Θρησκεύματα

Βίοι Αγίων

περιηγήσεις schoolnet

ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ -ΝΑΟΣ ΤΗΣ  ΑΓΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ

Η Αγία Σοφία (τουρκ. Ayasofya, λατ. Sancta Sophia ή Sancta Sapientia), γνωστή και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά η Μεγάλη Εκκλησία^[1], ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204-61 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, που μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τζαμί μέχρι το 1934 και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο (τουρκ. Ayasofya Müzesi). Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, πρωτοποριακού σχεδιασμού, και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α’, από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά.

Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής και συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Αρχιτεκτονικές επιρροές της Αγίας Σοφίας εντοπίζονται σε αρκετούς μεταγενέστερους ορθόδοξους ναούς αλλά και σε οθωμανικά τζαμιά, όπως στο τέμενος του Σουλεϊμάν και στο Σουλταναχμέτ τζαμί . Εκτός από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της, η Αγία Σοφία ξεχωρίζει επίσης για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της, που σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκε στην πορεία του χρόνου.

ναός είναι κτισμένος σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο. Ο κυρίως χώρος του κτίσματος έχει σχήμα περίπου κύβου. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί, (κτιστοί τετράγωνοι στύλοι), που απέχουν μεταξύ τους ο ένας από τον άλλο 30 μ., στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με διάμετρο 31 Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του (ο σύγχρονος ιστορικός Προκόπιος λέει: …δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού που κρέμεται στη γη…).

Γενικά ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ. και πλάτους 71,82 μ. κτισμένο στη ΝΔ. πλευρά του πρώτου λόφου της Πόλης με κατεύθυνση ΝΑ. Περιβάλλεται από δύο αυλές την βόρεια και την δυτική καλούμενη και αίθριο. Συνορεύει Ν με τα Πατριαρχικά κτίρια τα οποία συνδέονταν με το Αυγουσταίοτη μεγάλη δηλαδή πλατεία που βρίσκοταν το λαμπρό από πορφυρό μάρμαρο άγαλμα της Αυγούστας Ελένης.

Κάτοψη της Αγια Σοφιάς. Από δεξιά προς αριστερά: το αίθριο, ο έξω και έσω νάρθηκας, ως κάθετοι διάδρομοι, με την άνω ΝΔ. πύλη, όπου το Προπύλαιο του Νάρθηκα και δεξιά το αποδυτήριο και την κάτω ΒΑ. πύλη και ο κυρίως Ναός
Εσωτερικά ο Ναός διαιρείται από δύο κιονοστοιχίες εξαρτώμενες από τους πεσσούς σε τρία κλίτη. Ο όλος Ναός αποτελείται από τα εξής μέρη:

