ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
ΘΕΜΑΤΑ
Α. ΓΝΩΣΤΟ
Κείμενο: “Πρωταγόρας”, Ενότητα 3η, (321Β6 – 322Α)
Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τάς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα· λοιπὸν δὴ ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷ ἦν τὸ ἀνθρώπων γένος, καὶ ἠπόρει ὅ τι χρήσαιτο. Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ ἔρχεται Προμηθεὺς ἐπισκεψόμενος τὴν νομήν, καὶ ὁρᾷ τὰ μὲν ἄλλα ζῷα ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα, τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον καὶ ἄοπλον· ἤδη δὲ καὶ ἡ εἱμαρμένη ἡμέρα παρῆν, ἐν ᾗ ἔδει καὶ ἄνθρωπον ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς. Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν τῷ ἀνθρώπῳ εὕροι, κλέπτει Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς τὴν ἔντεχνον σοφίαν σὺν πυρὶ – ἀμήχανον γὰρ ἦν ἄνευ πυρὸς αὐτὴν κτητὴν τῳ ἢ χρησίμην γενέσθαι – καὶ οὕτω δὴ δωρεῖται ἀνθρώπῳ. Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν, τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν· ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί. Τῷ δὲ Προμηθεῖ εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν τήν τοῡ Διὸς οἴκησιν οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν – πρὸς δὲ καὶ αἱ Διὸς φυλακαὶ φοβεραὶ ἦσαν – εἰς δὲ τὸ τῆς Ἀθηνᾶς καὶ Ἡφαίστου οἴκημα τὸ κοινόν, ἐν ᾧ ἐφιλοτεχνείτην, λαθών εἰσέρχεται, καὶ κλέψας τήν τε ἔμπυρον τέχνην τήν τοῡ Ἡφαίστου καὶ τὴν ἄλλην τὴν τῆς Ἀθηνᾶς δίδωσιν ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκ τούτου εὐπορία μὲν ἀνθρώπῳ τοῦ βίου γίγνεται, Προμηθέα δὲ δι᾽ Ἐπιμηθέα ὕστερον, ᾗπερ λέγεται, κλοπῆς δίκη μετῆλθεν.
1.Να μεταφραστεί το απόσπασμα: «Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον … μετῆλθεν»
(Μονάδες 10)
2. Ποιο ήταν το λάθος του Επιμηθέα κατά την διανομή των δυνάμεων στα θνητά όντα και πώς έλυσε αυτό το πρόβλημα ο Προμηθέας;
(Μονάδες 15)
3. Οι τεχνικές γνώσεις εννοούνται εδώ χορηγημένες στον άνθρωπο ως ολοκληρωμένο σύνολο a priori (=εξ αρχής) και όχι ως θησαύρισμα σταδιακής πείρας μέσα στους αιώνες. Συμφωνείτε με την ανάγνωση αυτή του μύθου ή όχι και γιατί;
(Μονάδες 15)
4. Ποια είναι τα θέματα που συζητούν ο Πρωταγόρας και ο Σωκράτης στο διάλογο και ποια σχέση έχουν μεταξύ τους;
(Μονάδες 10)
5. Να εντοπίσετε στο κείμενο λέξεις ομόρριζες με τις ακόλουθες: καταναλωτισμός, μελωδικός, οδόστρωμα, εύχρηστος, επίφοβος, κοινόβιο, λαθρεπιβάτης, προμήθεια, κλεψύδρα, κόσμημα.
(Μονάδες 10)
Β.ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ισοκράτους «Αρεοπαγιτικός», 14-15
ἔστι γὰρ ψυχὴ πόλεως οὐδὲν ἔτερον ἢ πολιτεία, τοσαύτην ἔχουσα δύναμιν ὅσην περ ἐν σώματι φρόνησις. αὕτη γάρ ἐστιν ἡ βουλευομένη περὶ ἁπάντων, καὶ τὰ μὲν ἀγαθὰ διαφυλάττουσα, τὰς δὲ συμφορὰς διαφεύγουσα. ταύτῃ καὶ τοὺς νόμους καὶ τοὺς ῥήτορας καὶ τοὺς ἰδιώτας ἀναγκαῖόν ἐστιν ὁμοιοῦσθαι, καὶ πράττειν οὕτως ἑκάστους οἵαν περ ἂν ταύτην ἔχωσιν. ἧς ἡμεῖς διεφθαρμένης οὐδὲν φροντίζομεν, οὐδὲ σκοποῦμεν ὅπως ἐπανορθώσομεν αὐτήν¨ ἀλλ᾽ ἐπὶ μὲν τῶν ἐργαστηρίων καθίζοντες κατηγοροῦμεν τῶν καθεστώτων, καὶ λέγομεν ὡς οὐδέποτ᾽ ἐν δημοκρατίᾳ κάκιον ἐπολιτεύθημεν, ἐν δὲ τοῖς πράγμασι καὶ ταῖς διανοίαις αἷς ἔχομεν μᾶλλον αὐτὴν ἀγαπῶμεν τῆς ὑπὸ τῶν προγόνων καταλειφθείσης. ὑπὲρ ἧς ἐγὼ καὶ τοὺς λόγους μέλλω ποιεῖσθαι καὶ τὴν πρόσοδον ἀπεγραψάμην.
1.Να μεταφραστεί το χωρίο : «ἔστι γὰρ ψυχὴ πόλεως οὐδὲν ἔτερον ἢ πολιτεία … οὐδὲ σκοποῦμεν ὅπως ἐπανορθώσομεν αὐτήν».
(Μονάδες 20)
2α.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται
πολιτεία: γενική πληθυντικού
τοὺς ῥήτορας: δοτική πληθυντικού
κάκιον: ο αντίστοιχος τύπος στον υπερθετικό βαθμό
αἷς: γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος
τὴν πρόσοδον: ονομαστική πληθυντικού
(Μονάδες 5)
2β.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
ἔχουσα: ο ίδιος τύπος της μετοχής παρακειμένου
πράττειν: το απαρέμφατο του μέλλοντα
λέγομεν: β’ενικό πρόσωπο προστακτικής β’ αορίστου της ίδιας φωνής
ἐπολιτεύθημεν: υποτακτική αορίστου στο ίδιο πρόσωπο και στην ίδια φωνή
ποιεῖσθαι: γ΄πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή.
(Μονάδες 5)
3α. ὅπως ἐπανορθώσομεν αὐτήν: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης , τη συντακτική της θέση και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της.
(Μονάδες 5)
3β.Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι όροι του κειμένου : πολιτεία, περὶ ἁπάντων, τοὺς ἰδιώτας, οὕτως, ὑπὸ τῶν προγόνων.
(Μονάδες 5)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών