Τα χημικά μυστικά του καφέ

coffee-image001Η ιστορία του καφέ, σύμφωνα με τον μύθο, ξεκινάει στα όρη της Αιθιοπίας. Εκεί ένας αιγοβοσκός παρατήρησε ότι τα ζώα του μετά από την κατανάλωση των καρπών ενός συγκεκριμένου δέντρου αποκτούσαν τόση ζωηράδα που τα κράταγε άγρυπνα όλο το βράδυ.

Το εμπόριο του καφέ ξεκίνησε από τους Άραβες και διαδόθηκε τον 16ο αίωνα στην Περσία, την Αίγυπτο, τη Συρία και την Τουρκία. Ο καφές, πιθανότατα, λειτούργησε για τους μουσουλμάνους ως το ιδανικό υποκατάστατο των αλκοολούχων ποτών, τα οποία απαγορεύονταν από το κοράνι.

Η φήμη του ΄΄κρασιού της Αραβίας΄΄, όπως αποκαλούνταν ο καφές, έφτασε στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα. Η διάδοσή του ήταν ταχύτατη παρά της υποδοχής που έτυχε στην αρχή,  όπου πολλοί το θεώρησαν ως ανακάλυψη του σατανά.

Η οικογένεια του καφέ

Ο καφές ταξινομικά ανήκει στην οικογένεια Rubiaceae η οποία περιλαμβάνει περίπου 500 γένη και περισσότερα από 6000 είδη. Αποτελεί το σημαντικότερο μέλος της οικογένειας, τουλάχιστον από οικονομική σκοπιά.

Υπάρχουν τουλάχιστον 25 είδη καφέ, αλλά τα δύο σημαντικότερα (πάνω από 60% της ανθρώπινης παραγωγής) είναι τα Coffea arabica και Coffea canefora. Δύο ακόμη είδη παράγονται σε πολύ μικρότερη κλίμακα: Coffea liberica και Coffea dewevrei.

Χημική σύσταση

Ο καφές περιέχει μια μεγάλη ποικιλία χημικών ενώσεων όπως υδατάνθρακες, πρωτεϊνες και λιπίδια. Πρωταρχικό ρόλο στη χημική του σύσταση διαδραματίζουν τα χλωρογενικά οξέα τα οποία έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, οι οποίες όμως ελαχιστοποιούνται με το έντονο ψήσιμο του καφέ.1

Η σύνθεση των χλωρογενικών οξέων πραγματοποιείται μέσω μιας αντίδρασης εστεροποίησης trans-κινναμικών oξέων με ένα από τα υδροξύλια του κινικού οξέος.

Ένα μεγάλο μέρος των χλωρογενικών οξέων διασπάται κατά το ψήσιμο του καφέ οδηγώντας σε μία πληθώρα απο προϊόντα. Η υδρόλυση τους μπορεί να οδηγήσει προς ελεύθερα φαινολικά οξέα, ενώ η αφυδάτωση τους οδηγεί σε λακτόνες χλωρογενικών οξέων με χαρακτηριστική πικρή γεύση. Τέλος, το σύμπλεγμα των αντίδρασεων Maillard δύναται να οδηγήσει σε μια ποικιλία ενώσεων όπως οι μελανοϊδίνες, οι οποίες έχουν καφέ χρώμα και πολύ πικρή γεύση.  Μέχρι σήμερα οι ακριβείς χημικές δομές των μελανοϊδινών παραμένουν άγνωστες, κάτι το οποίο αποδίδεται στην μεγάλη πολυπλοκότητα αυτών των μορίων. 2

Καφεϊνη

coffee-image002Η καφεϊνη, το πιο γνωστό συστατικό του καφέ, θεωρείται πως βελτιώνει την μνήμη καθώς και την ταχύτητα με την οποία ο εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες.

Η καφεϊνη προσδένεται σε εκείνους τους υποδοχείς στους οποίους συνδέεται και η αδενοσίνη, μια χημική ένωση η οποία συν τοις άλλοις προκαλεί υπνηλία.  Συγκεκριμένα, πρόκειται για τους υποδοχείς Α1 και Α2Α  της αδενοσίνης τους οποίους βρίσκουμε στον εγκέφαλο αλλά και στην καρδιά.

Μια υπόθεση που ελέγχεται τον τελευταίο καιρό, είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η καφεϊνη στην αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer. Εικάζεται ότι η αλληλεπίδραση της καφεϊνης με τον υποδοχέα Α2Α μπλοκάρει σε σημαντικό βαθμό το μηχανισμό παραγωγής του πεπτιδίου (β-amyloid) που πιθανότατα εμπλέκεται στην εμφάνιση της νόσου.

Οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι ζωντανοί οργανισμό που επηρεάζονται από την καφεϊνη. Επιστήμονες της NASA μελέτησαν την επίδραση αρκετών χημικών ουσιών στις αράχνες, με την καφεϊνη να έχει την ισχυρότερη επίδραση. Οι ιστοί των αραχνών απώλεσαν την συνήθη τους δομή με τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα, όπως φαίνεται και στις εικόνες.3 Αυτό που αντιλαμβανόμαστε είναι οτι οι αράχνες υπό την επίδραση της καφεϊνης δεν μπορούν να συγκεντρωθούν ιδιαίτερα…για την κατασκευή του, υπό άλλες συνθήκες, προσεγμένου ιστού τους.

Γιατί όμως τα φυτά παράγουν την καφεϊνη; Ο σκοπός τους είναι να προστατευτούν απέναντι σε διάφορα έντομα. Η καφεϊνη ανήκει στις μεθυλοξανθίνες, μια κατηγορία χημικών ενώσεων που δρα ως εντομοκτόνο.

Η καφεϊνη προσφέρει ελπίδες για την θεραπεία του Alzheimer

coffee-image003 coffee-image005

Οι σκοτεινές περιοχές του καφέ

coffee-image006Οι επιδράσεις του καφέ δε θα μπορούσαν να είναι μόνο θετικές. Μέσα στην ποικιλία των συστατικών του, περιέχονται και χημικές ενώσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται ως καρκινογόνες, όπως το ακρυλαμίδιο και το 4-μέθυλο ιμίδαζόλιο. Ειδικά το ακρυλαμίδιο εμφανίζει μια διακύμανση στην συγκέντρωση του ανάλογα με την διάρκεια του ψησίματος, καθώς σε κάποιο σημείο φτάνει σε ένα μέγιστο συγκέντρωσης μετά από το οποίο μειώνεται σταθερά.

Επίσης, μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον υπάρχει σχετικά με την επίδραση προσθέτων στην αντιοξειδωτική χημεία του καφέ. Επί παραδείγματι, ποια είναι η επίδραση ως προς το αντιοξειδωτικό του προφίλ κατά την προσθήκη ζάχαρης ή γάλακτος;

Όπως και να έχει ο καφές, ανεξάρτητα της χημείας και των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων των συστατικών του, αποτελεί πηγή ενέργειας και ευχαρίστησης για τον περισσότερο κόσμο. Επομένως, η μόνη συμβουλή που μπορεί να δώσει κανέις είναι να απολαμβάνουμε τον καφέ με μέτρο, χωρίς υπερβολές, καθώς δεν είναι εύκολο – τουλάχιστον προς το παρόν – να γνωρίζουμε πότε οι αρνητικές του επιδράσεις υπερισχύουν των θετικών.

Σταμάτης Περδικάρης


1. Rice-Evans, C.A. et al. Free Radical Biology and Medicine, 20, 933-956, 1996.
2. Coffee brew melanoidind, Structural and Functional Properties of Brown-Colored Coffee Compounds,  E. Koen Bekedam
3. “Spiders on speed get weaving” New Scientist. 29 April 1995. Retrieved 2006-09-08


Αλκοόλ και χημεία

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συναντήσει κάποια στιγμή στη ζωή μας το αλκοόλ ή και τις συνέπειές του. Αν και το να πίνουμε ένα-δύο (ή εικοσιένα-εικοσιδύο, για κάποιους :P ) ποτηράκια, θεωρείται πλέον μια “κοινωνική” συνήθεια, η αλήθεια είναι ότι το αλκοόλ θεωρείται ναρκωτικό και μάλιστα από τα πιο επικίνδυνα.

Σε αυτή τη σειρά άρθρων, λοιπόν, θα ασχοληθούμε με τη Χημεία του αλκοόλ: τι ορίζουμε ως “alcohol” στη Χημεία και πού αλλού το συναντάμε πέρα από το ποτήρι μας, πώς απορροφάται και επιδρά το αλκοόλ στον οργανισμό μας, γιατί θέλουμε να το καταναλώνουμε, εάν ισχύουν διάφορα που ακούμε πολύ συχνά να λέγονται σχετικά με το θέμα και πολλά άλλα! Ελπίζω να τα γράψω αρκετά κατανοητά και να μην αναγκαστεί κανείς αναγνώστης να καταφύγει στο ποτό μπας και βγάλει άκρη..

Εισαγωγή

Στη Χημεία, με τον όρο “alcohol” αναφερόμαστε σε μια γενικότερη κατηγορία οργανικών ενώσεων, που περιέχουν μια χαρακτηριστική χημική ομάδα. Οι οργανικές ενώσεις λέγονται στα ελληνικά αλκοόλες, και η χαρακτηριστική ομάδα που φέρουν είναι το υδροξείδιο (-OH).

Γενικός τύπος των αλκοολών.Γενικός τύπος των αλκοολών.

