Ολοι ανεξαιρέτως οι άνθρωποι είναι απόγονοι μεταναστών, κάποιοι μάλιστα υποχρεώνονται να γίνουν (ξανά) μετανάστες 

Για τη σύγχρονη ανθρωπολογική και παλαιοντολογική σκέψη θεωρείται αδιαμφισβήτητο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από περίπου 200 χιλιάδες χρόνια και από εκεί ξεκίνησε, με αλλεπάλληλα μεταναστευτικά ρεύματα, για τον εποικισμό του πλανήτη «μας». Οι σημερινοί ανθρωπινοί πληθυσμοί προέκυψαν από τη διαρκή μεταναστευτική ροή σωμάτων, γονιδίων, τεχνολογίας και πολιτισμών, τα οποία διαμόρφωσαν από κοινού τη σημερινή εικόνα του είδους μας. 

Μέχρι πρόσφατα η ανθρώπινη μετανάστευση αποτελούσε αποκλειστικό αντικείμενο μελέτης της ανθρωπογεωγραφίας. Ομως, τα τελευταία χρόνια σε αυτό το πεδίο έρευνας πρωταγωνιστούν νέοι επιστημονικοί κλάδοι -παλαιογενετική, εξελικτική και μοριακή ανθρωπολογία- οι οποίοι, στην προσπάθειά τους να επιλύσουν κάποια παλαιοντολογικά αινίγματα, κατέληξαν σε μια απρόσμενη εκδοχή της εξελικτικής προϊστορίας του ανθρώπινου είδους. 

Το δυσεπίλυτο πρόβλημα των σημερινών μεταναστευτικών ή προσφυγικών ροών σε συνδυασμό με την εξοργιστική απουσία μιας διεθνούς πολιτικής βούλησης για την επίλυσή του, καθιστούν σήμερα επιτακτική την ανάγκη να κατανοήσουμε επιστημονικά την προϊστορία αλλά και τις συνέπειες μιας διαχρονικής και πανανθρώπινης βιοπολιτικής συμπεριφοράς, της μετανάστευσης. 

Η τυπικά νεωτερική και καθησυχαστική αντίληψη περί σταδιακής, συσσωρευτικής και γραμμικής προόδου από ένα απλούστερο ζωικό είδος ανθρώπου προς ένα πολυπλοκότερο δεν επιβεβαιώνεται από τα δεδομένα ούτε της παλαιοντολογίας ούτε της σύγχρονης μοριακής ανθρωπολογίας.

Αντίθετα, οι πιο πρόσφατες σχετικές έρευνες μας αποκαλύπτουν ότι το νεωτερικό παραμύθι της μεγάλης εξελικτικής εποποιίας που οδήγησε στον σύγχρονο άνθρωπο (Homo sapiens) θα πρέπει μάλλον να γραφτεί εξ αρχής.

Χάρη στις νέες τεχνικές της μοριακής γενετικής οι παλαιοανθρωπολόγοι μπορούν να «διαβάζουν» στο απολιθωμένο DNA που εξάγουν από απολιθωμένα οστά τη γενετική αποτύπωση των μεγάλων εξελικτικών μεταβολών που οδήγησαν τελικά στην επικράτηση του σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens), μοναδικού εκπροσώπου σήμερα του ανθρώπινου γένους.

Στο «αρχαίο DNA» και στα «απολιθωμένα γονίδια» που αυτό περιέχει οι ειδικοί αναζητούν πλέον τη βιολογική ταυτότητα -αλλά και την εξελικτική συγγένεια- των σημερινών ανθρώπων με ορισμένα, προ πολλού εξαφανισμένα, είδη ανθρώπου.

Αυτή η εξελικτική περιπέτεια, ενώ ξεκίνησε πριν από 200 χιλιάδες χρόνια με την μετανάστευση σε μικρές ομάδες αρχαϊκών Homo από την Αφρική, κατέληξε στον υπερπληθυσμό των 7,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που κατοικούν σήμερα στον πλανήτη «μας».

Ανθρωποι που μιλάνε περίπου 7.000 διαφορετικές γλώσσες και διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το χρώμα του δέρματος, των μαλλιών ή των ματιών.

Εντούτοις, παρά τις εξωτερικές σωματικές διαφορές, όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι μοιράζονται από κοινού τα ίδια γονίδια και τις ίδιες βασικές νοητικές και συναισθηματικές ικανότητες.

Και, όπως θα δούμε, αυτό το καλά επιβεβαιωμένο γεγονός δεν είναι καθόλου τυχαίο.