Τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα είναι κύτταρα από ενήλικα άτομα, τα οποία έχουν υποστεί γενετικό αναπρογραμματισμό για να γίνουν πολυδύναμα, δηλαδή, να συμπεριφέρονται ως εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Αυτό επιτεύχθηκε χρησιμοποιώντας ιικούς φορείς με συγκεκριμένους μεταγραφικούς παράγοντες.
Επιστημονική ομάδα κατόρθωσε (Andrew S. Yoo et al. MicroRNAs Induce a Permissive Chromatin Environment that Enables Neuronal Subtype-Specific Reprogramming of Adult Human Fibroblasts. Cell Stem Cell, 7 Σεπτεμβρίου 2017) να μετατρέψει κύτταρα του δέρματος από υγιείς ενήλικες απευθείας σε κινητικούς νευρώνες (Οι κινητικοί νευρώνες μεταφέρουν τα μηνύματα στα δραστικά κύτταρα) χωρίς να περάσουν από μια κατάσταση βλαστοκυττάρων. Η τεχνική καθιστά δυνατή τη μελέτη κινητικών νευρώνων του ανθρώπινου κεντρικού νευρικού συστήματος στο εργαστήριο.

Επιπρόσθετα, η αποφυγή της φάσης των βλαστικών κυττάρων εξαλείφει τις ηθικές ανησυχίες που προκαλούνται όταν παράγονται τα λεγόμενα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα, τα οποία είναι παρόμοια με τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα στην ικανότητά τους να παραχθούν όλοι οι τύποι κυττάρων ενήλικων ατόμων. Και ακόμη πιο σημαντικό, αποφεύγοντας την κατάσταση των βλαστοκυττάρων επιτρέπει στους προκύπτοντες κινητικούς νευρώνες να διατηρήσουν την ηλικία των αρχικών κυττάρων του δέρματος και επομένως την ηλικία του ασθενούς. Η διατήρηση της χρονολογικής ηλικίας αυτών των κυττάρων είναι ζωτικής σημασίας όταν οι επιστήμονες μελετούν τις προοδευτικές νευροεκφυλιστικές ασθένειες που αναπτύσσονται σε άτομα διαφορετικών ηλικιών. Κλασική περίπτωση αποτελεί η αμυατροφική πλάγια σκλήρυνση, που είναι μια προοδευτική, εκφυλιστική ασθένεια που προσβάλει τα κινητικά νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό.

του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Καθηγητή Γενετικής ΑΠΘ