Γενικότερα, όταν μια ένωση έχει την κατάληξη «-όλη», σημαίνει ότι θα περιέχει και τουλάχιστον μια ομάδα υδροξειδίου. Το αντίστροφο, όμως, δεν ισχύει πάντα. Για παράδειγμα, η γλυκόζη περιέχει περιέχει 5 ομάδες -ΟΗ, όμως είναι υδατάνθρακας και όχι αλκοόλη.

Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο «αλκοόλ», εννοώντας το αλκοόλ σε ένα ποτό, αναφερόμαστε σε μια συγκεκριμένη ουσία. Η ουσία αυτή είναι η αιθανόλη, ή αιθυλική αλκοόλη, ή γνωστότερα οινόπνευμα. Είναι η αλκοόλη που περιέχει 2 άτομα άνθρακα και είναι μια από τις σπουδαιότερες ενώσεις στη Χημεία.

Χημικός τύπος της αιθανόλης.Χημικός τύπος της αιθανόλης.

Ιδιότητες των αλκοολών

Εξετάζοντας κάποιες από τις φυσικές και χημικές ιδιότητές τους, βλέπουμε πως όλες οι αλκοόλες είναι υγρές στη θερμοκρασία δωματίου.

Επίσης, έχουν μυρωδιά. Ειδικότερα η αιθανόλη έχει μια πιο γλυκιά μυρωδιά σε σχέση με τις υπόλοιπες.

Επίσης, οι αλκοόλες είναι διαλυτές στο νερό. Με αυτό σχετίζεται και η ένδειξη «%vol» που θα συναντήσετε στην ετικέτα ενός ποτού. Για παράδειγμα, μια μπύρα με 5%vol θα περιέχει 5ml αιθανόλης στα 100ml νερού.

Ιρλανδικό ποτό με 90% vol, δηλαδή 90% σκέτο οινόπνευμα (η ίδια η εταιρεία απαγορεύει κατανάλωση πάνω των 25 ml σε μία ημέρα) 29 κατασκευαστές φερέτρων το συστήνουνΙρλανδικό ποτό με 90% vol, δηλαδή 90% σκέτο οινόπνευμα (η ίδια η εταιρεία απαγορεύει κατανάλωση πάνω των 25 ml σε μία ημέρα). 29 κατασκευαστές φερέτρων το συστήνουν.

Ακόμη, οι αλκοόλες και ιδιαίτερα η αιθανόλη είναι εύφλεκτες. Αυτό λογικά θα το έχει διαπιστώσει όποιος έχει χρησιμοποιήσει οινόπνευμα για να «φουντώσει» μια φωτιά, ή όποιος γνωρίζει για το μαγείρεμα με αλκοόλ. Ενδεικτικά, ένα κοινό κρασί 12,5%vol έχει ως σημείο ανάφλεξης περίπου τους 52 °C.

alcohol36

Τέλος, οι αλκοόλες είναι τοξικές. Διαφέρουν βέβαια ως προς το βαθμό τοξικότητας. Αυτό γιατί όταν καταναλωθούν από τον οργανισμό, διασπώνται (καταβολίζονται) σε άλλες ενώσεις, ανάλογες της αλκοόλης που  κατανάλωσε ο οργανισμός. Έτσι, κάποιες δευτεροταγείς ή τριτοταγείς αλκοόλες δεν είναι πάρα πολύ τοξικές, αφού το συκώτι δεν μπορεί να τις διασπάσει σε τοξικά παραπροϊόντα.

Αντίθετα η μεθανόλη διασπάζεται σε φορμαλδεϋδη και φορμικό οξύ, ουσίες πολύ πιο δηλητηριώδεις για τον οργανισμό. Έτσι η μεθανόλη θεωρείται φοβερά τοξική και επικίνδυνη για τον άνθρωπο (κατανάλωση 10ml οδηγεί σε μόνιμη τύφλωση, ενώ 30ml πιθανότατα σε θάνατο). Ανάλογα, η αιθανόλη, δηλαδή το αλκοόλ στο ποτό, θεωρείται κι αυτή από τις πιο τοξικές αλκοόλες, όπως θα δούμε αργότερα.

Χρήσεις των αλκοολών

Αν και αρχικά δεν το συνειδητοποιούμε, στην πραγματικότητα χρησιμοποιούμε αλκοόλες αρκετά συχνά στην καθημερινή ζωή. Έτσι, τις συναντούμε:

  • Στα αντιπηκτικά (αιθυλενογλυκόλη)
  • Ως αντισηπτικά (αιθανόλη)
  • Ως συντηρητικά τροφίμων και φαρμάκων
  • Στην παραγωγή χρωμάτων
  • Στην παραγωγή καθαριστικών ουσιών (ισοπροπανόλη)
  • Στα καλλυντικά
  • Ως καύσιμα (μεθανόλη, αιθανόλη)
  • Ως συστατικό σε ένα ποτό, όπως ήδη γνωρίζουμε.

