ΣΕΡΓΗ ΜΑΡΙΑ

Η ασφάλεια στο διαδίκτυο είναι ένα θέμα που απασχολεί την τεχνολογική κοινότητα, ιδιαιτέρως το τελευταίο διάστημα. Πλέον, όλοι μας είμαστε εκτεθειμένοι σε κακόβουλους χρήστες, που είτε για τη διασκέδασή τους είτε για το προσωπικό τους συμφέρον, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την οποιαδήποτε ευκαιρία και να επιτεθούν σε άτομα, λιγότερο ενημερωμένα για του κινδύνους που κρύβει ο κυβερνοχώρος.

Δυστυχώς κανείς δε μπορεί να είναι βέβαιος για την ασφάλεια του καθώς, ο επιτιθέμενος έχει το πλεονέκτημα του χρόνου ώστε να ξεπεράσει την προστασία που έχει «χτίσει» ο αμυνόμενος. Σκοπός μας είναι να κάνουμε αυτή τη διαδικασία αρκετά δύσκολη ώστε να αποτρέψουμε και να αποθαρρύνουμε τους κακόβουλους αυτούς χρήστες.
Σκεφτείτε το σαν μία πόρτα ενός σπιτιού. Αν κάποιος την αφήσει ανοιχτή και φύγει, τότε δίνει τη δυνατότητα, με μηδενικό κόπο, στους κλέφτες να μπουν στο σπίτι, αν κάποιος άλλος απλά την κλείσει χωρίς να την κλειδώσει, κάνει τη διαδικασία αρκετά πιο δύσκολη για τον κλέφτη από ότι στην πρώτη περίπτωση αλλά όχι αρκετά δύσκολη ώστε να τα παρατήσει

Αν όμως κάποιος φεύγοντας κλειδώσει την πόρτα του σπιτιού του, σίγουρα θα αναγκάσει τον κλέφτη να βρει κάποιο άλλο «θύμα». Όχι επειδή δε θα μπορεί να σπάσει την κλειδαριά, αλλά επειδή θα προτιμήσει έναν πιο «εύκολο» δρόμο. Το ίδιο ακριβώς βρίσκει εφαρμογή και στις απειλές μέσω Internet.

Ένας από τους πιο εύκολους (και σίγουρους) τρόπους για να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση στα δεδομένα σας, είναι να έχει «φυσική» πρόσβαση στον ηλεκτρονικό σας υπολογιστή, είτε έχοντας το χρόνο να ψάξει όλα σας τα αρχεία, είτε εγκαθιστώντας ένα πρόγραμμα απομακρυσμένου ελέγχου στο σύστημα σας.

Θα πρέπει λοιπόν, να έχετε πάντα στο νου σας που βρίσκεται ο φορητός σας υπολογιστής ή η φορητή σας συσκευή. Επίσης, καλό θα είναι να αποφεύγετε να χρησιμοποιείται οπτικούς δίσκους ή USB sticks που δεν έχουν ελεγχθεί και δεν προέρχονται από άτομα της εμπιστοσύνης σας, καθώς και να εμπιστεύεστε τις συσκευές σας σε κάποιον άγνωστο.

Πλέον κάθε συσκευή σας δίνει τη δυνατότητα να την κλειδώσετε με κάποιο κωδικό πρόσβασης. Είτε πρόκειται για σταθερό ή φορητό υπολογιστή είτε για smartphone και tablet, έχετε τη δυνατότητα να εισάγεται έναν κωδικό, που θα πρέπει να είναι προσωπικός και να μην τον αποκαλύψετε σε κανέναν, με εξαίρεση ίσως τα πολύ έμπιστα σας πρόσωπα.

Σε όλες τις συσκευές, αυτή η επιλογή βρίσκεται μέσα στο μενού που συνήθως ονομάζεται «Ρυθμίσεις», ενώ στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές θα τη βρείτε στον «Πίνακα Ελέγχου».

