Terra Computerata

Την Οδύσσεια του Ομήρου, μέσα από έργα τέχνης, που δημιουργήθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, διδάσκονται μαθητές του καλλιτεχνικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης και του γυμνασίου Σοχού, στο πλαίσιο μίας πρωτότυπης διδακτικής πρότασης, που συνδέει τη μετάφραση του διαχρονικού έπους με εικαστικά έργα διάσημων καλλιτεχνών και με χάρτες που αποτυπώνουν διαδρομές, γεγονότα και τοπωνύμια.

Την πρωτότυπη ιδέα είχαν οι φιλόλογοι Δήμητρα Μήττα και Κωνσταντίνος Βακουφτσής, οι οποίοι από πέρσι διδάσκουν την «Οδύσσεια» στην Α΄ Γυμνασίου των δύο σχολείων, με μεγάλη ανταπόκριση από τους μαθητές, αλλά και από καθηγητές ανά την Ελλάδα. Για τη διευκόλυνση της διδακτικής παρουσίασης, οι εκπαιδευτικοί δημιούργησαν ηλεκτρονικό υλικό, το οποίο διέθεσαν στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, από όπου μπορούν να έχουν πρόσβαση όλοι οι ενδιαφερόμενοι, μέσα από το σύνδεσμο (link), με την ένδειξη «Σινεμά η Οδύσσεια».

Περισσότερα από 200 έργα (πίνακες και γλυπτά) καλλιτεχνών διεθνούς εμβέλειας, όπως οι Ρέμπραντ, Σαλβαντόρ Νταλί, Ντε Κίρικο, αλλά και Ελλήνων, τα οποία αντιπροσωπεύουν όλες τις καλλιτεχνικές περιόδους, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συγκεντρώθηκαν για τις ανάγκες της διδακτικής, με αποκλειστική θεματολογία τους την «Οδύσσεια» του Ομήρου.

Κοντά στα έργα τέχνης παρατίθενται τα αντίστοιχα αποσπάσματα του έπους- από τα οποία εμπνεύστηκαν οι καλλιτέχνες ή στα οποία υπάρχει θεματολογική σύνδεση- σε απόδοση διακεκριμένων μεταφραστών, όπως οι Δ.Μαρωνίτης, Ζ. Σίδερης, Α. Εφταλιώτης, Ν.Καζαντζάκης, Ι.Κακριδής.

Παράλληλα, παρατίθενται χάρτες, που παρουσιάζουν τα γεγονότα-σταθμούς, με βάση τη χρονική σειρά τέλεσής τους, από τη στιγμή που ο Οδυσσέας έφυγε από την Τροία μέχρι και την επιστροφή του στην Ιθάκη. Έτσι, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει γεωγραφικά την πορεία του πολυμήχανου Οδυσσέα και να συνδέσει τοπωνύμια, όρια, γεγονότα και διαδρομές. Το υλικό είναι κατανεμημένο σε ενότητες χωρισμένες σε ομάδες ραψωδιών, όπου οι μαθητές μπορούν να πλοηγηθούν σε κείμενο, φωτογραφίες, εικόνες έργων τέχνης και χάρτες.

«Από καλλιτεχνικής πλευράς, ο στόχος ήταν να καταφέρουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν έργα τέχνης που αναφέρονται στο ομηρικό κείμενο, αν οι καλλιτέχνες αντιγράφουν το κείμενο ή το αποδίδουν ελεύθερα κ.α. Επιπλέον, να συνειδητοποιήσουν αυτό που τόσο συχνά λέμε παγκοσμιοποίηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ.Μήττα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει, και σε εκπαιδευτικό επίπεδο, τα οφέλη των μαθητών είναι πολλαπλά. «Μέσα από τη γεωγραφία της Οδύσσειας, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα γεγονότα, μαθαίνουν να περιγράφουν και να αφηγούνται ιστορίες του έπους, να συγκρίνουν μεταφράσεις, να παρατηρήσουν έργα διαφόρων εποχών για το ίδιο θέμα», υπογραμμίζει.

Ήδη, η επισκεψιμότητα στο ηλεκτρονικό υλικό, από καθηγητές σχολείων ανά την Ελλάδα, είναι μεγάλη. Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το υλικό ελεύθερα, καθώς δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο. Από την πλευρά τους, οι μαθητές εξοικειώνονται με το κλασσικό κείμενο, μέσα από έναν δημιουργικό και διασκεδαστικό τρόπο, αντί μέσα από ακόμη ένα κείμενο-μάθημα.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/education/workshop/dokimes/odyssea-cinema.html

Πέρα από λογοτεχνικό έργο μεγάλης αξίας, το έπος είναι και ένας θησαυρός πληροφοριών για τις επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις των Ελλήνων την εποχή του Ομήρου.

Για πολλούς αιώνες τα ομηρικά έπη θεωρούνταν απλή καταγραφή μύθων των Ελλήνων της προϊστορικής εποχής, έως ότου ο Σλίμαν, στηριζόμενος σε πληροφορίες από την Ιλιάδα, κατόρθωσε να εντοπίσει τα ερείπια της αρχαίας Τροίας. Από την εποχή εκείνη τα ομηρικά έπη αντιμετωπίζονται με περισσότερη προσοχή από τον επιστημονικό κόσμο και αποτελούν πολλές φορές έναυσμα για ερευνητικές προσπάθειες. Ειδικότερα η Οδύσσεια έχει προσελκύσει για περισσότερα από 100 χρόνια το ενδιαφέρον επιστημόνων από πολλούς κλάδους των φυσικών επιστημών, όπως για παράδειγμα η Γεωλογία, η Παλαιοντολογία, η Φαρμακολογία και η Αστρονομία. Ο λόγος είναι ότι η Οδύσσεια περιέχει πληροφορίες για την Εποχή του Σιδήρου, που είναι μεταγενέστερη από την Εποχή του Χαλκού στην οποία αναφέρεται η Ιλιάδα. Ετσι κατά τεκμήριον μεταφέρει μεταγενέστερες και άρα πιο προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές γνώσεις.

Η συνέχεια του άρθρου στο Βήμα

Ο καθηγητής Δ. Ν. Μαρωνίτης διαβάζει απόσπασμα από τη “Νέκυια” (ενδέκατη ραψωδία) της ομηρικής Οδύσσειας. Το απόσπασμα περιλαμβάνει την ομιλία του Οδυσσέα με τον “άδειο ίσκιο” της μητέρας του Αντίκλειας.