ΓΙΑ ΜΑΣ, τα 12 χρόνια είναι πίσω μας… Και λέω «μας» γιατί η ελληνίδα μανούλα μυαλό δεν βάζει ποτέ: «Δε γράψαΜΕ καλά, την Παρασκευή δίνουΜΕ Χημεία, στα Αρχαία ζήτημα αν θα πάρουΜΕ τη βάση!» Μπροστά ΜΑΣ είναι οι σπουδές και η αγορά- λέμε καμιά σαχλαμάρα να περάσει η ώρα- εργασίας!
Η περίφημη «δωρεάν Παιδεία» στη χώρα μας μεταφράζεται σε «δεν υπάρχει φράγκο». Γέλασα πάαααρα πολύ όταν είχα δει τον Καραμανλή να εγκαινιάζει το- και καλά!- πρότυπο σχολειό με τα λάπτοπ. Σε ποια χώρα ζούσε αυτός ο άνθρωπος, σε ποια ήπειρο, ποιον πλανήτη, ποιο ηλιακό σύστημα;
Εδώ υπάρχουν δημόσια σχολεία που τα ντουβάρια τους είναι σαν κεφαλογραβιέρα Ηπείρου. Υγρασία, εγκατάλειψη, διάλυση.
Αυτά δεν είναι σχολεία, είναι παραπήγματα. Και τι θα κάνεις τώρα εσύ;
Θα πας στην παράγκα του Καραγκιόζη να βάλεις το λάπτοπ; Δεν παίρνεις καλύτερα μια ταβανόβουρτσα και ένα πεντόκιλο μπογιά να σηκώσεις τα μανίκια;
Αλλο ακανθώδες: Οι σάκες των παιδιών!
Τα ταλαίπωρα πιτσιρικάκια φορτώνονται του Σίσυφου τον βράχο. Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα καταλήγουν με σκολίωση. Ολοι εσείς που καταρτίζετε τη διδακτέα ύλη, έχετε πάρει τη σάκα του ΔΙΚΟΥ ΣΑΣ παιδιού να τη βάλετε στη ζυγαριά; Κι αν σας βγει λιγότερο από 28 κιλά, να μου τρυπήσετε τη μύτη!
Αλλο ακανθώδες: Τα βιβλία! Δεν γνωρίζω αν υπάρχει ακόμα εκείνο το «θεσπέσιο» βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού που έφαγε στη μάπα η γενιά του γιου μου! Αυτό που «κάλυπτε» χρονικά μια περίοδο από την Αλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μέχρι ΚΑΙ την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Και μέσα σε δυο τρεις σελίδες «ξεπέταγε» τα 400 χρόνια «σκλαβιά και φυλακή»: Σούλι, Μεσολόγγι, Μανιάκι, Ιταλούς, Γερμανούς, Κατοχή, χούντα, μεταπολίτευση, όλα στο μπλέντερ της ισοπέδωσης.
Επιγραμματικά, τάκα τάκα κι όξω απ΄ την πόρτα. Αυτό δεν ήταν βιβλίο Ιστορίας, μενού σε φαστφουντάδικο ήταν!
Αλλο ακανθώδες: Η παπαγαλία! Απ΄ την εποχή μου μέχρι σήμερα, όποιος μαθητής δεν διαθέτει φωτογραφική μνήμη (που σημαίνει ότι αποτυπώνει το ένα λεπτό και τα ξεχνάει το επόμενο) την έβαψε! Ακόμα και τώρα, ακόμα και το 2010, η Παιδεία προσπερνάει την ουσία και εμμένει στην αποστήθιση.
Αλλο ακανθώδες: Τα ωράρια! Κάποτε πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι Ελληνες είναι τα παιδιά! Το σύστημα είναι τόσο διάτρητο που αν δεν υπήρχε το δεκανίκι της παραπαιδείας κανένας μαθητής δεν θα την έβγαζε καθαρή.
Ξηλώνονται, λοιπόν, οι φουκαράδες οι γονείς στα ιδιαίτερα και στα φροντιστήρια. Και τρέχουν τα παιδιά με τη γλώσσα έξω. Τρέχουν έναν μαραθώνιο με συγκεκριμένη αφετηρία και αόριστο τερματισμό. Οποιος αντέξει, όσο αντέξει, αν αντέξει!
Αλλο ακανθώδες: Οι απουσίες! Να εξηγούμαστε, για να μην παρεξηγούμαστε. Ενα σχολείο οφείλει να ελέγχει τους κοπανατζήδες! Αλλο αυτό όμως κι άλλο να τη βγάζουμε γονείς και παιδιά 12 χρόνια με ένα μπακαλοτέφτερο στο χέρι, να υπολογίζουμε τις ώρες και να στέλνουμε τα παιδιά μας με πυρετό, σερνάμενα, ερείπια! Πόσο απαράδεκτο είναι αυτό; Σε ποια αντικοινωνική, ανεύθυνη συμπεριφορά μάς ωθεί το ίδιο το κράτος; Να βήχει το παιδί μας και να κολλάει όλη η υπόλοιπη τάξη;
Πολλά τα ακανθώδη, λίγος ο χώρος της τελευταίας σελίδας… Μια άλλη φορά θα μιλήσουμε για τη «φιλοσοφία του 19,5».
Για τα δικαιώματα που ΔΕΝ έχουν τα παιδιά που δεν είναι αριστούχοι… Αλλά παρ΄ όλα αυτά έχουν όνειρα, φιλοδοξίες, σχέδια για τη ζωή τους…
Θα μιλήσουμε για την έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού, την έλλειψη ενημέρωσης πάνω σε θέματα που αφορούν σε ναρκωτικά, αλκοόλ, ουσίες κι όλα τα συναφή.
ΘΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ… Θα φωνάξουμε… Γιατί, κυρίες και κύριοι, σας παραδίδουμε ό,τι πολυτιμότερο: τα παιδιά μας! Και δεν λέμε να τραβήξετε εσείς όλο το κουπί. Το σπίτι, η οικογένεια έχουν υποχρεώσεις. Ομως κάποτε πρέπει να συνεργαστούμε… Να συντονιστούμε… Κάποτε- να διακτινιστούμε στον ίδιο πλανήτη!
Γιατί μπορεί η λέξη «παιδεία» να είναι παράγωγο του ρήματος «παιδεύω», αλλά μάλλον κάποιοι έχουν μπερδέψει τις έννοιες… Αλλά μάλλον κάποιοι έχασαν το ετυμολογικό τους λεξικό.
Οποιος το βρει, παρακαλείται να προσέλθει στις πληροφορίες! Μπας και!..
