Terra Computerata

Είναι σε όλους μας πιστεύω αισθητό ότι μετά τις 6 Δεκέμβρη 2008, στη μετά Αλέξη δηλαδή εποχή, έχει γίνει πολύς λόγος για το ελληνικό εκπαιδευτικό μοντέλο. Και είναι φυσικό, γιατί στον τόπο μας αρχίζουμε να ψάχνουμε για ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματά μας μόνο όταν ξεχειλίζει το ποτήρι. Ετσι συνέβη και τώρα.

Ως ελάχιστη συμβολή σ΄ αυτή την έρευνα θα ήθελα να καταθέσω μια εμπειρία που κάθε μέρα βιώνουν, αλλά σπάνια ομολογούν, οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στη Γ΄ Λυκείου.

Αναρωτιέμαι πόσοι γνωρίζουν πώς γίνεται το μάθημα στη Γ΄ Λυκείου και ποιος είναι, κατά την κρίση των πολλών- και όχι των ολίγων και επαϊόντων- ο καλός καθηγητής, αυτός που κάνει σωστά τη δουλειά του; Είναι αυτός που θα δεχθεί να αξιολογηθεί, αυτός που θα επιμορφωθεί, αυτός που θα γνωρίζει καλά το αντικείμενό του, θα έχει προγραμματίσει σωστά την ύλη του και θα την ολοκληρώσει μέσα στις προκαθορισμένες ημερομηνίες; Δυστυχώς, όχι! Γιατί, για τις ελληνικές ποσοτικές νόρμες, καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι, πρώτα πρώτα, αυτός που θα βαθμολογήσει όλους τους μαθητές του, αδιακρίτως, με είκοσι (20), χωρίς να τον ενδιαφέρει η ιεράρχηση της βαθμολογίας στην τάξη του, αλλά μόνο η εξισορρόπηση των επιδόσεων των μαθητών του· αυτός που θα φροντίσει να κλείσει το άνοιγμα της βαθμολογικής ψαλίδας όχι στα συγκεκριμένα όρια του τμήματος στο οποίο διδάσκει, αλλά στο πλαίσιο των βαθμολογιών που οι μαθητές εικάζουν ότι θα επιτύχουν στις πανελλήνιες.

Με αυτή την έννοια καλός καθηγητής είναι εκείνος που θα έχει προεικάσει τι βαθμό θα γράψει ο μαθητής του στις πανελλήνιες ώστε να μην του δημιουργήσει πρόβλημα με τη δική του βαθμολογία. Να μην του βάλει μικρότερο βαθμό απ΄ αυτόν που θεωρητικά αξίζει, γιατί θα είναι άδικος μαζί του και δεν θα έχει συνεκτιμήσει τις υψηλές βαθμολογίες που υποτίθεται ότι δίνουν όλοι οι άλλοι συνάδελφοί του. Να μην του βάλει μικρότερο βαθμό απ΄ αυτόν που θεωρητικά θα γράψει, γιατί έτσι ο μαθητής θα υποστεί τη βαθμολογική εξομάλυνση, που έχει επινοήσει ο νομοθέτης, προκειμένου να καλύπτει αυτές τις αποκλίσεις προφορικής και γραπτής βαθμολογίας. Να μην του βάλει μικρό βαθμό γενικά, ακόμη κι αν ο μαθητής δεν σκοπεύει να κατευθυνθεί προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί έτσι θα μειωθεί ο βαθμός του απολυτηρίου του και τότε πώς θα βρει δουλειά; πώς θα προτιμηθεί αυτός ο μικρομεσαίος βαθμολογικά, μέσα στο πλήθος των μορφωμένων(;) αριστούχων; Αρα, γενικά, καλός καθηγητής είναι αυτός που θα μαντέψει όλες τις μελλοντικές επιδόσεις των παιδιών, αλλά δεν θα τις λάβει υπόψη του, διότι ο ρόλος του δεν είναι είναι να αξιολογήσει, αλλά μόνο να πριμοδοτήσει.

