Σεβασμός στη διαφορετικότητα. Λέμε όχι στον σχολικό εκφοβισμό

Ανθολόγηση ομιλιών από τα Πρακτικά της Ημερίδας «Σεβασμός στη διαφορετικότητα. Λέμε όχι στον σχολικό εκφοβισμό»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού (6 Μαρτίου) δόθηκε το παρακάτω θέμα έκθεσης στους μαθητές του Β3:

Στο πλαίσιο μιας υποθετικής – φανταστικής ημερίδας που διεξάγεται στο σχολείο μας με θέμα «Σεβασμός στη διαφορετικότητα. Λέμε όχι στον σχολικό εκφοβισμό», ως εκπρόσωποι της μαθητικής κοινότητας, αναλαμβάνετε τη σύνταξη ενός κειμένου το οποίο θα εκφωνήσετε στην ημερίδα. Στο κείμενό σας θα προτείνετε δράσεις στις οποίες πρέπει να προβεί η εκπαιδευτική κοινότητα για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

Δύο ζευγάρια μαθητών του Β3 (Μιχάλης Πρασανάκης / Εύα Σκουραδάκη και Γιώργος Φανουράκης / Ειρήνη Φραγκούλη) με τις εισηγήσεις τους ανταποκρίθηκαν υποδειγματικά στην υποτιθέμενη ημερίδα, και γι’ αυτό παρακάτω παρατίθενται οι ομιλίες τους:

Εισήγηση των Μιχάλη Πρασανάκη και Εύας Σκουραδάκη (Β3)

Αγαπητοί συμμαθητές, κυρίες και κύριοι, λοιποί ακροατές,

Από αυτό εδώ το βήμα επιθυμούμε και εμείς με την σειρά μας ως εκπρόσωποι των μαθητών του σχολείου μας να θίξουμε το μείζον θέμα του σχολικού εκφοβισμού και, με την φωνή μας, να μιλήσουμε εκ μέρους των συμμαθητών μας και να προτείνουμε τρόπους αντιμετώπισης και επίλυσης αυτού του βίαιου, απάνθρωπου και βέβαια ιδιαίτερα ψυχοφθόρου φαινομένου.

Αρχικά, για την αποφυγή της σχολικής δυσαρμονίας και την επίτευξη της σύγκλισης της σχολικής κοινότητας, αποτελεί αναπότρεπτη ανάγκη η υιοθέτηση μιας ανθρωποκεντρικής παιδείας. Ο σχολικός εκφοβισμός και γενικότερα η εκδήλωση αυτών των αναίσχυντων συμπεριφορών προς τα υπόλοιπα μέλη της σχολικής κοινότητας οφείλεται, κυρίως, στην αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος να καλλιεργήσει στους μαθητές την αξία του κάθε ατόμου ξεχωριστά και την αξία της διαφορετικότητας. Το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο αρχίζει να ‘’αργοσβήνει’’, ενώ αλόγιστα προβαίνουμε σε πράξεις χωρίς να υπολογίζουμε τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν στους συμμαθητές μας. Είναι αναγκαίο να υπάρξει ηθική μόρφωση και καλλιέργεια κριτικής ικανότητας προκειμένου σταδιακά να τοποθετήσουμε τις θεμέλιους λίθους που θα μας οδηγήσουν στην ισάξια αντιμετώπιση κάθε μέλους της σχολικής κοινότητας. Συνεπώς, η προσπάθεια για καλλιέργεια ορθολογικών ιδεολογιών και πεποιθήσεων θα συνεισφέρει εξαιρετικά στην άμβλυνση του φαινομένου που εξετάσαμε.

Αναντίρρητα, προβλήματα, σαν κι αυτά, πρέπει να αναλύονται με διάλογο, γόνιμη αμφισβήτηση και κριτική. Μια μέθοδος αντιμετώπισης του σχολικού εκφοβισμού, η οποία έχει ξεκινήσει ήδη να εφαρμόζεται σε σχολεία της πρωτεύουσας, είναι η μέθοδος της διαμεσολάβησης. Εμβαθύνοντας περισσότερο στην μέθοδο αυτή, μαθητές και μαθήτριες μεγαλύτερων τάξεων εκπαιδεύονται από τους ίδιους τους καθηγητές προκειμένου οι ίδιοι στην πορεία να έχουν την δυνατότητα να αντιμετωπίζουν τους διαπληκτισμούς και τις συγκρούσεις των συμμαθητών τους. Ουσιαστικότερα, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές αποτελούν τους αρωγούς και διαμεσολαβητές ανάμεσα σε μαθητές που υφίστανται ή που ασκούν τον σχολικό εκφοβισμό και στους καθηγητές. Η μέθοδος αυτή έχει ως σκοπό την αποφυγή του παρωχημένου συστήματος των τιμωριών προς τους μαθητές από την σχολική διεύθυνση, ενώ επικεντρώνεται στην εύρεση και αντιμετώπιση των αιτιών που οδηγούν τα άτομα σε αυτή την αδυσώπητη επιθυμία για βλάβη των συνομηλίκων τους. Συνεπώς, μέσω του διαλόγου και της γόνιμης συζήτησης των θυτών και των θυμάτων με συμμαθητές τους οι πρώτοι καταφέρνουν να ‘’ανοιχτούν’’ και να προβάλουν τους προβληματισμούς τους, στα άτομα που τους εμπνέουν περισσότερη εμπιστοσύνη από τους ίδιους τους καθηγητές. Έτσι, ομόφωνα και συλλογικά μπορούν να οδηγηθούν σε ενέργειες που θα συντείνουν την επίλυση των επιμέρους διαφορών.

