Λίγα λόγια για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Πρόκειται για Διαδικτυακούς Τόπους που παρέχουν ως υπηρεσία την παραγωγή και δημοσίευση περιεχομένου από τους ίδιους τους χρήστες του Διαδικτύου και όχι από κάποια εταιρία.
Οι περισσότερες υπηρεσίες αυτής της μορφής ενθαρρύνουν-επιδιώκουν τη συζήτηση, τα σχόλια, την αλληλεπίδραση και το διαμοιρασμό οποιασδήποτε πληροφορίας μεταξύ των χρηστών.
Οι χρήστες κάνουν ψηφιακούς φίλους με τους οποίους και επικοινωνούν, ανταλλάσουν απόψεις και ψηφιακό περιεχόμενο κάθε μορφής (εικόνες, κείμενα, συνδέσμους, video κλπ.).
Ποια είναι;
Υπάρχει πλειάδα από μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Σε παγκόσμιο επίπεδο τα μέσα με τους περισσότερους χρήστες είναι:
Facebook.com, Twitter.com, Youtube.com, Myspace.com, Flickr.com Wikipedia.org, Blogger.com, Digg.com
Πολύ συχνά το περιεχόμενο που κάποιος χρήστης έχει δημοσιεύσει σε ένα από τα παραπάνω κυκλοφορεί με αστραπιαίους ρυθμούς στα υπόλοιπα.
Ιστορία του Facebook
Το Facebook είναι δημοφιλής ιστοχώρος κοινωνικής δικτύωσης που ξεκίνησε στις 4 Φεβρουαρίου του 2004. Οι χρήστες μπορούν να επικοινωνούν μέσω μηνυμάτων με τις επαφές τους και να τους ειδοποιούν όταν ανανεώνουν τις προσωπικές πληροφορίες τους. Όλοι έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο να συμμετάσχουν σε δίκτυα που σχετίζονται μέσω πανεπιστημίου, θέσεων απασχόλησης ή γεωγραφικών περιοχών.
Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ ίδρυσε το Facebook ως μέλος του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Αρχικά δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο οι φοιτητές του Χάρβαρντ ενώ αργότερα επεκτάθηκε για την Ivy League. Το όνομα της ιστοσελίδας προέρχεται από τα έγγραφα παρουσίασης των μελών πανεπιστημιακών κοινοτήτων μερικών Αμερικάνικων κολεγίων και προπαρασκευαστικών σχολείων που χρησιμοποιούσαν οι νεοεισερχόμενοι σπουδαστές για να γνωριστούν μεταξύ τους. Tο 2005 το δικαίωμα πρόσβασης επεκτάθηκε σε μαθητές συγκεκριμένων λυκείων και μέλη ορισμένων μαθητικών κοινοτήτων, ενώ το 2006 η υπηρεσία έγινε προσβάσιμη σε κάθε άνθρωπο του πλανήτη που η ηλικία του ξεπερνούσε τα 13 χρόνια.
Το Facebook σήμερα έχει πάνω από 1 δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες, κατατάσσοντάς το έτσι στη λίστα ταξινόμησης του Alexaως ένα από τα δημοφιλέστερα web sites του πλανήτη (2ο μετά το Google). Επίσης, το Facebook είναι ένα από τα δημοφιλέστερα sites για ανέβασμα φωτογραφιών με πάνω από 14 εκατομμύρια φωτογραφίες καθημερινά. Με αφορμή τη δημοτικότητά του, το Facebook έχει υποστεί κριτική και κατηγορηθεί σε θέματα που αφορούν τα προσωπικά δεδομένα και τις πολιτικές απόψεις των ιδρυτών του. Ωστόσο η συγκεκριμένη ιστοσελίδα παραμένει η πιο διάσημη κοινωνική περιοχή δικτύωσης σε πολλές αγγλόφωνες χώρες.
Το Facebook είναι ένας καλός τρόπος δικτύωσης με φίλους και γνωστούς. Παρά το ότι ενέχει κινδύνους (κυρίως για παραβίαση προσωπικών δεδομένων), ο προσεκτικός χρήστης δεν έχει πρόβλημα. Το Facebook ακόμα παρέχει παιχνίδια και υπάρχει η δυνατότητα ανεβάσματος φωτογραφιών και βίντεο.
