Ο Μιχάλης Μιχαήλ στη LIFO ονειρεύεται κήπους και μπαλκόνια:
Ακόμα και το μικρότερο μπαλκονάκι έχει πιθανότητες να γίνει κάτι ποιητικό, φυτό δίπλα σε φυτό δίπλα σε λουλούδι να συνθέτουν ένα έργο τέχνης, μια ευκαιρία ανάτασης γι’ αυτόν που το χαίρεται μέσα σε αυτήν τη πολύ σκληρή πόλη. Αν προσέξεις την υφή, θα έχεις αρμονία, το αποτέλεσμα δεν θα φαίνεται σαν αγριοχώραφο, αν κοιτάξεις την αρμονία των χρωμάτων κάθε μέρα η διάθεσή σου θα φτιάχνει με το που θα κοιτάς εκείνη τη γωνία με την παστέλ συμφωνία, αν προσέξεις, κάποια φυτά θα σου τραγουδούν όταν τα διαπερνά ο αέρας τα βράδια του Μάη και, όταν βρέχει, το νερό της βροχής θα κυλά μέσα από τις φυλλωσιές σαν δεκάδες ποταμάκια που οδηγούν σε κρυψώνες περίεργες – αν το δεις όλο αυτό ως κάτι παραπάνω από πρασινάδες, κάθε μέρα θα πίνεις τον καφέ του πρωινού σου μέσα σε έναν εξπρεσιονιστικό πίνακα, μέσα από τα φύλλα της κληματαριάς θα περνάνε οι ακτίνες του ήλιου και στον απέναντι τοίχο θα βλέπεις χίλια παραμύθια σινεμασκόπ. Αυτό περίπου έχω στο μυαλό μου για τους κήπους.
Οι ιστορικοί μπορεί να ερίζουν ακόμη για το αν υπήρξε ποτέ η απάτη με την οποία χρέωσε η Ιστορία τον Γκριγκόρι Ποτέμκιν, αλλά εμάς μας βολεύει αφάνταστα για να πούμε τη δική μας ιστοριούλα. Για να φανεί αρεστός στην τσαρίνα Αικατερίνη της Ρωσίας, ο ευνοούμενός της υπουργός φρόντιζε να της κρύβει την αθλιότητα της ρωσικής υπαίθρου, κατασκευάζοντας από χαρτόνι ολόκληρα χωριά, που έδειχναν μιαν ανύπαρκτη ανάπτυξη. Τόσο ήταν διεφθαρμένος.
Ζούμε όλοι…
… σε χωριά Ποτέμκιν, ανάμεσα σε γκρίζες ζώνες και μαύρες τρύπες. Δυστυχώς το καταλαβαίνουμε πολύ αργά, μονάχα αφού πια έχουν πάρει φωτιά τα χαρτόνια τους.
Σε κοινή δράση με αφορμή την τελευταία καταστροφική πυρκαγιά στη βορειοανατολική Αττική καλούνται οι bloggers και όλοι οι ενεργοί πολίτες την Παρασκευή 28 Αυγούστου στις 7 το απόγευμα στην πλατεία Συντάγματος. Απαραίτητη ενδυμασία για τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας τα μαύρα ρούχα.
Η πρόσκληση κάνει το γύρο του Διαδικτύου μέσω blogs και e-mails, αλλά η κινητοποίηση διευρύνεται και με sms.
Όπως συνέβη και στις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2007, όταν εκατοντάδες σιωπηλοί διαδηλωτές με μαύρα ρούχα είχαν κατακλύσει την πλατεία Συντάγματος, έτσι και φέτος προγραμματίζεται μια αντίστοιχη διαμαρτυρία, αποδεικνύοντας το Διαδίκτυο, εκτός των άλλων, είναι και μέσο συντονισμού και διαμαρτυρίας.
Σύμφωνα με τους ανώνυμους συντάκτες της πρόσκλησης, την Παρασκευή «θα κατατεθούν στο προεδρείο της Βουλής καμένα δέντρα σαν απάντηση της φύσης και των ενεργών πολιτών στις πολιτικές που τα έκαψαν» και θα απαιτηθεί να κηρύσσονται αυτόματα αναδασωτέα όλα τα καμένα των τελευταίων δέκα ετών.
Παράλληλα, οι χρήστες του Διαδικτύου απαιτούν να καταδικάζονται για κακουργήματα οι ιδιοκτήτες, οι εργολάβοι και οι υπεύθυνοι που έδωσαν άδεια σε οποιοδήποτε κτίσμα ανεγέρθηκε σε δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις.
