To διαδίκτυο είναι ο υπολογιστής του μέλλοντος

Νίκος Κακλαμάνος

Από το hardware στο thin hardware

Όλες οι εφαρμογές Web 2.0, είτε είναι δικτυακοί τόποι είτε προγράμματα επεξεργασίας κειμένου είτε προγράμματα συνεργασίας on ? line, είναι ελαφριές, «διαπλατφορμικές» (cross-platform) εφαρμογές. Το μόνο που χρειάζεται για να λειτουργήσουν είναι ένας φυλλομετρητής και, φυσικά, η απαραίτητη σύνδεση στο Διαδίκτυο.
Από μόνη της  η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την απομάκρυνση από το κλασικό σχήμα «υλικό (hardware) + λειτουργικό σύστημα (OS) + εφαρμογή», που κυριάρχησε ως σήμερα στην ιστορία των προσωπικών υπολογιστών, προς το «ολιγαρκές υλικό» (thin hardware) + φυλλομετρητής (browser).

Από την κυριαρχία του λειτουργικού συστήματος στην παντοκρατορία του διαδικτύου

Παρότι η εξέλιξη αυτή μοιάζει να επηρεάζει κυρίως τη βιομηχανία hardware, διευθετώντας νέες κοίτες στη μετάβαση από το desktop PC σε πιο «ελαφριές», φορητές ενδεχομένως συσκευές, δυνάμει, μπορεί να επηρεάσει τη βιομηχανία λογισμικού αναδιατάσσοντας τα κυρίαρχα σχήματα που επικράτησαν στην πρώτη εποχή των προσωπικών υπολογιστών και ανοίγοντας νέους δρόμους στον τρόπο με τον οποίο εκατομμύρια άνθρωποι επικοινωνούν (με την ευρύτερη έννοια) και μαθαίνουν.
Μέχρι σήμερα η κυριαρχία της Microsoft στον τομέα των λειτουργικών συστημάτων τής έχει επιτρέψει να κυριαρχήσει πλήρως στην παγκόσμια βιομηχανία λογισμικού παίζοντας έξυπνα το χαρτί του λειτουργικού συστήματος σε βάρος των ανταγωνιστών της. Η κυριαρχία της στον τομέα του λειτουργικού της επέτρεψε να επικρατήσει εύκολα στις εφαρμογές γραφείου καθώς και στον στίβο των φυλλομετρητών. Πόσοι θυμούνται σήμερα (και, κυρίως, πόσοι χρησιμοποιούν ακόμη) το WordPerfect, το Lotus 1-2-3 ή το Netscape; Αντίθετα, οι περισσότεροι χρήστες του πλανήτη χρησιμοποιούν το Word ως επεξεργαστή κειμένου, το Excel ως πρόγραμμα δημιουργίας και διαχείρισης λογιστικών φύλλων και τον Internet Explorer για την περιήγηση στον Παγκόσμιο Ιστό.

Ένα παράδειγμα

Όσες προσπάθειες έγιναν από εταιρείες λογισμικού για να πληγεί η κυριαρχία της Microsoft με τη χρήση των δικών της πρακτικών οδηγήθηκαν σε οικτρή αποτυχία. Η Netscape πχ επιχείρησε να επιβάλλει τη δική της πρόταση στο χώρο των φυλλομετρητών χρησιμοποιώντας τις πρακτικές της Microsoft: κλειστός κώδικας και προσπάθεια κυριαρχίας στο Web μέσω της κυριαρχίας στις εφαρμογές φυλλομετρητών. Απέτυχε οικτρά, όχι γιατί η εφαρμογή της ήταν καλύτερη ή χειρότερη από την αντίστοιχη του ανταγωνιστή, (αυτό θεωρούμε ότι είναι μάλλον αδιάφορο) αλλά γιατί ο αγώνας ήταν άνισος από την αρχή. Αναμετρήθηκαν μια πλατφόρμα (Windows) με μια απλή εφαρμογή.
Αντίθετα, η Apache παίζοντας το χαρτί των ανοικτών προτύπων και της ανοικτής αρχιτεκτονικής του Παγκόσμιου Ιστού και επιμένοντας παράλληλα στην δια-πλατφορμική προσέγγιση, είδε την κυριαρχία της στο χώρο των Http Servers να εμπεδώνεται. Στην περίπτωση αυτή, όμως, ο αγώνας δεν ήταν ανάμεσα σε μια εφαρμογή και μια πλατφόρμα αλλά ανάμεσα στην πλατφόρμα (Windows) και σε ένα σύνολο ανοικτών προτύπων και πρωτοκόλλων που σημασιοδοτούν τον Παγκόσμιο Ιστό. Στην ουσία, δηλαδή, η αναμέτρηση έγινε ανάμεσα σε δυο πλατφόρμες και εδώ η κυριαρχία στο χώρο του λειτουργικού δεν ήταν από μόνη της ικανή να κρίνει τον νικητή.