Παρόλα αυτά όμως έχουν παρατηρηθεί κάποιες αρνητικές μεταβολές στην ψυχολογική κατάσταση των χρηστών του Facebook. Σε μια έρευνα που έγινε με ερευνητές του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν μελετώντας για 2 εβδομάδες 82 νεαρούς ενήλικες χρήστες και με ποιόν τρόπο σχετιζόταν η χρήση του κοινωνικού δικτύου με τα αισθήματα ψυχικής ικανοποίησης κάθε χρήστη. Τελικά οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσο περισσότερο οι νέοι χρησιμοποιούσαν το Facebook, τόσο χειρότερα ένιωθαν στη συνέχεια και τόσο περισσότερο το επίπεδο ικανοποίησής τους από τη ζωή έπεφτε.
Πως μπαίνει κανείς στο facebook
Επισκεπτόμαστε τη διεύθυνση www.facebook.com και βλέπουμε την παρακάτω εικόνα.
Τι μπορεί να κάνει κανείς στο facebook
- Μπορείτε να επικοινώνησετε με τους φίλους σου και να κάνετε καινούριους
- Να δημιούργησετε μια σελίδα και να μοιραστείτε φωτογραφίες, βίντεο και μηνύματα
- Να μοιραστείτε ενδιαφέροντα, να ανταλλάξετε ιδιωτικά και δημόσια μηνύματα καθώς και να δημιούργησετε γκρουπ
- Έλεγχος ιδιωτικότητας: μπορείτε να ελέγξετε ποιος έχει έλεγχο στη σελίδα σας
Facebook και ψυχολολία
Mια επιστημονική έρευνα δημοσιεύτηκε και επιβεβαιώνει τις υποψίες που όλοι είχαμε πως το Facebook έχει αρνητική επιρροή στην ψυχολογία.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον κοινωνικό ψυχολόγο Ίθαν Κρος του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, υποστηρίζουν ότι το Facebook μπορεί να βοηθά τους ανθρώπους, ιδίως τους νεότερους, να επικοινωνήσουν online, όμως παράλληλα υποσκάπτει το αίσθημα ευτυχίας και ικανοποίησης του χρήστη από τη ζωή και τον εαυτό του.
Μάλιστα, όσο πιο μεγάλη χρήση του Facebook κάνει κάποιος, τόσο μεγαλύτερες φαίνεται να είναι οι αρνητικές επιπτώσεις για την ψυχολογία του.
Οι ερευνητές μελέτησαν 82 νεαρούς ενήλικους χρήστες και παρακολούθησαν στενά επί δύο εβδομάδες -μέσω τακτικών ερωτηματολογίων- με ποιόν τρόπο σχετιζόταν η χρήση του κοινωνικού δικτύου με τα αισθήματα ψυχικής ικανοποίησης κάθε χρήστη.
Το βασικό συμπέρασμα ήταν ότι όσο περισσότερο οι νέοι χρησιμοποιούσαν το facebook, τόσο χειρότερα ένιωθαν στη συνέχεια και τόσο περισσότερο το επίπεδο ικανοποίησής τους από τη ζωή έπεφτε.
Όμως, όταν οι ίδιοι άνθρωποι είχαν άμεση, πρόσωπο με πρόσωπο, επικοινωνία με τους φίλους τους ή τηλεφωνικά, δεν ανέφεραν την ίδια αρνητική επίπτωση. Αντίθετα, μετά από τις άμεσες, αντί για τις online επαφές, ανέφεραν ότι ένιωθαν καλύτερα. Σύμφωνα επίσης με την έρευνα, οι χρήστες περνούν περισσότερη ώρα στο Facebook, όταν νιώθουν μοναξιά, χωρίς όμως αυτό κατ” ανάγκη να τους κάνει μετά να νιώθουν καλύτερα.
Πολλοί λένε “σιγά μωρέ, για πλάκα το έχω 5-10 λεπτά την ημέρα ασχολούμαι”. Είναι όμως όντως έτσι;
Σε κάποιες φάσεις ναι. Αν όμως το χρησιμοποιήσουν “πιο σωστά” και μάθουν διάφορα πραγματάκια ακόμα, τότε το σκηνικό αλλάζει, χωρίς να το καταλάβουν.
Κάνεις τόσο κόπο να χτίσεις ένα καλό προφίλ, να βρεις τόσους φίλους και να ξεκινήσεις πάρε-δώσε με αυτούς.