• Το αίθριο: υπαίθρια μαρμαρόστρωτη και περίστυλη αυλή στο μέσον της οποίας ήταν η “κομψή φιάλη” η μαρμάρινη κρήνη που έφερε την ονομαστή καρκινική επιγραφή “ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ”. Στο αίθριο επίσης φέρονται κάποια ίχνη οικοδομήματος.
• O έξω και o κυρίως νάρθηκας: Πέντε πύλες από το αίθριο οδηγούν στον έξω νάρθηκα και απο αυτόν άλλες πέντε πύλες οδηγούν στον εσωτερικό νάρθηκα, από τις οποίες η μεσαία πύλη λέγεται και Μεγάλη ή Ωραία Πύλη. Από τον έσω νάρθηκα εννέα πύλες, τρεις ανά κλίτος οδηγούν στον κυρίως Ναό. Οι τρεις μεσαίες εξ αυτών καλούνται Βασιλικές πύλες επειδή εξ αυτών εισήρχετο ο Αυτοκράτορας στις επίσημες τελετές. Και οι δύο νάρθηκες καταλάμβάνουν περίπου το ίδιο πλάτος του Ναού με μικρό μήκος εισόδου ο καθένας. Εκατέρωθεν του νάρθηκα διασώζονται προσαρτήματα μεγάλης ιστορικής σημασίας. Το προς Ν. εκαλείτο Προπύλαιο του Νάρθηκα ή Ωραία Πύλη που από τον 10ο αιώνα ήταν η κύρια είσοδος στον Ναό. Δεξιά αυτού του προπυλαίου ήταν το αποδυτήριον (μητατώριον) όπου ο Αυτοκράτορας κατά την είσοδό του άλλαζε το τζιτζάκι και φορούσε το σαγίο. Πάνω από τον έσω νάρθηκα είναι ο γυναικωνίτης, εξ ου και το όνομα “νάρθηξ γυναικωνίτιδος” η είσοδος στον οποίο οδηγούσε άλλο προαύλιο της Β. πλευράς (στο σχέδιο κάτω πλευράς).
• Ο κύριος Ναός: Η είσοδος στον κυρίως Ναό όπως προαναφέρθηκε ήταν οι τρεις Βασιλικές πύλες και οι έξι, ανά τρεις εκατέρωθεν, του έσω νάρθηκα. Ο κυρίως Ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη (στοές θα λέγαμε σήμερα) των οποίων το μεσαίο είναι διπλάσιου πλάτους των εκατέρωθεν. Το εσωτερικό σχέδιο είναι απλούν. Τέσσερις πεσσοί, κτιστοί στύλοι, συνδέονται μεταξύ τους με υπερώα τόξα στα οποία και φέρονται επιθόλια τόξα συναποτελώντας έτσι μια περιμετρική βάση επί της οποίας και εδράζει ο τεράστιος θόλος. Η περιμετρική βάση φέρει πλήθος στυλιδίων υπό μορφή παραθύρων από τα οποία και ολόκληρος ο Ναός καταυγάζεται από το φως. Η όλη κατασκευή παρουσιάζει πράγματι την εντύπωση μια αρμονίας φωτός και αρχιτεκτονικής. Τα 100 αυτά παράθυρα, 40 επί της στεφάνης του θόλου και τα υπόλοιπα στα ημιθόλια,τις κόγχες και τους τοίχους προσδίδουν την εικόνα της ανακρέμασης του θόλου από τον ουρανό, οι δε ακτίνες του Ήλιου που εισέρχονται στο χώρο δίνουν την εντύπωση να άγονται από τους ουρανούς. Γενικά τα τόξα, τα ημιθόλια και ο εκπληκτικός θόλος στηρίζονται στους τέσσερις πεσσούς οι λίθοι των οποίων φέρονται στερεομένοι με χυτό μόλυβδο και σιδερένιους μοχλούς. Στη δε κατασκευή του θόλου έχουν χρησιμοποιηθεί ελαφρόπετρες από την Ρόδο που φέρουν την επιγραφή “Μεγάλης Εκκλησσίας του Κωνσταντίνου”. Εξωτερικά και επί της κορυφής του θόλου φέροταν ο μέγας “ερυσίπτολις σταυρός” (=έρεισμα της πόλης), που έχει αντικατασταθεί με την ημισέληνο.

Μετά την μετατροπή του ναού σε μουσουλμανικό τέμενος προστέθηκαν τέσσερις μιναρέδες.

πηγή:wikipedia

Για μια εικονική περιήγηση πατήστε ΕΔΩ             πηγή.http://www.360tr.com

Χριστούγεννα

Ήθη και έθιμα

Διά Χριστόν σαλοί…..

Το κέιμενο που ακολουθεί επιλέχθηκε με βάση την ενότητα “”οι εξτρεμιστές της ελευθερίας””, η περίπτωση των “”διά Χριστόν σαλών””, η οποία  βρίσκεται στο βιβλίο της Γ”  Λυκείου και έχει σα στόχο να δείξει έμπρακτα πως αυτό που  μετράει δεν είναι η εξωτερική εμφάνιση , ούτε η τυπική θρησκευτικότητα αλλά αντίθετα η πραγματική αγάπη που συντελείται στην επικοινωνία μας με το Θεό και κατ” επέκταση στο συνανθρωπό μας. Πολλές φορές στην καθημερινοτητά μας γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων τα οποία μας φαίνονται παράλογα και και χωρίς νόημα. Γεγονότα που ίσως δεν συμβαδίζουν με το καθεστημένο και και την τήρηση των εξωτερικών τύπων.  Εξάλου  δεν είναι λίγες οι φορές που και ο ίδιος Χριστός μέσα απο το κηρυγμά του προσπάθησε να αναδείξει το πραγματικό νόημα της πίστης και πολλές φορές θεωρήθηκε “”καταπατητής “‘ του θρησκευτικού νόμου.  Συνομίλησε με αμαρτωλούς, αρνήθηκε να λιθοβολήσει τη μοιχαλίδα, έφαγε με πόρνες και τελώνες και δεν δίστασε να παραβεί την αργία του Σαββάτου προκειμένου να βοηθήσει τον άνθρωπο. Πόλλοι τον θεώρησαν βλάσφημο, καταπατητή του Νόμου και κάποιοι ακόμα και τρελό!  Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν το πραγματικό νόημα της πίστης και γίνανε δέσμιοι της τυπολατρίας.  Ο κίνδυνος λοιπόν αυτός της τυπολατρίας συνεχώς ελοχεύει στη ζωή των ανθρώπων και για αυτό οι Πατέρες της Εκκλησίας συνεχώς μας “κρούουν ” το καμπανάκι του κινδύνου.
Στην εκκλησία μας λοιπόν έχουμε περιπτώσεις ασκητών που έμειναν γνωστοί ως¨”δια Χριστόν σαλοί”, δηλαδή τρελοί για χάρη του Χριστού!