Αναρωτιέμαι όμως, μήπως τελικά μόνο για κάτι τέτοια είμαστε εμείς οι Νεοέλληνες. Λόγια πολλά και πράξεις τίποτα.
Οπότε συνειδητοποιημένοι μπλογκεράδες και μπλογκερούδες ξεθάψτε τα μαύρα τι-σερτ για να διαδηλώσετε. Θα αισθανθείτε ότι είστε ενεργοί πολίτες το δίχως άλλο.
Στοιχηματίζω επίσης ότι κάποιος έξυπνος θα σκεφτεί να βγάλει και μαύρα σορτσάκια, καπελάκια κλπ…θα έχει πολλή δουλειά στο μέλλον…Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρος…έχουν ξυλεία για κάψιμο…
Ο Δημήτρης Ρηγόπουλος από τις σελίδες της Καθημερινής σε άρθρο του της 26ης Αυγούστου φαίνεται ότι συμφωνεί:
Το «πρόβλημα» αρχίζει όταν αυτού του είδους οι πρωτοβουλίες παίρνουν πολύ σοβαρά τον εαυτό τους και αυτοσυστήνονται ως αντίδραση των ενεργών πολιτών χρησιμοποιώντας πολλές φορές κακοφορμισμένους συμβολισμούς, όπως τα καμένα δέντρα. Αν ο πολίτης γίνεται «ενεργός» επειδή βάζει το μαύρο του μπλουζάκι με κάθε νέα συμφορά και κατεβαίνει στο Σύνταγμα, ζήτω που καήκαμε. Αν όσοι μαζευτήκαμε τις προηγούμενες φορές στο κέντρο της Αθήνας είχαμε κάνει κάτι περισσότερο (από εθελοντές πυροσβέστες μέχρι βάρδιες στα περιαστικά δάση, «χόμπι» κάποιων ελάχιστων «βαρεμένων», την ώρα που εμείς οι «ενεργοί» τα πίνουμε σε κάποιο μπαρ) δεν θα καιγόταν κάθε χρόνο το σύμπαν. Τα γράφει πολύ εύστοχα ο κ. Παναγής Παναγιωτόπουλος στο facebook. «Η κουλτούρα του πένθους, η γενική βύθιση στη νεκροφιλία, ο ρητορικός αποτροπιασμός και ο κομφορμιστικός σκανδαλισμός συνιστούν ακριβώς το υπόστρωμα πάνω στο οποίο η ατομική ευθύνη του καθενός εξατμίζεται στον ελαφρύ αέρα της γενικευμένης ανομίας και η πολιτική πράξη και τοποθέτηση γίνονται ακρισία και ναρκισσιστικό παιχνίδι για μαυροφορεμένους».
Επομένως θα ήταν λίγο πιο χρήσιμο αν την Παρασκευή στην πλατεία Συντάγματος υπήρχαν τραπεζάκια με αιτήσεις εθελοντικών οργανώσεων για πυροπροστασία, συμμετοχή σε προγράμματα αναδάσωσης κ. λπ. Διαφορετικά θα μιλάμε για μια ακόμα σεμνή τελετή υποτιθέμενης κοινωνικής ευαισθησίας, που θα συνεχιστεί μεγαλοπρεπώς σε ταβερνάκια, εστιατόρια της μόδας και μπαράκια της ευρύτερης περιοχής.
Η προαιώνια ανακωχή ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φωτιά έχει σπάσει- αυτό είναι πια φανερό. Όμως, η αιτία δεν είναι το ίδιο φανερή. Άδικα την αναζητούμε αποκλειστικά στο κλίμα. Οι μαζικές πυρκαγιές δεν μοιάζουν πια με φυσική καταστροφή, αλλά με συντριβή του χρηματιστηρίου. Γιατί η παγκόσμια οικονομία συμβάλλει σε αυτές όπως και το κλίμα. Ο καύσωνας και η ξηρασία είναι απλώς μερικές από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την εκδήλωσή τους. Η χρήση της γης είναι όμως μια βασική αιτία.
