενετικής ΑΠΘ