Συνεχίζοντας, καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι αυτός που διδάσκει το αντικείμενό του γνωρίζοντας ότι ο μαθητής ενδιαφέρεται μόνο και αυστηρά για ό,τι του είναι χρήσιμο στις πανελλήνιες και πως ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης αυτού του αντικειμένου, κατά την κρίση του μαθητή του πάντα, δεν είναι αυτός που θα προτείνει ο ίδιος, αλλά ο εκάστοτε φροντιστής. Καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι επίσης αυτός που δεν ζητάει από τα παιδιά τίποτα, αλλά κι αυτός που δεν τα κουράζει, ειδικά αν έχει την ατυχία να διδάσκει τα «άχρηστα» μαθήματα Γενικής Παιδείας ή καλύτερα «γενικής αδιαφορίας».

Επομένως, είναι σαφές ότι όταν τα παιδιά της Γ΄ Λυκείου λένε «οι καθηγητές μας δεν μας κατανοούν» συνήθως δεν εννοούν ότι αυτοί δεν τους συμπαραστέκονται, αλλά κυρίως ότι οι καθηγητές τους δεν περνούν αθόρυβα από τη ζωή τους, ότι αυτοί δεν αποδέχονται να παίξουν αυτό τον ρόλο του καλού καθηγητή που περιγράψαμε παραπάνω κι έτσι, με την «ατίθαση» στάση τους, διαταράσσουν τον κανόνα «εξασφαλισμένης» επιτυχίας(;) που έχει υψωθεί μπρος στα παιδικά τους μάτια.

Και, προς Θεού, δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι για όλα αυτά ευθύνονται κι οι μαθητές μας. Αυτοί είναι όλοι τους παιδιά μας και τα παιδιά θα φταίνε μόνο αν ασπαστούν χωρίς καμιά αντίδραση, αν δεχτούν ασυζητητί τα έτοιμα γι΄ αυτούς και χωρίς αυτούς μοντέλα. Οσο για μας, τους καλούς καθηγητές της Γ΄ Λυκείου, υπάρχει σίγουρα μια ευθύνη: ότι αποδεχτήκαμε, ίσως κι εμείς ν΄ αφήνουμε για χρόνια, την καρδιά τους κενή… άγραφο πίνακα- tabula rasa, όπως θα ΄λεγε κι ο νέος μας υπουργός της Παιδείας…

Η κυρία Εριέττα Δεληγιάννη-Κώτση είναι διδάκτωρ Αρχαιολογίας, φιλόλογος λυκείου.

Το Βήμα

Διαβάστε σχετικά

Βαθμοί ή αριθμοί;

«Μη γενικεύεις ποτέ. Να είσαι περίπου ακριβής. Οι συγκρίσεις είναι τόσο κακές όσο και τα κλισέ σε μια έκθεση. Η υπερβολή είναι ένα εκατομμύριο φορές χειρότερη από κάθε άλλο νοηματικό λάθος. Η παθητική φωνή πρέπει να αποφεύγεται. Ποτέ μην ξεκινάς μια πρόταση με ένα σύνδεσμο…». Τα σημεία που θα πρέπει να προσέξει κανείς γράφοντας μια έκθεση αθροίζονται σε 14. Αλλά θα μπορούσαν να είναι και περισσότερα, λιγότερα, διαφορετικά ή κανένα. Και, ήδη, έχουμε παραβεί μία από τις βασικές αρχές. Ξεκινήσαμε μια φράση με σύνδεσμο και εάν συμμετείχαμε στις Πανελλαδικές θα κινδυνεύαμε να βρεθούμε… εκτός συναγωνισμού.

Από το «μην αγχώνεσαι, ρε, για την Εκθεση» έως το «άπονη ζωή, μας πέταξες στου δρόμου την άκρη» (κρίσεις υποψηφίων λίγο πριν, λίγο μετά), η απόσταση είναι αμελητέα.

