ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΑΣ
![sparklingstars01 sparklingstars01](http://www.chemist.gr/wp-content/uploads/2009/10/sparklingstars01.jpg)
Γιατί πολλά αναψυκτικά περιέχουν διοξείδιο του άνθρακα, αφού η ανθρώπινη γλώσσα δεν έχει γνωστό υποδοχέα που να ανιχνεύει το αέριο; Επειδή το διοξείδιο του άνθρακα ενεργοποιεί τον υποδοχέα του ξινού μέσω ενός ασυνήθιστου, άγνωστου μέχρι σήμερα μηχανισμού.
Η ανακάλυψη δημοσιεύεται την Παρασκευή στο περιοδικό Science.
Η ανθρώπινη γλώσσα υποτίθεται ότι αντιλαμβάνεται μόνο πέντε γεύσεις: γλυκό, πικρό, ξινό, αλμυρό και ουμάμι (τη γεύση του γλουταμινικού μονονάτριου, μιας ουσίας που χρησιμοποιείται ευρέως ως ενισχυτικό γεύσης). Εξάλλου, η εντύπωση ότι η ιδιαίτερη γεύση των ανθρακούχων αναψυκτικών οφείλεται στο σπάσιμο των φυσαλίδων είναι λανθασμένη: η γεύση θα ήταν ίδια ακόμα κι αν έπινε κανείς μια γουλιά μέσα σε θάλαμο πίεσης, όπου το αέριο θα παρέμενε διαλυμένο και δεν θα σχημάτιζε καν φυσαλίδες.
Λύση στο μυστήριο της γεύσης των ανθρακούχων ποτών δίνουν τώρα ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο και των αμερικανικών Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.
Οι ερευνητές εργάστηκαν με ποντίκια, των οποίων η αίσθηση της γεύσης είναι όμοια με την ανθρώπινη. Τους έδωσαν να πιουν μικρές γουλιές σόδας ή αέριου διοξειδίου του άνθρακα και κατέγραψαν τα σήματα που έστελνε η γλώσσα στον εγκέφαλό τους. Η σόδα και το αέριο CO2 έδωσαν ίδια αποτελέσματα. Όταν όμως οι ερευνητές επανέλαβαν το πείραμα με γενετικά τροποποιημένα ποντίκια, από τα οποία απουσίαζαν οι υποδοχείς του ξινού, τα επίμαχα ηλεκτρικά σήματα εξαφανίστηκαν.
Περαιτέρω εργαστηριακές μελέτες αποκάλυψαν ότι ο υποδοχέας του ξινού φέρει στην επιφάνειά του ένα ένζυμο (την καρβονική ανυδράση 4) το οποίο ενεργοποιείται από τα μόρια διοξειδίου του άνθρακα.
Το ένζυμο απενεργοποιείται από την ουσία ακεταζολαμίδη, η οποία αποδεικνύεται ότι έχει την εντυπωσιακή ιδιότητα να κάνει τα ανθρακούχα αναψυκτικά να φαίνονται μη ανθρακούχα.
Πάντως η ιδιαίτερη αίσθηση που αφήνουν στη γλώσσα τα ανθρακούχα αναψυκτικά οφείλεται και στο γεγονός ότι το CO2 ενεργοποιεί και τους υποδοχής της αφής στο στόμα.
Η
![sparklingstars01 sparklingstars01](http://www.chemist.gr/wp-content/uploads/2009/10/sparklingstars01.jpg)
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΗΜΕΙΑ
Η Χημεία είναι η βασική επιστήμη που μελετά τη σύσταση των ουσιών καθώς και τις μετατροπές τους, δηλαδή τις αναδιατάξεις των δομικών συστατικών της ύλης και, μέσω αυτών, τους μετασχηματισμούς που αυτή υφίσταται. Ασχολείται παραδοσιακά με τους νόμους που διέπουν το σχηματισμό και τη διάσπαση των μορίων από τα άτομα, ωστόσο σήμερα το πεδίο της μπορεί να επεκταθεί, ώστε να συμπεριλάβει τη δομή της ύλης σε πιο θεμελιώδες επίπεδο, π.χ. τις πυρηνικές αντιδράσεις (πυρηνική χημεία).