Η λεκάνη…
,,, της Μεσογείου είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, έγραφε πριν από δύο χρόνια στο περιοδικό «Αμέρικαν Σκόλαρ», όταν καιγόταν η άλλη μισή Ελλάδα, ο Στίβεν Πάιν, καθηγητής των Επιστημών της ζωής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας. Το κύμα φυγής των ανθρώπων από την ύπαιθρο στα αστικά κέντρα άφησε πίσω του στο έλεος της φωτιάς τεράστιες εκτάσεις, που μονάχα η απασχόληση των ανθρώπων στη γεωργία μπορούσε και την κρατούσε σβηστή. Μετά την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την προγραμματισμένη περιστολή της γεωργίας, παραδοσιακές αγροτικές χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα βρέθηκαν αντιμέτωπες με μαζικές πυρκαγιές. «Στο παρελθόν, τέτοιες φωτιές ξεσπούσαν σε περιοχές που είχαν χάσει τον πληθυσμό τους από πολέμους ή επιδημίες», γράφει ο καθηγητής Πάιν. «Σήμερα, οι φωτιές ακολουθούν τις αλλαγές στην οικονομία: υπάρχει περισσότερο υλικό που μπορεί να καεί, λιγότεροι άνθρωποι που μπορούν να σβήσουν τη φωτιά και περισσότερες φωτιές που γίνονται ανεξέλεγκτες».
Η αστυφιλία…
… προκάλεσε ένα αντίθετο μεταναστευτικό κύμα αστών προς την ύπαιθρο, σε εξοχικές κατοικίες. Αυτό το κύμα άλλαξε ριζικά και το καθεστώς της δασικής πυροπροστασίας. Μπορεί να μην υπάρχουν διαθέσιμες μπουλντόζες για να σταματήσουν τις φλόγες, αλλά εμφανίζονται στη στιγμή όταν πρόκειται να ισοπεδώσουν τις ακόμη αχνιστές στάχτες για να ρίξουν τα μπετά. Το ίδιο συμβαίνει σε όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο, από την Ευρώπη μέχρι την Αμερική και την Αυστραλία, γράφει ο καθηγητής Πάιν, καθώς η αγροτική οικονομία εκτοπίζεται γοργά από τη σύγχρονη οικονομία των υπηρεσιών και η αγροτική γη εποικίζεται από αστούς. Οι μαζικές πυρκαγιές ακολουθούν τις μαζικές αλλαγές στη χρήση της γης. Κι ας στέλνουν οι κυβερνήσεις φανταχτερές πτητικές μηχανές που θυμίζουν τον «Πόλεμο των κόσμων». Η χρησιμότητά τους είναι πιο πολύ ψυχολογική. Γιατί, όπως σε κάθε πόλεμο, έτσι και στον πόλεμο της φωτιάς είναι γνωστό πως η τελική έκβαση κρίνεται από τις χερσαίες δυνάμεις. Όμως, τα κίνητρα για να ανάψει μια φωτιά έχουν αυξηθεί, ενώ οι δυνατότητες για να αναχαιτιστεί έχουν περιοριστεί. Γιατί οι πολιτικοί έχουν να κερδίσουν πολύ περισσότερες ψήφους από την αστείρευτη δεξαμενή των αστών παρά από τους φθίνοντες πληθυσμούς της υπαίθρου. Η αιτία…
… των μαζικών πυρκαγιών είμαστε λοιπόν εμείς. Δεν ανακαλύψαμε τη φωτιά, την υφαρπάξαμε από τη φύση. Και περιφέρουμε τις φλόγες της από την πόλη στην εξοχή ανάλογα με τις «ανάγκες» μας.
Οι επισκέψεις στο δάσος, ιδιαίτερα για όσους ζουν σε πόλη, είναι από σπάνιες ως καμία! Και αφού είναι δύσκολο να πάτε εσείς σε κάποιο δάσος, τότε γιατί να μη φέρετε το δάσος στο σπίτι σας; Και πιο συγκεκριμένα, στις οθόνες του υπολογιστή σας. Το www.discovertheforest.org είναι ένα εκπαιδευτικό site για όλη την οικογένεια, που μαθαίνει τα παιδιά τι μπορεί κάποιος να συναντήσει σε ένα δάσος και τα προτρέπει να πραγματοποιούν τέτοιες επισκέψεις στη φύση. Εχει αναλυτικές οδηγίες για τη χρήση της πυξίδας, δραστηριότητες που μπορούν να κάνουν τα πιτσιρίκια με φύλλα δέντρων που θα μαζέψουν, παιχνίδια που τους ζητούν να βρουν τα χνάρια κάθε ζώου, ενότητα στην οποία μπορείτε να ακούσετε τις φωνές των ζώων και πολλά πολλά ακόμα. Φυσικά δεν συγκρίνεται με κανονική επίσκεψη στο δάσος, αλλά από το ολότελα…
Ο Χάρης Βλαβιανός δίνει τη δική του εκδοχή για το καλοκαίρι από τις σελίδες της “Ε”. Εξετάζει τις εικόνες του καλοκαιριού στην ελληνική ποίηση και τον τρόπο με τον οποίο έχει λειτουργήσει ο μύθος του Αιγαίου στην ελληνική παράδοση, σημειώνοντας πως το Αιγαίο δεν είναι μόνο μια Κιβωτός με πολύτιμους θησαυρούς, αλλά κι ένα πέρασμα, ένα σύνορο κι ένα γλωσσικό όριο το οποίο κάθε ποιητής καλείται, έτσι ή αλλιώς, να διασχίσει.