Συζητούσα με έναν φοιτητή Μαθηματικών, αριστούχο απόφοιτο καλού ιδιωτικού σχολείου, με διακρίσεις σε μαθηματικούς διαγωνισμούς. Από την τρέχουσα πολιτική ζωή ξεκινήσαμε, στις απαρχές του φιλελευθερισμού και τον Διαφωτισμό φτάσαμε. Καθώς είχαμε πια μπει στο πεδίο της Ιστορίας, αντιλήφθηκα ότι ο αριστούχος είχε πέσει σε τρικυμία: τοποθετούσε τον Διαφωτισμό περίπου μαζί με την Αναγέννηση, λίγο μετά τον Μεσαίωνα, και σε διερευνητικές ερωτήσεις αποκαλυπτόταν διαρκώς ότι η γνώση του των αδρών ιστορικών περιόδων ήταν συγκεχυμένη, γεμάτη ανακολουθίες και πρωθύστερα. Οι περίοδοι ήταν απλώς ονόματα σκόρπια μες στον χρόνο, μάλιστα ονόματα κενά, χωρίς περιεχόμενο, χαρακτηριστικά, φυσιογνωμία. Ελαφρώς σοκαρισμένος, ο φοιτητής ομολόγησε ότι Νεότερη Ιστορία είχε διδαχθεί δυο-τρεις φορές στον σχολικό του βίο, και «τότε» τα ήξερε, έπαιρνε 18άρια και 19άρια, αλλά τώρα τα μπερδεύει. Καλά, Γεωγραφία δεν έμαθα ποτέ, αλλά Ιστορία νόμιζα ότι ξέρω, ψέλλισε εξομολογητικά. Τον παρηγόρησα λέγοντάς του, ότι η άγνοιά του δείχνει μάλλον την αποτυχία του σχολείου. Δεν του αρκούσε· ζήτησε κανένα καλό βιβλίο Ιστορίας. Δεν δεχόταν ότι το σχολείο του απέτυχε.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, με δική του πρωτοβουλία ξεκίνησε η δεύτερη φάση της ανοιχτής μας συζήτησης. Αφορμή, ο Εμφύλιος και η ταινία του Π. Βούλγαρη «Ψυχή βαθιά», την οποία του είχα συστήσει «χαλαρά» να την δει. Αποφασίσαμε με την παρέα να πάμε να δούμε την ταινία, άρχισε να λέει. Πώς κι έτσι; Να, προχθές είχαμε μαζευτεί μια παρέα, παλιοί συμμαθητές, και μιλούσαμε για ταινίες. Ηρθε η κουβέντα και στην «Ψυχή βαθιά». Ενα παιδί, της Νομικής, είπε ότι ο Εμφύλιος είναι μια πολύ παλιά υπόθεση, προπολεμική. Μάς είπε ότι ήταν επί Βενιζέλου, τον μπέρδευε με τον Διχασμό… Δεν ήξερε ότι είχε τόσο πολλούς νεκρούς και ότι κράτησε μέχρι το ’49. Καταλαβαίνεις τώρα, ο φίλος της Νομικής είναι άσος στην Ιστορία, 19.200 μόρια στις πανελλήνιες, 19,8 Ιστορία, δεν λέω για τους άλλους των Καλών Τεχνών, του Πολυτεχνείου και των Οικονομικών.
Και δεν ήξερε πότε έγινε ο Εμφύλιος; Ε, δεν το ήξερε, μας είπε ότι δεν το διάβασε ποτέ, ο Εμφύλιος δεν είναι στα θέματα SOS, δεν μπαίνει ποτέ στις εξετάσεις…
Αναχώνευα όσα μου διηγήθηκε ο νεαρός μαθηματικός περί Ιστορίας και μέσης εκπαίδευσης. Εμεινα περισσότερο στην κοινότοπη διαπίστωση περί αποτυχίας του σχολείου, ότι αυτό το τυπολατρικό σχολείο, ο διάδρομος για τα ΑΕΙ, έχει καταντήσει να παράγει ημιμαθείς και αγράμματους, να στραβώνει ακόμη και τα πιο προικισμένα παιδιά. Μήπως είμαι υπερβολικός;
Θυμήθηκα όσα μου λένε κατά καιρούς φίλοι εκπαιδευτικοί, λαμπροί επιστήμονες και έμπειροι δάσκαλοι. Η Δ., χημικός με μάστερ επιστημολογίας, περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα τα σχολικά εγχειρίδια: Τα περισσότερα είναι για πολτοποίηση, γραμμένα στο πόδι, ή από ανθρώπους που δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους σε σχολική αίθουσα, απευθύνονται σε 13χρονα, ενδεχομένως αλλοδαπά με ελλιπή γνώση ελληνικών, και τους μιλάνε σαν να είναι φοιτητές πανεπιστημίου… Η Δ. περιφρονεί το αναλυτικό πρόγραμμα και εφαρμόζει το δικό της: Πέντε πράγματα, να τους μείνουν, μήπως και μάθουν να σκέφτονται…
Πέντε πράγματα… Ναι, αυτά που δεν κατορθώνουν να διδάξουν σε έξι χρόνια τα καλά ιδιωτικά σχολεία, πότε πέφτει η Αναγέννηση, πότε ο Διαφωτισμός, και γιατί φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης, πώς διαβάζεται ο χάρτης, πού βρίσκεται η Βιρμανία και πού τα Γιαννιτσά.
Ο Θ., πτυχιούχος του Φιλοσοφικού-Παιδαγωγικού-Ψυχολογικού τμήματος της Φιλοσοφικής, μου έλεγε πως τον έβαζαν να διδάσκει Αρχαία Ελληνικά στο γυμνάσιο που υπηρετεί. Καταλαβαίνεις τώρα, εγώ δεν έχω διδαχτεί Αρχαία στο πανεπιστήμιο, και πρέπει να διδάξω Ομηρο και Θουκυδίδη στο πρωτότυπο, με συντακτικό, αναγνωρίσεις και λοιπά. Στα Νέα τουλάχιστον επιστρατεύω τις γνώσεις μου και το ψώνιο μου για τη λογοτεχνία…
Ο φιλόλογος Δ., διδάκτωρ νεοελληνιστής του Καποδιστριακού, μεταφέρει τη δική του εμπειρία από τα ακριβά σχολεία των βορείων προαστίων αλλά και από τα εσπερινά των λαϊκών συνοικιών. Το μέγα ζητούμενο είναι να αποκτήσουν τα παιδιά γλωσσικό αίσθημα, να συνδέσουν το κείμενο που διδάσκεται με τη γλώσσα που μιλάνε, να δώσουν ονόματα στη σκέψη τους, στα αισθήματά τους. Είναι απαισιόδοξος: Κάθε χρονιά βλέπω ότι μπορώ να προσφέρω λιγότερα. Και κανείς δεν μου ζητά να είμαι καλύτερος, κανείς δεν αξιολογεί την εργασία μου, ο θεσμός του επιθεωρητή έχει καταργηθεί, οι σχολικοί σύμβουλοι δεν έχουν αποφασιστικό ρόλο, η επιμόρφωση είναι ανύπαρκτη ή μαϊμού, οι καθηγητές βαριούνται ή απλώς είναι ανεπαρκείς…
Ο Δ., ο Θ., η Δ., άνθρωποι βαθιά καλλιεργημένοι, αφοσιωμένοι στα γράμματα και την επιστήμη, λόγιοι, με κοινωνική συνείδηση του ρόλου τους, δάσκαλοι εξ επιλογής, είναι όλο και πιο σκεπτικιστές καθώς περνούν τα χρόνια. Μιλούν με πόνο για το δημόσιο σχολείο, και περιγράφουν μια ιστορική καταστροφή: για μία και δύο γενιές παιδιών ημιμαθών, χωρίς εγκύκλια παιδεία, χωρίς στοιχειώδη εγγραμματοσύνη.
Σκεφτόμουν: Ο Δ., ο Θ., η Δ. είναι στα σαράντα ή τα πενήντα. Μήπως γκρινιάζουν, μήπως είναι υπερβολικά απαιτητικοί, υπερβολικά απαισιόδοξοι; Οχι, τους ξέρω χρόνια πολλά, είναι άνθρωποι φύσει αισιόδοξοι, δοτικοί, διεισδυτικοί, επιεικείς, ουσιαστικά κοινωνικοί και μοντέρνοι. Αλλωστε, η διερώτηση και η αμφισβήτηση φωλιάζουν πια στους φρεσκοαπόφοιτους των λυκείων, αυτοί ανακαλύπτουν ότι έξι χρόνια αποστήθιζαν μόνο εξεταστέα ύλη. Και τώρα ανακαλύπτουν εμβρόντητοι ότι η γνώση δεν ήταν ποτέ στα SOS.