Η χημεία σχετίζεται στενά με την επιστήμη της Φυσικής, ιδιαίτερα με την κβαντική μηχανική, η οποία ερμηνεύει τους χημικούς νόμους σε ένα πιο θεμελιώδες επίπεδο. Επίσης, συνδέεται με την επιστήμη της Βιολογίας, αποτελώντας τη βάση για την κατανόηση των χημικών φαινομένων που συνθέτουν το μεταβολισμό των ζωντανών οργανισμών. Τα τελευταία αποτελούν το αντικείμενο της μοριακής βιολογίας
Κλάδοι της χημείας
Οργανική χημεία
Ανόργανη χημεία
Φυσικοχημεία
Θερμοχημεία
Ακτινοχημεία
Βιοχημεία
Αναλυτική χημεία
Πυρηνική χημεία
ΝΟΜΠΕΛ ΧΗΜΕΙΑΣ
1900
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1901 | Ιάκωβος Ερρίκος βαν’τ Χοφ | Ολλανδός | “για την ανακάλυψη των νόμων της χημικής δυναμικής και της ωσμωτικής πίεσης διαλυμάτων“[1] |
1902 | Χέρμαν Έμιλ Φίσερ | Γερμανός | “για τις εργασίες του επί των συνθέσεων της ζάχαρης και της πουρίνης”[2] |
1903 | Σβάντε Όγκουστ Αρρένιους | Σουηδός | “για τη θεωρία της ηλεκτρολυτικής διάστασης (βλ. ιόν)”[3] |
1904 | Σερ Γουίλιαμ Ράμσεϊ | Βρετανός | “για την ανακάλυψη των ευγενών αερίων στον αέρα”[4] |
1905 | Γιόχαν Φρίντριχ Βίλελμ Αδόλφος φον Μπάγιερ | Γερμανός | “για τις εργασίες του επί των οργανικών βαφών και των υδροαρωματικών ενώσεων”[5] |
1906 | Ανρί Moυασάν | Γάλλος | “για την μελέτη και απομόνωση του στοιχείου φθόριο και για τον ηλεκτρικό λέβητα που πήρε το όνομά του”[6] |
1907 | Έντουαρντ Μπούχνερ | Γερμανός | “για τη βιοχημική του έρευνα και για την ανακάλυψη της ζύμωσης άνευ κυττάρων”[7] |
1908 | Σερ Έρνεστ Ράδερφορντ | Βρετανός | “για τις έρευνές του επί της αποικοδόμησης των στοιχείων και της χημείας ραδιενεργών ουσιών”[8] |
1909 | Βίλχελμ Όστβαλντ | Γερμανός | “για τις εργασίες του επί της κατάλυσης και τις έρευνές του επί της χημικής ισορροπίας και της ταχύτητας των αντιδράσεων”[9] |
1910
Έτος
Όνομα
Εθνικότητα
Θέμα
1910
Ότο Βάλαχ
Γερμανός
“για την εργασία του στο πεδίο των αλκαλικών ενώσεων”[10]
1911
Μαρία Κιουρί
Πολωνή, Γαλλίδα
“για την ανακάλυψη των στοιχείων ράδιο και πολώνιο, και τη μελέτη της επί του ραδίου”[11]
1912
Βικτόρ Γκρινιάρ
Γάλλος
“για την ανακάλυψη του αντιδραστηρίου Γκρινιάρ” [12]
Πωλ Σαμπατιέ
Γάλλος
“για τη μέθοδο της υδρογονοποίησης οργανικών ενώσεων”[12]
1913
Άλφρεντ Βέρνερ
Ελβετός
“για την εργασία του πάνω στη σύνδεση ατόμων σε μόρια”[13]
1914
Θίοντορ Γουίλιαμ Ρίτσαρντς
Αμερικανός
“για τους υπολογισμούς του ατομικού βάρους μεγάλου αριθμού στοιχείων”[14]
1915
Ρίχαρντ Μ. Βίλστετερ
Γερμανός
“για την έρευνά του επί των φυτικών χρωστικών ουσιών”[15]
1918
Φριτς Χάμπερ
Γερμανός
“για τη σύνθεση της αμμωνίας”[16]