Οταν σκεφτόμαστε τη «θάλασσα» στην ελληνική ποίηση, το μυαλό των περισσοτέρων αυτομάτως ανακαλεί τον Ελύτη και το περίφημο Αιγαίο του, που τόσο αγάπησε και ύμνησε με τους φωτεινούς αλλά ταυτόχρονα αινιγματικούς του στίχους.
Δυστυχώς, όμως, τις περισσότερες φορές στρέφεται στην πλέον επίπεδη, προβλέψιμη και φολκλορική εκδοχή του, που θυμίζει εκείνες τις κακόγουστες αφίσες του ΕΟΤ της δεκαετίας του 70′, οι οποίες κοσμούσαν τους τοίχους και τις βιτρίνες ταξιδιωτικών γραφείων και δημοσίων υπηρεσιών. Οπως, βέβαια, σωστά έχει παρατηρήσει ο Αρανίτσης, δεν πρέπει να ξεγελιέται κανείς από την επιδερμική πρόσληψη του έργου του Ελύτη ως φυσιολατρικού ή τουριστικού χρονικού.
Στην πραγματικότητα ο Ελύτης «ήταν ένας “μυστικός” ποιητής, δημιουργός ενός περίπλοκου κοσμοειδώλου, του οποίου οι ρίζες ανιχνεύονται κυρίως στον νεοπλατωνισμό αλλά και σε διάφορα μεταφυσικά δόγματα της Ανατολής. Με στοιχεία των συστημάτων αυτών συνέθεσε ένα σύμπαν μαγικών αντιστοιχιών, αναλογιών, μεταφορών, συσχετίσεων κάθε λογής, στο κέντρο του οποίου σκηνοθέτησε μια νέου τύπου συνάντηση του υποκειμένου με τον ελληνικό φυσικό κόσμο.
Η πρωτοφανούς ομορφιάς αυτή συνάντηση ήταν, ωστόσο, και παραμένει, ένα παράδοξο τόλμημα». Πρόκειται, καταλήγει ο Αρανίτσης, «για έναν τύπο λυρικής κρυπτογραφίας -όχι άμεσα προσιτό βεβαίως στον αμύητο αναγνώστη, που επιμένει μέχρι σήμερα να ταυτίζει τη σημαίνουσα εικονοποιία του Ελύτη με τρεχαντήρια, όστρακα και γοργόνες» (Θα μπορούσε, βέβαια, να υποστηρίξει κανείς ως αντίλογο ότι σ’ αυτή την πρόσληψη του έργου του συνέβαλε και ο ίδιος ο Ελύτης, αφού τα σχετικά κολάζ, για παράδειγμα, τα οποία φιλοτέχνησε και κατ’ επανάληψη εξέθεσε, επιμένουν σε μία μάλλον μονοδιάστατη, κοινότοπη και προβλέψιμη ανάγνωση του Αιγαίου).
Η κουλτούρα, όπως καλά γνωρίζουμε, είναι το θέατρο αντιμαχόμενων πολιτικών και ιδεολογικών τάσεων -ένα πεδίο μάχης όπου συχνά συντελούνται οι πιο ακραίες, αλλά και οι πιο κοινές αντιπαραθέσεις. Δεν είναι τόπος Απολλώνιας ευγένειας ή διονυσιακής έκστασης -κάθε άλλο. Το ίδιο ισχύει και για τους τόπους που διαλέγουν οι ποιητές για να εγκαταστήσουν το ποιητικό τους σύμπαν: ακόμη κι όταν είναι κοινοί, μπορεί να διαφέρουν απόλυτα ως προς το περιεχόμενο, μπορεί να φορτίζονται με ολότελα διαφορετικές, συχνά αντικρουόμενες σημασίες.
Επιστρέφοντας στο προσφιλές μας Αιγαίο βλέπουμε ότι για τον Ελύτη δεν είναι μόνο ένα σταθερό σημείο αναφοράς στην ποίησή του αλλά και ένας αγνός τόπος, μια Κιβωτός όπου η Ρωμιοσύνη εναπόθεσε τους θησαυρούς της ώστε να επιζήσουν αιώνια.