καταβολισμός αιθανόλης

Στο προηγούμενο μέρος, που θα βρείτε εδώ, αναφέραμε κάποιες εισαγωγικές έννοιες για τις αλκοόλες και τη Χημεία του αλκοόλ. Επίσης ξεκινήσαμε να εστιάζουμε στην αιθανόλη (ή αιθυλική αλκοόλη), γνωστότερη και ως το αλκοόλ που περιέχεται στα ποτά!

Σε αυτό το άρθρο θα ακολουθήσουμε την χημική και βιολογική “πορεία” του αλκοόλ, ξεκινώντας από τη στιγμή που θα εισέλθει στον οργανισμό μας (με όποιο τρόπο και αν γίνει αυτό).

Γιατί, όμως, το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί στον οργανισμό μας;

Μελετώντας τις ιδιότητες των αλκοολών στο προηγούμενο μέρος, τονίσαμε ότι οι αλκοόλες είναι υδατοδιαλυτές. Άρα και η αιθανόλη θα είναι πλήρως αναμίξιμη με το νερό.

Λόγω της υδατικής φύσης του αίματος, επομένως, το αλκοόλ απορροφάται και κατανέμεται εύκολα σε όλο το σώμα. Επίσης εξαιτίας αυτής της διαλυτότητας στο νερό, διασχίζει εύκολα σημαντικές βιολογικές μεμβράνες (μέσω παθητικής διάχυσης), όπως το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, και επηρεάζει ένα μεγάλο αριθμό οργάνων και βιολογικών διεργασιών στο σώμα.

Πώς ο οργανισμός απορροφά αλκοόλ;

Το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί από τον οργανισμό με 3 τρόπους:  μέσω τουδέρματος, μέσω των πνευμόνων (εισπνοή), ή πίνοντας αλκοολούχα ποτά. Ο τελευταίος τρόπος είναι η κυριότερη μέθοδος λήψης αλκοόλ και με αυτόν θα ασχοληθούμε περισσότερο στη συνέχεια.

Ωστόσο, αξίζει να αναφέρουμε την έρευνα (Dalt et al, 1991) που απέδειξε ότι το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί μέσω του δέρματος. Η έρευνα αυτή παρουσιάζει την περίπτωση ενός βρέφους ηλικίας 1 μηνός, το οποίο εμφανίστηκε ξαφνικά μεθυσμένο! Τελικά βρέθηκε ότι ο επίδεσμος που είχαν τοποθετήσει οι γιατροί στο κολόβωμα του ομφάλιου λώρου και στη γύρω περιοχή, περιείχε αιθυλική αλκοόλη που απορροφήθηκε στο δέρμα του μωρού!

Drunk-Baby-Photo-MEME

Τι γίνεται όταν πίνουμε αλκοόλ: ο μεταβολισμός της αιθανόλης

Από το πρώτο ποτηράκι που θα πιούμε, η αιθυλική αλκοόλη περνά από το στόμα στον οισοφάγο και έπειτα στο στομάχι, και από εκεί στο λεπτό έντερο. Σε κάθε σημείο αυτής της πορείας η αιθυλική αλκοόλη μπορεί να απορροφηθεί στην κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, η πλειονότητα της αιθυλικής αλκοόλης απορροφάται στο αίμα από το στομάχι (περίπου 20%) και από το λεπτό έντερο (περίπου 80%).

Στη συνέχεια, όπως αναφέραμε και στο εισαγωγικό κέιμενο, η αιθυλική αλκοόλη που βρίσκεται στο αίμα καταβολίζεται. Η διαδικασία αυτή ισχύει για το μεγαλύτερο μέρος της αιθανόλης που περιέχεται στον οργανισμό μας, καθώς υπάρχει και ένα μικρό μέρος αιθανόλης που δε μεταβολίζεται. Αντίθετα, απεκκρίνεται με τον ιδρώτα ή τα ούρα, ενώ εκλύεται και με την εκπνοή. Αυτός είναι και ο λόγος που στο αλκοτέστ ζητείται από τον ύποπτο να φυσήξει στο μηχάνημα, το οποίο εντοπίζει την αιθανόλη. Επίσης, είναι και ο λόγος που η ανάσα ενός μεθυσμένου μυρίζει από χιλιόμετρα..

Υπάρχουν αρκετές οδοί μεταβολισμού της αιθυλικής αλκοόλης στο σώμα. Η κυριότερη λαμβάνει χώρα στο ήπαρ, και περιλαμβάνει  την οξείδωση της αιθυλικής αλκοόλης από ένα ένζυμο που λέγεται αλκοολική αφυδρογονάση (ADH).