Πρόκειται για την προστασία του συστήματος σας μέσω Internet. Πολλές εφαρμογές που κυκλοφορούν κατά καιρούς υπόσχονται να αυξήσουν την ασφάλεια των συσκευών και καλό θα ήταν να τις εμπιστευτείτε, ειδικά όταν πρόκειται για προγράμματα αναγνωρισμένων εταιριών, όπως το Norton της Symantec, το NOD32 της ESET, το Karspersky και άλλα.

Βέβαια, υπάρχουν και προεγκατεστημένες επιλογές στο σύστημα των Windows. Προτείνεται να έχετε πάντα ενεργοποιημένες τις λειτουργίες του τοίχους προστασίας (Firewall) και των εφαρμογών που αναγνωρίζουν λογισμικά τύπου malware ή υιούς. Φυσικά, οι επιλογές αυτές δεν προσφέρουν την μέγιστη προστασία, όμως σίγουρα θα αποθαρρύνουν κάποιον από το να σας «επιτεθεί».

Άλλωστε αυτό που θα πρέπει να γνωρίζετε είναι πως αν κάποιος θέλει να σας «επιτεθεί», σίγουρα μετά από κάποιο χρονικό διάστημα θα τα καταφέρει. Η ιστορία το έχει αποδείξει. Σκοπός όλων μας είναι να δυσκολεύουμε και να αποθαρρύνουμε τέτοιου είδους προσπάθειες.

Επικίνδυνα emails και μηνύματα σε Facebook, Twitter και άλλα κοινωνικά δίκτυα

Εδώ είναι καθαρά στο χέρι σας να μην παρασυρθείτε από τα «δελεαστικά» (πολλές φορές) μηνύματα που θα σας στείλει κάποιος, στο ηλεκτρονικό σας ταχυδρομείο ή σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Όλοι έχουμε λάβει κατά καιρούς ένα μήνυμα που υποστηρίζει ότι κερδίσαμε σε έναν διαγωνισμό, προβάλλοντας μας ένα έπαθλο στο οποίο είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς.

Φυσικά και τα μηνύματα αυτά είναι τουλάχιστον ύποπτα, προσπαθήστε να είστε όσο περισσότερο καχύποπτοι και μην μπείτε στον πειρασμό να πατήσετε στα links (συνδέσμους) που έχουν αυτά τα emails στο κείμενο τους. Αποφύγετε σε κάθε περίπτωση να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας οποιοδήποτε αρχείο είναι συνημμένο. Η καλύτερη λύση είναι να ελέγξετε τον αποστολέα και αν δεν τον γνωρίζετε να διαγράψετε αμέσως το συγκεκριμένο μήνυμα.

Η αλήθεια είναι πως στις μέρες για να προστατευθεί κανείς από τις ηλεκτρονικές απειλές που υπάρχουν στο διαδίκτυο, είναι μία χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί την προσοχή μας σε κάθε κίνηση. Δυστυχώς, σε κάθε «ηλεκτρονική» μας ενέργεια, θεωρητικά θέτουμε σε κίνδυνο τα προσωπικά μας δεδομένα αλλά και την ιδιωτικότητα των αρχείων μας.

Φυσικά τα παραπάνω, (που είναι λίγο πολύ γνωστά στους περισσότερους) αποτελούν κάποιες πολύ απλές συμβουλές, που αν αποτελέσουν μέρος της καθημερινότητας μας, θα βοηθήσουν στο να έχουμε μία στοιχειώδη προστασία απέναντι στους αμέτρητους κινδύνους που παραμονεύουν σήμερα στο Internet.