1920
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1920 | Βάλτερ Χ. Νερνστ | Γερμανός | “για την εργασία του στη Θερμοδυναμική”[17] |
1921 | Φρέντερικ Σόντι | Βρετανός | “για την εργασία του στη Χημεία της ραδιενέργειας και στην έρευνα των ισοτόπων”[18] |
1922 | Φράνσις Γουίλιαμ Άστον | Βρετανός | “για την ανακάλυψη των ισοτόπων σε ένα μεγάλο αριθμό μη ραδιενεργών στοιχείων και για τη διατύπωση του κανόνα των ακεραίων”[19] |
1923 | Φριτς Πρεγκλ | Αυστριακός | “για την εφεύρεση της μεθόδου μικροανάλυσης των οργανικών ουσιών”[20] |
1925 | Ρίχαρντ Αδόλφος Σιγκμόντι | Γερμανός | “για την επίδειξη της ετερογενούς φύσεως των κολλοειδών και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν”[21] |
1926 | Τέοντορ Σβέντμπεργκ | Σουηδός | “για την εργασία του πάνω στα συστήματα διασκορπισμού”[22] |
1927 | Χάινριχ Ότο Βίλαντ | Γερμανός | “για τις έρευνές του στα χολικά οξέα και στις σχετιζόμενες ουσίες”[23] |
1928 | Άντολφ Ότο Βίνταους | Γερμανός | “για την έρευνά του πάνω στις στερόλες και τη σχέση τους με τις βιταμίνες”[24] |
1929 | Άρθουρ Χάρντεν, Χανς Καρλ Άουγκουστ Σίμον φον Όιλερ-Τσέλπιν | Βρετανός/Σουηδός | “για τις έρευνές τους στη ζύμωση της ζάχαρης και στα ένζυμα”[25] |
1930
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1930 | Χανς Φίσερ | Γερμανός | “για τις έρευνές του επί της αιμίνης και της χλωροφύλλης”[26]» |
1931 | Καρλ Μπος, Φρίντριχ Μπέργκιους | Γερμανοί | “για τις συνεισφορές τους στις χημικές μεθόδους υψηλών πιέσεων”[27] |
1932 | Ίρβινγκ Λάνγκμουιρ | Αμερικανός | “για τις εργασίες του επί της χημείας επιφανειών”[28] |
1934 | Χάρολντ Κλέιτον Γιουρέι | Αμερικανός | “για την ανακάλυψη του δευτερίου”[29] |
1935 | Φρεντερίκ Ζολιό, Ιρέν Ζολιό-Κιουρί | Γάλλοι | “για τη σύνθεση νέων ραδιενεργών στοιχείων”[30] |
1936 | Πέτρους (Πίτερ) Ζόσεφους Βίλελμους Ντιμπάι | Ολλανδός | “για τις εργασίες του επί της μοριακής δομής μέσω μελετών των διπολικών ροπών και της περίθλασης των ακτίνων-Χ και των ηλεκτρονίων στα αέρια”[31] |
1937 | Γουόλτερ Νόρμαν Χέιγουορθ | Βρετανός | “για τις εργασίες του επί των υδατανθράκων και της βιταμίνης C”[32] |
Πολ Καρέρ | Ελβετός | “για τις εργασίες του επί των καροτινοειδών, φλαβινών και των βιταμινών A και Β2” | |
1938 | Ρίχαρντ Κουν | Γερμανός | “για τις εργασίες του επί των καροτινοειδών και των βιταμινών”[33] |
1939 | Άντολφ Φρίντριχ Γιόχαν Μπούτεναντ | Γερμανός | “για τις εργασίες του επί των ορμονών φύλου”[34] |
Λέοπολντ Ρουζίτσκα | Γιουγκοσλάβος/Ελβετός | “για τις εργασίες του επί των πολυμεθυλενίων και ανωτέρων τερπενίων”[34] |