Τέλος, υπάρχει περιθώριο για διορθωτικές τακτικές, ώστε το πρόβλημα αυτό να πάψει να αποτελεί κινητήρια δύναμη κοινωνικής διχοτόμησης. Αδιαφιλονίκητα, εξαιρετικά σπουδαία είναι η επιρροή που ασκούν οι πνευματικοί άνθρωποι στους μαθητές. Πως οι ίδιοι μπορούν όμως να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση αυτής της νοσογόνου κατάστασης; Η οργάνωση ομιλιών και διαλέξεων στον χώρο του σχολείου από λόγιους και πνευματικούς ανθρώπους με σκοπό την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των μαθητών απέναντι στο φαινόμενο αυτό φαντάζει ιδιαίτερα αποτελεσματική. Οι μαθητές με αυτόν τον τρόπο γνωρίζουν και τις δύο όψεις του νομίσματος και έχουν την δυνατότητα να ασκήσουν την κριτική τους και να λάβουν προσωπική θέση στο ζήτημα αυτό. Κατά την άποψη μου, ιδιαίτερα ωφέλιμη θα ήταν η οργάνωση διαλέξεων από άτομα τα οποία έχουν υποστεί σχολικό εκφοβισμό. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατό να προσφέρουν και αυτοί την δική τους ‘’πινελιά’’ στην σφαιρική άποψη που θα διαμορφώσουν σταδιακά οι μαθητές γύρω από τον σχολικό εκφοβισμό.

Σας καλούμε όλους σας να αφουγκραστείτε την σημασία της καταπολέμησης αυτού του φαινομένου και να συνειδητοποιήσετε το γεγονός ότι ο ρόλος του σχολείου στο συλλογικό εφησυχασμό του κόσμου θα πρέπει να είναι αφυπνιστικός. Διότι, ο σχολικός εκφοβισμός κινείται ύπουλα και κρύβεται πίσω από φαινόμενα και καταστάσεις. Ένα παιδί που υποφέρει μπορεί να βρίσκεται πιο κοντά μας από όσο νομίζουμε.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!

 

Εισήγηση των Γιώργου Φανουράκη και Ειρήνης Φραγκούλη (Β3)

Αξιότιμε κύριε Διευθυντά,
Αξιότιμες κυρίες και κύριοι καθηγητές,
Αγαπητοί γονείς και κηδεμόνες,
Αγαπητές συμμαθήτριες και συμμαθητές,

Βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να μιλάμε σήμερα ενώπιόν σας, στον συγκεκριμένο χώρο. Θα αναφερθούμε σε ένα θέμα λεπτό, το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής: στον σχολικό εκφοβισμό. Αφορμώμενοι από το πνεύμα της ημέρας κατά του σχολικού εκφοβισμού, νιώθουμε βαθύτατα απογοητευμένοι για το γεγονός ότι χρειάζεται να θίξουμε ένα τέτοιο ζήτημα, του οποίου η ανάγκη για αντιμετώπιση καθίσταται αδήριτη, ζώντας σε μία –υποτίθεται- «προχωρημένη» κοινωνία. Σκοπός, λοιπόν, αυτής της ομιλίας αποτελεί αφενός η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό και αφετέρου η παράθεση εποικοδομητικών προτάσεων για την εξάλειψή του.

