Η Νοσταλγός, Παρουσίαση του διηγήματος, Βικτώρια Ταλαδιανού, Α΄ Λυκείου
Η Νοταλγός είναι ένα από τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη.
Ήρωες του διηγήματος, είναι ο Μαθιός και η Λιαλιώ, δύο ερωτευμένοι νέοι που όμως το ειδύλλιο τους είναι καταδικασμένο σε αποτυχία. Όπως και στα περισσότερα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, έτσι και σε αυτό, παρουσιάζεται ένας ανεκπλήρωτος έρωτας. Σίγουρα αρκετοί αναγνώστες ταυτίζονται με τους χαρακτήρες του διηγήματος άλλοτε με τον Μαθιό, άλλοτε με την Λιαλιώ και ίσως μερικές φόρες με τον μπάρμπα – Μοναχάκη. Όλοι οι άνθρωποι πιστεύω έχουν έναν ανεκπλήρωτο έρωτα γι’ αυτό και σίγουρα όλοι θα λατρέψουν αυτό το διήγημα. Γι’ αυτούς που ίσως φοβούνται τον Παπαδιαμάντη για την δυσκολία της γλώσσας του θα τους συνιστούσα αυτό το διήγημα. Αν και γλώσσα του είναι λόγια και συναντούμε αρκετά ιδιωματικά στοιχεία δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη η κατανόηση του.
Η Λιαλιώ είναι μια εικοσιπεντάχρονη κοπέλα που είναι παντρεμένη με έναν κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερό της τον μπάρμπα – Μοναχάκη. Ο Μαθιός είναι ένας δεκαοχτάχρονος νέος που είναι ερωτευμένος μαζί της. Ένα βράδυ, η Λιαλίω προτείνει στον Μαθιό να πάνε μια βόλτα κοντά στην θάλασσα. Ενώ κάνουν βόλτα η Λιαλιώ εκμυστηρεύεται στον Μαθιό τον πόνο της, την νοσταλγία της για την πατρίδα της. Ο νέος, σωστός ιππότης, «κλέβει» μια βάρκα και μαζί με την κοπέλα που αγαπάει πηγαίνουν βαρκάδα. Δυστυχώς όμως δεν περνά πολύ ώρα και η απουσία της Λιαλιώς γίνεται αντιληπτή από τον σύζυγό της ο οποίος μαζί με άλλους άνδρες αρχίζουν και καταδιώκουν τους δύο ερωτευμένους. Προσπαθώντας να ξεφύγουν οι δύο νέοι αράζουν στην παραλία του Αγίου Νικολάου. Τελικά, οι «διώκτες» εντοπίζουν τους δύο «δραπέτες» και η νέα επιστέφει με τον άντρα της πίσω στο νησί. Φεύγοντας όμως λέει στον νέο πως αν ήταν και μεγαλύτερος και αν πέθαινε ο άντρας της, θα τον έπαιρνε ως άντρα της.
Μέσα από το διήγημα προβάλλονται αρκετές αντιλήψεις της εποχής και πολλές εικόνες από την ζωή των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Έντονα βλέπουμε το πόσο δύσκολο ήταν να ευτυχήσει ένα ερωτευμένο ζευγάρι αφού επικρατεί η άδικη συνήθεια του προξενιού, της προίκας και του γάμου νεαρών κοριτσιών με κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερα τους άνδρες.
Το διήγημα σίγουρα μας αφήνει μια αίσθηση πίκρας και απογοήτευσης. Με την εκφραστικότητα του ο ποιητής μας μεταφέρει τα αθώα αγνά συναισθήματα των ηρώων, την γλυκιά αυτή γεύση του έρωτα. Βέβαια, δεν μας παρουσιάζει μόνο την παραδεισένια αυτή εικόνα αλλά και την άλλη όψη του νομίσματος. Η σκληρότητα και η απόρριψη κάνουν πιο ρεαλιστικό το διήγημα και κατά αυτόν τον τρόπο η ταύτιση του αναγνώστη με το διήγημα γίνεται πιο δυνατή, πιο πραγματική!
Βικτώρια Ταλαδιανού, Α΄ Λυκείου