Για μένα, ωστόσο, (φαντάζομαι και για άλλους) που δεν ψάχνω να εντοπίσω το χαμένο κέντρο των πραγμάτων, ούτε τη σταθερή, αναλλοίωτη ουσία τους, γιατί απλούστατα μια τέτοια ουσία δεν υφίσταται, η θάλασσα αυτή είναι ένα «πέρασμα», ένα «σύνορο», ένα «γλωσσικό όριο», που ο κάθε ποιητής καλείται να διασχίσει· όχι μόνο το σύνορο ανάμεσα στην εμπειρία και τη γλώσσα που ο ίδιος μιλάει, αλλά κυρίως αυτό που τον χωρίζει από άλλες γλώσσες, παραδόσεις και ποιητικές συμβάσεις· σύνορο, που, κατά μία έννοια, πρέπει να διασχίσει αν θέλει να κατανοήσει και ν’ ανταποκριθεί στη νέα συνθήκη που μας καθορίζει-πολιτική, κοινωνική, πολιτισμική, αλλά και ηθική.
Οσο για την Ιστορία, γι’ αυτήν το Αιγαίο μπορεί να αποτελεί ένα σύμπλεγμα νησιών που επί αιώνες βίωσε την ειρηνική συνύπαρξη καθολικών και ορθόδοξων, εβραίων και μουσουλμάνων ακόμη, αλλά ταυτόχρονα, και ένα πεδίο πολέμου. Μια θάλασσα όπου καράβια με διάφορες σημαίες μάχονται λυσσαλέα για επικράτηση. Εν ολίγοις, ένα πέλαγος σπαραγμού και όχι μόνο άσπιλης ομορφιάς.
Είναι ζήτημα θέασης, λοιπόν, που σχετίζεται με τους στοχαστικούς προσανατολισμούς και αναζητήσεις (αλλά και ιδεοληψίες) του συγγραφέα αλλά και με τις συναισθηματικές και ψυχικές του ανάγκες ή τραύματα.
Ο Θεοτοκάς είχε κάποτε γράψει ότι προτιμά να παρατηρεί ένα τρεχαντήρι που αρμενίζει ανάμεσα στην Πάρο και τη Νάξο, παρά τις ζυμώσεις και τις εξελίξεις στα νέα κινήματα που είχαν μόλις ξεσπάσει στο Παρίσι -εννοούσε, προφανώς, τον ντανταϊσμό και τον υπερρεαλισμό. Συνέχεια »
Στο www.breathingearth.net μπορείτε να παρακολουθήσετε κάποιες από αυτές τις μεταμορφώσεις, τις «ανάσες» του πλανήτη. Μετακινήστε το ποντίκι σας στον παγκόσμιο χάρτη που έχετε μπροστά σας και ανάλογα με τη χώρα που θα σταματήσετε θα δείτε σε πραγματικό χρόνο πόσοι άνθρωποι γεννιούνται και πεθαίνουν, πόσοι είναι οι ρύποι του διοξειδίου του άνθρακα, πώς διαμορφώνεται ο παγκόσμιος πληθυσμός και άλλα στατιστικά στοιχεία, όπως αυτά τροποποιούνται ανά δευτερόλεπτο, από τη στιγμή που μπήκατε στον ιστότοπο, μέσα στη μέρα κ.λπ. Θα εντυπωσιάσει ακόμη και όσους σιχαίνονται τις στατιστικές!
Το πρωί η θάλασσα έχει άλλη ποιότητα. Έχει σμιλέψει από βραδύς στην άμμο τα γεωμετρικά της σχήματα και δεν τολμάς να τα ταράξεις με τις πατημασιές σου.
Σήμερα η θάλασσα είχε βάλει τα δυνατά της, τόσο που μαγεύτηκα από την αρμονία των σχημάτων της.
“Τα μυστικά της θάλασσας ξεχνιούνται στ’ ακρογιάλια
η σκοτεινάγρα του βυθού ξεχνιέται στον αφρό· ”
Κι οι συνειρμοί με ταξίδεψαν σε χρόνια μακρινά, θυμήθηκα τους δασκάλους μου της γιόγκα, όταν εξηγούσαν τις τρεις ιδιότητες (gunas) της φύσης. Το πρωί κυριαρχεί η sattva. Η sattva είναι μια κατάσταση αρμονίας, ισορροπίας, χαράς και νοημοσύνης. Το πρωί μπορείτε π.χ. να βρείτε ευκολότερα λύσεις σε προβλήματα που σας έχουν βασανίσει. Η sattva είναι μία από τις τρεις gunas, που μαζί δημιουργούν τις θεμελιώδεις αρχές τις φύσης – ενέργεια, ουσία και συνείδηση.