“Το δόγμα διχάζει, η αμφιβολία ενώνει. Είμαστε υπεύθυνοι για την Ιστορία”. Κορνήλιος Καστοριάδης
Η «παιδεία» μας τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάψει να είναι δωρεάν. Είναι περίεργο γιατί επιμένει να αυτοαποκαλείται έτσι. Τα σχολεία είναι διαλυμένα. Η δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση μαστίζεται από τους μαθητοπατέρες, την εργαλειακή γνώση και την αχαλίνωτη κομματοκρατία. Τις προάλλες συζητάγαμε με μία φίλη που έχει μπουχτίσει με την κακοδιοίκηση στα σχολεία κι αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα για διευθύντρια. Ομως οι γνωρίζοντες τα πράγματα, την ενημέρωσαν ότι οι θέσεις των διευθυντών δίνονται μόνο με μπιλιετάκια πολιτικών.Και έσπευσαν να την παρηγορήσουν, “τι τα θες τώρα; για 300 ευρώ να τραβιέσαι;” Αντε τώρα να τους πείσεις ότι δεν το κάνει για το επιμίσθιο…
Οι μαθητές μας καταφεύγουν στα φροντιστήρια προκειμένου να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο εισιτήριο στο πανεπιστήμιο. Εκεί θα κατανοήσουν πώς λειτουργεί το σύστημα. “Γράψου στη νεολαία κι εξασφάλισε πέντε μαθηματάκια”. Οι νεολαίες κατεβαίνουν οργανωμένες με σκονάκια στις εξετάσεις. Συνδικαλιστικά δικαιώματα, καταλήψεις, ατέλειωτες χαμένες ώρες σε «συνεδριάσεις», όπου η ήσσων προσπάθεια ονομάζεται προοδευτικότητα και το μισανθρωπικό μένος για τυφλές καταστροφές ή η αναρρίχηση των μετρίων, επανάσταση.
Κι όμως οι δάσκαλοι, είναι οι μόνοι που μπορούν -αν τελικά μπορούν- κι αυτοί ν’ αναστείλουν την προϊούσα φθορά πλάθοντας έναν διαφορετικό τύπο Ελληνα από τον παχύσαρκο τηλεθεατή – πελάτη των πολιτικών.
Αλλά δεν βλέπω φως. Αυτό που βλέπω είναι ένα «επανιδρυθέν» κράτος που ετοιμάζεται για μία νέα «διακυβέρνηση» με ανεπίληπτους λειτουργούς και αδέκαστους θεσμούς, ένα κράτος που θύει αποκλειστικά και ομνύει στον πολιτισμό και τη μόρφωση και που διαχειρίζεται τα δημόσια πράγματα «σεμνοπρεπώς και με ελληνοχριστιανική ταπεινοφροσύνη». Τώρα που γράφω κάποιοι προβάρουν τα κουστούμια τους. Κάποιοι άλλοι χαμογελούν γιατί ήρθε πάλι η ώρα της εξουσίας τους. Τα οφίκια μοιράζονται. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Πτώχευση σε όλα τα επίπεδα.
Ο καθηγητήςκ Γ. Μπαμπινιώτης εντοπίζει ορισμένες έκηλες αδυναμίες της εκπαίδευσής μας σε άρθρο του στο Βήμα:
1. Εχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν αξιολογείται! Δεν γνωρίζουμε δηλαδή με υπεύθυνο, επιστημονικό, συστηματικό και επαναλαμβανόμενο τρόπο τις αδυναμίες και τις δυνάμεις τού συστήματος με το οποίο μορφώνουμε τα παιδιά μας. Ετσι δεν μπορούμε να παρεμβαίνουμε διορθωτικά και να το βελτιώνουμε. Λειτουργούμε, κατά κανόνα, εμπειρικά. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα βαδίζει από χρόνια σχεδόν με αυτόματο πιλότο!
2. Εχουμε τους εκπαιδευτικούς μας ανεπαρκώς καταρτιζομένους στα Πανεπιστήμιά μας και σπανίως επιμορφούμενους στην Εκπαίδευση. Δεν τους ετοιμάζουμε δηλαδή όσο και όπως πρέπει για εκπαιδευτικούς στα πανεπιστήμιά μας κι αφού μπουν στην Εκπαίδευση δεν υπάρχει τακτική, περιοδική, υποχρεωτική επιμόρφωση, κατάλληλα οργανωμένη και με παροχή κινήτρων. Ακατάρτιστος και ανεπιμόρφωτος εκπαιδευτικός (σε συνδυασμό με τις αδυναμίες τού εκπαιδευτικού μας συστήματος) δεν εγγυάται καμιά ποιότητα στην Παιδεία μας…
3. Εχουμε μια Τεχνική- Επαγγελματική Εκπαίδευση εκπαιδευτικά και κοινωνικά απαξιωμένη. Φαίνεται σαν να τη θεωρούμε κατάλληλη μόνο για παιδιά ενός κατώτερου Θεού! Αποτέλεσμα: η συσσώρευση υποψηφίων για σπουδές στα Πανεπιστήμια και, κατ΄ επέκταση, οι στρατιές ανέργων, υποαπασχολουμένων και υπαμειβομένων πτυχιούχων.
4. Εχουμε «πετύχει» μια γενικότερη κοινωνική απαξίωση τού δασκάλου. Η ελληνική κοινωνία δεν εμπιστεύεται τον δάσκαλο, όπως άλλωστε δεν εμπιστεύεται τον δικαστή, τον παπά, τον γιατρό, τον δημόσιο υπάλληλο κ.ά. Η αναξιοπιστία αυτή οδηγεί στην αναζήτηση όλο και περισσότερων δικλίδων ασφαλείας. Ετσι φτάσαμε σ΄ ένα αδιάβλητο μεν αλλά αναξιόπιστο και απάνθρωπο σύστημα εξετάσεων για τα πανεπιστήμια που από τη μια υπονόμευσε την έγκυρη φυσική αξιολόγηση τού μαθητή από τους δασκάλους του μέσα στο σχολείο κι από την άλλη μετέτρεψε το Λύκειο σε φροντιστήριο, χωρίς μάλιστα να εμπιστεύεται τη δουλειά που γίνεται σ΄ αυτό.
5. Εχουμε το φροντιστήριο να παίζει τον ρόλο τού Λυκείου και, στην πράξη, να υποκαθιστά το Σχολείο σε βαρύτητα, αξιοπιστία και φοίτηση. Από τη στιγμή που μια καίρια αυτοτελή μορφωτική βαθμίδα που ήταν το Λύκειο τη μετατρέψαμε σε προπαρασκευαστικό για τα Πανεπιστήμια σχολείο (χωρίς όμως να μετράει η φοίτηση και η επίδοση των μαθητών σ΄ αυτό!..), στρέψαμε τους μαθητές σ΄ ένα άλλο προπαρασκευαστικό «σχολείο», το φροντιστήριο, το οποίο- με όρους ιδιωτικής οικονομίας- λειτουργεί καλύτερα από το δημόσιο σχολείο και κατάφερε μάλιστα να γίνει και θεσμός!
