Αρχεία για Απρίλιος 2011

Κάθε λέξη κι από ‘να χελιδόνι για να σου φέρνει την άνοιξη μέσα στο θέρος

Ας δημιουργήσουμε ένα σύννεφο λέξεων για το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ στο Wordle. Με τη συγκεκριμένη τεχνική οπτικοποιείται η συχνότητα εμφάνισης κάθε λέξης, καθώς οι λέξεις με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης παρουσιάζονται μεγαλύτερες σε σχέση με τις υπόλοιπες.

Wordle: Άξιον Εστί

Ήλιος, φως, κόσμος, σπλάχνα …., λοιπόν, είναι μερικές  από τις ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής συχνότερα μέσα στο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Σχεδόν οκτώ χιλιάδες σε όλο του το έργο, φροντισμένες με σοφία και αγάπη. Όπως λέει ο ίδιος :

“Λέξεις πρέπει να ‘ρθούνε μα πριν φτάσουν στην άκρη της πένας, να μην είναι πια πέντε ή δέκα γράμματα, μήτε κι άλλοι τόσοι ήχοι, μα τσαμπιά εικόνων, αρμαθιές αντικειμένων, δέσμες ιδιοτροπιών της μνήμης. Λέξεις πεταλούδες, λέξεις ρουκέτες, λέξεις χειροβομβίδες.”

Για αυτόν η ελληνική γλώσσα ήταν ταυτόχρονα δώρο και χρέος:

Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.

το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου…

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…

Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες

με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων

όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη…

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη…

Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχροινοί, θείοι κ’ εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια.
Και πνοές από τη ρεμματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο

σπάρτο και πιπερόριζα

με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων

ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι…

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!..

Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα

τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια

στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα,

κνίσες, τσουγκρίσματα

και Χριστός Ανέστη

με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου...

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του “Υμνου !..

(Οδ. Ελύτη, από το Άξιον Εστί)

Συνάντηση με τον ποιητή

Αγάπησε πολύ τις ομορφιές και τις αξίες του τόπου μας. Με τις λέξεις του κατάφερε να γεφυρώσει την εμπειρία τού ελληνικού τοπίου και της ελληνικής παράδοσης με το βαθύτερο συναίσθημα που βιώνει κανείς αντικρίζοντας τον ήλιο, τη θάλασσα, τη φύση.

Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, τον ποιητή Οδυσσέα  Ελύτη ….

Μέσα από το αφιέρωμα του περιοδικού ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ (τεύχος137, 2006) …

Open publication – Free publishingMore elytis

Μέσα από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ. Στην εκπομπή ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, ο ίδιος ο ποιητής μιλά λίγο μετά τη βράβευσή του με το Βραβείο ΝΟΜΠΕΛ Λογοτεχνίας (1979). Η αφήγησή του ξεκινά με πληροφορίες που αφορούν στη ζωή του και στον καταλυτικό ρόλο της παρουσίας της ελληνικής θάλασσας και των τοπίων στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και κατ’ επέκταση στη διατύπωση ανάλογων εικόνων στην ποίησή του. Μιλά για τη συμμετοχή του στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940 και παραθέτει λεπτομέρειες από τη συγγραφή του «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» αλλά και την ευτυχή συγκυρία της συνεργασίας του με τον ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ που μελοποίησε το ποιητικό αυτό κείμενο. Ολοκληρώνοντας, καταθέτει την άποψή του για την έννοια της ποίησης και το ρόλο της και αναφέρεται στο έργο του «ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ», μέσα από το οποίο θέλησε να εκφράσει τις σκέψεις του για τους νέους, χρησιμοποιώντας ως μέσο την ίδια την ηρωίδα του.

Και φυσικά αποκαλύπτει τι σημαίνει το όνομά του …

ΕΛ

Υ

ΤΗΣ


Η ποίηση ομορφαίνει τις μεγαλουπόλεις!

