Terra Computerata

Μοναδική περίπτωση Έλληνα πολιτικού ηγέτη στον 20ο αιώνα αποτελεί ο Σοφοκλής Ελευθερίου Βενιζέλος. Ιδιόμορφος, ιδιότυπος, ιδιόρρυθμος και sui generis. Εμπλέκεται στην πολιτική, εγκαταλείποντας τον στρατό – προσωρινά – χωρίς να θέλγεται απ’ αυτήν, αλλά όμως διαγράφει μια μοναδική πορεία μέσα από συγκρούσεις, συναινέσεις, συνεργασίες με όλους τους αρχηγούς κομμάτων της εποχής του. Πρωθυπουργός το 1944 και το 1950-51 δρά αποτελεσματικά διαλεγόμενος πάντοτε με τα κέντρα εξουσίας της εποχής όπως τα Ανάκτορα, τις ξένες Δυνάμεις, το Στρατό. Απορρίπτει τον κομμουνισμό, αλλά θέλει τους κομμουνιστές μέσα στο παιχνίδι κι όχι στην παρανομία. Καινοτομεί στην εξωτερική πολιτική. Αναλώνει χρόνο για να υπερκεράσει τους Σοφούλη, Πλαστήρα, Παπανδρέου.
Την προσωπικότητα του και τη δράση του επιχειρεί να παρουσιάσει η εκπομπή. Μετέχουν και συζητούν ο Γεν. Δ/ντής του Ιδρύματος Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος ιστορικός Νίκος Παπαδάκης, ο δημοσιογράφος και ιστορικός συγγραφέας Γιώργος Ρωμαίος, ο Τάσος Σακελλαρόπουλος Δ/ντής Ιστορικού Αρχείου στο Μουσείο Μπενάκη και ο Δρ. της Ιστορίας Χρ. Χρηστίδης.
Παρεμβαίνουν στο επίμετρο της εκπομπής οι καθηγητές: Αντώνης Μακρυδημήτρης και Ευάνθης Χατζηβασιλείου (Παν. Αθηνών) καθώς και η Κωνσταντίνα Μπότσιου (Παν. Πελοποννήσου).

Σκηνοθέτης: Νίκος Αναγνωστόπουλος, Δημήτρης Γκουζιώτης, Θανάσης Παπακώστας
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Γιάννης Τζαννετάκος
Αρχισυνταξία – συντονισμός: Πιέρρος Τζαννετάκος
Δ/νση φωτογραφίας: Διονύσης Πετρουτσόπουλος
Μουσική: Γιώργος Μαγουλάς
Δημοσιογραφική έρευνα: Σταύρος Μιχελής, Κώστας Παπαδόπουλος
Εκτέλεση παραγωγής: Δήμητρα Μπέσση

Δείτε το 1ο επεισόδιο στη webTV της ΕΡΤ

Επιμέλεια: Στεφανος Xελιδονης – Καθημερινή

Στις 31 Ιουλίου 1920 (με το παλαιό ημερολόγιο) η «Κ» έφερε στην πρώτη σελίδα της κύριο άρθρο του εκδότη της, Γεωργίου Α. Βλάχου, με τίτλο «Η Συνθήκη των Σεβρών». Στις 28 Ιουλίου 1920 (10 Αυγούστου με το νέο ημερολόγιο), ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπέγραφε στο δημαρχείο του παρισινού προαστίου τις Συνθήκες των Σεβρών, καθώς από τις οκτώ συνολικά συμφωνίες, τέσσερις αφορούσαν άμεσα την Ελλάδα. Στις Σέβρες το ελληνικό κράτος αποκτούσε τη μεγαλύτερη έκταση που θα κατελάμβανε ποτέ. Το 1832, την Ελλάδα όριζαν η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, η Εύβοια, οι Σποράδες και οι Κυκλάδες. Το 1864 οι Βρετανοί μας εκχώρησαν τις Ιονίους Νήσους. Το 1881, ήρθε η σειρά της Θεσσαλίας και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους τα σύνορα μεγάλωσαν για να περιλάβουν τη νότια Ηπειρο, τη Μακεδονία, την Κρήτη και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου (τα οποία, όμως, οι Τούρκοι δεν είχαν ακόμη αναγνωρίσει ως ανήκοντα στην ελληνική επικράτεια). Οι Συνθήκες των Σεβρών αποτελούσαν μιαν υπέρτατη στιγμή διπλωματικής νίκης για την Ελλάδα, που μόλις το 1897 έκειτο εν διαλύσει, ταπεινωμένη από την Τουρκία. Οι σκληροί αγώνες των Ελλήνων από το 1909 ανταμείβονταν με την επίσημη διεθνή αναγνώριση των δικαίων του Ελληνισμού και την αποδοχή μεγάλου μέρους των διεκδικήσεών του, ένα άλμα προς την πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας. Μέχρι και στην «Κ», που ήταν παγίως αντιβενιζελική, ο Βλάχος αναγνώριζε πως η τουρκική συνθήκη αποτελούσε «σημαντικώτατον κεφάλαιον της ελληνικής πολιτικής ιστορίας». Τα ελληνικά σύνορα που ορίστηκαν στις Σέβρες, όμως, δεν έμελλε να κρατήσουν για πολύ. Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου, ο ελληνικός στρατός θα εισχωρούσε στα βάθη της Μικράς Ασίας, σε μια καταδικασμένη πορεία. Τρία χρόνια μετά, τα σύνορα της χώρας και ο πληθυσμός της θα άλλαζαν ξανά, αυτή τη φορά με την άφιξη των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ισως η μοίρα της τουρκικής συνθήκης στις Σέβρες, που δεν επικύρωσε ποτέ κανένα από τα εμπλεκόμενα μέρη, να συνοψίζεται με τον πλέον κατάλληλο τρόπο στα γραφόμενα του Ουίνστον Τσώρτσιλ: «Πώς η Ελλάδα κέρδισε την αυτοκρατορία των ονείρων της ερήμην της και πώς την απέρριψε όταν ξύπνησε».