6. Εχουμε ένα ξεπερασμένο εκπαιδευτικό σύστημα σχολείου, το οποίο απωθεί τους μαθητές (σχετική έρευνα έχει δείξει ότι οι μαθητές μας αισθάνονται αδιαφορία, καταπίεση, πλήξη έως απογοήτευση από το σχολείο!). Δεν αγαπούν οι μαθητές μας το σχολείο ούτε θέλουν να βρίσκονται σ΄ αυτό, γιατί πιστεύουν ότι όπως λειτουργεί δεν τους προσφέρει τίποτε ενδιαφέρον και σημαντικό για τη ζωή τους.
7. Εχουμεμεγάλες εκπαιδευτικές ανισότητες στη σχολική μας εκπαίδευση. Σχολεία χωρίς ή με εναλλασσόμενους δασκάλους, με εξαιρετικά ανόμοιες και αβοήθητες μαθητικές ομάδες, σχολεία διοικητικώς ανοργάνωτα και εκπαιδευτικώς ανυποστήρικτα. Σχολεία στο έλεος τού Θεού που λειτουργούν με τον πατριωτισμό κάποιων δασκάλων.
8. Εχουμε μια Πολιτεία που διαχρονικά στην Παιδεία και στον πολιτισμό δεν δίνει καμιά προτεραιότητα, όπως φαίνεται και από τα οικονομικά μεγέθη που διαθέτει στον Προϋπολογισμό. Παιδεία και πολιτισμός όχι μόνο έχουν διαχωρισθεί στη συνείδησή μας, αλλά έχουν υποβαθμισθεί θεσμικά, οικονομικά και κοινωνικά, με αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευθεί με τον καιρό όγκοι προβλημάτων, τα οποία έχουν τελικά καταστεί και δυσεπίλυτα.
9. Εχουμε μια Παιδεία που, σε πολιτικό-κομματικό επίπεδο, είναι «πεδίο συγκρούσεων» αντί να αποτελεί «πεδίο συγκλίσεων». Σε όλες τις προηγμένες χώρες, αν υπάρχει ένα πεδίο που προχωρεί με σύγκλιση απόψεων, με συμπληρωματικότητα και με αμοιβαίες υποχωρήσεις, είναι η Παιδεία. Στη χώρα μας αποτελεί αντιθέτως πεδίο τεχνητού και αδικαιολόγητου κομματικού ανταγωνισμού, με ανυπολόγιστο κόστος για την ανάπτυξη τού τόπου σε όλα τα επίπεδα (κοινωνικό, οικονομικό, εθνικό).
Οι στρεβλώσεις, που πολύ αδρομερώς περιέγραψα, έχουν τόσο εδραιωθεί στη συνείδηση τού κόσμου, ώστε όταν μιλάς για μια δραστική συνολική αντιμετώπισή τους, σε κοιτούν ανήσυχα, ενίοτε τρομαγμένα, άλλοτε δύσπιστα, συχνά συγκαταβατικά, συμφωνώντας ωστόσο όλοι ανεξαιρέτως- να το πούμε κι αυτό- ότι είναι ανάγκη να γίνουν. Ενοχλεί ίσως όλους μας το ξεβόλεμα… Αλλά έχουμε άλλη διέξοδο ή άλλα περιθώρια;
Χρειάζεται ταρακούνημα πολιτικών, δασκάλων και γονέων λέει στην «Κ» ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, πρόεδρος του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, δίνοντας το στίγμα των ριζικών αλλαγών που απαιτούνται για την αναδιάρθρωση της Παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες. Οσον αφορά το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ, μεταξύ άλλων θα προταθεί να μειωθούν τα υπό εξέταση μαθήματα σε τέσσερα και οι πανεπιστημιακές σχολές να ορίζουν τη βαρύτητα κάθε μαθήματος.
Στόχος του Συμβουλίου είναι, μέσω των αλλαγών, να γίνει το σχολείο ελκυστικό για τους μαθητές. «Κύριο ζητούμενο, που συνδέεται με την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου, είναι πώς θα φέρουμε ψυχολογικά τους μαθητές πίσω στο σχολείο. Πώς να τους κάνουμε να το αγαπήσουν, να θέλουν να βρίσκονται εκεί, να νιώθουν ότι παίρνουν από το σχολείο. Αυτό συνδέεται με μια σειρά δράσεων. Ομως, για την επιτυχία των αλλαγών, απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας. Και αυτό φαίνεται και σε θέματα οργάνωσης. Ξέρετε, σε σχολεία υπάρχουν σωροί βιβλίων σε κασόνια και υπολογιστές αχρησιμοποίητοι. Δεν λείπουν τα μέσα, απλώς δεν έχουν οργανωθεί…», καταλήγει ο κ. Μπαμπινιώτης.
μμμ… αν ήταν τόσο απλό και οργανωτικό το θέμα… Απλά μέσω αυτού αναδεικνύεται όλη η παθογένεια του συστήματος. Ο τεχνοφοβικός διευθυντής κλειδοκράτορας του εργαστηρίου, ο βαριεστημένος συνάδελφος του “μη μου τους κύκλους τάραττε”, η έλλειψη οργανωμένων δομών επιμόρφωσης και ακολουθεί λίστα…
Διαβάστε το άρθρο του Απόστολου Λακασά στην Καθημερινή
Ο πιο ερωτικός, ο πιο νεανικός και παράφορος μήνας, ο Μάιος, σπαταλιέται άστοργα αποστηθίζοντας ΑΟΔΕ, κάνοντας επανάληψη Φυσικής και Μαθηματικών Κατεύθυνσης, γράφοντας προσομοίωση, ξεκουκίζοντας οδυνηρά τα πρωινά και τις νύχτες. Αποστηθίζοντας ΑΟΔΕ, κακοσυνταγμένες αρλούμπες, μοχθηρές κοινοτοπίες, εξήντα-τόσες σελίδες ενός άθλιου προχειρογραμμένου βιβλίου, το ίδιο άθλιου και πρόχειρου με εκατοντάδες σχολικά βιλία, σε ένα διαρκώς καταρρέον και πρόχειρο σχολικό σύστημα, που συνθλίβει παιδιά και έφηβους, ζωτικότητα και ταλέντα, ευιασθησίες και ορμή, σε μια πρωτόγονη κρεατομηχανή που όλα τ’ αλέθει, όλα τα ομογενοποιεί, όλα τα ευνουχίζει.
Αποστηθίζει ΑΟΔΕ ο έφηβος μες στον Μάη. Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, εισαγωγή στο μάνατζμεντ, εισαγωγή σε μια κοινωνία οργανωμένη και διοικούμενη ακριβώς με τέτοιες αρχές: κακοσυνταγμένες, μισοχωνεμένες, παπαγαλία, για να περάσεις κάπου. Μοιάζει με κακόγουστο αστείο, φτηνή φάρσα, μπορεί όμως και να το πάρεις, αυτό το ΑΟΔΕ, σαν την επιτομή του ελληνικού αυτοχειριασμού. Για να σπουδάσεις Μαθηματική ή Φυσική, απαιτείται να παπαγαλίσεις ΑΟΔΕ και να εξεταστείς, δηλαδή, να δει η πολιτεία πόσο παπαγάλισες τις βασικές αρχές μάνατζμεντ ενός καταρρέοντος κόσμου. Aυτό είναι το παρ’ ημίν απαύγασμα της κλασικής, της ουμανιστικής παιδείας, στη χώρα που καυχιέται ότι έβγαλε τον Αρχιμήδη και τον Πλάτωνα, τον Δημόκριτο και τον Πυθαγόρα. Η ουμανιστική παιδεία, στη νέα Ελλάδα, συμπυκνώθηκε σε ένα σκοτεινό αρκτικόλεξο, καταγόμενο από τις αργκό του στρατώνα και του Δημοσίου. ΑΟΔΕ, GTP κ.λπ.