Ενδεικτικό παράδειγμα “διά Χριστόν σαλού” αποτελεί ο ρώσος Νικόλαος ο Σαλός τον δέκατο έκτο αιώνα ο οποίος τόλμησε να ελέγξει τον τσάρο Ιβάν τον Τρομερό που καταπίεζε το λαό.  Ήταν Μεγάλη Σαρακοστή περίοδος νηστειας πριν απο το Πάσχα,  μια νηστεία που την τηρούσε και ο ίδιος ο τσάρος σαν χριστιανός που ήταν. Ο Νικόλαος τότε του πρόσφερε να φάει ένα κομμάτι  ωμό κρέας.  Τότε ο τσάρος   αηδίασε με την ενέργεια του Νικόαλου αλλά κατάλαβε το μήνυμα του Νικόλαου ,  ότι δηλαδή  “χειρότερο απο το να φάς κρέας τη Σαρακοστή είναι να καταβροχθίζεις  ανθρώπινο κρέας με την τυραννική σου εξουσία!

Ο Νικόλαος λοιπόν μέσα απο αυτή την πράξη του ήθελε να τονίσει , πως ο Χριστιανισμός δεν είναι ένα “τυπικό¨΄ σύστημα κανόνων που πρέπει να τηρούμε .  Η πίστη δεν είναι έτοιμη συνταγή αλλά αντίθετα ένας ζωντανός οργανισμός  , που πρέπει να στηρίζεται στην αδιάκοπη επιικοινωνία μας μς το Θεό.  Μία σχέση η οποία είναι υγιής και δεν στηρίζεται απλά στην τήρηση εξωτερικών τύπων.

Στο να κατανοήσουμε καλυτερα την περίπτωση των”διά Χριστόν σαλοί”, ακολουθεί απόσπασμα απο  μια βραβευμένη χριστιανική ταινία  ” Το νησί του Ανατόλιου -ostrov “η οποία πραγματέυεται τη ζωή ενός ασυνήθιστου ανθρώπου  που ζεί σε ένα χριστιανικό μοναστήρι και με την εκκεντρική του συμπεριφορά προκαλεί αναστάτωση αλλά και πολλά ερωτηματικά.  Μια ταινία  οποία  δείχνει πως η μετάνοια μπορεί  να ανυψώσει κάποιον  άνθρωπο  πνευματικά ,κρυμμένη με τη …σαλότητα.

1.Αφού παρακολουθήσετε το απόσπασμα προσπαθήστε να σκεφτείτε εαν στις μέρες μας έχουμε περιπτώσεις “διά Χριστόν σαλοί”

πηγή/βιβλίο Γ λυκείου.

απόσπασμα κειμένου του  σαλού Νικολάου/μελέτημα ΚάλλιστουΓουέαρ-“Ενότης εν τη ποικιλία.”

