Ο ρόλος των πατέρων
Στη σύγχρονη δυτική κοινωνία, ο ρόλος του μελλοντικού πατέρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασαφής. Τα μηνύματα που δέχεται καθημερινά είναι αντιφατικά, καθώς καλείται να είναι ταυτόχρονα σκληρός και ευαίσθητος, συμμετέχων και απών, με αποτέλεσμα την πλήρη σύγχυσή του σε μία περίοδο με αυξημένες ανάγκες για τον ίδιο. Αντιθέτως, σε άλλες παραδοσιακές κοινωνίες, ο ρόλος του πατέρα στην εγκυμοσύνη καθορίζεται από τα ήθη και τα έθιμα της κάθε κοινωνίας. Για παράδειγμα, στο Μεξικό πιστεύεται ότι ένας μελλοντικός πατέρας δεν πρέπει να μεθάει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της γυναίκας του, γιατί το μωρό μπορεί να γεννηθεί αδύναμο, με συγγενείς ανωμαλίες ή νεκρό. Στην Ταϋλάνδη, κάθε μελλοντικός πατέρας πρέπει να φτιάξει μια στοίβα καυσόξυλων που να μοιάζει με μήτρα, την οποία θα καλύψει με αγκαθωτά κλαδιά για να κρατήσει μακρυά τα κακά πνεύματα και με αυτό τον τρόπο να προστατεύσει το αγέννητο παιδί του. Με λίγα λόγια, η συμπεριφορά ενός μελλοντικού πατέρα θα πρέπει πάντα να αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ήρεμου οικογενειακού περιβάλλοντος και στην προστασία της μητέρας και του αγέννητου παιδιού.
Ο ρόλος του άνδρα στον τοκετό διαφοροποιείται αναλόγως τη γεωγραφική περιοχή, την κουλτούρα, την κοινωνική τάξη, την προσωπικότητα και τις προηγούμενες εμπειρίες του άνδρα, τη σχέση και τις προσδοκίες του ζευγαριού και το αν η εγκυμοσύνη ήταν προγραμματισμένη ή τυχαία. Σε πολλές παραδοσιακές κοινωνίες οι άνδρες δεν παρευρίσκονται στον τοκετό, συμμετέχουν όμως με διάφορα τελετουργικά έξω από το δωμάτιο της γέννας, όπου συμβολικά μοιράζονται με τη γυναίκα τους τον πόνο του τοκετού. Στη δυτική κοινωνία, πριν 25 χρόνια ήταν αδιανόητο ένας άνδρας να παρευρίσκεται στη γέννηση του παιδιού του, σε αντίθεση με τη σημερινή εποχή που σε περίπτωση απροθυμίας του πιθανώς να του ασκηθούν ισχυρές πιέσεις για το αντίθετο.
Μελέτες έχουν αποδείξει πως η παρουσία του μελλοντικού πατέρα στον τοκετό:
• Επιδρά θετικά στη σχέση του ζευγαριού.
• Μετατρέπει τον τοκετό από ένα απρόσωπο ιατρικό γεγονός σε οικογενειακή υπόθεση και αποτελεί μία θετική εμπειρία για τη γυναίκα και τον άνδρα.
• Μειώνει τα επίπεδα του πόνου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη λήψη αναλγητικών και επισκληριδίου αναισθησίας.
• Εξοικειώνει τους πατέρες με τα παιδιά τους.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα της σεξουαλικής ζωής μετά τη γέννηση του παιδιού.
• Μπορεί να θεωρηθεί ενόχληση για τους επαγγελματίες υγείας, σε περίπτωση λιποθυμίας ή συνεχούς παρέμβασής τους.
Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι σημαντικό η παρουσία του πατέρα στον τοκετό να καθορίζεται από την επιθυμία του να βρίσκεται ή να απουσιάζει από την αίθουσα τοκετού.
Στην περίπτωση που ο άνδρας αποφασίσει να παρευρεθεί στη γέννηση του παιδιού του, παρατηρείται να υοθετεί έναν από τους παρακάτω τρεις ρόλους: του «προπονητή», του «συμπαίκτη» ή του «παρατηρητή». Οι πατέρες – «προπονητές» επιθυμούν να έχουν τον έλεγχο του εαυτού τους και της κατάστασης, γι’αυτό και παρατηρείται ότι έχουν ιδιαίτερα ενεργό συμμετοχή στον τοκετό, εφαρμόζοντας τις τεχνικές αναπνοών και χαλάρωσης και προτρέποντας τις γυναίκες τους να τους μιμηθούν. Οι άνδρες – «συμπαίκτες» δεν έχουν ανάγκη να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, αισθάνονται μέλη της ομάδας και επιστρατεύουν όλες τους τις δυνάμεις στη σωματική και ψυχική υποστήριξη της γυναίκας τους. Τέλος, οι «παρατηρητές» στηρίζουν μεν συναισθηματικά και ηθικά, αλλά προτιμούν απλά να παρατηρούν τη διαδικασία και μεταθέτουν την ευθύνη της κατάστασης σε τρίτους.