Γενικά, στις αντιδράσεις οξείδωσης έχουμε μεταφορά ηλεκτρονίων, η οποία όμως σε τέτοια (καύσιμα) μόρια δεν μπορεί να γίνει απευθείας. Έτσι, χρειάζεται και ένα μόριο το οποίο θα λειτουργήσει σαν φορέας ηλεκτρονίων. Εδώ το μόριο αυτό είναι το NAD+ (η κανονική ονομασία της ένωσης είναι νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο, όμως για κάποιο περίεργο λόγο, οι περισσότεροι προτιμούν να το γράφουν NAD+ :P

), το οποίο ανάγεται σε NADH. Η συνολική αρχική αντίδραση είναι η εξής:

CH3CH2OH + NAD+ -> CH3CHO + NADH + H+

Η ένωση που παράγεται (CH3CHO) ονομάζεται ακεταλδεϋδη και είναι εξαιρετικά τοξική ουσία.

Στη συνέχεια, η ακεταλδεϋδη μετατρέπεται σε οξικό (CH3CΟO), με τη βοήθεια ενός ενζύμου που λέγεται αφυδρογονάση της αλδεϋδης:

CH3CHO + NAD+ -> CH3CΟO + NADH + H+

Σχηματικά η συνολική πορεία:

metabolic

Στη συνέχεια, υπό κανονικές συνθήκες (δηλαδή όχι υπερκατανάλωση αλκοόλης), το οξικό μετατρέπεται σε ακετυλο-CoA, μια πολύ σημαντική ένωση για πολλές άλλες μεταβολικές πορείες που γίνονται στον οργανισμό. Η αντίδραση είναι η εξής:

CH3CΟO+ συνένζυμο Α + ATP -> ακετυλο-CoA + AMP + PPi

Έτσι το ακετυλο-CoA μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί σε πορείες όπως ο Κύκλος του Krebs, η οξείδωση των λιπαρών οξέων κ.ά.

Αφού λοιπόν είδαμε τι γίνεται βιοχημικά όταν καταναλώσουμε αλκοόλ, στο επόμενο μέρος θα δούμε τις συνέπειες που προκαλεί στον οργανισμό μας: από τις άμεσες (hangover) μέχρι και τις πιο μακροχρόνιες!

Πηγή : neverlickthespoongr

Στο προηγούμενο ποστ είδαμε τι γίνεται βιοχημικά όταν πίνουμε αλκοόλ, καθώς η αιθανόλη που περιέχεται στο ποτό εισέρχεται στον οργανισμό μας και μεταβολίζεται. Όπως θα δούμε ο οργανισμός μας δεν δέχεται άπραγος αυτές τις αλλαγές, καθώς ανάλογα με την ποσότητα αλκοόλ που θα καταναλώσει κάποιος, θα υπάρξουν και οι αντίστοιχες συνέπειες..

Όχι τέτοιες συνέπειες..

Για ευκολία αποφάσισα να διακρίνω τις συνέπειες του αλκοόλ σε άμεσες και μακροχρόνιες, ανάλογα με το πότε τις βιώνουμε (αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δεν επιβαρύνουμε τον οργανισμό μας εάν καταναλώνουμε συχνά μεγάλες ποσότητες, ακόμη κι αν δεν εμφανίζουμε ακόμη κάποιο σύμπτωμα). Έτσι, ως άμεση συνέπεια μπορούμε να θεωρήσουμε το γνωστό σε όλους μας hangover.

Όντας μια κατάσταση που ο κάθε πότης θα ήθελε να αποφύγει, το hangover αποτελεί τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας μπορεί να μας ενημερώσει ότι χθες βράδυ τα παρατσούξαμε.. Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι έντονοι πονοκέφαλοι, στεγνό στόμα, κατακόκκινα μάτια, μεγάλη ευαισθησία στο φως και το θόρυβο, ναυτία ή και εμετός. Τα συμπτώματα δεν είναι απαραίτητα μόνο σωματικά, αλλά αφορούν και τη νοητική λειτουργία. Όσοι έχουν χανγκόβερ παρουσιάζουν επιβράδυνση των αντιδράσεών τους και δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής και στην αντίληψη του χώρου.

A hangover is when you open your eyes in the morning and wish you hadn’t.”

– Ανώνυμος

Για ποιο λόγο προκαλείται το χανγκόβερ;

Οι επιστήμονες δεν είναι απολύτως σίγουροι ότι έχουν βρει όλες τις αιτίες, όμως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε κάποιες από αυτές: η αιθανόλη δρα αφυδατικά (για περισσότερες πληροφορίες θα αναφέρουμε στο επόμενο μέρος τις συνέπειες του αλκοόλ στα νεφρά), προκαλώντας τους πονοκεφάλους και το στεγνό στόμα. Επίσης, αφού το χανγκόβερ εμφανίζεται κάποιες ώρες μετά την κατανάλωση αλκοόλ (και επομένως έχει ολοκληρωθεί ο μεταβολισμός της αιθανόλης), θεωρείται ότι τα δηλητηριώδη προϊόντα του μεταβολισμού όπως η ακεταλδεϋδη  (περισσότερα εδώ) ευθύνονται για τα στομαχικά προβλήματα, όπως τη ναυτία. Ακόμη, όπως θα δούμε στο επόμενο μέρος, το αλκοόλ επηρεάζει τον εγκέφαλο δρώντας κατασταλτικά. Αυτό θεωρείται πως συμβάλλει στην ευαισθησία του οργανισμού στο φως και το θόρυβο.