1940
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1943 | Γκεόργκε ντε Χέβεσι | Ούγγρος | “για τις εργασίες του επί της χρήσης των ισοτόπων ως ανιχνευτών για την μελέτη χημικών διεργασιών”The Nobel Prize in Chemistry 1943. Nobelprize.org (ανακτήθηκε 2008-10-06 )</ref> |
1944 | Όττο Χαν | Γερμανός | “για την ανακάλυψη της σχάσης βαρέων πυρήνων”[35] |
1945 | Αρτούρι Ίλμαρι Βίρτανεν | Φινλανδός | “για τις έρευνές του επί της γεωργικής χημείας και τις χημείας των τροφίμων”[36] |
1946 | Τζέιμς Μπάτσελερ Σάμνερ | Αμερικανός | “για την ανακάλυψη ότι τα ένζυμα μπορούν να κρυσταλλωθούν”[37] |
Τζον Χάουαρντ Νόρθροπ, Γουέντελ Μέρεντιθ Στάνλεϊ | Αμερικανοί | “για την παρασκευή ενζύμων και πρωτεϊνών ιών σε καθαρή μορφή”. [37] | |
1947 | Σερ Ρόμπερτ Ρόμπινσον | Βρετανός | “για τις έρευνές του επί των φυτικών παραγώγων, ιδιαίτερα των αλκαλοειδών”[38] |
1948 | Άρνε Βίλελμ Κάουριν Τιζέλιους | Σουηδός | “για τις έρευνές του επί της ηλεκτροφόρησης και ανάλυσης προσρόφησης”[39] |
1949 | Γουίλιαμ Φράνσις Ζόκε | Αμερικανός/Καναδός | “για τις συνεισφορές του στο πεδίο της χημικής θερμοδυναμικής”[40] |
1950
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1950 | Όττο Πολ Χέρμαν Ντίλς, Κερτ Άλντερ | Δυτικογερμανοί | “για την ανακάλυψη και ανάπτυξη της διενικής σύνθεσης (αντίδραση Ντιλς-Άλντερ)”[41] |
1951 | Έντουιν Μάτισον ΜακΜίλαν, Γκλεν Θίοντορ Σίμποργκ | Αμερικανοί | “για τις ανακαλύψεις στη χημεία των υπερουράνιων στοιχείων”[42] |
1952 | Άρτσερ Τζον Πόρτερ Μάρτιν, Ρίτσαρντ Λόρενς Μίλλινγκτον Σύντζ | Βρετανοί | “για την ανακάλυψη της χρωματογραφίας κατανομής”[43] |
1953 | Χέρμαν Στόντινγκερ | Δυτικογερμανός | “για τις ανακαλύψεις του στο πεδίο της μακρομοριακής χημείας”[44] |
1954 | Λάινους Καρλ Πόλινγκ | Αμερικανός | “για τις έρευνές του επί της φύσης του χημικού δεσμού”[45] |
1955 | Βίνσεντ ντι Βινιό | Αμερικανός | “για τις εργασίες του επί των ενώσεων του θείου, και συγκεκριμένα για την πρώτη σύνθεση πολυπεπτιδικής ορμόνης” |
1956 | Σερ Σίριλ Νόρμαν Χίνσελγουντ, Νικολάι Νικολάεβιτς Σεμένοφ (Никола́й Никола́евич Семёнов) | Βρετανός, Σοβιετικός | “για τις έρευνές τους επί των μηχανισμών των χημικών αντιδράσεων”[46] |
1957 | Σερ Αλεξάντερ Τοντ | Βρετανός | “για τις εργασίες του επί των νουκλεοτιδίων και των συνενζύμων τους”[47] |
1958 | Φρέντερικ Σάνγκερ | Βρετανός | “για τις εργασίες του επί της δομής των πρωτεϊνών, και συγκεκριμένα της ινσουλίνης”[48] |
1959 | Γιάροσλαβ Χεϊρόφσκι | Τσεχοσλοβάκος | “για την ανακάλυψη και ανάπτυξη των πολαρογραφικών μεθόδων ανάλυσης”[49] |