Εθίζεσαι και προσπαθείς να κάνεις ακόμα περισσότερα, να γίνεις πιο “ουάου”.
Πολλοί το κάνουν κομμάτι της ζωής τους και ζούνε με αυτό.
Επίσης φτάνουν σε σημείο, να προσπαθούν να κάνουν πράγματα στη ζωή μόνο και μόνο για να αποθανατίσουν μια τέτοια στιγμή σε μια φωτογραφία, με μόνο σκοπό να την ανεβάσουν στο facebook (υπερβολικό παράδειγμα αλλά με μεγάλη δόση αλήθειας…)
Η εξάρτηση φτάνει σε βαθμό να θέλουν να δείξουν στους άλλους ότι “περνάνε καλά”, χωρίς να τους νοιάζει αν όντως περάσαν καλά.
Φυσικά κανείς δεν πρόκειται να παραδεχτεί τέτοιο πράγμα. Λίγο πολύ όμως, όλοι το έχουμε μέσα μας…
Facebook και προσωπικά δεδομένα
Προβάλλουμε διάφορα πράγματα και φωτογραφίες για τον εαυτό μας που φαντάζουν ακίνδυνα.
Στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου έτσι!
Για να μην το αναλύσω περαιτέρω, θα σας φέρω 2 παραδείγματα και θα καταλάβετε:
α) Ψάχνετε να βρείτε μια δουλειά και είστε υποψήφιος για μια δουλειά σε πολυεθνική, με γραβάτες και κοστούμια.
Μπορεί να ακολουθείτε μία γραμμή στην προσωπική σας ζωή, που δεν ταιριάζει με τη θέση.
Είστε όμως ικανός για τη θέση, και η προσωπική σας ζωή, ξέρετε ότι δεν πρόκειται να επηρεάσει την επαγγελματική σας.
Όμως αυτό δεν το γνωρίζει ο μελλοντικός σας εργοδότης, που θα σας βρει στοfacebook…
β) Πρόκειται να δημιουργήσετε μια σχέση. Όμως το άτομο που “ψήνετε”, μπορεί να βρει υλικό σας στο facebook και να παρεξηγήσει διάφορα πράγματα… ο νοών νοείτω.
Το Facebook με αριθμούς
Στην Ελλάδα ο πληθυσμός του Facebook είναι πάνω από 3,5 εκατομμύρια.
- 55% από τους χρήστες είναι άντρες ενώ το υπόλοιπο 45% είναι γυναίκες.
- Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στο νεανικό πληθυσμό.
(Checkfacebook, 2012; Socialbakers, 2012)
Πλεονεκτήματα του facebook
Σαν όλα τα κοινωνικά δίκτυα είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να σας κρατήσει σε επαφή με τους φίλους σας, αλλά και να κάνετε νέους φίλους. Μπορείτε να συναντήσετε ανθρώπους με το ίδιο ενδιαφέρον ή χόμπι σας, και ακόμη και να συνδεθείτε με ανθρώπους στον ίδιο τομέα των σπουδών σας ή τη δουλειά.
Ακόμη σας επιτρέπει να μοιράζεστε πληροφορίες και φωτογραφίες. Μπορείτε να συνδεθείτε με άλλες εφαρμογές, όπως, το Twitter ή το Flickr εύκολα και γρήγορα.
Μειονεκτήματα του facebook
Αν παρατηρήσετε, ότι υπάρχει στο facebook, έχει σαν σκοπό να σας τραβήξει, έτσι ώστε να ασχοληθείτε μαζί του πολύ ώρα.
Συμπέρασμα: χάνουμε μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου μας σε μία ψευδαίσθηση, χάνοντας την ουσία: να ζήσουμε αληθινά.
Να βγούμε έξω ξεκούραστοι, να κάνουμε χαβαλέ, να φλερτάρουμε, να βελτιωθούμε, να περάσουμε καλά, να κερδίσουμε αληθινούς φίλους.
Προβλέψεις για το μέλλον του Facebook
Όπως μια μολυσματική ασθένεια εξαπλώνεται συνεχώς, ώσπου να γίνει επιδημία, αλλά κάποια στιγμή «φρενάρεται» και τελικά σβήνει, έτσι και το Facebook θα χάσει το 80% των χρηστών του ως το 2017, εκτιμούν Αμερικανοί ερευνητές. Άλλοι βεβαίως επιστήμονες εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί.
Επιστήμονες της Σχολής Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του πανεπιστημίου Πρίνστον Τζον Καναρέλα και Τζόσουα Σπέχλερ, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, το «Science» βασίζουν τη δυσοίωνη εκτίμησή τους για το μεγαλύτερο σήμερα κοινωνικό δίκτυο στο πόσες φορές η λέξη “Facebook” πληκτρολογείται στις αναζητήσεις της Google. Η σχετική διαχρονική ανάλυση, με τη βοήθεια της υπηρεσίας Google Trends, δείχνει ότι η εν λόγω αναζήτηση κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 και από τότε σταθερά μειώνεται.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, «οι ιδέες, όπως οι αρρώστιες, έχει αποδειχτεί ότι εξαπλώνονται μεταξύ των ανθρώπων με κολλητικό τρόπο, προτού τελικά σβήσουν και γι’ αυτό ακριβώς η εν λόγω εξέλιξη έχει περιγραφεί με επιτυχία από επιδημιολογικά- στατιστικά μοντέλα». Με αυτό το σκεπτικό, όπως λένε, οι άνθρωποι «τελικά χάνουν το ενδιαφέρον τους για μια ιδέα και αποκτούν «ανοσία» απέναντι της».
Με άλλα λόγια, είναι θέμα χρόνου, όπως υποστηρίζει η μελέτη, οι χρήστες του Facebook να αποκτήσουν ανοσία απέναντι στο «κόλλημα» που έχουν με το συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο, το οποίο ανέφερε πως στο τέλος του 2013 είχε περίπου 1,2 δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως και στις 4 Φεβρουαρίου 2014 γιορτάζει τα δέκατα «γενέθλιά» του.
Εν προκειμένω, σύμφωνα με τους ερευνητές, ενδεικτική είναι η περίπτωση του -ξεχασμένου πια- κοινωνικού δικτύου MySpace, κάποτε μεγάλου ανταγωνιστή του Facebook, που ιδρύθηκε το 2003, έφθασε στο αποκορύφωμα της δόξας του το 2007- 2008 με 300 εκατ. χρήστες και ουσιαστικά «απεβίωσε» το 2011.
Όπως επισημαίνουν οι δύο Αμερικανοί μηχανικοί, αν κανείς μελετήσει πώς εξελίχτηκε διαχρονικά ο αριθμός των αναζητήσεων για τη λέξη “MySpace” στη Google, μπορεί να διαπιστώσει τη σταδιακή μείωση του ενδιαφέροντος των χρηστών και έτσι να προβλέψει την τελική εξαφάνισή του. Μια ανάλογη «καμπύλη» φαίνεται να διαγράφουν τώρα πια και οι αναζητήσεις για το Facebook στην Google.
Ο αντίλογος είναι ότι πολλοί χρήστες «μπαίνουν» πλέον στο Facebook μέσω smartphones γεγονός που έχει οδηγήσει σε μείωση των αναζητήσεων της συγκεκριμένης λέξης μέσω Google. Από την άλλη, ο ίδιος ο επικεφαλής οικονομικών του Facebook Ντέιβιντ Έμπερσμαν παραδέχτηκε πρόσφατα πως κατά το τελευταίο τρίμηνο «παρατηρήθηκε μια μείωση στον αριθμό των ημερήσιων χρηστών, ιδίως μεταξύ των εφήβων».
Προς το παρόν, πάντως, οι μετοχές του Facebook κινούνται ανοδικά στο αμερικανικό χρηματιστήριο και οι επενδυτές δεν δείχνουν να ανησυχούν (ακόμα), ενώ η προσωπική περιουσία του 29χρονου ιδρυτή του δικτύου Μαρκ Ζούκερμπεργκ εκτιμάται ότι έχει φθάσει περίπου τα 19 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σε επιστημονικό επίπεδο, η μαθηματική επιδημιολόγος Μαρίζα Άιζενμπεργκ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν δήλωσε ότι υπάρχουν και άλλα πιθανά «σενάρια», καθώς μια επιδημία είναι δυνατό να διαρκέσει για καιρό ή ακόμα να αυξάνεται αργά αλλά σταθερά για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, πιθανώς επειδή οι ανανήψαντες από την ασθένεια ξανακολλάνε. Με άλλα λόγια, μπορεί κανείς να «κολλήσει» και πάλι στο Facebook, ακόμα κι αν προσωρινά απεξαρτηθεί από αυτό.