Η ψυχροπροφυλακτικη προετοιμασια
Στη σύγχρονη δυτική κοινωνία, ο ρόλος του μελλοντικού πατέρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασαφής. Τα μηνύματα που δέχεται καθημερινά είναι αντιφατικά, καθώς καλείται να είναι ταυτόχρονα σκληρός και ευαίσθητος, συμμετέχων και απών, με αποτέλεσμα την πλήρη σύγχυσή του σε μία περίοδο με αυξημένες ανάγκες για τον ίδιο. Αντιθέτως, σε άλλες παραδοσιακές κοινωνίες, ο ρόλος του πατέρα στην εγκυμοσύνη καθορίζεται από τα ήθη και τα έθιμα της κάθε κοινωνίας. Για παράδειγμα, στο Μεξικό πιστεύεται ότι ένας μελλοντικός πατέρας δεν πρέπει να μεθάει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της γυναίκας του, γιατί το μωρό μπορεί να γεννηθεί αδύναμο, με συγγενείς ανωμαλίες ή νεκρό. Στην Ταϋλάνδη, κάθε μελλοντικός πατέρας πρέπει να φτιάξει μια στοίβα καυσόξυλων που να μοιάζει με μήτρα, την οποία θα καλύψει με αγκαθωτά κλαδιά για να κρατήσει μακρυά τα κακά πνεύματα και με αυτό τον τρόπο να προστατεύσει το αγέννητο παιδί του. Με λίγα λόγια, η συμπεριφορά ενός μελλοντικού πατέρα θα πρέπει πάντα να αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ήρεμου οικογενειακού περιβάλλοντος και στην προστασία της μητέρας και του αγέννητου παιδιού.
Ο ρόλος του άνδρα στον τοκετό διαφοροποιείται αναλόγως τη γεωγραφική περιοχή, την κουλτούρα, την κοινωνική τάξη, την προσωπικότητα και τις προηγούμενες εμπειρίες του άνδρα, τη σχέση και τις προσδοκίες του ζευγαριού και το αν η εγκυμοσύνη ήταν προγραμματισμένη ή τυχαία. Σε πολλές παραδοσιακές κοινωνίες οι άνδρες δεν παρευρίσκονται στον τοκετό, συμμετέχουν όμως με διάφορα τελετουργικά έξω από το δωμάτιο της γέννας, όπου συμβολικά μοιράζονται με τη γυναίκα τους τον πόνο του τοκετού. Στη δυτική κοινωνία, πριν 25 χρόνια ήταν αδιανόητο ένας άνδρας να παρευρίσκεται στη γέννηση του παιδιού του, σε αντίθεση με τη σημερινή εποχή που σε περίπτωση απροθυμίας του πιθανώς να του ασκηθούν ισχυρές πιέσεις για το αντίθετο.
Μελέτες έχουν αποδείξει πως η παρουσία του μελλοντικού πατέρα στον τοκετό:
• Επιδρά θετικά στη σχέση του ζευγαριού.
• Μετατρέπει τον τοκετό από ένα απρόσωπο ιατρικό γεγονός σε οικογενειακή υπόθεση και αποτελεί μία θετική εμπειρία για τη γυναίκα και τον άνδρα.
• Μειώνει τα επίπεδα του πόνου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη λήψη αναλγητικών και επισκληριδίου αναισθησίας.
• Εξοικειώνει τους πατέρες με τα παιδιά τους.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα της σεξουαλικής ζωής μετά τη γέννηση του παιδιού.
• Μπορεί να θεωρηθεί ενόχληση για τους επαγγελματίες υγείας, σε περίπτωση λιποθυμίας ή συνεχούς παρέμβασής τους.
Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι σημαντικό η παρουσία του πατέρα στον τοκετό να καθορίζεται από την επιθυμία του να βρίσκεται ή να απουσιάζει από την αίθουσα τοκετού.
Στην περίπτωση που ο άνδρας αποφασίσει να παρευρεθεί στη γέννηση του παιδιού του, παρατηρείται να υοθετεί έναν από τους παρακάτω τρεις ρόλους: του «προπονητή», του «συμπαίκτη» ή του «παρατηρητή». Οι πατέρες – «προπονητές» επιθυμούν να έχουν τον έλεγχο του εαυτού τους και της κατάστασης, γι’αυτό και παρατηρείται ότι έχουν ιδιαίτερα ενεργό συμμετοχή στον τοκετό, εφαρμόζοντας τις τεχνικές αναπνοών και χαλάρωσης και προτρέποντας τις γυναίκες τους να τους μιμηθούν. Οι άνδρες – «συμπαίκτες» δεν έχουν ανάγκη να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, αισθάνονται μέλη της ομάδας και επιστρατεύουν όλες τους τις δυνάμεις στη σωματική και ψυχική υποστήριξη της γυναίκας τους. Τέλος, οι «παρατηρητές» στηρίζουν μεν συναισθηματικά και ηθικά, αλλά προτιμούν απλά να παρατηρούν τη διαδικασία και μεταθέτουν την ευθύνη της κατάστασης σε τρίτους.