Οι άλλες δύο gunas είναι το tamas (σκοτάδι) και η rajas (κίνηση- δραστηριότητες).
Να κάνουμε τον γύρο του κόσμου σε μια χώρα, την Ελλάδα, μας προτρέπει η κρατική διαφημιστική εκστρατεία. Να αποφύγουμε τα ταξίδια στο εξωτερικό και να μείνουμε στον τόπο μας, ώστε να καλύψουμε κάπως το τουριστικό κενό λόγω της οικονομικής κρίσης, που αποτρέπει κάμποσους Ευρωπαίους να μας επισκεφθούν ή τους παρωθεί προς φτηνότερους προορισμούς, εκεί όπου ο εσπρέσο δεν φτάνει τα πέντε ευρώ. Για να αποβεί ελκυστική η καμπάνια, έγιναν γιγαντοαφίσες μερικές ωραιότατες γωνιές της χώρας μας που κάτι θυμίζουν, κάποιο διάσημο τοπίο του εξωτερικού. Πως είναι όμορφος ο τόπος μας, πανέμορφος, το ξέρουμε. Οτι ο ενεστώτας αυτός όμως απειλείται να γίνει αόριστος, ότι δηλαδή η φθορά (οφειλόμενη και στην τουριστική υπερβολή) τείνει να εκτοπίσει την ωραιότητα στο παρελθόν, είναι κάτι που δεν φαίνεται να μας πονάει και να μας προβληματίζει. Εστω, βρε αδερφέ, να σώσουμε ό, τι μένει να σωθεί εν όψει του τουρισμού και μόνο, για να μη χαθούν οι εισαγόμενες μονέδες.
Στς διαφημιστικές αφίσες, στις ρεκλάμες του Ιντερνετ, αλλά και στην καταναλωτική επιπολαιότητα με την οποία την προσεγγίζουμε, η Ελλάδα καταντάει ένας πίνακας άψυχος που μπορεί να θαμπώσει και να πλανέψει, αλλά όχι να σαγηνεύσει με μια σαγήνη που θα αφήσει βαθιά ίχνη και μετά τη χρήση, μετά το δεκαπενθήμερο των διακοπών. Είναι ένα φόντο, ένα σκηνικό που κατασκευάζεται και στήνεται ακριβώς για να θαμπώσει, όχι για να πείσει, γι’ αυτό και αποσύρεται με τις πρώτες σταγόνες της βροχής. Συστατικά αυτού του φόντου είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που φρονούμε ότι έμειναν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου – ένα δασωμένο βουνό (που μπορεί να κάηκε ήδη και κατά τόπους να οικοδομήθηκε), ένα ορμητικό ποτάμι με τους καταρράκτες του (που ίσως έχει ήδη εκτραπεί), μια παραδεισένια παραλία (που ήδη την κατάντησε κόλαση η εκμετάλλευση, με τις πανάκριβες ομπρελοξαπλώστρες να ιδιωτικοποιούν το κοινό αγαθό) και βέβαια ένα κατάλευκο εκκλησάκι σε λοφάκι νησιού, με τον μικρό του σταυρό και ενίοτε με τις δυο σημαιούλες του, βυζαντινή και ελληνική.
Η συνέχεια του άρθρου του Π. Μπουκάλα στην Καθημερινή
O «Κατάλογος του Χαρούμενου Πλανήτη», είναι μια έρευνα που ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2006 και συνυπολογίζει την ευζωία τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα των πολιτών 143 χωρών της Γης (που αντιστοιχεί στο 99% του παγκόσμιου πληθυσμού) σε συνάρτηση – και εδώ είναι το πρωτότυπο και εύστοχο της μελέτης – με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας. Έτσι οι πιο χαρούμενες χώρες δεν αποδεικνύονται να είναι οι πλουσιότερες, αλλά σημαντικά υψηλότερα από όλες ξεχωρίζουν τρεις χώρες της Κεντρικής Αμερικής : πρώτη η Κόστα Ρίκα, δεύτερη ο Άγιος Δομήνικος, και ακολουθούν η Τζαμάικα, η Γουατεμάλα και το Βιετνάμ. Από τις δυτικές χώρες σε καλύτερη θέση είναι η Ολλανδία , ενώ η μελέτη δείχνει ότι γενικά καμία χώρα δεν πετυχαίνει την ιδανική ισορροπία ευζωίας και οικολογικής συμπεριφοράς απέναντι στον πλανήτη. (Η Κόστα Ρίκα έχει βαθμολογία 76,1 με κορυφή το 100).