Ιουδαϊσμός και Ιουδαϊκή συναγωγή:τόπος λατρείας και προσευχής

Ο Ιουδαϊσμός είναι η παραδοσιακή θρησκεία των Εβραίων ανά τον κόσμο με περίπου 15 εκατομμύρια πιστούς το 2006, γεγονός που τον κατατάσσει ως δωδέκατη σε τάξη μεγέθους οργανωμένη θρησκεία. Είναι η πρώτη μαρτυρούμενη μονοθεϊστική θρησκεία και μία από τις αρχαιότερες θρησκευτικές παραδόσεις που τελούνται στον σύγχρονο κόσμο. Οι αξίες και η ιστορία του εβραϊκού λαού συνιστούν μείζον θεμέλιο των άλλων Αβρααμικών θρησκειών όπως είναι ο Χριστιανισμός , ο Ισλαμισμός, οι Σαμαρίτες και η Πίστη Μπαχάι.Ο Ιουδαϊσμός σπανίως υπήρξε μονολιθικός στην άσκησή του (αν και ήταν πάντα μονοθεϊστικός ως προς τη θεολογία του) και διαφέρει από πολλές θρησκείες ως προς το γεγονός ότι η κεντρική αυθεντία δεν αποδίδεται σε κάποιο άτομο αλλά μάλλον στις ιερές Γραφές (Τανάκ)και στις μακραίωνες παραδόσεις (Χαλακά ). Βέβαια, ο Ιουδαϊσμός σε όλες τις παραλλαγές του παρέμεινε προσδεδεμένος σε έναν αριθμό θρησκευτικών αρχών, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι η πίστη ότι υπάρχει ένας μοναδικός, παντογνώστης, παντοδύναμος, πανάγαθος, υπερβατικός Θεός, יהוה (ΓΧΒΧ , που αποδίδεται στα ελληνικά ως Ιεχωβά ή Γιαχβέ, ο οποίος δημιούργησε το σύμπαν και συνεχίζει να το κυβερνά. Σύμφωνα με την παραδοσιακή εβραϊκή πίστη, ο Θεός που δημιούργησε τον κόσμο, εγκαθίδρυσε μια διαθήκη με τον εβραϊκό λαό, και τού αποκάλυψε τους νόμους Του και τις εντολές Του με τη μορφή της Τορά (συνήθως αναφέρεται και ως “Μωσαϊκός Νόμος”).Η άσκηση του Ιουδαϊσμού είναι αφιερωμένη στη μελέτη της Τορά και την τήρηση των νόμων και των εντολών, έτσι όπως είναι καταχωρημένοι εκεί. Η Συναγωγή, Εβρ. בית כנסת‎ μπέιτ κνεσέτ, είναι ο τόπος λατρείας της Ιουδαϊκής θρησκείας.Ο όρος συναγωγή προέρχεται από το ρήμα συνάγω και σημαίνει «τόπος συγκέντρωσης». Ο αντίστοιχος εβραϊκός όρος μπέιτ κνεσέτ σημαίνει «οίκος συνέλευσης».Μια τυπική συναγωγή αποτελείται από ένα μεγάλο χώρο προσευχής και μικρότερα δωμάτια μελέτης. Συνήθως περιλαμβάνει και χώρο κοινωνικών συναθροίσεων, καθώς και γραφεία.Στις Ορθόδοξες συναγωγές επιτρέπεται στον κύριο χώρο να εισέρχονται μόνο άντρες. Γυναίκες εισέρχονται μόνο για την τελετή του γάμου, τον υπόλοιπο καιρό συμπροσεύχονται από γειτονικά δωμάτια. Στις προοδευτικές ή μεταρρυθμισμένες (ρεφορμιστικές) ιουδαϊκές κοινότητες επιτρέπεται η είσοδος και στις γυναίκες. Η συναγωγή δημιουργήθηκε κατα τη διάρκεια της Βαβυλώνιας αιχμαλωσίας όπου οι Ισραηλίτες έπρεπε να έχουν ένα τοπο προσευχής και λατρείας αφού βρίσκονταν μακριά απο το Ναό. Ο τόπος αυτός ήταν η συναγωγή. Επικεφαλής της συναγωγ’ης είναι ο αρχισυνάγωγος ,ενώ οι διδάσκαλοι του Νόμου ονομάζονται ραββίνοι.Στο εσωτερικό της συναγωγής υπάρχουν ορισμένα σύμβολα και σχέδια που τη διακοσμούν. Αρχικά δεσπόζει το λιοντάρι το οποίο είναι σύμβολος της φυλής του Ιούδα, το στέμμα που δείχνει τη βασιλέια του Θεού, το άστρο του Δαβίδ ένα απο τα αρχαιότερα εβραίκά σύμβολα  το οποίο συμβολίζ ε   το έμβλημα του  βασιλιά  Δαβίδ.  Τέλος υπάρχει η επτάφωτη λυχνία καθώς και οι δύο πλάκες του Νόμου.

πηγή:wikipedia,σχολικό βιβλίο ά γυμνασίου.

ακολοθυθεί βίντεο με ξενάγηση στο εσωτερικό συναγωγής.

1.Αφού διαβάσετε τα παραθέματα και παρακολουθήσετε το βίντεο περιγράψτε έναν ναό.

2.Βρείτε πληροφορίες για συναγωγές σε όλο τον κόσμο.