Η Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων σηματοδοτεί κάθε χρόνο την επέτειο της υπογραφής της Σύμβασης Ραμσάρ γι’ αυτό και γιορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου. Γιορτάστηκε πρώτη φορά το 1997 και με τη συμμετοχή τοπικών αυτοδιοικήσεων, μη κυβερνητικών οργανώσεων, αλλά και με τη συμμετοχή απλών πολιτών πραγματοποιούνται κάθε χρόνο δράσεις που σκοπό έχουν την ευαισθητοποίηση του κοινού για την αξία των υγροτόπων και τη συμβολή τους στη διατήρησης της ζωής.

 

Σύμβαση Ραμσάρ

Η Σύμβαση για τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας κατέχει μια πολύ σημαντική πρωτιά, αφού είναι η πρώτη σύγχρονη Σύμβαση μεταξύ εθνών που σκοπό έχει την προστασία των
φυσικών πόρων. Η Σύμβαση υπογράφηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1971 στη μικρή πόλη Ραμσάρ στο Ιράν, στις ακτές της Κασπίας θάλασσας.
Σκοπός της Σύμβασης είναι η ορθολογική χρήση των υγροτόπων μέσω της ανάληψης πρωτοβουλιών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και μέσω διεθνών συνεργασιών ώστε να επιτευχθεί ανάπτυξη με βάση τα αειφορικά πρότυπα σε ολόκληρο τον κόσμο. Με τη Σύμβαση αυτή τα κράτη μέλη εκφράζουν την αφοσίωση τους στην προστασία των υγροτόπων διεθνούς σημασίας, αλλά και τη βασική τους φιλοσοφία που βασίζεται στην ορθολογική χρήση των υγροτόπων, δηλαδή τη διατήρηση του οικολογικού τους χαρακτήρα, η οποία θα επιτευχθεί μόνο μέσω της αειφόρου ανάπτυξης.

Τι είναι υγρότοπος και ποιοι τύποι υπάρχουν

Σαν επιστημονικός όρος, η λέξη υγρότοπος υποδηλώνει κάθε τόπο που καλύπτεται μόνιμα ή εποχικά από ρηχά νερά ή που δεν καλύπτεται ποτέ από νερά, αλλά έχει υπόστρωμα (έδαφος, άμμο, χαλίκια κ.ά) υγρό για μεγάλο διάστημα του έτους. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ταξινόμησης των υγροτόπων, όπως για παράδειγμα με βάση τη φύση των νερών αν δηλαδή κινούνται ή είναι στάσιμα, την αλατότητα του νερού, τη γειτνίασή τους με θάλασσα, το υπόστρωμά τους, με το αν είναι φυσικοί ή τεχνητοί κλπ.

Οι πολύ γενικές κατηγορίες που συνηθίζεται να κατατάσσονται οι υγρότοποι στην
Ελλάδα είναι:

• Δέλτα ποταμών
• Εκβολές ποταμών
• Έλη
• Λίμνες
• Λιμνοθάλασσες
• Πηγές
• Αλυκές
• Παρόχθιες περιοχές
• Ποταμοί
• Τεχνητές λίμνες και ταμιευτήρες νερού

Δέλτα ποταμών
Δέλτα ονομάζονται οι εκτάσεις που σχηματίζονται από τα στερεά υλικά που μεταφέρουν οι ποταμοί και τα εναποθέτουν στις εκβολές τους. Μολονότι όλοι οι ποταμοί μεταφέρουν στερεά υλικά, δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να σχηματίζουν δέλτα. Για να σχηματιστεί ένα δέλτα, πρέπει να υπάρχει ευνοϊκός συνδυασμός παραγόντων τόσο στη λεκάνη απορροής όσο και στις εκβολές. Συνήθως, αξιόλογα δέλτα σχηματίζουν οι ποταμοί που δέχονται πολλές βροχοπτώσεις, συλλέγουν τα νερά τους από μεγάλες εκτάσεις, έχουν δηλαδή μεγάλη λεκάνη απορροής, και εκβάλλουν σε σχετικά ήρεμα, αβαθή θαλασσινά ή λιμναία νερά. Καθώς το ορμητικό νερό του ποταμού συναντά τα σχετικά ήσυχα νερά της θάλασσας ή κάποιας λίμνης, η ταχύτητά του μειώνεται απότομα. Έτσι, η λάσπη και τα υπόλοιπα υλικά, που έχει συλλέξει ο ποταμός, αποτίθενται σε μεγάλες εκτάσεις στις εκβολές. Με πάροδο του χρόνου παίρνουν το σχήμα της βεντάλιας. Αυτός ο σχηματισμός είναι το δέλτα. Πήρε το όνομα του από το ελληνικό γράμμα Δ.

Εκβολές ποταμών
Το χαμηλότερο και πιο διαπλατυσμένο τμήμα της κοίτης ενός ποταμού, εκεί όπου συμβαίνει μείξη του ποτάμιου νερού με το θαλασσινό ονομάζεται εκβολή του ποταμού.

Έλη
Έλη είναι πολύ ρηχές περιοχές που συγκεντρώνεται νερό μόνιμα ή περιοδικά.

Λίμνες
Οι περισσότερες λίμνες είναι λίμνες γλυκού νερού και σχηματίζονται κατά το πλείστον μακριά από τις ακτές της θάλασσας ως αποτέλεσμα τεκτονικών ή ηφαιστειακών δυνάμεων ή από τη δράση των παγετώνων.

Λιμνοθάλασσες
Λιμνοθάλασσες είναι αβαθείς παράκτιες περιοχές που συγκεντρώνεται νερό και οι οποίες επικοινωνούν με τη θάλασσα μέσω ενός, συνήθως, διαύλου. Ευνοϊκές συνθήκες σχηματισμού τους είναι οι εξής: επίπεδες και αμμώδεις ακτές, εκβολή ποταμού και κατάλληλη δράση των θαλάσσιων ρευμάτων.

Πηγές
Πηγές, καλούνται οι τοποθεσίες από τις οποίες συμβαίνει ελεύθερη εκροή υπόγειου νερού. Συνήθως στην Ελλάδα οι τοποθεσίες αυτές έχουν εμβαδόν πολύ λίγων τετραγωνικών μέτρων και σπανιότερα μερικών εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων.

Αλυκές
Αλυκή, ονομάζεται ο τόπος παραγωγής του αλατιού όταν αυτή γίνεται από εξάτμιση θαλάσσιου νερού με την επίδραση της θέρμανσης από τον ήλιο και τον αέρα.

Παρόχθιες περιοχές

Περιοχές οι οποίες αναπτύσσονται στις όχθες υδάτινων οικοσυστημάτων.

Ποταμοί
Ποταμός είναι μια επιμήκης περιοχή συγκέντρωσης τρεχούμενου νερού, το οποίο ρέει
προς τα κατάντη με τη βαρύτητα.

Τεχνητές λίμνες και ταμιευτήρες νερού
Οι τεχνητές λίμνες είναι η σπουδαιότερη κατηγορία τεχνητών υγροτόπων της Ελλάδος
τόσο από την άποψη της έκτασης που καλύπτουν όσο και από την άποψη του αριθμού
και των αξιών που έχουν αποκτήσει. Ονομάζονται και τεχνητοί ταμιευτήρες.

Ποια η κατάσταση των υγροτόπων στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 400 μικροί και μεγάλοι υγρότοποι
συνολικής έκτασης 2.000.000 στρεμμάτων. Οι ελληνικοί υγρότοποι αποτελούν
αναπόσπαστο μέρος του φυσικού τοπίου της χώρας μας, ενώ ταυτόχρονα πλήθος
πουλιών και άλλων ειδών τρέφονται, αναπαράγονται ή ξεχειμωνιάζουν σε αυτά τα
οικοσυστήματα. Μέχρι πριν από δύο γενεές η Ελλάδα είχε τριπλάσια έκταση υγροτόπων.

Στην Ελλάδα 10 υγρότοποι προστατεύονται μέσω της Σύμβασης Ραμσάρ. Αυτοί είναι:
1. Δέλτα Έβρου

2. Λίμνη Βιστωνίδα, Πόρτο – Λάγος, Λίμνη Ισμαρίδα και παρακείμενες
λιμνοθάλασσες

3. Δέλτα Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες

4. Λίμνες Κορώνεια και Βόλβη

5. Τεχνητή λίμνη Κερκίνη

6. Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα\

7. Λίμνη Μικρή Πρέσπα

8. Αμβρακικός Κόλπος

9. Λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου

10. Λιμνοθάλασσες Κοτυχίου

Στους περισσότερους από αυτούς έχουν δημιουργηθεί και ενημερωτικά κέντρα.

Τι μας προσφέρουν οι υγρότοποι

Τα υγροτοπικά οικοσυστήματα προσφέρουν πληθώρα ευεργετικών για τον άνθρωπο, αλλά και για άλλους οργανισμούς, υπηρεσιών όπως:

• Συμβάλλουν στην αποθήκευση και βελτίωση της ποιότητας του νερού
• Εμπλουτίζουν τους υπόγειους υδροφορείς
• Αποτελούν κύριες πηγές ύδρευσης και άρδευσης
• Προστατεύουν από τις πλημμύρες
• Συμβάλλουν στη διατήρηση της άγριας ζωής αποτελώντας καταφύγιο για τα πουλιά και δημιουργώντας ισχυρές τροφικές σχέσεις
• Παράγουν αλιεύματα και
• Προσφέρουν στον άνθρωπο πολλές ευκαιρίες για άσκηση και αναψυχή.

ΠΗΓΗ: HELMEPA

Οι υγρότοποι στην Κέρκυρα

Όπως μπορείτε να δείτε στον παρακάτω χάρτη, οι υγρότοποι στο νησί δεν είναι και λίγοι!

 

ΠΗΓΗ: WWF

Και μάλιστα κάποιοι απ’ αυτούς βρίσκονται πολύ κοντά μας…

Ρύακας Μεσογγής:

Λίμνη Κορισσίων:

 

Με το νερό , λοιπόν, θα ασχοληθούμε το προσεχές διάστημα, στο νηπιαγωγείο μας!

Στο παρακάτω link μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα βίντεο με σύντομη παρουσίαση των υγροτόπων του νησιού (παραγωγή 2006)

https://www.youtube.com/watch?v=W-ll86foyPk&list=UU2RfSDeYn-louirvC6dFHPA&feature=c4-overview