Ο εθισμός στο Διαδίκτυο αποτελεί μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, προτάθηκε ως όρος πρώτη φορά από τον Goldberg (1995).Δεν υπάρχει κλινικός όρος “εθισμός στο Ιντερνετ”, ούτε αναγνωρισμένα κριτήρια εξάρτησης σε αυτό. Τα περίφημα κριτήρια της Young που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι είναι παραλλαγή των κριτηρίων για εξάρτηση σε ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ κλπ) και έχουν δεχτεί κριτική από πολλούς ερευνητές για την καταλληλότητά τους στο πλαίσιο της “εξάρτησης” στο Ιντερνετ.
Εθισμός στο Διαδίκτυο ή με άλλες ορολογίες «Παθολογική χρήση του διαδικτύου», «Προβληματική χρήση του διαδικτύου» μπορεί να προκύψει εξαιτίας της πολύωρης ενασχόλησης των ατόμων σε διαδικτυακές δραστηριότητες όπως είναι τα παιχνίδια, δωμάτια συζητήσεων, ηλεκτρονικός τζόγος και άλλα, προκαλώντας σημαντική έκπτωση στην κοινωνική και επαγγελματική ή ακαδημαϊκή λειτουργικότητα του ατόμου.
Ειδικότερα ένα φαινόμενο που αναδύεται στις μέρες μας είναι ο εθισμός στα διαδικτυακά παιχνίδια. Πολλοί νέοι δεν έχουν τη δύναμη να σταματήσουν ή έστω να μειώσουν την ποσότητα των ωρών που αφιερώνουν μπροστά στην οθόνη παίζοντας διαφόρων ειδών ηλεκτρονικά παιχνίδια. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα όπως επιθετικότητα, εθισμό και κοινωνική απομόνωση. Αρνητικές συνέπειες του εθισμού εμφανίζονται επιπλέον και σε τομείς όπως οικογένεια, εκπαίδευση και επάγγελμα. Ο εθισμός των εφήβων στο διαδίκτυο μπορεί, επίσης να είναι το αποτέλεσμα άλλων ψυχικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, διαταραχές προσωπικότητας, υπερκινητικότητα και κοινωνική φοβία. Συχνά όμως η ανάπτυξη καταθλιπτικού συναισθήματος ή άγχους έπεται της εμφάνισης του εθισμού, όπως συμβαίνει και με άλλες εθιστικές συμπεριφορές.
Ένα άτομο θεωρείται εθισμένο όταν χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον τρία από τα πιο κάτω:
• Χρήση του Διαδικτύου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προτιθέμενο.
• Κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε δραστηριότητες σχετικές με το Διαδίκτυο.
• Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης, όπως για παράδειγμα άγχος, έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, όνειρα για το Διαδίκτυο.
• Χρήση Διαδικτύου προκειμένου να αποφευχθούν συμπτώματα απόσυρσης.
• Μείωση λειτουργικότητας του ατόμου. Συνήθως παραμελούν την προσωπική τους υγεία, γευματίζουν ανθυγιεινά, σταματούν τα αγαπημένα τους ενδιαφέροντα, εγκαταλείπουν το σχολείο, συγκρούονται έντονα στο σπίτι με τους γονείς τους, έχουν μεγάλη ένταση και θυμό που οδηγεί ακόμα και στη βία (Chakraborty, 2010).
• Συνέχιση χρήσης του Διαδικτύου παρά τη γνώση της παραπάνω δυσλειτουργίας.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) στην Ελλάδα, το φαινόμενο είναι συχνότερο σε αγόρια, σε δυσλειτουργικές οικογένειες και σε παιδιά με καταθλιπτικά συναισθήματα ή σύνδρομο υπερκινητικότητας.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου του εθισμού απαιτείται ευαισθητοποίηση και κυρίως ενημέρωση. Πρέπει να χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο με μέτρο, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμά μας εναλλακτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ενασχόληση με ομαδικά αθλήματα, χορωδίες, χορό και άλλες. Φροντίζουμε να καλλιεργούμε ορθές στάσεις αξιοποίησης του Διαδικτύου από μικρές ηλικίες. Ως γονείς ελέγχουμε και περιορίζουμε το χρόνο που τα παιδιά μας ξοδεύουν στο Διαδίκτυο (εγκαθιστώντας ειδικά λογισμικά). Εάν παρατηρήσουμε υπερβολική χρήση ή και συμπεριφορές εθισμού αναζητούμε βοήθεια.

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΧΑΡΙΤΟΝΟΣ