Η Φυσική στο Διαδίκτυο

1. Το ηλιακό ρολόι των Φιλίππων που βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο των Φιλίππων.

2. Το ηλιακό ρολόι που βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο Δράμας.

“Τα μνημεία της βυζαντινής εποχής είναι λιγοστά, με πιο χαρακτηριστικά το πέτρινο ηλιακό ρολόι με εγχάρακτες τις ώρες (1069 μ.Χ.) από την περιοχή Παλαιοχωρίου”

3. Το νέο ηλιακό ρολόι στο Γυμνάσιο Νικηφόρου

4. Το κατεστραμμένο ηλιακό ρολόι στον κήπο της Δράμας.  (Ας κάνουμε μια προσπάθεια ως επιστημονικός σύλλογος για την επισκευή του και την επαναλειτουργία του)

5. Το αναλημματικό ηλιακό ρολόι στην αυλή του 3ου – 4ου ΓΕΛ

Δράμας

6. Χάρτινα μοντέλα ηλιακών ρολογιών που έχουμε δημιουργήσει στο 4ο ΓΕΛ Δράμας και περιμένουν κάποιο χορηγό ώστε να υλοποιηθούν

Οριζόντιο ηλιακό ρολόι

Κατακόρυφο ηλιακό ρολόι

Ισημερινό ηλιακό ρολόι

ι

Αναληματικό ηλιακό ρολόι

Το αναληματικό ηλιακό ρολόι.

Το αναλημματικό ηλιακό ρολόι είναι ένας τύπος ηλιακού ρολογιού όπου ο γνώμονας είναι κατακόρυφος, μετακινούμενος και το επίπεδο όπου χαράσσονται οι ώρες του ρολογιού είναι οριζόντιο. Ο τύπος αυτός του ηλιακού ρολογιού είναι ο κατάλληλος, κατά τη γνώμη μας, για την υλοποίηση στην αυλή ενός σχολείου μιας και το ρόλο του γνώνομα μπορεί να πάρει ένας μαθητής και οι γραμμές των ωρών μπορούν να σχεδιαστούν στο δάπεδο της αυλής.

Το αναλημματικό ρολόι του σχολείου έχει σχήμα ελλειπτικό όπου ο μεγάλος άξονας  επιλέχθηκε να έχει μήκος 4,86 m , ο μικρός άξονας μήκος 3,20 m. Οι διαστάσεις επιλέχθηκαν έτσι ώστε ένας μαθητής με ύψος 1,80 m να ρίχνει τη σκιά του στην περιφέρεια της έλλειψης.

Η έλλειψη τοποθετήθηκε στο χώρο έτσι ώστε ο μικρός άξονας της έλλειψης να προσανατολιστεί στη διεύθυνση Βορρά – Νότου. Σχεδιάστηκαν οι ώρες στην περιφέρεια της έλλειψης και οι θέσεις του γνώμονα ανάλογα με την ημερομηνία του έτους που θέλουμε να μετρήσουμε την ώρα. Τέλος σχεδιάστηκε και το διάγραμμα των διορθώσεων που πρέπει να γίνουν ώστε να μετατραπεί ο αληθής ηλιακός χρόνος της Δράμας που μετρά το ηλιακό μας ρολόι στην ώρα Ελλάδας που δείχνουν τα ρολόγια μας.

Άρα για να μετατρέψουμε την ώρα που δείχνει το ηλιακό ρολόι στην Ώρα Ελλάδος θα πρέπει να προσθέσουμε μια διορθωση στην ώρα που δείχνει το ηλιακό ρολόι. Αυτή η διόρθωση για την περιοχή της Δράμας είναι +23 min κατά μέσο όρο. Η ακριβής διόρθωση υπολογίζεται από το διάγραμμα διορθώσεων το οποίο έχει σχεδιαστεί στα δεξιά του ρολογιού. Όταν ισχύει η θερινή ώρα θα πρέπει να προσθέσουμε ακόμη μια ώρα.

Ένα ηλιακό ρολόι είναι μια μοναδική κατασκευή που ισχύει μόνο για το συγκεκριμένο τόπο για τον οποίο σχεδιάστηκε. Αν το μεταφέρουμε κάπου αλλού απλώς δεν θα δουλεύει σωστά. Το ηλιακό ρολόι δείχνει τον αληθή ηλιακό χρόνο του τόπου. Π.Χ. όταν το ηλιακό ρολόι μας δείχνει 12:00 τότε ο ήλιος πραγματικά μεσουρανεί στον ουρανό, σε αντίθεση με την επίσημη ώρα Ελλάδας που όταν είναι 12:00 ο ήλιος μεσουρανεί σε κάποια περιοχή της Τουρκίας μερικά χιλιόμετρα ανατολικά της Κων/λης. Για να μετατρέψουμε την ώρα του ηλιακού ρολογιού σε ώρα Ελλάδος θα πρέπει να προσθέσουμε τη διόρθωση που θα πάρουμε από το διάγραμμα.

Ένα πανέμορφο οριζόντιο ηλιακό ρολόι υπάρχει στον Δήμο Νικηφόρου. Το είδα μόνο από φωτογραφίες που μου έστειλε ο Μιχάλης Δογραματζίδης και είναι πραγματικό κομψοτέχνημα. Πάνω στην πλάκα των ωρών είναι χαραγμένο και το όνομα του μαθηματικού που το έφτιαξε.

Το κατακόρυφο ηλιακό ρολόι της Βιβλιοθήκης του 1ου ΓΕΛ Δράμας