Λίγες ημέρες πριν το Πάσχα κάναμε με την μητέρα μου την καθιερωμένη μας βόλτα στα μαγαζιά της Αθήνας. Βρισκόμασταν, λοιπόν, σε έναν από τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, εκεί όπου όλα ανήκουν στη σφαίρα του … πολύ πολύς κόσμος, πολύ ψηλά κτίρια, πολύς θόρυβος. Εκεί που όλα τρέχουν τόσο γρήγορα που τις περισσότερες φορές δεν προλαβαίνεις να τα προσέξεις.

Κι όμως μέσα σε όλη αυτή τη θολούρα και τη φασαρία, υπήρξε και κάτι που τράβηξε την προσοχή μου και με έκανε να σταματήσω και να το φωτογραφίσω …. Μια αφίσα. Πολύ … ωραία ιδέα, σκέφτηκα. Ένας πολύ … μεγάλος ποιητής και τρεις πολύ … σπουδαίοι στίχοι του να ομορφαίνουν την πόλη. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το ΕΚΕΒΙ γιορτάζει τα 100 από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη.

Σας στέλνω, λοιπόν, την αφίσα …

Η Ποδηλάτισσα

Δεύτερη μέρα του Πάσχα, σήμερα. Ας πάρουμε τα ποδήλατά μας για μια βόλτα …. πλάι στη θάλασσα!

Η ΠΟΔΗΛΆΤΙΣΣΑ

Το δρόμο πλάϊ στη θάλασσα περπάτησα
που ‘κανε κάθε μέρα η ποδηλάτισσα

Βρήκα τα φρούτα που ‘χε το πανέρι της
το δαχτυλίδι που ‘πεσε απ’ το χέρι της

Βρήκα το κουδουνάκι και το σάλι της
τις ρόδες το τιμόνι το πεντάλι της

Τη ζώνη της τη βρήκα σε μιαν άκρη
μια πέτρα διάφανη που ‘μοιαζε δάκρυ

Τα μάζεψα ένα ένα και τα κράτησα
κι έλεγα που ‘ναι που ‘ν’ η ποδηλάτισσα

Την είδα να περνά πάνω απ’ τα κύματα
την άλλη μέρα πάνω από τα μνήματα

Την τρίτη νύχτωσ’ έχασα τα χνάρια της
στους ουρανούς ανάψαν τα φανάρια της.

(Οδ. Ελύτης)

Ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα

Πάσχα. Αναγέννηση. Ελπίδα. Αγάπη. Ο ποιητής μάς μίλησε γι αυτή:
“Ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα. Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα” (Οδυσσέας Ελύτης, Ήλιος Ο Πρώτος).

Γεια σου κύριε μενεξέ!
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
Ερμηνεία: Ελένη Βιτάλη

Δύο συ και τρία γω
πράσινο πεντόβολο
μπαίνω μέσα στον μπαξέ
γεια σου κύριε μενεξέ.
Σιντριβάνι και νερό
και χαμένο μου όνειρο.
Χοπ αν κάνω δεξιά
πέφτω πάνω στη ροδιά.
Χοπ αν κάνω αριστερά
πάνω στη βατομουριά.
Το ‘να χέρι μου κρατεί
μέλισσα θεόρατη
τ’ άλλο στον αέρα πιάνει
πεταλούδα που δαγκάνει
Δύο συ και τρία γω
πράσινο πεντόβολο
μπαίνω μέσα στον μπαξέ
γεια σου κύριε μενεξέ.

Κάτω στης μαργαρίτας τ’ αλωνάκι
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Ερμηνεία: Μαρίζα Κώχ

Κάτω στης μαργαρίτας
τ’ αλωνάκι, στήσαν χορό
τρελό τα μελισσόπουλα.
Ιδρώνει ο ήλιος, τρέμει το
νερό. Στάχυα ψηλά λυγίζουνε
το μελαμψό ουρανό.
Πέρα μέσα στα χρυσά νταριά
κοιμούνται αγοροκόριτσα.
Ο ύπνος τους μυρίζει πυρκαγιά.
Στα δόντια τους
ο ήλιος σπαρταράει.
Κάτω στης μαργαρίτας
τ’ αλωνάκι.

Επόμενα άρθρα »