Τα σταματημένα σχολικά λεωφορεία, στη μιάμιση το μεσημέρι, επί της οδού Ιπποκράτους, ανήκουν σε κάποιο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο. Είναι ακριβώς η ώρα που τα παιδιά (οκτώ με δέκα χρόνων) βγαίνουν από τη στοά του θεάτρου «Ακροπόλ» για να ανεβούνε στα λεωφορεία, έχουν καθώς φαίνεται παρακολουθήσει κάποια παράσταση παιδικού θεάτρου. Η «επικίνδυνη» απόσταση που έχουν να καλύψουν είναι ουσιαστικά το ενάμισι μέτρο ανάμεσα στην έξοδο της στοάς και την είσοδο του λεωφορείου, όσο ακριβώς είναι το άνοιγμα του πεζοδρομίου. Φωνάζουν και χειρονομούν ευχαριστημένα, κανένα δεν φαίνεται πρόθυμο να ξεφύγει από την ουρά που έχει ήδη σχηματιστεί. Η μια απ΄ τις δασκάλες, ωστόσο (γύρω στα τριάντα πέντε, σωστό φιγουρίνι) τα επιπλήττει ήδη σκαιότατα, μη τυχόν κανένα τους απομακρυνθεί. Έχει πάρει, ήδη, την έκφραση του παραπτώματος που έχει συμβεί και είναι υποχρεωμένη να το πατάξει. Όταν μάλιστα αντιλαμβάνεται κάποιον περαστικό να την κοιτάζει εμβρόντητος, για τη συμπεριφορά της, φωνάζει δυνατά, εις επήκοον όλων των περαστικών: «Θα μας κάνουν τώρα και παρατήρηση, γιατί είμαστε εντάξει στα καθήκοντά μας». Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι της δασκάλας αυτής, της χρειαζόταν οπωσδήποτε ο δημόσιος χώρος για να υπογραμμίσει πόσο συνεπής είναι στις υποχρεώσεις της. Ήθελε να δείξει πόσο μεγάλη αισθάνεται την ευθύνη της μόνο και μόνο γιατί γινόταν αντιληπτή. Χωρίς να σημαίνει ότι θα ήταν λιγότερο σκαιή μέσα στην ίδια την αίθουσα του σχολείου. Αν κάτι έχει στραβώσει μέσα στον κόσμο σήμερα, είναι πως ο καθένας φαντάζεται πως με την ίδια άνεση θα μπορούσε να είναι, ταυτόχρονα, οδοντίατρος, ηθοποιός, δάσκαλος, αρχιτέκτονας ή δικηγόρος, φτάνει να έχει σπουδάσει σε μια σχετική σχολή. Κι ενώ θα γινόταν να το δεχτείς για όλες τις άλλες ιδιότητες, ειδικότητες, επαγγέλματα ή λειτουργήματα, είναι αδύνατον να το συλλάβεις όσον αφορά στην έννοια και στο ποιόν του δασκάλου. Αν το καλοσκεφτούμε, όλη η ιστορία της ανθρωπότητας έχει εξελιχθεί ή έχει καθυστερήσει χάρη στη σχέση του δασκάλου με τον μαθητή. Μην υποκύψουμε στον μελοδραματισμό ότι ένας δάσκαλος είναι υπεύθυνος, γιατί του έχει εμπιστευτεί η Πολιτεία «άπλερες» ψυχούλες. Θα έπρεπε η έννοια της Πολιτείας να εξοστρακισθεί από την υπόθεση της Παιδείας, καθώς έχει μεταβληθεί σ΄ ένα άλλοθι ώστε για τις οποιεσδήποτε παραλείψεις της να μπορούν να σηκώνουν οι δάσκαλοι τα χέρια ψηλά, αφού δεν είναι οι ίδιοι που ευθύνονται.
Η σχέση δασκάλου και μαθητή, για να είναι γόνιμη, δημιουργική, εσαεί εποικοδομητική (ακόμη κι όταν ο μαθητής έχει γίνει ο ίδιος δάσκαλος), χρειάζεται ν΄ αντιμετωπίζεται κι απ΄ τις δυο πλευρές ως μια σχέση που θα ήταν αδύνατον να μην υπάρξει. Ότι ο δάσκαλος θα είχε ανακαλύψει τον συγκεκριμένο μαθητή του, όσα εμπόδια κι αν είχαν παρεμβληθεί για να τον αποτρέψουν στην προσπάθειά του να τον έχει μαθητή. Όλα τα εγχειρίδια και τα βιβλία για την αναθεώρηση της έννοιας του σχολείου ή την κατάργησή του, της μαθητείας δηλαδή, προέρχονται από ανθρώπους που δεινοπάθησαν στα παιδικά τους χρόνια, όσον αφορά στους δασκάλους τους. Αν κάτι μας γλυκαίνει σε όλη μας τη ζωή, όσα βάσανα κι αν μας επιφυλάσσει η τελευταία, είναι οι αναμνήσεις μας από τους παππούδες και τους δασκάλους. Πράγμα που σημαίνει πως το μόνο που κρατάει τον άνθρωπο όρθιο, είναι η έννοια της διαδοχής τόσο στον φυσικό χώρο του αίματος όσο και στον υπό κατάκτηση της Παιδείας. Είτε σε άγιο έχει εξελιχθεί κανείς είτε σε κακούργο, θα έχει αναρωτηθεί, έστω για μια φορά στη ζωή του, πότε και πώς να πέθανε άραγε ο δάσκαλος ή η δασκάλα του της πρώτης ή της δεύτερης τάξης στο Δημοτικό. Ενώ μπορεί να μην έχει αναρωτηθεί για τον μαγαζάτορα με τον πολυτελέστερο φούρνο, έστω κι αν προμήθευε ψωμί στον ίδιο και την οικογένειά του.
Δεν χρειάζεται να σκαλίσεις πολύ τα πράγματα για να θυμηθείς τα θαύματα που γίνονταν στα σχολεία, όταν ο μαθητής συνειδητοποιούσε τον δάσκαλο τόσο στερημένο όσο τον εαυτό του και τους γονείς του, όταν μοιράζονταν όλοι την ίδια φτώχεια κι ανέχεια. Μην αναρωτιόμαστε τι συμβαίνει με την Παιδεία. Όσα προγράμματα κι αν εκπονηθούν, όσες αλλαγές κι αν γίνουν στα σχολικά βιβλία, όσες πολιτιστικές εκδηλώσεις κι αν ενσωματωθούν στις ώρες των «κανονικών» μαθημάτων, ακόμη κι αν κάθε μαθητής διαθέτει λάπτοπ κι όλα τα σχολεία μια άριστη υποδομή τεχνογνωσίας, η Παιδεία θα παραμένει κυριολεκτικά στον αέρα, όσο ο μαθητής θα συνειδητοποιεί τον δάσκαλο ως έναν άψογο επαγγελματία που τον προετοιμάζει για μια επίζηλη κοινωνικά θέση.
1. Χρειάζεται;
Οι μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία έχουν αποκτήσει στη χώρα μας κακό όνομα, εν μέρει ίσως δικαιολογημένα. Διότι συνήθως δεν είναι προϊόντα ευρύτερου σοβαρού διαλόγου, αλλά προέρχονται είτε από κομματικές θέσεις, είτε από πρωτοβουλίες υπουργών Παιδείας με τη συνεργασία κάποιων έμπιστων συνεργατών τους. Με εξαίρεση τον Διάλογο για την Παιδεία- διευρυμένο, απροκατάληπτο, εκτενή- επί υπουργίας τού Γ. Σουφλιά, για μια ευρύτερη μεταρρύθμιση που άρχισε μεν τότε (1992) να εφαρμόζεται αλλά που, δυστυχώς, εγκαταλείφθηκε από την επόμενη ηγεσία τού Υπουργείου Παιδείας (λόγω αλλαγής Κυβερνήσεως), η οποία ακολούθησε διαφορετική πολιτική, εκτενής αντιπροσωπευτικός διάλογος για την Γενική Παιδεία από θεσμοθετημένο ευρείας συνθέσεως όργανο δεν έχει ξαναϋπάρξει.
