World Wide Web (Παγκόσμιος Ιστός)
Ο Παγκόσμιος Ιστός δημιουργήθηκε, όπως προείπαμε, το
1990 από τον Τιμ Μπερνερς-Λι στο CERN. Ο δημιουργός του
ήθελε ένα εύχρηστο και γρήγορο τρόπο διαμοιρασμού των απο-
τελεσμάτων από τα πειράματα που έκαναν όλες οι ερευνητικές
ομάδες στο CERN. Για τον λόγο αυτό επινόησε το πρωτόκολλο
(HTTP: Hyper Text Transfer Protocol) και τη γλώσσα (HTML:
Hyper Text Markup Language), για να περιγράψει την ιδέα του.
Η ιδέα αυτή εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και έξω από την
ακαδημαϊκή κοινότητα, και κατέληξε στην ανταλλαγή και τον
διαμοιρασμό εκατοντάδων χιλιάδων πληροφοριών. Κάθε Πανε-
πιστήμιο, οργανισμός και επιχείρηση «έστηναν» από έναν ιστό-
τοπο (web site), για να κάνουν γνωστή την παρουσία τους. Πε-
ρισσότερα για τη γλώσσα HTML θα δούμε στο Κεφάλαιο 11.
Η δημιουργία ιστοσελίδων μέσω HTML, αν και καινοτόμος
κίνηση, ήταν επίσης εργαλείο για λίγους. Ο απλός χρήστης έπρε-
πε να αρκεστεί στην ανεύρεση έτοιμων ιστοσελίδων και πληρο-
φοριών ή να μάθει να γράφει κώδικα HTML και να αγοράσει τον
αντίστοιχο εξοπλισμό, αν ήθελε να στήσει τον δικό του ιστότοπο.
Ακόμη, οι ιστοσελίδες ήταν στατικές, δηλαδή κατασκευάζονταν
μία φορά και δεν ανανεώνονταν, παρά μόνο ίσως με κάποια ενό-
τητα ανακοινώσεων και πάλι μέσα από συγγραφή κώδικα HTML.
Web 2.0 – Διαδραστικός Ιστός
Όλα αυτά άλλαξαν με την έλευση του web 2.0, του επόμενου
σταδίου του Παγκόσμιου Ιστού. O νόμος του Moore λειτούργη-
σε: οι τιμές του υλικού εξοπλισμού έπεσαν, ενώ οι επιδόσεις ανέ-
βηκαν. Οι χρήστες μπορούσαν τώρα να έχουν έναν προσωπικό
υπολογιστή στο σπίτι τους και οι εταιρείες μπορούσαν να προ-
σφέρουν χώρο «φιλοξενίας» ιστότοπων στα μηχανήματά τους σε
προσιτές τιμές. Επίσης, αναπτύχθηκαν πιο εύκολοι τρόποι κατασκευής ιστοσελίδων που επιτρέπουν και στον πιο αρχάριο χρήστη να ασχοληθεί με το περιεχόμενο της ιστοσελίδας και όχι με τη συγγραφή κώδικα.
Αν και ο όρος web 2.0 υπονοεί ότι έγινε μια τεχνική μετεξέλιξη
του Παγκόσμιου Ιστού, στην πραγματικότητα οι αλλαγές αυτές
είναι κυρίως στον τρόπο κατασκευής και χρήσης των ιστοσελί-
δων. Μια ιστοσελίδα του web 2.0 επιτρέπει στους χρήστες της να
αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται στο πλαίσιο μιας εικονικής
κοινότητας (ενός εικονικού κοινωνικού δικτύου) δημιουργώντας
οι ίδιοι το περιεχόμενο. Σε αντίθεση, ο χρήστης μιας ιστοσελίδας
του «απλού» Παγκόσμιου Ιστού ή web 1.0 -όπως πλέον αναφέ-
ρεται- απλώς κάνει «παθητική» ανάγνωση του περιεχομένου της
χωρίς να μπορεί να το επεξεργαστεί.
Ένας ιστότοπος web 2.0 ενθαρρύνει τον χρήστη να αλληλε-
πιδράσει, να αφήσει σχόλια, να κάνει εγγραφή, να δημιουργήσει
λογαριασμό ή προφίλ, και να ανεβάσει ο ίδιος περιεχόμενο.
Το πρώτο και πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα web 2.0 είναι
τα ιστολόγια (blogs). Υπάρχουν πάροχοι δωρεάν αποθηκευτικού
χώρου για τη δημιουργία ιστολογίου. Είναι υπόθεση λίγων λε-
πτών να στηθεί ένα ιστολόγιο, το οποίο μπορεί να ανανεώνεται
ανά πάσα στιγμή και επίσης προσφέρει αλληλεπίδραση υπό μορ-
φή σχολίων.
Παραδείγματα web 2.0 είναι ακόμη τα wiki, οι ηλεκτρονικές
υπηρεσίες κοινωνικών δικτύων και οι πλατφόρμες συνεργασίας,
για τις οποίες θα πούμε περισσότερα σε επόμενα κεφάλαια.
Web 3.0 – Σημασιολογικός Ιστός
Η μετατόπιση από τον web 1.0 προς τον web 2.0 σηματοδο-
τεί τη στροφή από τον στατικό Παγκόσμιο Ιστό στον «Κοινωνι-
κό» Ιστό των χρηστών. Καθώς εξελίσσεται ο παγκόσμιος ιστός, ο
όρος web 3.0 επισημαίνει τη στροφή προς τον «έξυπνο» νοήμονα
Ιστό που θα καταλαβαίνει τις απαιτήσεις του χρήστη.
Ο λεγόμενος και Σημασιολογικός Ιστός, web 3.0, επικεντρώ-
νεται στη σημασία του περιεχομένου. Ως απόρροια των εξελί-
ξεων στην Τεχνητή Νοημοσύνη, η αναζήτηση πλέον θα γίνεται
με κανονικές εκφράσεις και προτάσεις αντί λέξεων-κλειδιών. Ο
Ιστός 3.0 επιχειρεί να συνδέσει σημασίες και νοήματα αντί για
πληροφορίες, επιχειρεί να φέρει στον χρήστη τις πληροφορίες
που ζητάει χωρίς να πρέπει ο χρήστης να τις μετατρέψει σε μορ-
φή που να καταλαβαίνει ο υπολογιστής.
Web X.0 – Εκτεταμένος Ιστός
Τέλος ο λεγόμενος web X.0 (από το eXtended web – εκτετα-
μένος Ιστός) είναι η τελική σύνθεση. Περιλαμβάνει ενοποιημέ-
νους τον Ιστό των χρηστών, τον σημασιολογικό ιστό και προηγ-
μένα μέσα μετάδοσης της πληροφορίας όπως τρισδιάστατη (3D)
απεικόνιση και εικονική πραγματικότητα. Ο Ιστός επεκτείνεται
πλέον πέρα από το Διαδίκτυο και μέσα στην καθημερινότητα.
Σχηματικά, αν ο αρχικός Παγκόσμιος Ιστός (web 1.0) συνδέ-
ει δεδομένα και πληροφορίες, ο web 2.0 συνδέει άτομα μεταξύ
τους, ο web 3.0 συνδέει γνώσεις και ο web X.0 τις νοημοσύνες.