Δύο μονάδες (που αφαιρούνται από το κείμενο της Εκθεσης για να αποδοθούν στις ασκήσεις) είναι η (νέα) αφορμή για να επανενεργοποιηθεί το χάσμα ανάμεσα στην εκπαιδευτική κοινότητα και το υπουργείο Παιδείας, ανάμεσα στους καθηγητές, ανάμεσα στους καθηγητές και τους μαθητές κ. ο. κ. Ολα τα δυνατά ζεύγη, σε μια παρτίδα που διαρκεί χρόνια, βρέθηκαν (και πάλι) αντιμέτωπα. «Σιγά και τι έγινε… Ισως να ?ναι και καλύτερα. Σε ένα μάθημα που ούτε αξιοκρατικά ούτε αντικειμενικά βαθμολογείται αφαιρούνται δύο μονάδες για να προστεθούν στις γλωσσολογικές ασκήσεις που έχουν δεδομένες λύσεις». Η νεαρή φοιτήτρια (πλέον) κοιτάζει τις εισαγωγικές με απόσταση και γνώση. «Δώστε βάση σε αυτό το ?σιγά και τι έγινε…?. Είναι η ουσία όλου του κειμένου σας», σχολιάζει χαρισματικός φιλόλογος, με πολύχρονη εμπειρία στη διδασκαλία της Εκθεσης σε κεντρικά φροντιστήρια. «Αλλού είναι το θέμα: ο φόβος. Τα παιδιά δεν μπορούν να γράψουν τις απόψεις τους επειδή φοβούνται τον διορθωτή. Ετσι καταφεύγουν στις ?κονσέρβες?, στην κατεστημένη άποψη, σε αυτό που περιμένω εγώ κι εσείς. Σφίγγονται και αντί να μιλήσουν απλά, περιπλέκουν και περιπλέκονται. Μιλούν με σαφήνεια και γράφουν με ασάφεια».

Καθημερινή

Η Ελισάβετ Κοτζιά από τη στήλη της στην Καθημερινή τοποθετείται για το θέμα της έκθεσης:
“Το μέτρο είναι αποτυχημένο κατ? αρχάς επειδή δεν εντάσσεται σε καμιά στρατηγική αντίληψη για το μέλλον της παιδείας. Κι ακόμα επειδή δείχνει να μην υποψιάζεται τη βαρύτατη ιδεολογική φόρτιση της έκθεσης στις συγκρούσεις μέσα στους κόλπους κάθε σύγχρονης κοινωνίας ανάμεσα στο εφηρμοσμένο και το θεωρητικό, το παραδοσιακό και το σύγχρονο, το ανθρωπιστικό και το τεχνοκρατικό. Αποκαλύπτει επίσης ότι τα περί διαλόγου δεν τα παίρνουν στα σοβαρά ούτε όσοι τα εξήγγειλαν. Ή, διαφορετικά, πως δεν καταλαβαίνουν στοιχειωδώς το πώς οργανώνεται μια συζήτηση, μέσα στο κλίμα μάλιστα της σημερινής διάχυτης καχυποψίας και βίας. Επομένως, προτού καν αρχίσει, ο διάλογος έχει υπονομευτεί. Η κυβερνητική παραδοχή, τέλος, ότι το μέτρο «ικανοποιεί ένα διαχρονικό αίτημα των μαθητών» μαρτυρά τους στενότατα χρησιμοθηρικούς της σκοπούς. Μέσα σε αυτή την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα της γενικευμένης σύγχυσης είναι δύσκολο να ασχοληθεί κανείς με τα πραγματικά ζητούμενα, με τον τρόπο διδασκαλίας της γλώσσας και με την εξεύρεση ενός ικανοποιητικού συστήματος βαθμολόγησης. Οταν μάλιστα οργιάζουν οι φήμες πως η καινούργια επιτροπή εξετάζει την υιοθέτηση ενός συστήματος που θα καταργήσει το προβληματικό ίσως, αλλά σταθερά ακέραιο και αξιόπιστο σημερινό σύστημα εισαγωγικών με ένα άλλο, που θα μεταθέτει τις εξετάσεις στο πρώτο πανεπιστημιακό έτος – μήπως επειδή αποτελεί «διαχρονικό αίτημα» κάθε ελληνικής οικογένειας να δει το παιδί της φοιτητή; Γίνεται φανερό ότι αντί για επιδόματα και αυξήσεις, για τα οποία τα χρήματα τελείωσαν, προσφέρονται άλλου είδους προεκλογικά υποκατάστατα. Αν όμως τα χρήματα μπορεί κάποτε να ξαναβρεθούν, η εύκολη υποχώρηση σε πονηρούς τακτικισμούς διευρύνει διαρκώς το τέλμα μέσα στο οποίο βυθιζόμαστε.”

