Το Hubble εντόπισε πλανήτη στα χρώματα της Γης σε απόσταση 63 ετών φωτός
Ουάσινγκτον
Παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble επέτρεψαν για πρώτη φορά στους αστρονόμους να προσδιορίσουν το χρώμα ενός πλανήτη εκτός του Ηλιακού Συστήματος -και η απόχρωση που βρήκαν είναι το γνώριμο μπλε της Γης. Οι ομοιότητες όμως σταματούν εκεί, αφού ο γαλάζιος εξωπλανήτης φαίνεται ότι αποκτά το χρώμα του λόγω μιας μόνιμης βροχής καυτού γυαλιού.
Η ανακάλυψη
Διεθνής ομάδα αστρονόμων έστρεψε το Hubble στον πλανήτη HD 189733b, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός, και μέτρησε τις χρωματικές αλλαγές καθώς ο πλανήτης περνούσε πίσω από το μητρικό του άστρο.
Όταν ο πλανήτης κρυβόταν πίσω από το άστρο, η ακτινοβολία που δεχόταν το τηλεσκόπιο μειωνόταν απότομα στα μπλε μήκη κύματος. «Αυτό σημαίνει ότι το αντικείμενο που εξαφανίστηκε είναι γαλάζιο» εξηγεί ο Φρέντρικ Ποντ του Πανεπιστημίου του Έξετερ στη Βρετανία, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Αν κανείς τον κοιτούσε κατευθείαν, ο πλανήτης αυτός θα φαινόταν σαν μια μπλε κουκκίδα, η οποία θα θύμιζε το χρώμα της Γης» σχολιάζει ανακοίνωση της NASA.
Η ανακάλυψη
Διεθνής ομάδα αστρονόμων έστρεψε το Hubble στον πλανήτη HD 189733b, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός, και μέτρησε τις χρωματικές αλλαγές καθώς ο πλανήτης περνούσε πίσω από το μητρικό του άστρο.
Όταν ο πλανήτης κρυβόταν πίσω από το άστρο, η ακτινοβολία που δεχόταν το τηλεσκόπιο μειωνόταν απότομα στα μπλε μήκη κύματος. «Αυτό σημαίνει ότι το αντικείμενο που εξαφανίστηκε είναι γαλάζιο» εξηγεί ο Φρέντρικ Ποντ του Πανεπιστημίου του Έξετερ στη Βρετανία, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Αν κανείς τον κοιτούσε κατευθείαν, ο πλανήτης αυτός θα φαινόταν σαν μια μπλε κουκκίδα, η οποία θα θύμιζε το χρώμα της Γης» σχολιάζει ανακοίνωση της NASA.
Σύγκριση του πραγματικού χρώματος ανάμεσα στα σώματα του Ηλιακού Συστήματος και τον HD 189733b (Προσαρμογή από NASA, ESA, and A. Feild)
Το χρώμα
Το γαλάζιο χρώμα είναι όμως η μόνη ομοιότητα ανάμεσα στη Γη και τον HD 189733b. Ο μπλε εξωπλανήτης ανήκει σε μια κατηγορία σωμάτων που ονομάζονται «καυτοί Δίες» -γίγαντες από αέριο που κινούνται σε πολύ μικρή απόσταση από το μητρικό τους άστρο. Λόγω της πολύ μικρής απόστασης, η περίοδος περιφοράς του HD 189733b είναι ίδια με την περίοδο περιστροφής -με άλλα λόγια, μία μέρα σε αυτόν τον παράξενο πλανήτη διαρκεί όσο ένα έτος.
Και αυτό σημαίνει ότι η μία πλευρά του πλανήτη κοιτάζει μόνιμα προς το άστρο, και ψήνεται στους 1.000 βαθμούς Κελσίου, ενώ η άλλη πλευρά παραμένει βυθισμένη στην αιώνια, παγωμένη νύχτα. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια προκαλεί ανέμους που εκτιμάται ότι πνέουν με ταχύτητα 7.000 χλμ την ώρα.
Ψηλά στην ταραγμένη ατμόσφαιρα, εκτιμούν οι επιστήμονες, σωματίδια πυριτίου λιώνουν από τη ζέστη και σχηματίζουν σταγονίδια γυαλιού, τα οποία πέφτουν προς τα κάτω υπό τη μορφή μιας βίαιης θύελλας.Τα σταγονίδια γυαλιού σκεδάζουν το γαλάζιο χρώμα περισσότερο από ό,τι το κόκκινο, δίνοντας έτσι στον πλανήτη το χαρακτηριστικό του χρώμα. Όπως φαίνεται, θα περιμένουμε ακόμα αρκετά χρόνια μέχρι να ανακαλυφθεί ένας πλανήτης βαμμένος μπλε από τους ωκεανούς του, όπως συμβαίνει με τη δική μας Γη. Τουλάχιστον όμως οι αστρονόμοι πέτυχαν το σωστό χρώμα. Η ανακάλυψη έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters».
Το χρώμα
Το γαλάζιο χρώμα είναι όμως η μόνη ομοιότητα ανάμεσα στη Γη και τον HD 189733b. Ο μπλε εξωπλανήτης ανήκει σε μια κατηγορία σωμάτων που ονομάζονται «καυτοί Δίες» -γίγαντες από αέριο που κινούνται σε πολύ μικρή απόσταση από το μητρικό τους άστρο. Λόγω της πολύ μικρής απόστασης, η περίοδος περιφοράς του HD 189733b είναι ίδια με την περίοδο περιστροφής -με άλλα λόγια, μία μέρα σε αυτόν τον παράξενο πλανήτη διαρκεί όσο ένα έτος.
Και αυτό σημαίνει ότι η μία πλευρά του πλανήτη κοιτάζει μόνιμα προς το άστρο, και ψήνεται στους 1.000 βαθμούς Κελσίου, ενώ η άλλη πλευρά παραμένει βυθισμένη στην αιώνια, παγωμένη νύχτα. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια προκαλεί ανέμους που εκτιμάται ότι πνέουν με ταχύτητα 7.000 χλμ την ώρα.
Ψηλά στην ταραγμένη ατμόσφαιρα, εκτιμούν οι επιστήμονες, σωματίδια πυριτίου λιώνουν από τη ζέστη και σχηματίζουν σταγονίδια γυαλιού, τα οποία πέφτουν προς τα κάτω υπό τη μορφή μιας βίαιης θύελλας.Τα σταγονίδια γυαλιού σκεδάζουν το γαλάζιο χρώμα περισσότερο από ό,τι το κόκκινο, δίνοντας έτσι στον πλανήτη το χαρακτηριστικό του χρώμα. Όπως φαίνεται, θα περιμένουμε ακόμα αρκετά χρόνια μέχρι να ανακαλυφθεί ένας πλανήτης βαμμένος μπλε από τους ωκεανούς του, όπως συμβαίνει με τη δική μας Γη. Τουλάχιστον όμως οι αστρονόμοι πέτυχαν το σωστό χρώμα. Η ανακάλυψη έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters».
Για βιντεο
Καλλιτεχνική άποψη ενός άστρου νετρονίων (πάλσαρ). Τα πυρηνικά ζυμαρικά φαίνεται ότι σταθεροποιούν την περιστροφή αυτών των σωμάτων