1960
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1960 | Γουίλαρντ Φρανκ Λίμπι | Αμερικανός | “για τη μέθοδο χρήσης του άνθρακα-14 για ραδιοχρονολόγηση”[50] |
1961 | Μέλβιν Κάλβιν | Αμερικανός | “για τις έρευνές του επί της αφομοίωσης του διοξειδίου του άνθρακα από τα φυτά”[51] |
1962 | Μαξ Φέρντιναντ Πέρουτς, Τζον Κάουντερι Κέντριου | Βρετανοί | “για τις μελέτες τους επί των δομών των σφαιρικών πρωτεϊνών”[52] |
1963 | Καρλ Τσίγκλερ, Τζούλιο Νάτα | Δυτικογερμανός, Ιταλός | “για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τα πολυμερή”[53] |
1964 | Ντόροθι Κρόουφουτ Χότζκιν | Βρετανίδα | “για τους προσδιορισμούς των δομών σημαντικών βιοχημικών ουσιών με τεχνικές ακτίνων-X”[54] |
1965 | Ρόμπερτ Μπερνς Γούντγουορντ | Αμερικανός | “για τα επιτεύγματά του στην οργανική σύνθεση”[55] |
1966 | Ρόμπερτ Σάντερσον Μούλικεν | Αμερικανός | “για τις εργασίες του επί των χημικών δεσμών και της ηλεκτρονιακής δομής των μορίων”[55] |
1967 | Μάνφρεντ Άιγκεν, Ρόναλντ Τζορτζ Ρέιφορντ Νόρις, Τζορτζ Πόρτερ | Δυτικογερμανός, Βρετανοί | “για τις μελέτες των υπερταχέων χημικών αντιδράσεων”[56] |
1968 | Λαρς Ονσάγκερ | Αμερικανός/Νορβηγός | “για την ανακάλυψη των σχέσεων οι οποίες φέρουν το όνομά του”[57] |
1969 | Ντέρεκ Χάρολντ Ρίτσαρντ Μπάρτον, Όντ Χάσσελ | Βρετανός, Νορβηγός | “για τις συνεισφορές τους στην ανάπτυξη της έννοιας της διαμόρφωσης”[58] |
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1970 | Λουί Φ. Λελουάρ | Αργεντινός | “για την ανακάλυψη των γλυκονουκλεοτιδίων και του ρόλου τους στη βιοσύνθεση των υδατανθράκων”[59] |
1971 | Γκέρχαρντ Χέρτζμπεργκ | Καναδός | “για τις συνεισφορές του επί της ηλεκτρονιακής δομής και γεωμετρίας των μορίων, και ειδικά των ελεύθερων ριζών”[60] |
1972 | Κρίστιαν Μπ. Ανφίνσεν | Αμερικανός | “για τις εργασίες του επί της ριβονουκλεάσης”[61] |
Στάνφορντ Μουρ, Ουίλιαμ Χ. Στάιν | Αμερικανοί | “για τη συνεισφορά τους στην κατανόηση της διασύνδεσης χημικής δομής και καταλυτικής δραστικότητας του μορίου της ριβονουκλεάσης”[61] | |
1973 | Έρνστ Όττο Φίσερ, Τζέφρεϊ Ουίλκινσον | Δυτικογερμανός, Βρετανός | “για τις εργασίες τους επί της χημείας των οργανομεταλλικών ενώσεων”[62] |
1974 | Πολ Τζ. Φλόρι | Αμερικανός | “για τις θεμελιώδεις εργασίες του, θεωρητικές και πειραματικές, επί της φυσικοχημείας των μακρομορίων”[63] |
1975 | Τζον Ουόρκαπ Κόρνφορθ | Αυστραλός/Βρετανός | “για τις εργασίες του επί της στερεοχημείας των ενζυμικώς καταλυόμενων αντιδράσεων”[64] |