Μολονότι το 2003-επί Κυβερνήσεως Κ. Σημίτη- θεσμοθετήθηκε το Οργανο που θα μπορούσε να τον διεξαγάγει, εννοώ το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας.
Σήμερα, σε καιρούς δύσκολους για όλο τον κόσμο, και με τα πράγματα να έχουν οδηγηθεί στη χώρα μας σε οριακές καταστάσεις λόγω των κινητοποιήσεων στην Παιδεία μας (με αφορμή το τραγικό γεγονός τού θανάτου τού μαθητή Γρηγορόπουλου, αλλά με βαθύτερα αίτια την πικρία, την οργή και την απογοήτευση των νέων για μια δημόσια Παιδεία που δεν είχε και δεν έχει έμπρακτα πρωτεύουσα θέση στις επιλογές τής Πολιτείας όλα τα τελευταία χρόνια) ένας ειλικρινής διάλογος για ακανθώδη ζητήματα τής Γενικής Παιδείας μας σε εθνικόεπίπεδο και από φορέα θεσμοθετημένοσε ανύποπτο χρόνο (και όχι από μια Επιτροπή προσωπικής επιλογής τού αρμόδιου υπουργού) είναι περισσότεροαπό αναγκαίος. Αν μάς ενδιαφέρει πραγματικά η Παιδεία, αν το επαναλαμβανόμενο ότι «όλα εξαρτώνται από την Παιδεία» δεν είναι κούφια λόγια ή εύκολο δημαγωγικό σύνθημα.
2. Διάλογος για τον διάλογο;
Πολιτικός δεν είμαι. Είμαι δάσκαλος (με 40 χρόνια θητείας στην Παιδεία μας!). Κι ίσως οι εκτιμήσεις μου να υστερούν πολιτικά. Ομως ειλικρινώς δεν μπορώ να διανοηθώ ότι σε δύσκολες στιγμές για μια χώρα, κάποιοι θα ήθελαν να παίξουν «εν ου παικτοίς». Με ό,τι συγκινεί κι ενδιαφέρει εκατομμύρια γονέων, μαθητών, εκπαιδευτικών, σημερινών και αυριανών. Με ό,τι κατεξοχήν καίει-μαζί με τα οικονομικά- τους πολίτες αυτή την ώρα, οι οποίοι δεν αντέχουν άλλο στρεβλώσεις που είναι μοναδικές σ΄ αυτή τη γωνιά τής γης, με την παραπαιδεία δηλ. να έχει πάρει τη θέση τής παιδείας στο Λύκειο, με το Φροντιστήριο να έχει υποκαταστήσει το Σχολείο! Μ΄ ένα υποβαθμισμένο Λύκειο-παιδευτικά, κοινωνικά και συνειδησιακά- και μ΄ έναν υποβαθμισμένο εκπαιδευτικό, αυτόν που διδάσκει στο Λύκειο, που δεν είναι, τελικά, υπεύθυνος γι΄ αυτή την κατάσταση ούτε αξίζει αυτή την απαξίωση!
Διάλογος, λοιπόν, για πολύ ουσιαστικά, άμεσα και καυτά προβλήματα. Με προτάσεις για λύσεις. Γιατί δεν πρόκειται εμείς να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Προβλήματα που θα συζητηθούν έχουν προ πολλού λυθεί στις περισσότερες χώρες τής Ευρώπης. Προτάσεις ορθολογικές και αποτελεσματικές που μπορούν να προκύψουν από ένα ειλικρινή, ευρύτερο και ουσιαστικό διάλογο δεν αποτελούν ούτε προκάλυμμα ούτε και προνόμιο μιας Κυβερνήσεως, αυτής που βρίσκεται στην εξουσία σήμερα. Αποτελεί δέσμευση παιδευτική, ηθική, κοινωνική και πολιτική για όποια Κυβέρνηση (αυτή ή άλλη) θα υιοθετήσει την ανάγκη μιας γενναίας αλλαγής και εξάλειψης συγχρόνως μιας απαράδεκτης στρέβλωσης στην καίρια βαθμίδα τού Λυκείου. Προτάσεις σοβαρές, τολμηρές, εφόσον είναι και πειστικές και πρακτικά εφαρμόσιμες, ξεπερνούν τον χρόνο και τα πρόσωπα και μπορούν να έχουν ευρύτερη κοινωνική στήριξη που καμιά πολιτική παράταξη δεν θα μπορεί εύκολα να αγνοήσει. Αρα μιλάμε για έναν διάλογο δεσμευτικό για λύσεις και όχι για κομματικά παιχνίδια ή προφάσεις, απ΄ όπου κι αν προέρχονται. Συνέχεια »
Ο καθηγητής κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης μετά από μία επίσκεψη σε σχολείο σχολιάζει στο Βήμα:
Ομως το πρόβλημά μας είναι το «άδικο εξεταστικό σύστημα» ή το παντελώς άδικο, ανορθολογικό και αντιπαραγωγικό εκπαιδευτικό μας σύστημα; Το ζήτημα είναι να δοθούν πολλές ευκαιρίες στους υποψηφίους ή να δοθεί η ευκαιρία και τα μέσα σε όλα τα παιδιά να σπουδάσουν ό,τι καθένα τους επιθυμεί, και κυριότατα να τους δοθεί η ευκαιρία να βρουν δουλειά, αφού τελειώσουν; Και τι στην ευχή σημαίνει αυτή η «αποσύνδεση» του σχολείου από τις εξετάσεις; Θα περιορισθεί λ.χ. αυτή η εκπαιδευτική μονοκαλλιέργεια (ας μου επιτραπεί) όπου όλοι πρέπει τα μάθουν όλα είτε το θέλουν είτε όχι; Θα εξακολουθήσουν τα αναλυτικά προγράμματα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση να θυμίζουν σταχανοβισμό, όπου καλός καθηγητής είναι εκείνος που καλύπτει ή ξεπερνά τη «νόρμα» αδιαφορώντας για την ποιότητα;
Ας παρακάμψει ο υπουργός τη γεμάτη φοβίες ΟΛΜΕ και ας επισκεφθεί έναν οποιονδήποτε σύλλογο καθηγητών της επικράτειας για να μάθει από πρώτο χέρι πως τα «πλάνα» και οι «νόρμες» της ύλης σκοτώνουν την εκπαίδευση. Η μάθηση δεν μπορεί να είναι ποσοτική, ή μόνο ποσοτική. Τη λογοτεχνία δεν τη διδασκόμαστε ποσοτικά, ούτε μαθαίνουμε τη γλώσσα με κουτάκια πολλαπλών ερωτήσεων. Η εκπαίδευση δεν αρχίζει, ούτε τελειώνει με τις εξετάσεις. Ολες οι βαθμίδες, όλα τα προγράμματα πρέπει να έχουν συνοχή. Εχουν τα σημερινά; Τέλος, αυτή η όποια και όποτε έρθει «αποσύνδεση» των δαιμονικών εξετάσεων από το αγαθό σχολείο θα γίνει τζάμπα; Με τις αρχές της γνωστής μας «δωρεάν Παιδείας»;
Ο Φώτης Γεωργελές στο edito της AthensVoice παρεμβαίνει στον διάλογο για την παιδεία: ” Όλα τα προηγούμενα χρόνια, άλλωστε, συζητούσαν για το ποιοι είναι υπέρ και ποιοι κατά στο να έρθουν ξένα πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Δεν συζητούσαν τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η δημόσια παιδεία που πάσχει, αλλά αν εκτός από τη δημόσια θα επιτραπεί και η ιδιωτική. Αν θα ?ρθει το Χάρβαρντ στην Ελλάδα. Είναι όπως με την Ολυμπιακή. 20 χρόνια οι «καλοί» αντιστέκονται και εμποδίζουν τους «κακούς» να την ιδιωτικοποιήσουν και όταν λένε ότι την πουλάνε, διαπιστώνουν ότι δεν την παίρνει τσάμπα ούτε η αεροπορία του Μπαχρέιν.