Ο καθηγητής Γιώργης Γιατρομανωλάκης, πάντα καίριος, αναρωτιέται:”Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η Παιδεία μας είναι σαν να κάνει το καθιερωμένο τσεκάπ. Καθώς βγαίνουν τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων οι βαθμολογικές επιδόσεις των μαθητών ανά κατεύθυνση και μάθημα δείχνουν τις τιμές, δηλ. τα ποσοστά επιτυχίας και αποτυχίας των υποψηφίων, και φανερώνουν τη σοβούσα κατάσταση. Προφανώς άλλο πράγμα είναι οι τιμές του σακχάρου ή του ουρικού οξέος και άλλο οι βάσεις στη Βιολογία λ.χ. ή στα Λατινικά, όμως οι αριθμοί και στη μία περίπτωση και στην άλλη κάτι δείχνουν. Μας προειδοποιούν για κάτι αφύσικο ή μας καθησυχάζουν, πάντα στο μέτρο του δυνατού. Ωστόσο ανάμεσα στις ιατρικές εξετάσεις και στο τσεκάπ των πανελλαδικών υπάρχει μια μεγάλη και ενδιαφέρουσα διαφορά: οι ιατρικοί δείκτες δεν μπορούν να είναι ταυτόχρονα υψηλοί και χαμηλοί, καλοί και συνάμα κακοί. Ισως στην περίπτωση της «κακής» ή «καλής» χοληστερίνης τα πράγματα να αλλάζουν. Ομως στις πανελλαδικές οι δείκτες είναι κυριολεκτικά αλλοπρόσαλλοι. Αφύσικοι και όμως αληθινοί.

Πέρυσι το ποσοστό των μαθητών που δεν κατάφεραν να πιάσουν σε όλα τα μαθήματα τη βάση 10 ήταν 34,07%, φέτος ανέβηκε στο 35,86%. Πρόκειται για γενικό ποσοστό, αφού, π.χ., οι υποψήφιοι της τεχνολογικής κατεύθυνσης έμειναν κάτω από τη βάση σε ποσοστό 41,73%! Εν πάση περιπτώσει. Αυτός ο δείκτης δηλώνει απλά πως φέτος πήγαμε χειρότερα από πέρυσι. Το ξέραμε αλλά μας το επιβεβαίωσαν και οι αριθμοί”.

Η συνέχεια: Το μηδέν και το άριστα  Βήμα της Κυριακής 20/7/2008

και καταλήγει: “Γιατί δεν βγαίνει κάποιος υπεύθυνος να μας αναλύσει τους τρελούς δείκτες των πανελλαδικών; Ομως άδικα περιμένουμε. Ποτέ δεν πρόκειται να βγει αυτός ο κάποιος, επειδή, αν διαθέτει στοιχειώδη τιμιότητα, θα πρέπει να παραδεχθεί ότι η Παιδεία χρόνια τώρα είναι πλασματική. Τίποτε! Φούσκα χρηματιστηρίου! Παιδεία που βολεύεται και πορεύεται με παντός είδους αναβολικά. Τα μαθήματα, στο σχολείο και στο φροντιστήριο, με αναβολικά. Οι εξετάσεις, εισαγωγικές και μη, με αναβολικά. Η ντροπή της εθνικής ομάδας Αρσης Βαρών τίποτε δεν είναι μπροστά στην καθημερινή ντροπή της Παιδείας μας. Ολα είναι δήθεν και πλαστά. Και το Αριστα και το Μηδέν πλαστά είναι. Ομως οι καταστροφικές συνέπειες αυτών των εξετάσεων για τα παιδιά και την Παιδεία μας, για τη ζωή μας δηλαδή, είναι, δυστυχώς, πέρα για πέρα υπαρκτές”.

Ο Νίκος Δήμου μας μοιράζεται μαζί μας την πιο ανατριχιαστική εμπειρία που έζησε τελευταία και έχει να κάνει με τις Πναελλαδικές εξετάσεις.

Η πιο ανατριχιαστική εμπειρία που έζησα τελευταία έχει σχέση με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Από το ραδιόφωνο υπεύθυνοι φροντιστηρίων έδιναν τις σωστές απαντήσεις στα θέματα της Ιστορίας Θεωρητικής Κατεύθυνσης.

«Η σωστή απάντηση στην ερώτηση Α1.2 είναι στο σχολικό εγχειρίδιο, σελ. 44, από τις λέξεις ?Το 1910′ ως ?των μεταναστών’».

Με τον ίδιο τρόπο δόθηκαν όλες οι άλλες απαντήσεις – με ακριβή αναφορά του χωρίου που υπήρχε στο βιβλίο. Ο καθηγητής που μιλούσε υπογράμμιζε πως έπρεπε να αναγραφούν ακριβώς τα κείμενα του εγχειριδίου, χωρίς αλλαγές. Συνέχεια »