130207750092

Τέλος, υπάρχουν χημικές ενώσεις που φαίνεται να επιβαρύνουν τις συνέπειες και τη διάρκεια ενός hangover. Οι ενώσεις αυτές είναι η ζάχαρη (γλυκόζη ή φρουκτόζη), η νικοτίνη, οι τανίνες και διάφορες ουσίες που χρησιμοποιούνται για να δώσουν γεύση στο ποτό. Έτσι, εάν θέλετε να πιείτε μια μαύρη μπύρα, ένα ποτό με γλυκιά γεύση ή αρκετό κόκκινο κρασί (το κόκκινο κρασί περιέχει περισσότερες τανίνες από το λευκό), θα υποστείτε και τις ανάλογες συνέπειες, ειδικά εάν καπνίζετε κι από πάνω..

Θεραπεία του hangover

Μάλλον αυτό το μέρος του άρθρου περιμένουν οι περισσότεροι να διαβάσουν. :mrgreen: Ωστόσο μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει καμία επίσημη θεραπεία επιστημονικά και πλήρως τεκμηριωμένη πάνω στο θέμα! Βέβαια οι φίλοι του ποτού δε θα απογοητευτούν, αφού υπάρχουν αρκετές εμπειρικές μέθοδοι και γιατροσόφια που μπορούν να βοηθήσουν! Χωρίς σε καμία περίπτωση να θέλω να ενθαρρύνω κάποιον να συνεχίσει να πίνει άφοβα, ορίστε μερικά από τα γνωστότερα (και αποδοτικότερα) γιατροσόφια ενάντια στο χανγκόβερ:

  • Πιείτε πολύ νερό πριν την κατανάλωση αλκοόλ, κάτι που θα βοηθήσει στο να μην αφυδατώνεται ο οργανισμός. Λίγο νερό ακόμη κατά τη διάρκεια της νύχτας επίσης βοηθά αρκετά.
  • Μπορείτε να πάρετε ένα παυσίπονο για να αντιμετωπίσετε κάπως τον πονοκέφαλο. ΠΡΟΣΟΧΗ: το παυσίπονο που θα πάρετε δε θα πρέπει να περιέχει παρακεταμόλη, ειδικά αν πίνετε πολύ αλκοόλ συχνά! Η συχνή κατανάλωση αιθανόλης ενεργοποιεί μια διαφορετική πορεία μεταβολισμού της, γνωστή και ως MEOS (microsomal ethanol oxidizing system). Στην πορεία αυτή χρησιμοποιείται και οξυγόνο (γιατί το αναγωγικό μέσο που χρησιμοποιείται είναι το NADPH και όχι το NADH). Έτσι, με το μεταβολισμό της αιθανόλης παράγονται και ελεύθερες ρίζες, που αντιδρούν με την παρακεταμόλη, παράγοντας ισχυρά καρκινογόνες ουσίες (Nακετυλοπβενζοκινονιμίνη). Προτιμήστε να πάρετε μια ασπιρίνη.
  • Ένα πρωινό που περιλαμβάνει αυγά μπορεί να βοηθήσει: τα αυγά και ιδιαίτερα ο κρόκος τους περιέχουν το αμινοξύ κυστεϊνη. Η ένωση αυτή έχει βρεθεί ότι αντιδρά με την ακεταλδεϋδη, δηλαδή το προϊόν του μεταβολισμού της αιθανόλης, μειώνοντας τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί. Κάποιες έρευνες προτείνουν το συνδυασμό των αυγών με πορτοκαλάδα (ή γενικά βιταμίνη C), ως το ιδανικότερο πρωινό μετά από μια βραδιά ποτού!
  • Η άσκηση επίσης βοηθά πολύ: αυξάνει την ταχύτητα του μεταβολισμού ώστε ο οργανισμός αποβάλλει πιο γρήγορα τις τοξίνες που σχετίζονται με το αλκοόλ.

Και φυσικά, ο καλύτερος και 100% σίγουρος τρόπος να προλάβει κανείς το hangover είναι ένας: να μην πιει! ;) (το ότι κάνω αυτό το ποστ παραμονές της St.Patrick’s Day είναι εντελώς τυχαίο! :P )

Δεν είναι απαραίτητο να πιει κανείς πολύ για να εμφανίσει τα συμπτώματα του hangover. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι τα γονίδιά μας καθορίζουν το αν θα έχουμε ευαισθησία στο αλκοόλ και τα συμπτώματα που επιφέρει.