Μερικές συμβουλές για σωστή χρήση του Facebook/Internet
Μη δίνετε ποτέ προσωπικά σας στοιχεία και να μην αποκαλύπτετε λεπτομέρειες τις προσωπικής σας ζωής σε άλλους χρήστες στο Facebook/Διαδίκτυο
Μην γνωστοποιείτε σε άγνωστους μέσω του Facebook/Διαδικτύου τα στοιχεία επικοινωνίας σας (e-mail, αριθμούς τηλεφώνων) και τη διεύθυνση της κατοικίας σας ή του σχολείου σας
Μην αποκαλύπτετε τους κωδικούς πρόσβασης (password) που χρησιμοποιείτε στις διάφορες υπηρεσίες του Facebook/Διαδικτύου
Μην επιχειρείτε συναλλαγές μέσω του Facebook/Διαδικτύου για την αγορά προϊόντων και μη δίνετε ποτέ στοιχεία που αφορούν πιστωτικές κάρτες που τυχόν γνωρίζετε
Κατά την επίσκεψη σας στους διάφορους δικτυακούς τόπους μην συμπληρώνετε φόρμες με τα παραπάνω στοιχεία όταν σας ζητούνται
Να έχετε υπόψη σας ότι τα προϊόντα της πνευματικής δημιουργίας (Μουσική, Λογοτεχνία, Κινηματογράφος, Video κλπ) προστατεύονται από τους νόμους και η διανομή τους μέσω του Facebook/Διαδικτύου είναι παράνομη πράξη
Το ίδιο παράνομη πράξη θεωρείται και η διακίνηση προγραμμάτων υπολογιστών (Software) εκτός αν ανήκουν στην κατηγορία του Ελεύθερου Λογισμικού. Σε κάθε περίπτωση διαβάστε ή συμβουλευτείτε τους μεγαλύτερους σε σχέση με τους όρους χρήσης και αν επιτρέπεται η ελεύθερη διακίνηση του
Μην χρησιμοποιείτε άκριτα οποιοδήποτε πρόγραμμα βρίσκετε στο Facebook/Διαδίκτυο. Δεν είναι όλα τα προγράμματα ασφαλή ακόμα και αν εμφανίζονται ως παιχνίδια (ίσως περιέχουν προγράμματα Δούρειους Ίππους που μπορεί να βλάψουν τον υπολογιστή σας)
Μην ανοίγετε e-mail από άγνωστους αποστολείς με περίεργα θέματα (subject) ή χωρίς θέμα. Είναι πολύ πιθανό να περιέχουν ιούς.
Προσοχή στα επισυναπτόμενα αρχεία. Πολλά απ’ αυτά είναι ιοί ή Δούρειοι Ίπποι και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στον υπολογιστή σας
Να συζητάτε με τους δασκάλους σας, τους γονείς σας και με πρόσωπα που έχετε εμπιστοσύνη για τις δραστηριότητές σας στο Facebook/Διαδίκτυο, ιδιαίτερα αν αντιμετωπίσετε οτιδήποτε περίεργο ή ασυνήθιστο
Να είστε επιφυλακτικοί να αποδεχτείτε ότι διαβάζετε στο Facebook/Διαδίκτυο ή ότι σας λένε οι άλλοι χρήστες του, πριν το υποβάλετε στην κρίση σας
Αν κάτι δεν πάει καλά επισκεπτόμαστε τις παρακάτω διευθύνσεις, ενημερωνόμαστε, μπορούμε να κάνουμε καταγγελία
http://www.saferinternet.gr/, http://www.safeline.gr
Ιστογραφία
- http://students.sch.gr/students-portlets//important/files/SaferInternet.pdf Πανελλήνιο σχολικό δίκτυο- Ασφαλής χρήση του διαδικτύου
- http://2gym-kaisar.att.sch.gr/autosch/joomla15/images/ergasies11-12/Facebook1.pdf Εργασία μαθητών για το Facebook
- http://el.wikipedia.org/wiki/Facebook Βικιπαίδεια -Ιστορία του Facebook
- http://www.neolaia.gr/2013/08/16/facebook-arnhtikes-epiptwseis-psyxologia Facebook και ψυχολογία έρευνα