Καλούμαστε, λοιπόν, αγαπητοί ακροατές, να προλάβουμε το φαινόμενο πριν αυτό πάρει «σάρκα και οστά». Αδιαμφισβήτητα, εξαιρετικής σπουδαιότητας είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών, καθώς δύνανται ευκολότερα να εντοπίσουν περιστατικά ενδοσχολικής βίας και, κατά συνέπεια, να δράσουν με αμεσότητα. Ειδικότερα εκείνο που, κυρίως, ζητείται από τους εκπαιδευτικούς, είναι η εκδήλωση ειλικρινούς ενδιαφέροντος, ώστε κάθε πιθανή ένδειξη εκφοβισμού να αντιμετωπίζεται με διακριτικό, αλλά αποφασιστικό τρόπο. Κοινώς, αν εσείς, κυρίες και κύριοι εκπαιδευτικοί, αδιαφορείτε, όχι μόνο επιτρέπετε τέτοιες ανάρμοστες συμπεριφορές από τους θύτες, αλλά και τους «δίνετε χώρο» να συνεχίσουν να «λεηλατούν» τις ψυχές των θυμάτων τους! Άλλωστε, οι κοινωνικές προεκτάσεις που προκαλούνται, δεν αφήνουν περιθώρια απραγίας και αδράνειας.

Αναντίρρητα, ο διάλογος, η επικοινωνία, κυρίες και κύριοι, είναι η αρχή και το τέλος τέτοιων φαινομένων, εφόσον το «οφθαλμός αντί οφθαλμού» δεν έχει αποδειχθεί ως αποτελεσματική μέθοδος επίλυσης προβλημάτων! Οι μαθητές σίγουρα χρειάζεται να ευαισθητοποιηθούν, για το εν λόγω ζήτημα, που αφορά, κατά κύριο λόγο, τους ίδιους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από, τι άλλο, παρά γόνιμες συζητήσεις στο πλαίσιο του μαθήματος. Οι «μαέστροι» των συζητήσεων αυτών, καθηγητές, μπορούν, παράλληλα, να προεκτείνουν τη δράση τους, αν μη τι άλλο, μέσω, ομαδοσυνεργατικών εργασιών, περί του θέματος. Η ανάπτυξη τέτοιων πρακτικών, ενθαρρύνει τους μαθητές να καλλιεργήσουν συναισθήματα αλληλοαποδοχής και υποστήριξης, καθώς και να προσεγγίσουν βιωματικά την προσωπικότητα των συμμαθητών τους. Έτσι, παραμερίζοντας τις όποιες προκαταλήψεις για το διαφορετικό, υιοθετούν μια διευρυμένη αντίληψη, που αποσκοπεί στην αποδοχή τους, εφόδιο πολύτιμο για την επιβίωση στην στερεοτυπική «ζούγκλα», όπως θεωρείται η σημερινή μας κοινωνία.

Επίσης, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση δεοντολογικών κανόνων, στο πλαίσιο του σχολείου, και η μέριμνα για την εφαρμογή τους. Συγκεκριμένα, η σχολική κοινότητα, με την επιβολή προσυμφωνημένων κυρώσεων, είναι σε θέση να αμβλύνει φαινόμενα επιθετικής συμπεριφοράς. Ως αποτέλεσμα, οι «κακοπροαίρετοι» μαθητές, έχοντας γνώση για τις συνέπειες τέτοιων πράξεων, παύουν να ενδίδουν σε εκείνες και ταυτόχρονα, οι, αντίστοιχα, ανυπεράσπιστοι, απολαμβάνοντας το σεβασμό και την υποστήριξη που τους αρμόζει, παύουν να πέφτουν θύματα ανηλεούς εκμετάλλευσης. Τέλος, βασική ευθύνη των εκπαιδευτικών είναι η άμεση ενημέρωση και εμπλοκή των κηδεμόνων, ώστε η αντιμετώπιση -ή πρόληψη- των περιστατικών εκφοβισμού, να επιχειρηθεί, και έξω από τα «σύνορα» του σχολικού χώρου, δηλαδή στο οικογενειακό περιβάλλον.

Καλούμαστε, λοιπόν, όλοι να γίνουμε αρωγοί και συνεπίκουροι στην κοινή προσπάθεια για την εφαρμογή ενός ποιοτικότερου βίου, με μέτρο την ανθρώπινη αξία. Χρειάζεται η ατέρμονη προσπάθεια όλων μας, προκειμένου να σταματήσει κάθε μορφή βίας στα σχολεία μας. Ως στρατιώτες, πολεμώντας για την υπεράσπιση της κοινωνικής ευημερίας, στρατολογούμαστε και μαχόμαστε για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον. “Si vis pacem, para bellum” λέγανε οι Λατίνοι και θα συμφωνήσουμε με αυτό. Με όπλα την ελπίδα και την αγάπη για τον συνάνθρωπο, ας εκφοβίσουμε παρέα τον εκφοβισμό!

Σας ευχαριστούμε για το χρόνο που διαθέσατε και για την προσοχή σας!

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons -Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή4.0.

Κατηγορίες: γνώμη, Ηλεκτρονική έκδοση, μαθητικές δημιουργίες. Ετικέτες: , . Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.