Βλαντιμίρ Πρέλογκ | Κροάτης/ Ελβετός | “για τις έρευνές του επί της στερεοχημείας των οργανικών μορίων και αντιδράσεων”[64] | |
1976 | Ουίλιαμ Ναν Λίπσκομπ, ο νεότερος | Αμερικανός | “για τις μελέτες του επί των δομών των βορανίων”[65] |
1977 | Ιλία Πριγκοζίν | Βέλγος | “για τις συνεισφορές του στη θερμοδυναμική εκτός ισορροπίας”[66] |
1978 | Πίτερ Ντ. Μίτσελ | Βρετανός | “για τη διατύπωση της χημειοσμωτικής θεωρίας”[67] |
1979 | Χέρμπερτ Σ. Μπράουν, Γκέοργκ Βίτιχ | Αμερικανός, Δυτικογερμανός | “για την ανάπτυξη της χρήσης ενώσεων που περιέχουν βόριο και φωσφόρο σε αντιδραστήρια οργανικής σύνθεσης”[68] |
1980
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1980 | Πολ Μπεργκ | Αμερικανός | “για τις θεμελιώδεις του έρευνες επί της βιοχημείας των νουκλεϊνικών οξέων, κατά κύριο λόγο επί του ανασυνδυασμένου DNA”[69] |
Γουόλτερ Τζίλμπερτ,Φρέντερικ Σάνγκερ | Αμερικανός, Βρετανός | “για τις συνεισφορές τους σχετικά με τον προσδιορισμό των αλληλουχιών των βάσεων στα νουκλεϊνικά οξέα”[69] | |
1981 | Κενίτσι Φουκούι (福井謙一), Ρόαλντ Χόφμαν | Ιάπωνας, Αμερικανός | “για τις θεωρίες τους σχετικά με την πορεία των χημικών αντιδράσεων”[70] |
1982 | Ααρών Κλουγκ | Νοτιαφρικανός/Βρετανός | “για την ανάπτυξη της κρυσταλλογραφικής ηλεκτρονιακής μικροσκοπίας”[71] |
1983 | Χένρι Τόμπι | Αμερικανός | “για τις εργασίες του επί των μηχανισμών των αντιδράσεων μεταφοράς ηλεκτρονίων”[72] |
1984 | Ρόμπερτ Μπρους Μέριφιλντ | Αμερικανός | “για την ανάπτυξη μεθοδολογίας χημικής σύνθεσης επί στερεάς μήτρας”[73] |
1985 | Χέρμπερτ Α. Χάουπτμαν, Τζερόμ Καρλ | Αμερικανοί | “για τα επιτεύγματά τους στην ανάπτυξη απευθείας μεθόδων για τον προσδιορισμό των κρυσταλλικών δομών”[74] |
1986 | Ντάντλεϊ Ρ. Χέρσμπαχ, Γιουάν Τ. Λι (李遠哲), Τζον Σ. Πολάνι | Αμερικανός, Αμερικανός/Ταϊβανέζος, Καναδός | “για τις συνεισφορές τους σχετικά με τη δυναμική θεμελιωδών χημικών διεργασιών”[75] |
1987 | Ντόναλντ Τζ. Κραμ, Τσαρλς Τζ. Πέντερσεν, Ζαν-Μαρί Λεν | Αμερικανοί, Γάλλος | “για την ανάπτυξη και χρήση μορίων με αλληλεπιδράσεις, εξειδικευμένες λόγω δομής, υψηλής εκλεκτικότητας”[76] |
1988 | Γιόχαν Ντάιζενχοφερ, Ρόμπερτ Χούμπερ, Χάρτμουτ Μίκελ | Δυτικογερμανοί | “για τον προσδιορισμό της τρισδιάστατης δομής ενός φωτοσυνθετικού κέντρου αντιδράσεων”[77] |
1989 | Σίντεϊ Άλτμαν, Τόμας Ρ. Τσεχ | Καναδός/Αμερικανός, Αμερικανός | “για την ανακάλυψη των καταλυτικών ιδιοτήτων του RNA”[78] |
Έτος | Όνομα | Εθνικότητα | Θέμα |
---|---|---|---|
1990 | Ελάιας Τζέιμς Κόρεϊ | Αμερικανός | “για την ανάπτυξη της θεωρίας και μεθοδολογίας της οργανικής σύνθεσης”[79] |
