Το αρχείο, του οποίου γίνεται η μεταφόρτωση, αφορά τις διατροφικές συνήθειες 15 μαθητών της Α’ Δημοτικού.

S5_ws_pasini_savvina

Κάθε χρόνο η ακριτική πόλη της Μακεδονίας χορεύει στους δρόμους, ακούει χάλκινα, πίνει τσίπουρο, τρώει φασολάδα και «φλέγεται» πανηγυρικά.

Στις 23 Δεκέμβρη συνήθως χιονίζει στη Φλώρινα. Κι αν όχι, η θερμοκρασία είναι σίγουρα κάτω από το μηδέν. Ούτε παραγγελία να το ’χαν το έθιμο με τις φωτιές.  Ντόπιοι και επισκέπτες ήταν στους δρόμους, έπιναν τσίπουρο ή κρασί σε πλαστικά ποτήρια (όλος ο νομός παράγει εξαιρετικά αποστάγματα), έτρωγαν φασολάδα (επίσης εξαιρετικό ντόπιο προϊόν) και άλλες λιχουδιές που προσφέρονται από τον δήμο. Ενα ιδιότυπο υπαίθριο σουαρέ υπό τους «χάλκινους» ήχους από τις μπάντες που κυκλοφορούν σε όλη την πόλη και σε… στέλνουν αλλού. Και όλα αυτά μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου ενίοτε, την ομίχλη της πόλης, το αποκαλούμενο σινιάκι.

Μέχρι τις 12 παρά το βράδυ, όλοι έχουν πάρει θέση στις πλατείες πλάι στα τεράστια ξύλινα ικριώματα, που στις 12 ακριβώς θα λαμπαδιάσουν. Δεκάδες γειτονιές, δεκάδες φωτιές ανάβουν μέσα στην πόλη και κάμποσες ακόμη στα χωριά. Η μεγαλύτερη πάντως, άρα και η πιο δημοφιλής, είναι στην πλατεία Ηρώων, στην οδό Ανεξαρτησίας, δίπλα στο ποτάμι της Φλώρινας, τον Σακουλέβα.

Λίγο η ανάγκη για ζεστασιά, λίγο το πρωτόγνωρο του θεάματος, οι νεοφερμένοι στήνονται όσο πιο κοντά στο ικρίωμα γίνεται. Οταν ο γίγαντας λαμπαδιάσει, όμως, κανείς δεν αντέχει να σταθεί πλάι του. Και αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον σε αυτό το έθιμο, αν βέβαια αφεθείς και το αντιμετωπίσεις σαν βίωμα και όχι σαν θέαμα. Το πώς παλινδρομείς, πώς ταλαντεύεσαι για ώρες. Ενα βήμα μπροστά, ένα βήμα πίσω και πάει λέγοντας… Τη μια καίγεσαι, την άλλη τρέμεις απ’ το κρύο. Ο χρόνος μοιάζει να σταματά. Τα πρόσωπα φωτίζονται από τη φλόγα, γίνονται οικεία, οι σπίθες πετάγονται προς όλες τις κατευθύνσεις, οι φλόγες αντικατοπτρίζονται ακόμη και στο ποτάμι, λες και φλέγεται και αυτό.

Φαντάσου να καίγεται το δέρμα σου, να τσούζουν τα μάτια σου και να μη φεύγεις, σαν μαγνητισμένος. Να χάνεσαι στην απόκοσμη βουή της φλόγας που υπερπηδά κάθε ήχο. Σκέτη μαγεία. Κάπως έτσι μάλλον εξαγνίζεσαι. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το συναίσθημα βέβαια, όπως άλλωστε σε κανένα γνήσιο έθιμο της Ελλάδας.

Θυμάμαι τον αείμνηστο ιστορικό και λαογράφο της Φλώρινας, Λάζαρο Μέλλιο, που μου περιέγραφε τις παλιές εποχές: «Κάποτε η προετοιμασία ξεκινούσε μήνες πριν. Ολοι οι πιτσιρικάδες χωριζόμασταν σε ομάδες-γειτονιές και μαζεύαμε ξύλα από το βουνό, κυρίως κέδρα, που κάνουν θόρυβο όταν καίγονται και θεωρείται ότι διώχνουν τα κακά πνεύματα, αλλά ζητούσαμε και από τα σπίτια φωνάζοντας: ξύλα για κάλαντα! Ο στόχος ήταν να μαζέψουμε τα περισσότερα ξύλα για να ανάψουμε στη γειτονιά μας τη μεγαλύτερη φωτιά. Το έθιμο επέβαλλε κάποια ξύλα να είναι κλεμμένα, έτσι αρπάζαμε τις νύχτες τα ξύλα από τις αυλές των σπιτιών και οι νοικοκύρηδες μας κυνηγούσαν. Βέβαια, αυτό που είχε ιδιαίτερη αξία ήταν το κλέψιμο των ξύλων από τις άλλες ομάδες. Κάθε βράδυ, λοιπόν, έκανε βάρδια κάποιος από την ομάδα και τα φρουρούσε».

Μπορεί τα πράγματα να μη γίνονται έτσι ακριβώς πια, αλλά οι ομάδες ξεκινούν ακόμη από νωρίς την προετοιμασία, αναζητούν τα ξύλα από χορηγούς, στήνουν γλέντια στα καλύβια δίπλα στις φωτιές τους κάθε μέρα.

Η φωτιά στην Πλατεία Ηρώων

Το ποτάμι

Καλωσήρθατε στο Blogs.sch.gr. Αυτό είναι το πρώτο σας άρθρο. Αλλάξτε το ή διαγράψτε το και αρχίστε το “Ιστολογείν”!