Έτσι συνεχίζεται η ζωή με ψεύτικα διλήμματα. Η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που είναι υποχρεωτική, επιτρέπεται να είναι και ιδιωτική, αλλά η τριτοβάθμια, που στο φινάλε είναι και προαιρετική, δεν πρέπει, εκεί υποκριτικά εντοπίσαμε το πρόβλημα.
Στην πραγματικότητα, ένας μόνο στόχος υπάρχει. Τα ψεύτικα διλήμματα να αποκρύπτουν την πραγματικότητα, τις απαιτήσεις της αληθινής ζωής. Είναι όλα τόσο απλώς μια παράσταση, ώστε σχεδόν με χιούμορ, μετά από 5 χρόνια, η κυβέρνηση ξαναρχίζει το διάλογο από «μηδενική βάση». Σαν να μην έγιναν όσα έγιναν τόσα χρόνια. Ξανά από την αρχή. Άρθρο 16, άσυλο. Αλλαγή εκλογικού νόμου. Πάρτε θέση. Να ψηφίσουμε. Μια προσομοίωση πολιτικής ζωής για αφελείς, την ώρα που τα πραγματικά προβλήματα μένουν καλά κρυμμένα στο σκοτάδι. Στην επόμενη δημοσκόπηση η παράσταση νίκης θα συζητιέται στα τηλεοπτικά παράθυρα, αλλά ο βαθμός απαισιοδοξίας θα έχει φτάσει στο 90 τοις εκατό.”
Ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας, Δημήτρης Μπράτης, φάνηκε θετικός ως προς τη συμμετοχή της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας στο διάλογο για την παιδεία, τονίζοντας ότι “όσες φορές κληθήκαμε να πάρουμε μέρος στο διάλογο πάντα πηγαίναμε. Θα πάμε και τώρα, αλλά η συμμετοχή μας σε αυτόν θα εξαρτηθεί από τις απαντήσεις που θα πάρουμε.”
Η ΟΛΜΕ από την άλλη αποφάσισε να το παίξει σκληρή…
Ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης στο δεκάλογό του προς τον νέο ΥΠΕΠΘ καταλήγει:
9. Προσοχή στους «σοφούς» και στους «εμπειρογνώμονες». Ενας καλός και προσεκτικός ΥΠΕΠΘ οφείλει να παρακολουθεί, μόνος, χωρίς την παρουσία τηλεοπτικών συνεργείων, ένα δημόσιο μάθημα τουλάχιστον μία φορά τη βδομάδα. Στα νηπιαγωγεία της χώρας, στα γυμνάσια, στα λύκεια, στο πανεπιστήμιο κ.λπ. Μετά ας συζητά με τους συμβούλους τα προβλήματα της Παιδείας.
10. Ωραίοι οι αλλεπάλληλοι προγραμματισμοί, οι νόμοι και οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι, οι συνεχείς μεταρρυθμίσεις, οι τολμηρές τομές, οι ρήξεις, τα know how, τα οράματα, τα μοντέρνα συστήματα, οι αιώνιες αλλαγές στις εξετάσεις κ.λπ. Ωραίο και το Διαδίκτυο, τα ιστολόγια και ο κυβερνοχώρος. Ομως για τον νουνεχή και δημοκρατικό ΥΠΕΠΘ δύο πρέπει να είναι τα ουσιώδη: 1) 5% του ΑΕΠ στην Παιδεία. 2) Ιδια τιμή, ίδιος σεβασμός στο Αλφαβητάρι και στον φορητό υπολογιστή.
«Ετος Παιδείας» θεωρεί ότι θα αναδειχθεί το 2009 η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου. Αυτό αναφέρει σε χθεσινό μήνυμά του προς τα σχολεία ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων ο κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης. Καθώς, σύμφωνα με την ΟΛΜΕ, τα υπό κατάληψη γυμνάσια και λύκεια φθάνουν τα 800 σε όλη τη χώρα (το ΥΠΕΠΘ βέβαια έκανε λόγο μόνο για 100), και οι μαθητές δηλώνουν την πρόθεσή τους να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους μετά τις γιορτές (στις 6/1 θα συνεδριάσει το Συντονιστικό Αγώνα), ο κ. Στυλιανίδης ανέφερε στο μήνυμά του ότι «το υπουργείο προσεγγίζει με σεβασμό τη νέα γενιά και είναι έτοιμος να την ακούσει. Είναι έτοιμο να εξετάσει τις προτάσεις της και να τις υιοθετήσει». Και τόνισε ότι «το υπουργείο είναι έτοιμο να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις ώστε το 2009 να είναι πραγματικά ένα έτος παιδείας. Για τον λόγο αυτό ξεκινάει ένα διάλογο. Ενα διάλογο που θα διαμορφώσει νέες προϋποθέσεις για μια καλύτερη εκπαίδευση, για ένα ποιοτικότερο νέο λύκειο, για ένα πιο ανοιχτό και εξωστρεφές πανεπιστήμιο, που θα οδηγεί στην αγορά εργασίας και σε μια καλύτερη ζωή».
Φυσικά για άλλη μία φορά ο διάλογος θα εξαντληθεί στο εξεταστικό. Εκεί είναι η ουσία;
Κλιμακώνονται στην Ιταλία οι κινητοποιήσεις κατά των μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία που προτείνει η κυβέρνηση.Την Τετάρτη το βράδυ, σε δεκάδες σχολεία της χώρας οργανώθηκαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας από γονείς και μαθητές οι οποίοι οργάνωσαν χάπενινγκ και δημόσιους διαλόγους, για να κάνουν σαφή την αντίθεσή τους στα δυο κύρια σημεία της προτεινόμενης μεταρρύθμισης: στην κατάργηση των δύο δασκάλων για κάθε τάξη, καθώς και στη συγχώνευση τάξεων και σχολικών συγκροτημάτων, σε πολλές περιφέρειες της χώρας.
Παράλληλα διαδήλωσαν χιλιάδες φοιτητές των ιταλικών πανεπιστημίων στην Κατάνη, τη Ρώμη, το Τορίνο με αφορμή τις οικονομικές περικοπές και το σχέδιο συρρίκνωσης του διδακτικού προσωπικού.
Το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι, προβλέπει τη δραστική μείωση των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ενώ αναμένεται ότι θα αυξηθούν τα συμβόλαια προσωρινής συνεργασίας για ερευνητές και διδακτικό προσωπικό.
Η υπουργός Παιδείας Μαρία-Στέλα Τζελμίνι δηλώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες από οικονομικής πλευράς, καθώς ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις δαπάνες για τη δημόσια παιδεία ενώ διαβεβαιώνει ότι δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στην ποιότητα της διδασκαλίας.