1991 | Ρίτσαρντ Ρ. Ερνστ | Ελβετός | “για τις συνεισφορές του στην ανάπτυξη του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR) υψηλής ανάλυσης”[80] |
1992 | Ρούντολφ Α. Μάρκους | Αμερικανός | “για τις συνεισφορές του στη θεωρία μεταφοράς ηλεκτρονίων στα χημικά συστήματα”[81] |
1993 | Κάρι Μούλις, Μάικλ Σμιθ | Αμερικανός, Καναδός | “για τις συνεισφορές τους στην ανάπτυξη μεθόδων στα πλαίσια της Χημείας με βάση το DNA”[82] |
1994 | Τζορτζ Α. Όλαχ | Ούγγρος/Αμερικανός | “για τις συνεισφορές του στη χημεία των καρβοκατιόντων”[83] |
1995 | Πολ Τζ. Κρούτσεν, Μάριο Τζ. Μολίνα, Φ. Σέργουντ Ρόουλαντ | Ολλανδός, Μεξικανός, Αμερικανός | «για τις εργασίες τους επί της ατμοσφαιρικής χημείας, με έμφαση στην καταστροφή του όζοντος»[84] |
1996 | Ρόμπερτ Κερλ, Ρίτσαρντ Σμόλεϊ, Σερ Χάρολντ Κρότο | Αμερικανοί, Βρετανός | “για την ανακάλυψη των φουλερενίων”[85] |
1997 | Πολ Ντ. Μπόιερ, Τζον Ε. Γουόκερ | Αμερικανός, Βρετανός | “για τη διευκρίνιση του υποκείμενου ενζυμικού μηχανισμού της σύνθεσης της τριφωσφορικής αδενοσίνης”[86] |
Γιένς Κ. Σκου | Δανός | “για την ανακάλυψη ενός ενζύμου μεταφοράς ιόντων, της Na+K+-ATPάσης”[86] | |
1998 | Ουόλτερ Κον | Αμερικανός | “για την ανάπτυξη της θεωρίας συναρτησιοειδούς πυκνότητας (DFT)”[87] |
Τζον Α. Ποπλ | Βρετανός | “για την ανάπτυξη υπολογιστικών μεθόδων στην Κβαντική χημεία”[87] | |
1999 | Αχμέντ Χ. Ζιουέιλ | Αιγύπτιος/Αμερικανός | “για τις μελέτες του επί των μεταβατικών καταστάσεων των χημικών αντιδράσεων με τη χρήση Φασματοσκοπίας φεμτοδευτερολέπτου”[88] |
Η ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΧΗΜΕΙΑ
Η μαγειρική είναι χημεία
Κάθε τροφή έχει τη δική της μοριακή σύσταση, διαφορετική όταν είναι ωμή και διαφορετική όταν είναι μαγειρεμένη. Μπορεί, λοιπόν, η φράση «η μαγειρική είναι χημεία» να παραξενεύει στην αρχή, όμως η αμφισβήτηση μειώνεται όταν σκεφτούμε ότι όλες οι μέθοδοι μαγειρικής προκαλούν χημικές και μοριακές αλλαγές στην τροφή, επηρεάζοντας τη γεύση, τη μυρωδιά, την εμφάνιση και τα θρεπτικά συστατικά. Την επιστήμη των τροφίμων τη γνωρίζαμε από παλιά, πρωτοπόροι της ήταν οι μεγάλοι χημικοί του 17ου και του 18ου αιώνα, ενώ από τον 19ο αιώνα τη χρησιμοποιούσε ήδη η βιομηχανία τροφίμων για να βρει λύσεις για την παραγωγή, μεταφορά και πώληση των προϊόντων. Ομως, η επιστημονική κατανόηση των κλασικών συνταγών, της γεύσης, της αρμονίας και των γευστικών συνδυασμών είναι πρόσφατο φαινόμενο.
Πριν από περίπου 30 χρόνια οι Herve This και Nicholas Kurti ξεκίνησαν να εξερευνούν θεωρητικά και πειραματικά τα φαινόμενα της γαστρονομίας.
