Tο Τμήμα Ένταξης είναι μια δομή της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης που λειτουργεί μέσα στα τυπικά σχολεία γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης ως ξεχωριστό τμήμα και βάση συγκεκριμένου ωρολογίου προγράμματος.
Στόχος του Τμήματος Ένταξης
Στόχος του Τ.Ε. είναι η εκπαιδευτική παρέμβαση με ατομικά ή ομαδικά εξατομικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης στους μαθητές με αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, εντός του σχολικού ωραρίου. Παρέχεται δηλαδή σε αυτό εξατομικευμένη ή ομαδική διδασκαλία ανάλογα με τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών όλων των τάξεων.
Ποιοι μαθητές μπορούν να συμμετέχουν στο Τμήμα Ένταξης
Στο Τμήμα Ένταξης μπορούν να συμμετέχουν μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που:
α) έχουν γνωμάτευση από διαγνωστικό φορέα (π.χ. ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης)
β) δεν έχουν γνωμάτευση από διαγνωστικό φορέα, αλλά έχουν αξιολογηθεί από την Ειδική Παιδαγωγό του σχολείου (κατόπιν αιτήματος του γονέα) και με τη σύμφωνη γνώμη του σχολικού συμβούλου ειδικής αγωγής.
Για να μπορέσει να συμμετάσχει ένας μαθητής στο Τμήμα Ένταξης πρέπει να υπάρχει η συναίνεση του γονέα ή του κηδεμόνα ο οποίος υποβάλλει ενυπόγραφη αίτηση συμμετοχής του παιδιού του στο τμήμα ένταξης καθώς και ενυπόγραφη υπεύθυνη δήλωση.
Πώς λειτουργεί το Τμήμα Ένταξης
Στο Τμήμα Ένταξης ακολουθείται:
α) Κοινό εξειδικευμένο πρόγραμμα για ομάδα μαθητών με παρόμοιες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
β) Εξατομικευμένο και εξειδικευμένο πρόγραμμα για μαθητές με σοβαρότερες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Το πρόγραμμα στο Τμήμα Ένταξης έχει ως σκοπό την στήριξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, έτσι ώστε να υπάρχει σύνδεση και συνέχεια με το πρόγραμμα της τάξης τους. Ο Ειδικός Παιδαγωγός του Τμήματος Ένταξης καλείται να υποστηρίζει ψυχοπαιδαγωγικά και να παρέχει βοήθεια σε κάθε μαθητή που φοιτά στο Τμήμα Ένταξης, καθώς και να συνεργάζεται με το σύνολο του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου και με τους γονείς.
Ο Ειδικός Παιδαγωγός σε συνεργασία με το δάσκαλο γενικής αγωγής καθορίζει τις ώρες φοίτησης των μαθητών στο Τμήμα Ένταξης. Σε καμία περίπτωση οι μαθητές δε λείπουν από τη γενική τάξη σε μαθήματα που αποδίδουν καλύτερα ή σε μαθήματα που αγαπούν και έχουν ως σκοπό την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και αυτοεικόνας τους (όπως Μουσική, Εικαστικά, Γυμναστική, κτλ).
Τι διδάσκεται στο Τμήμα Ένταξης
Κύριος στόχος του Ειδικού Παιδαγωγού του Τ.Ε. αρχικά είναι η καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης των μαθητών καθώς είναι σημαντική γιατί βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται υπερήφανα για τον εαυτό τους και για το τι μπορούν να επιτύχουν στη ζωή τους. Όσον αφορά στα γνωστικά αντικείμενα, δίνεται βάρος κυρίως στα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών.
Στο Τμήμα Ένταξης χρησιμοποιούνται ποικίλα εποπτικά μέσα και εναλλακτικοί τρόποι μάθησης, όπως παιδαγωγικό παιχνίδι, δραματοποίηση, μάθηση με υπολογιστή, διδασκαλία με χρήση αντικειμένων και άλλα. Η διδακτέα ύλη επιλέγεται και διαμορφώνεται μέσα από τροποποιήσεις και προσαρμογές και δεν διατάσσεται κατά τάξη ή ηλικία, αλλά οργανώνεται σύμφωνα με τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του κάθε μαθητή. Την ώρα που ο μαθητής βρίσκεται στο Τ.Ε. δουλεύει τις εντοπισμένες δυσκολίες του (γραφή, ανάγνωση, στρατηγικές κατανόησης κ.α.) και αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλα τα μαθήματα.
Μάλιστα στο Τ.Ε. υπάρχει οργανωμένο τετράδιο του κάθε μαθητή που φοιτά σε αυτό και σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των σχολικών εγχειριδίων της τάξης του γίνεται η απαραίτητη σύνδεση μεταξύ κοινού και εξατομικευμένου προγράμματος με στόχο την πλήρη ένταξη του μαθητή στο σχολικό περιβάλλον. Ο δάσκαλος της τάξης πληροφορείται και ενημερώνεται συστηματικά με αυτόν τον τρόπο, ώστε να μπορεί ναδιαφοροποιεί τη διδασκαλία του στις περιπτώσεις των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Γενικότερα, οι εκπαιδευτικοί των Τ.Ε. πληροφορούν και συμβουλεύουν τα μέλη της σχολικής κοινότητας καθώς και τους γονείς για θέματα ειδικής αγωγής και συνεργάζονται με τους σχολικούς συμβούλους και το προσωπικό του οικείου ΚΕΔΑΣΥ.
Μαρία Κούρου
Ειδική Παιδαγωγός