Ο καθηγητής Γιώργης Γιατρομανωλάκης, πάντα καίριος, αναρωτιέται:”Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η Παιδεία μας είναι σαν να κάνει το καθιερωμένο τσεκάπ. Καθώς βγαίνουν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων οι βαθμολογικές επιδόσεις των μαθητών ανά κατεύθυνση και μάθημα δείχνουν τις τιμές, δηλ. τα ποσοστά επιτυχίας και αποτυχίας των υποψηφίων, και φανερώνουν τη σοβούσα κατάσταση. Προφανώς άλλο πράγμα είναι οι τιμές του σακχάρου ή του ουρικού οξέος και άλλο οι βάσεις στη Βιολογία λ.χ. ή στα Λατινικά, όμως οι αριθμοί και στη μία περίπτωση και στην άλλη κάτι δείχνουν. Μας προειδοποιούν για κάτι αφύσικο ή μας καθησυχάζουν, πάντα στο μέτρο του δυνατού. Ωστόσο ανάμεσα στις ιατρικές εξετάσεις και στο τσεκάπ των πανελλαδικών υπάρχει μια μεγάλη και ενδιαφέρουσα διαφορά: οι ιατρικοί δείκτες δεν μπορούν να είναι ταυτόχρονα υψηλοί και χαμηλοί, καλοί και συνάμα κακοί. Ισως στην περίπτωση της «κακής» ή «καλής» χοληστερίνης τα πράγματα να αλλάζουν. Ομως στις πανελλαδικές οι δείκτες είναι κυριολεκτικά αλλοπρόσαλλοι. Αφύσικοι και όμως αληθινοί.
Πέρυσι το ποσοστό των μαθητών που δεν κατάφεραν να πιάσουν σε όλα τα μαθήματα τη βάση 10 ήταν 34,07%, φέτος ανέβηκε στο 35,86%. Πρόκειται για γενικό ποσοστό, αφού, π.χ., οι υποψήφιοι της τεχνολογικής κατεύθυνσης έμειναν κάτω από τη βάση σε ποσοστό 41,73%! Εν πάση περιπτώσει. Αυτός ο δείκτης δηλώνει απλά πως φέτος πήγαμε χειρότερα από πέρυσι. Το ξέραμε αλλά μας το επιβεβαίωσαν και οι αριθμοί”.
και καταλήγει: “Γιατί δεν βγαίνει κάποιος υπεύθυνος να μας αναλύσει τους τρελούς δείκτες των πανελλαδικών; Ομως άδικα περιμένουμε. Ποτέ δεν πρόκειται να βγει αυτός ο κάποιος, επειδή, αν διαθέτει στοιχειώδη τιμιότητα, θα πρέπει να παραδεχθεί ότι η Παιδεία χρόνια τώρα είναι πλασματική. Τίποτε! Φούσκα χρηματιστηρίου! Παιδεία που βολεύεται και πορεύεται με παντός είδους αναβολικά. Τα μαθήματα, στο σχολείο και στο φροντιστήριο, με αναβολικά. Οι εξετάσεις, εισαγωγικές και μη, με αναβολικά. Η ντροπή της εθνικής ομάδας Αρσης Βαρών τίποτε δεν είναι μπροστά στην καθημερινή ντροπή της Παιδείας μας. Ολα είναι δήθεν και πλαστά. Και το Αριστα και το Μηδέν πλαστά είναι. Ομως οι καταστροφικές συνέπειες αυτών των εξετάσεων για τα παιδιά και την Παιδεία μας, για τη ζωή μας δηλαδή, είναι, δυστυχώς, πέρα για πέρα υπαρκτές”.
διαβάζουμε μεταξύ άλλων:
Οι μαθητές «κουράζονται» και «πιέζονται» αποκαλύπτει η έρευνα. Και ο αναγνώστης, μαζί με μαθητές και γονιούς, είναι έτοιμος να ρίξει τον λίθο του αναθέματος στο σχολείο, στον κακό εκπαιδευτικό, στο αναχρονιστικό πρόγραμμα σπουδών ή στην αναποτελεσματική μέθοδο διδασκαλίας. Μήπως όμως έτσι λησμονούμε ότι η κατάκτηση της γνώσης απαιτεί εξ ορισμού προσπάθεια και κόπο πολύ; Μήπως παράλληλα παραγνωρίζουμε ότι το αίσθημα του κόπου προσδιορίζεται εν πολλοίς υποκειμενικά, ανάλογα και με τα ενδιαφέροντα και τις φιλοδοξίες του μαθητή; Για τον μαθητή, ας πούμε, τον οποίο η περιρρέουσα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας ατμόσφαιρα έχει πείσει ότι αξίζει να αναζητά μόνο το συντομότερο δρόμο προς την επιτυχία ? που ασφαλώς δεν μπορεί να περνάει από μια απαιτητική εκπαίδευση? το όριο κόπωσης είναι βέβαια χαμηλό και φυσικά η υπέρβασή του δημιουργεί εύκολα άγχος ή θυμό. Από την άλλη, κόπο και πίεση και άγχος προκαλούν και οι ποικίλες εξωσχολικές δραστηριότητες των μαθητών που αποτελούν επιλογές της οικογένειας. Θα πρέπει να χρεώνουμε και για αυτά το σχολείο; Συνέχεια »
Η κρίση της Παιδείας δείχνει μια κοινωνία σε κρίση. Μια κοινωνία χωρίς πυξίδα και κριτήρια, που θύει απελπισμένη στα τυπικά προσόντα και την θεσιθηρία, χωρίς να βλέπει ποια είναι και πού θέλει να πάει. Κοινωνία θηρευτών και επιβιωτών. Κοινωνία που δεν στοχάζεται. Και οι στοχαστές; Οι διανοούμενοι; Οι άνθρωποι του πνεύματος και του πολιτισμού; Πού είναι; Γιατί δεν ακούγεται η φωνή τους; Οι πανεπιστημιακοί, όταν δεν απεργούν, αναπαράγουν τις ιεραρχίες τους και καλλιεργούν τις δημόσιες σχέσεις τους. Οι συγγραφείς διαφημίζουν τα βιβλία τους, οι μουσικοί τους δίσκους τους· οι φιλόσοφοι σωρεύουν μικροδημοσιεύσεις· οι πολιτικοί επιστήμονες πουλάνε συμβουλές ίματζ…
Η κοινωνία εν κρίσει περιμένει τους πνευματικούς ταγούς να μιλήσουν, να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, να δείξουν δρόμους, να πουν δυσάρεστες αλήθειες. Αυτή είναι η μόνη πραγματική δοκιμασία του πνεύματος.
Τα στοιχεία που έδωσε χθες η ΓΣEE, σύμφωνα με τα οποία τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν κάθε χρόνο περισσότερα από 1 δισ. ευρώ για τη… δωρεάν Παιδεία, δεν έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία. H δύναμη της συνήθειας φαίνεται να μην προκαλεί έκπληξη για το ιλιγγιώδες αυτό ποσό, το οποίο είναι μεγάλη οικονομική και κοινωνική πληγή.
Μάλιστα μαθαίνω ότι σε μερικά σχολεία οργανώνουν μουσικές εκδηλώσεις για τη λήξη της σχολικής χρονιάς όπου τα παιδιά παρουσιάζουν τα κομμάτια που έμαθαν στο ωδείο και η καθηγήτρια εισπράττει τα εύσημα…
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
Η Ελενα Ακρίτα καταθέτει στα Νέα:
Ο Νίκος Ξυδάκης επισημαίνει:
Άρθρα (RSS)