Στην Κόστα Ρίκα οι κάτοικοι δηλώνουν περισσότερο ικανοποιημένοι από την ζωή τους (βαθμός 8,5 σε μια βαθμολόγηση από το 0 έως το 10) από πολλές άλλες χώρες, αλλά εκτός αυτού έχουν την δεύτερη θέση στην μέση τιμή της μακροβιότητας μετά τον Καναδά στην Αμερικάνικη ήπειρο, και ταυτόχρονα έχουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα που δείχνει ότι είναι μια χώρα με πολύ λογική κατανάλωση των πλανητικών φυσικών πόρων σε αναλογία με άλλες. Αντίστοιχα η Βρετανία παίρνει την 74η θέση στην μελέτη ενώ οι ΗΠΑ βρίσκονται στην θέση 114 εξαιτίας της υπερκατανάλωσης φυσικών πόρων.
Η Ελλάδα έχει την 97η θέση με αναμενόμενη ηλικία τα 78,9 χρόνια, δήλωση ικανοποίησης από την ζωή τους 6,8 (από 0 – 10 ), περιβαλλοντικό αποτύπωμα 5.9 (η Κόστα Ρίκα έχει 2,3 ενώ οι ΗΠΑ έχουν 9,4) και γενική βαθμολόγηση στον κατάλογο 37,6. Οι ιδανικές συνθήκες, που αποτελούν και τον στόχο για το 2050 στην προοπτική μιας θετικής στάσης της ανθρωπότητας απέναντι στον πλανήτη και στον εαυτό της, θα ήταν : αναμενόμενη ζωή -87 χρόνια, δήλωση βαθμού ικανοποίησης – 8, περιβαλλοντικό αποτύπωμα – 1,7, βαθμολογία στον κατάλογο 89. Μελετώντας τον κατάλογο στην διεύθυνση www.happyplanetindex.org θα βρείτε πολλές ακόμη ενδιαφέρουσες πληροφορίες.
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη μοιράζεται αναμνήσεις στην AthensVoice: Τα τελευταία 250 χρόνια, τέτοια εποχή ακούω τζιτζίκια έξω από το (εκάστοτε) παράθυρό μου και όσο κι αν κρατιέμαι, τελικά το γράφω: τζιτζίκια ξεσκίζονται στο τζιτζιτζί έξω από τα παράθυρά μας. Θα έλεγε κανείς ότι αυτό συμβαίνει όταν είμαστε τυχεροί κι έχουμε δέντρα τριγύρω. Αλλά κάποτε έμενα στην Αχαρνών, όπως και στο τέρμα της Σίνα (όχι ταυτόχρονα), κι άκουγα τζιτζίκια, μάλλον επειδή τα τζιτζίκια δεν καταλαβαίνουν από άσφαλτο, πίσσα, τσιμέντο ή πλαστικό και ξεσαλώνουν ακόμα και πάνω σ’ ένα ταπεινό ραδίκι. Δεν χρειάζονται ντε και καλά ολόκληρο δάσος, με μια λαχανίδα βολεύονται. Αρκεί να ’χει ζέστη.
Μη πολυλογώ, τα τζιτζίκια (άντε πάλι!) θυμίζουν κάτι καλοκαιρινά μεσημέρια παιδικής ηλικίας που μας έβαζαν να κοιμηθούμε με το ζόρι, και βλέπαμε αυτά τα περίεργα όνειρα που προκύπτουν όταν τρως πολύ καρπούζι: καταρράκτες, ατέλειωτες βροχές, λιμνούλες με κυματάκια… κάπου-κάπου, στα μέσα Ιουλίου ή Αυγούστου, όντως έπιανε θερινή βροχή – αλλά τις περισσότερες φορές τα ’χαμε κάνει απάνω μας. Κι αυτή είναι μια τόσο generic ανάμνηση παιδικής ηλικίας, που αποκλείεται να μη σας λέει κάτι. Είτε σας άλλαζαν σεντόνια οκτώ δουλικά εκεί στο κάστρο που μεγαλώσατε είτε σας κυνηγούσε η γιαγιά σας με την παντόφλα, ο συνειρμός με το τζιτζίκι, τον ύπνο, το όνειρο και το χμ… καρπούζι έγινε ήδη.