Μια νέα εποχή;

Δεν διατεινόμαστε, βεβαίως, ότι οι αλλαγές στον Παγκόσμιο Ιστό σηματοδοτούν αναγκαστικά το τέλος της κυριαρχίας της Microsoft αλλά ότι αναδεικνύουν νέες τάσεις και προοπτικές στον Παγκόσμιο Ιστό. Τα Windows ήταν λύση στην πρώιμη εποχή των προσωπικών υπολογιστών καθώς έλυσαν προβλήματα διαλειτουργικότητας (interoperability) της βιομηχανίας λογισμικού. Σήμερα, όμως, μια μονολιθική προσέγγιση από έναν και μόνο προμηθευτή δεν είναι πλέον η λύση, είναι το ίδιο το πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή τα Windows με τις βαριές εξειδικευμένες εφαρμογές τους μοιάζουν με δυσκίνητο δεινόσαυρο σε σχέση με τις ελαφριές και ευέλικτες εφαρμογές του νέου Ιστού.

Η Microsoft, διακρίνοντας το νέο πεδίο σύγκρουσης, προσπάθησε στο παρελθόν με τα Windows Vista και στις μέρες μας με το project Midori να “ενοποιήσει” το λειτουργικό με τον νέο Ιστό. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η επερχόμενη σύγκρουση μπορεί να αναδιατάξει σχέσεις κυριαρχίας και να ανατρέψει βεβαιότητες εμπεδωμένες από την πολύχρονη κυριαρχία ενός κατ? ουσίαν παρόχου στον τομέα των λειτουργικών συστημάτων.
Παράλληλα, η στροφή προς το περιεχόμενο δεν αναδιατάσσει μόνο σχέσεις κυριαρχίας στη βιομηχανία hardware και software αλλά δημιουργεί και νέους όρους στην κυκλοφορία της πληροφορίας καθώς ο καθείς μπορεί πλέον να «εκπέμψει» περιεχόμενο.

Ψηφιακός αλφαβητισμός στη νέα εποχή

Παρότι σκοπός  του κειμένου δεν είναι η κατάθεση μιας πρότασης για τον ψηφιακό αλφαβητισμό ας κάνουμε εδώ μια επισήμανση. Πολλά χρήματα δαπανήθηκαν στο παρελθόν και πολλά δαπανώνται και τώρα για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Μιας και οι έννοιες της αποδοτικότητας και της ανταποδοτικότητας μπαίνουν (καλώς ή κακώς) στο λεξιλόγιό μας ας αναρωτηθούμε πόσο αποδοτική και κυρίως πόσο ανταποδοτική, σε βάθος χρόνου, είναι η επιμόρφωση που εστιάζει το ενδιαφέρον της στην εκμάθηση του λειτουργικού και των εφαρμογών μιας και μόνης εταιρείας. Και μήπως,  αντιστοίχως, η επιμόρφωση θα πρέπει αντί να επιμένει στην αδιέξοδη παρουσίαση (αρχαίων) λογισμικών να κατατείνει στην απόκτηση δεξιοτήτων χρήσης και ανάπτυξης δικτυακών εφαρμογών;

Δείτε σχετικά:

Αφήστε μια απάντηση