Το όνομα «μοριακή γαστρονομία» δημιουργήθηκε το 1992. Γράφει χαρακτηριστικά ο This στο βιβλίο του «Μοριακή Γαστρονομία: Κατσαρόλες και Δοκιμαστικοί Σωλήνες»: «Δώσαμε το όνομα μοριακή γαστρονομία στο επιστημονικό πεδίο που ασχολείται με τις χημικές, φυσικές και βιολογικές μεταβολές που πραγματοποιούνται στη μαγειρική. Θέλαμε να συμπεριλάβουμε στις μελέτες μας όχι μόνο τη μαγειρική, αλλά και το πώς τρώμε και όλες τις δραστηριότητες που αφορούν το φαγητό».
Δεν θα αρκούσε απλώς το όνομα «μοριακή μαγειρική»;
«Οχι. Μοριακή γαστρονομία, ο όρος είναι ό,τι πρέπει. Ακούγεται κάπως βαρύς, αλλά είναι το τίμημα του να είμαστε ακριβείς», απαντά ο This εξηγώντας ότι η «μοριακή μαγειρική»… έχει λιγότερες φιλοδοξίες, γιατί δεν εξετάζει ας πούμε γιατί τα τανικά κρασιά είναι δυσάρεστα όταν πίνονται ως συνοδευτικά μιας κάπως ξιδάτης σαλάτας.
ΜΟΥΡΤΖΙΚΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ
Δάσκαλος Χημείας
Ω κορωνίδα των Επιστημών, θαυματουργή Χημεία,
που μέσα από τα σκύβαλα στολίδια βγάζεις και πετράδια,
μπορείς τα τίμια να τα πλάσεις από την ατιμία,
να βρεις ερωτικούς παλμούς και στην καρδιά την άδεια;
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
http://ekfe.lak.sch.gr/arxikh.html (εργαστήριο -χημεία )
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ψάχνοντας σε διάφορες πηγές, ανακαλύψαμε κείμενα που μας διαφωτίζουν σχετικά με τη διατροφή των Ελλήνων στο πέρασμα των αιώνων. Στα Ομηρικά κιόλας χρόνια περιγράφονται φαγητά και συνταγές.
Η αρχαία ελληνική κουζίνα αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης. Τα γραπτά κείμενα της εποχής της αρχαιότητας περιγράφουν με εντυπωσιακές λεπτομέρειες τις διατροφικές συνήθειες των προγόνων μας στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα.
ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ – ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ – ΗΘΗ – ΕΘΙΜΑ
Στα συμποσια οι ηρωες του Ομήρου τρώνε καθιστοί και όχι ξαπλωμένοι. Όπως λέει ο Δούρις,ο βασιλιάς Αλέξανδρος ακολουθούσε μερικές φορές αυτή τη συνήθεια.Όταν κάποτε παρέθεσε δείπνο σε έξι χιλιάδες αρχηγούς, τους έβαλε να καθίσουν σε καθίσματα αργυρά. Στη Μακεδονία, λεει ο Ηγήσανος, δεην συνήθιζαν να ξαπλώνουν καταά το δείπνο, εκτός αν είχαν σκοτώσει αγριόχοιρο. Ο Κάσσανδρος, που ήταν τριάντα πέντε χρονών, αν και ήταν καλός κυνηγός, δειπνούσε στο τραπέζι καθιστός, γιατί δεν είχε καταφέρει να πραγματοποιήσει αυτο τον άθλο.
Στο βιβλίο του “Κύρου Ανάβασις ο Ξενοφών αναφέρει τα θρακικά δείπνα, περιγράφοντας ένα συμπόσιο που παρέθεσε ο Σεύθης: Αφού οι συνδαιτυμόνες κάθισαν κυκλικά, οι υπηρέτες τοποθέτησαν μπροστά τους είκοσι τρίποδα τραπέζια γεμέτα φουσκωμένα ψωμιά, που το καθένα απ΄αυτά είχε μια μερίδα κρέας.