Το επιστημονικό του όνομα είναι Τιθωνός.
Ο Τιθωνός ήταν πένταμορφο παληκάρι στην Τροία.
Τον αγάπησε η θεά Ηώς (η θεά της Αυγής).
Παρακάλεσε τον Δία να τον κάνει αθάνατο.
Ξέχασε να ζητήσει να τον κρατήσει νέο.
Πέρασαν τα χρόνια και ο Τιθωνός ζούσε άθλια
και αιώνια, αιώνια γεράματα.
Ο Δίας τον λυπήθηκε και τον έκανε τζιτζίκι.
Και η εμπειρία της υπέρβασης. Ο τελευταίος στίχος από την “Κίχλη” του Γιώργου Σεφέρη:
Kοιτούσα τις προάλλες τη μαύρη πλαγιά του Υμηττού στο ύψος της Γλυφάδας. Ανάμεσα στις πολυκατοικίες που έχουν σκαρφαλώσει στην κορυφή του βουνού διακρίνει κανείς ακόμη και από απόσταση τα μαυρισμένα πεύκα. Δεν ήταν όλη η περιοχή χαμηλής βλάστησης. Τα πεύκα είχαν μεγαλώσει αρκετά σε σημείο που λίγες ημέρες πριν από την πυρκαγιά της 15ης Ιουνίου, παρατηρούσα πόσο πιο πράσινη ήταν πλέον η πλαγιά του Υμηττού. Κατέβαινε ο αέρας στο κέντρο της Γλυφάδας φιλτραρισμένος από τα νεαρά πεύκα του βουνού και παρά την οικοδομική ανάπτυξη της Ανω Γλυφάδας και της Ανω Βούλας, υπήρχε ακόμη μία αίσθηση εξοχής.
Μέσα σε λίγα λεπτά ο σκοτεινός απογευματινός ουρανός αποκάλυψε το πιο εξαίσιο δώρο του, έναν ήλιο απόκοσμο, που με το φως του σκόρπισε τη μέρα στα σύννεφα και ανάγκασε πολλούς να βγουν από τα σπίτια τους να αντικρίσουν το θέαμα. Ο συριανός γιαλός γέμισε επισκέπτες, οπλισμένους φωτογράφους και διψασμένους περιπατητές, όλοι εν δυνάμει ποιητές της δύσης.
Οι φωτογραφίες αποδίδουν ελάχιστο από το αληθινό, όπως πάντοτε άλλωστε, πόσω μάλλον αυτή τη φορά, που το αληθινό ήταν και αυθεντικά σπάνιο.
Ένα ψηφιακό “εικονικό βιβλίο”, που θα περιέχει όλες τις μορφές της ζωής στη Γη, ανέλαβαν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν μια ομάδα συνεργαζομένων αμερικανικών και βρετανικών επιστημονικών φορέων. Το έργο, που θα είναι δωρεάν διαθέσιμο online στο Ίντερνετ, θα αποτελέσει ένα λεπτομερή παγκόσμιο “χάρτη” της χλωρίδας και της πανίδας και θα παρακολουθεί στενά τις διαχρονικές αλλαγές στη βιοποικιλότητα του πλανήτη.
Χτες το απόγευμα είδα τα πουλιά να φεύγουν κυνηγημένα από το βουνό πίσω από το σπίτι μου. Η μυρωδιά της στάχτης τύλιξε το δωμάτιο σα σάβανο. Πριν μία εβδομάδα το δημοτικό συμβούλιο της Γλυφάδας αποφάσισε την επέκταση του σχεδίου πόλης. Δεν έχει κανένα νόημα να συζητάμε κάθε χρόνο τα ίδια θέματα. Έχει;
και είσαι
σ’ ένα μεγάλο σπίτι με πολλά παράθυρα ανοιχτά
τρέχοντας από κάμαρα σε κάμαρα, δεν ξέροντας από πού να κοιτάξεις πρώτα,
γιατί θα φύγουν τα πεύκα και τα καθρεφτισμένα βουνά και το τιτίβισμα των πουλιών
θ’ αδειάσει η θάλασσα, θρυμματισμένο γυαλί, από βοριά και νότο
θ’ αδειάσουν τα μάτια σου απ’ το φως της μέρας
πως σταματούν ξαφνικά κι όλα μαζί τα τζιτζίκια.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
Ο Μιχάλης Μιχαήλ στη LIFO ονειρεύεται κήπους και μπαλκόνια:
Άρθρα (RSS)