επιλογή φωτογραφίας : Νίκος Δημητρίου
Η 26η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως “Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους” το 1987 από τον ΟΗΕ, προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για τις επιπτώσεις της χρήσης των ναρκωτικών ουσιών και της παράνομης διακίνησής τους.
Ως ναρκωτικό θεωρείται οποιαδήποτε ουσία βρίσκεται σε υγρή μορφή, σε σκόνη, σε ταμπλέτα, σε φυτική σύσταση ή σε σπρέι και επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα αλλάζοντας την αντίληψη, το συναίσθημα και την συμπεριφορά του ατόμου που τη χρησιμοποιεί. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά, περισσότεροι από 3000 έφηβοι και νέοι ηλικίας 15-24 ετών έκαναν χρήση ηρωίνης, αριθμός που ολοένα και αυξάνεται.
Ο ρόλος της οικογένειας στην πρόληψη της χρήσης των ναρκωτικών είναι καθοριστικός.
Οι γονείς μπορούν να ξεκινήσουν τις συζητήσεις για την μορφή και τις συνέπειες των ναρκωτικών ουσιών από πολύ νωρίς. Η συζήτηση, φυσικά, διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και τις γνωστικές ικανότητες του κάθε παιδιού. Επίσης, δεν χρειάζεται οι γονείς να ανησυχούν ότι μιλώντας στα παιδιά για τα ναρκωτικά, τα βάζουν σε πειρασμό να τα δοκιμάσουν. Η γνώση προσφέρει δύναμη και προστασία από τους κινδύνους.
Στο Νηπιαγωγείο: Μπορεί να φαίνεται πολύ πρόωρο να μιλήσετε από τώρα στο παιδί για τα ναρκωτικά, αλλά οι στάσεις και οι συνήθειες που σχηματίζονται σε αυτή την ηλικία παίζουν σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις που θα ληφθούν τα επόμενα χρόνια. Αφιερώστε μερικές ώρες της ημέρας παίζοντας με το παιδί, συμβουλεύοντας το πώς να παίζει δίκαια και να λέει την αλήθεια. Ενθαρρύνετε το να ακολουθεί τις οδηγίες ενός παιχνιδιού και να ρωτά αν δεν τις έχει καταλάβει. Όταν το παιδί απογοητευτεί στο παιχνίδι, φροντίστε να ενισχύσετε τις ικανότητές του για να επιλύει τα προβλήματά του με έναν υγιή τρόπο. Κάντε αναφορά στις ουσίες που βλάπτουν και βρίσκονται στο σπίτι π.χ. απορρυπαντικά, χλωρίνη, οινόπνευμα κ.τ.λ. Με κάθε ευκαιρία, δείξτε του την αγάπη σας.
Στο Δημοτικό: Το παιδί αυτής της ηλικίας αρχίζει να δείχνει ενδιαφέρον για τον κόσμο έξω από το σπίτι. Μπορείτε τώρα να του εξηγήσετε τι είναι τα ναρκωτικά και ποιες είναι οι συνέπειες της χρήσης τους. Χρησιμοποιείστε την περιέργειά του για τον σκοπό αυτό. Επαινείτε το κάθε φορά που προσέχει το σώμα του και αποφεύγει πράγματα που μπορεί να του κάνουν κακό. Εξηγήστε του πως οτιδήποτε λαμβάνεται σε υπερβολικές ποσότητες, μπορεί να γίνει επικίνδυνο. Οι φίλοι αρχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ζωή του παιδιού σε αυτό το στάδιο. Συζητήστε για το πώς η τηλεόραση, οι ταινίες, η μουσική κ.α. προβάλλουν τη χρήση ουσιών με έναν πιο ελκυστικό τρόπο.
Στο Γυμνάσιο: Είναι η περίοδος των μεγάλων αλλαγών, καθώς το παιδί εισέρχεται στην εφηβεία. Στους έφηβους συμβαίνουν πολλές αλλαγές (σωματικές, συναισθηματικές κ.α.). Προσπαθούν να γίνουν ανεξάρτητοι, ενώ στην πραγματικότητα χρειάζονται ακόμη την υποστήριξη και την καθοδήγηση των γονιών. Μέσα σε αυτό το κλίμα, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί έφηβοι δοκιμάζουν για πρώτη φορά το αλκοόλ, τον καπνό ή και τα ναρκωτικά. Οι συζητήσεις αυτή την περίοδο πρέπει να γίνονται πιο “ενήλικες”. Αναφερθείτε στις μακροχρόνιες συνέπειες των ουσιών όπως ο εθισμός και ο θάνατος από υπερβολική δόση.
Στο Λύκειο: Τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν ήδη «δοκιμαστεί» αρκετές φορές για το αν θα κάνουν χρήση ναρκωτικών ή όχι στην ζωή τους. Μπορεί, μάλιστα, να έχουν δει συνομηλίκους να κάνουν χρήση. Προκειμένου, ωστόσο, να μην παρασυρθούν και οι ίδιοι, χρειάζονται κάτι παραπάνω από μια γενική συζήτηση. Χρειάζονται περισσότερες και πιο λεπτομερείς πληροφορίες για τα είδη των ναρκωτικών ουσιών και για το πώς επιδρούν στο σώμα και στην διάθεσή τους. Είναι σημαντικό να συζητηθεί ότι τα ναρκωτικά επηρεάζουν όχι μόνο τον ίδιο τον χρήστη αλλά και την οικογένεια, τους φίλους καθώς και την κοινωνία στο σύνολό της. Ο έφηβος πιθανόν να γνωρίζει για τη διαμάχη της αποποινικοποίησης του χασίς. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να γίνει μια ανοικτή συζήτηση για το θέμα αυτό. Έτσι, ο έφηβος θα καταλάβει πόσο σύνθετο είναι το πρόβλημα. Τέλος, είναι σημαντικό να επαινείται και να ενθαρρύνεται για όλα τα θετικά του στοιχεία. Ξέροντας ότι γίνεται σεβαστός σαν προσωπικότητα από τους ενήλικες, ενδυναμώνεται η απόφασή του να απέχει από τα ναρκωτικά.
Χρήσιμες ιστοσελίδες
Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων www.kethea.gr
Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών www.okana.gr
ΠΗΓΗ: psychologynow.gr