Φθηνή και εύκολη αφαλάτωση με… γραφένιο

Αμερικανική εταιρεία αεροναυπηγικής ανέπτυξε οικονομικό σύστημα αφαλάτωσης με γραφένιο
Φθηνή και εύκολη αφαλάτωση με... γραφένιο
To γραφένιο αποτελείται από φύλλα καθαρού άνθρακα με πάχος ενός ατόμου

Ουάσινγκτον

Η Lockheed Martin, μια εταιρεία περισσότερο γνωστή για τα μαχητικά αεροπλάνα και τους πυραύλους που παράγει, υποστηρίζει τώρα ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει το θαυματουργό υλικό γραφένιο για να μειώσει το κόστος και να αυξήσει την παραγωγή στις μονάδες αφαλάτωσης θαλασσινού νερού.

Η αφαλάτωση είναι σήμερα μια ακριβή και ενεργοβόρος διαδικασία που βασίζεται στην αρχή της αντίστροφης ώσμωσης: το θαλασσινό νερό διοχετεύεται υπό μεγάλη πίεση σε φίλτρα με μικροσκοπικούς πόρους, οι οποίοι αφήνουν το νερό να περάσει αλλά συγκρατούν τα ιόντα των αλάτων.

Αφαλάτωση με γραφένιο

Η διαδικασία θα μπορούσε να γίνει πιο αποδοτική με τη χρήση του γραφενίου, ατόμων άνθρακα που διατάσσονται όλα στο ίδιο επίπεδο και σχηματίζουν έτσι ένα υπέρλεπτο, υπερανθεκτικό φύλλο.

Η Lockheed Martin υπολογίζει ότι η ενέργεια και η πίεση που απαιτείται προκειμένου να περάσουν τα άτομα νερού από τα φίλτρα αφαλάτωσης θα ήταν 100 φορές μικρότερη αν τα φίλτρα ήταν μεμβράνες γραφενίου με τρύπες διαμέτρου ενός νανόμετρου (ενός εκατομμυριοστού του χιλιοστού).

Το γραφένιο «είναι 500 φορές πιο λεπτό από τα καλύτερα φίλτρα που κυκλοφορούν στη σημερινή αγορά. Είναι επίσης πιο γερό από το ατσάλι» επισήμανε στο Reuters ο Τζον Στέτσον, μηχανικός της Lockheed Martin.

Η εταιρεία θα έχει πρέπει πάντως να ξεπεράσει αρκετές τεχνικές προκλήσεις: το γραφένιο είναι σήμερα απαγορευτικά ακριβό για εμπορική χρήση, παράγεται σε μικρές μόνο ποσότητες, και επιπλέον η τεχνική που απαιτείται για τη δημιουργία των μικροσκοπικών οπών δεν έχει ακόμα τελειοποιηθεί.

Το πρωτότυπο ενός φίλτρου γραφενίου, το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις σημερινές εγκαταστάσεις αφαλάτωσης, αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη του χρόνου, ενώ η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να είναι έτοιμη για εμπορική αξιοποίηση το 2014-2015.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 780 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν σήμερα να μην έχουν πρόσβαση σε καθαρό, πόσιμο νερό.


Προπάνιο: το ανερχόμενο καύσιμο

propane

Το θεωρούσαν ένα φθηνό υποπροϊόν της διύλισης του αργού πετρελαίου και της επεξεργασίας του φυσικού αερίου με χρήσεις μόνο στην οικιακή θέρμανση και τη βιομηχανία. Ο λόγος για το προπάνιο, το οποίο πλέον αποτελεί το καύσιμο κίνησης για σχολικά λεωφορεία και φορτηγά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Παράλληλα, πολλές εταιρείες στρέφονται στο φθηνότερο προπάνιο για να κινήσουν τα εταιρικά τους οχήματα. Η έκρηξη στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου οδήγησε σε σημαντική πτώση τις τιμές του προπανίου, Και παρότι είναι ακόμα ακριβότερο από το φυσικό αέριο στην αντλία, οι κατασκευαστές μηχανών καύσης προπανίου ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους είναι φθηνότερα από το φυσικό αέριο.

Το προπάνιο δεν είναι κάτι καινούργιο για τις μεταφορές καθώς κινεί περισσότερα από 13 εκατομμύρια οχήματα παγκοσμίως, ωστόσο βρισκόταν στο περιθώριο, ειδικά στις ΗΠΑ, λόγω υψηλής τιμής.