Ο μεγαλύτερος θρίαμβος του Ελληνισμού
Μετά την υπογραφή…_
Τι υποτίμησε ο Ελ. Βενιζέλος_

Οι «νέοι Φάκελοι» αναζητούν την απάντηση στο ερώτημα «ποιος φταίει για το 1922» και ανοίγουν για μια ακόμα φορά τον φάκελο της Μικρασιατικής Καταστροφής, με νέα ερωτήματα: Έπρεπε να πάει ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1919 στη Σμύρνη; Ποιος ήταν ο τελικός του στόχος; Είχε σχέδιο για την εκστρατεία στην Μικρά Ασία; Ιστορικοί και μάρτυρες της καταστροφής μιλούν για την μεγαλύτερη περιπέτεια του ελληνισμού του 20ου αιώνα.

Δείτε το βίντεο

Περισσότερα

Το σημείωμά του Αντώνη Καρκαγιάννη της  26/5/2009, όπου υποστηριζόταν ότι υπήρξε ατυχής και κατέληξε να είναι τραγική η απόφαση του Ελευθερίου Βενιζέλου να δεχθεί την «εντολή» των Τριών Μεγάλων της Aντάντ (Ουίλσον, Λόυδ, Τζωρτζ και Κλεπανσώ) και να αποβιβάσει στρατεύματα στη Σμύρνη τον Μάιο του 1919, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις αναγνωστών της «Κ».

Από τη στήλη του στην Κ επανέρχεται: “Το σημείωμα της περασμένης Κυριακής γράφτηκε με την ελπίδα ότι τα 90 χρόνια που πέρασαν από τη μοιραία απόφαση του Βενιζέλου το 1919 είναι αρκετά για να προχωρήσουμε στην έρευνα και την απομυθοποίηση προσώπων και γεγονότων.” Συνέχεια

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι ο όγδοος Μεγάλος Έλληνας της παραγωγής του ΣΚΑΪ που προβάλλεται τη Δευτέρα 27 Απριλίου, στις 22:00 και ήδη έχουν αρχίσει οι λεκτικοί διαξιφισμοί.

Ο Θάνος Βερέμης αναπτύσσει την προσφορά του Ελ Βενιζέλου που επηρέασε αποφασιστικά την κατοπινή εξέλιξη της χώρας.

Ο Αντώνης Καρακαγιάννης από την άλλη προτιμά να αναλύσει τις ευθύνες του Ελευθερίου Βενιζέλου για τη Mικρασιατική εκστρατεία και, τελικά, για την καταστροφή.

Αν θέλετε να ενημερωθείτε σχετικά στο “Εθνικό Ίδρυμα ερευνών και μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος” θα βρείτε πληθώρα πληροφοριών.

Aνεξάρτητα από το αν με την κατασίγαση των πολιτικών παθών ο Ελευθέριος Βενιζέλος ζει στη μνήμη πολλών ως ο μέγιστος Eλληνας πολιτικός του 20ού αιώνα, ο γενικότερος απολογισμός του έργου του θα μπορούσε κάλλιστα να ανήκει και στον ίδιο, όπως τον διατύπωσε σε μία συνεδρίαση της Βουλής απαντώντας στον πολιτικό του αντίπαλο Αλέξανδρο Παπαναστασίου, που τον χαρακτήρισε μοιρολάτρη «…Ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης διότι ποτέ δεν επερίμενε από την μοίραν να ίδη την χώρα του προηγμένην, αλλά έθεσε εις την υπηρεσία της όλο το πυρ το οποίον είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχική και σωματικήν…»

Αφιέρωμα στο Έθνος