Ωστόσο, χάρη στην αύξηση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, το κόστος του προπανίου στην χονδρική μειώθηκε κατά το ήμισυ σε σύγκριση με το 2011 και προσφέρει εξοικονόμηση έως ένα δολάριο ανά γαλόνι σε σύγκριση με τη βενζίνη. Την ίδια περίοδο η παραγωγή του τετραπλασιάστηκε. Επίσης, η κατασκευή σταθμών ανεφοδιασμού προπανίου κοστίζει πολύ λιγότερο από το φυσικό αέριο ή το υγραέριο κίνησης.

Οι υποστηρικτές του προπανίου στις ΗΠΑ το προβάλλουν ως ένα φθηνό, εγχώριο καύσιμο που πρόκειται να ανταγωνιστεί το φυσικό αέριο στους εμπορικούς στόλους και στα δημοτικά οχήματα (απορριμματοφόρα, λεωφορεία κλπ) την επόμενη πενταετία χάρη στο φθηνότερο κόστος εγκατάστασης στα αυτοκίνητα και σε σταθμούς ανεφοδιασμού.

Πηγή : econews.gr


Κρασί & μπύρα: δύο «θαύματα» της φύσης

Για πολλούς, η μοναδική επαφή με τη χημεία ήταν… μία φορά και έναν καιρό στο σχολείο. Επαφή καταναγκαστική που ίσως, να συνοδευόταν από κουλούρες. Γι’ αυτό και αν μας ζητούσε κάποιος να μαντέψουμε τι σημαίνει C6H12O6 → 2 CH3CH2OH + 2 CO2, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι πρόκειται για κάποιο κινέζικο ρητό ή ακόμα και για κάποιο κώδικα επικοινωνίας ενός εξωγήινου πολιτισμού.
Αλλά όχι. Η παραπάνω εξίσωση είναι μια χημική διαδικασία, το αποτέλεσμα της οποίας μας είναι πάρα πολύ οικείο και που σχεδόν όλοι μας απολαμβάνουμε, κάποιοι τακτικά και κάποιοι άλλοι λιγότερο συχνά. Πρόκειται για τον χημικό τύπο της αλκοολικής ζύμωσης, της μετατροπής δηλαδή των σακχάρων σε αλκοόλ!
Αλκοόλ…Το άκουσμα αυτής της λέξης, ίσως να ξυπνά κάποιους αρνητικούς συνειρμούς, που έχουν να κάνουν κυρίως, με καταστάσεις κατάχρησης. Από την άλλη πλευρά όμως, το αλκοόλ σε συγκεκριμένες μορφές και υπό συνθήκες φρόνιμης χρήσης είναι γνωστό για τις θετικές επιπτώσεις που έχει, όχι μόνο στην υγεία του οργανισμού μας, αλλά και στην ψυχολογική μας διάθεση.
Ειδικά η μπύρα και το κρασί είναι δύο αλκοολούχα ποτά, τα οποία έχουν αναγνωριστεί από την παγκόσμια ιατρική κοινότητα ως ευεργετικά για τον οργανισμό. Επιπλέον, οι διαιτολόγοι συνιστούν μπύρα ή κρασί, εφόσον «παίρνουν μικρότερο βαθμό» στην κλίμακα «θερμιδικών ενοχών», συγκριτικά με άλλα αλκοολούχα ποτά.
Από πληθώρα ερευνών, γνωρίζουμε πλέον, ότι στη μπύρα βρίσκουμε βιταμίνες, αλλά και φυτικές ίνες. Μάλιστα, η Ακαδημία Μπύρας διεξήγαγε έρευνα που αποφάνθηκε ότι τα συστατικά της μπύρας μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα οστεοπόρωσης.
Από την άλλη πλευρά, το κρασί όχι μόνο λειτουργεί σαν αγχολυτικό, αλλά προστατεύει από καρδιοπάθειες, προλαμβάνει αρκετές μορφές καρκίνου, δρα σαν φυσικό αντιοξειδωτικό και καθυστερεί την ανάπτυξη εκφυλιστικών ασθενειών του εγκεφάλου, όπως το Parkison και το Alzheimer.
Πρόκειται λοιπόν, για μία σπάνια περίπτωση «θαύματος», όπου η απόλαυση είναι ταυτόχρονα και υγιεινή, πράγμα το οποίο πολλοί έχουν ευχηθεί να ίσχυε μπροστά στη θέα μίας… σοκολατίνας!
Φυσικά, ως καταναλωτές με ευφυΐα και παιδεία, προκειμένου να είμαστε βέβαιοι για το τι ακριβώς καταναλώνουμε, πρέπει να απαιτούμε προϊόντα με ποιοτικά χαρακτηριστικά (π.χ εμφιαλωμένο κρασί από καταξιωμένους παραγωγούς κλπ.) και ιδιαίτερα στις μέρες μας, που κάθε ευρώ που δίνουμε το «πονάμε» περισσότερο και έτσι απαιτούμε να μας ανταποδοθεί και η ανάλογη ποιότητα.
Γιώργος Λούκας
Πηγή: www.clickatlife.gr

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση