Φιλομάθεια

ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Είναι το σύνολο των αντιλήψεων, του τρόπου ζωής και γενικότερα της υλικής και πνευματικής δημιουργίας των λαών που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Η μεταβίβαση είναι συνήθως προφορική και αναφέρεται: στα ήθη, έθιμα, συνήθειες, αρχές, έργα λαϊκής τέχνης, παροιμίες, μύθους, δημοτικά τραγούδια, ιστορικές διηγήσεις και θρύλους του παρελθόντος που αποτελούν την πνευματική κληρονομιά ενός λαού.
Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
1. Εξασφαλίζει την εθνική αυτογνωσία (συνειδητοποίηση και διατήρηση της εθνικής ταυτότητας και της ιδιαιτερότητας ενός λαού, εξάλειψη κινδύνου πολιτιστικής αλλοτρίωσης)
2. Προσφέρει ιστορικά παραδείγματα και πρότυπα προς μίμηση και αποτρέπει τη διάπραξη σφαλμάτων που επέφεραν δεινά στο παρελθόν.
3. Προωθεί το αίσθημα της συλλογικής μνήμης και αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στις παλιότερες και τις νεότερες γενιές (εξασφάλιση κοινωνικής συνοχής, συλλογικότητας, συνεργασίας).
4. Περιέχει πλούτο επιτευγμάτων που μπορούν να εμπνεύσουν τη δημιουργικότητα των μεταγενέστερων και ν’ αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη του πολιτισμού.
ΠΡΟΓΟΝΟΠΛΗΞΙΑ:
1. στείρα προσκόλληση στη παράδοση
2. εμμονή σε ξεπερασμένα και παρωχημένα στοιχεία του παρελθόντος που οδηγούν στη στασιμότητα και την αποτελμάτωση
3. άγονος συντηρητισμός που εμποδίζει την πολιτιστική πρόοδο
ΠΡΟΟΔΟΠΛΗΞΙΑ – ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Προκαλείται:
1. από το μιμητισμό και την ξενομανία που χαρακτηρίζει τους σύγχρονους Νεοέλληνες που ακολουθούν το παγκόσμιο πρότυπο και τη μαζική κουλτούρα που προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη διαφήμιση. (παγκοσμιοποίηση)
2. το συναίσθημα μειονεξίας που συχνά αναπτύσσεται απέναντι σε οικονομικά ισχυρές χώρες, που οδηγεί στην άκριτη υιοθέτηση στοιχείων που προέρχονται από τις χώρες αυτές
3. τη γενικότερη κρίση καθιερωμένων αρχών και αξιών, τάση των νέων για αμφισβήτηση
4. την αστυφιλία, μεταβολή των σύγχρονων συνθηκών ζωής
Οδηγεί σε απομάκρυνση από τις ρίζες, απώλεια της εθνικής ταυτότητας και ιδιαιτερότητας, πολιτιστική αφομοίωση.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
1. Μελέτη της παράδοσης, άντληση γνώσης και εμπειρίας, αξιοποίηση στοιχείων που μπορούν να προσαρμοστούν στις σύγχρονες συνθήκες και όχι δουλική μίμηση
2. Συνειδητοποίηση των αξιών της παράδοσης που ενισχύουν την ιστορική μνήμη και οντότητα (ελευθερία, δικαιοσύνη, δημοκρατία)
Διαφύλαξη και προβολή των γόνιμων παραδοσιακών στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς.

ΠΑΙΔΕΙΑ
Παιδεία είναι η συστηματική παροχή γνώσεων, η διαδικασία αγωγής που στοχεύει στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου του ατόμου. Η λ. παιδεία στην αρχαία ελληνική σήμαινε ό,τι η σημερινή λ. κουλτούρα, δηλ. τη γενικότερη πνευματική και ψυχική καλλιέργεια του ανθρώπου και μαζί τον πολιτισμό.
Η καλλιέργεια των σωματικών, των ψυχικών και των νοητικών δυνάμεων των νέων μέσα από ένα γενικό και προκαθορισμένο από κάθε χώρα σύστημα αποτελεί το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Η λ. εκπαίδευση αναφέρεται κυρίως στην παιδεία που παρέχει το σχολικό σύστημα (προσχολική, πρωτοβάθμια κ.ο.κ.) στο ίδιο το σύστημα και τους λειτουργούς του. Ωστόσο το σχολείο και η εκπαίδευση γενικότερα αποβλέπουν όχι μόνο στην παροχή γνώσεων και στην καλλιέργεια της νόησης των μαθητών αλλά και στη μόρφωση, τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς, στη διάπλαση του χαρακτήρα τους και στην εν γένει διαπαιδαγώγησή τους.
Αγωγή είναι η ανάπτυξη του ψυχικού κόσμου του μαθητή, του ήθους, των μορφών συμπεριφοράς του και γενικότερα η ανάπτυξη και άσκηση όλων των πλευρών της προσωπικότητάς του που δεν έχουν σχέση με τη γνώση.
Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
1. Παρέχει γνώσεις, καλλιεργεί τις νοητικές δυνατότητες, οξύνει την κρίση, διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες του ατόμου, έτσι ώστε να αποκτά μια σφαιρική και ολοκληρωμένη εικόνα για τον κόσμο, χωρίς να παρασύρεται από δογματισμούς και προκαταλήψεις.
2. Επιτρέπει στο άτομο ν’ αποκτήσει αυτογνωσία, συνειδητοποιώντας τις έμφυτες κλίσεις και τις δεξιότητες του.
3. Καθιστά τον άνθρωπο ικανό να εκτιμά και να βιώνει το ωραίο, εξευγενίζει τον ψυχικό του κόσμο και καλλιεργεί τα αισθητικά του κριτήρια, προφυλάσσοντάς τον από την τυποποίηση και τα σύγχρονα υλιστικά και καταναλωτικά πρότυπα.
4. Συμβάλλει στην ηθική διάπλαση του ανθρώπου, με την προβολή υψηλών ηθικών προτύπων και αξιών που οδηγούν στη διαμόρφωση ηθικής συνείδησης.
5. Ασκεί τους νέους στην απόκτηση κοινωνικών αρετών (συλλογικότητα, υπευθυνότητα, αλληλεγγύη κ.ά.) και τους προετοιμάζει για την ομαλή προσαρμογή και ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο.
6. Διαμορφώνει ενεργούς, ελεύθερους, δημοκρατικούς και υπεύθυνους πολίτες, που χρησιμοποιούν το διάλογο για την επίλυση των προβλημάτων, χωρίς φανατισμό και μισαλλοδοξία.
7. Συντελεί στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, φέρνοντας τους νέους σε επαφή τόσο με τον πολιτισμό της χώρας τους (παράδοση, μνημεία, τέχνη κ.ά.) όσο και με τον πολιτισμό άλλων χωρών.
8. Προετοιμάζει τους νέους για τη μελλοντική επαγγελματική τους αποκατάσταση μέσω τόσο του επαγγελματικού προσανατολισμού, όσο και της απαραίτητης τεχνογνωσίας που παρέχεται στα επαγγελματικά λύκεια.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
• Αδυναμία της εκπαίδευσης να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής (αναντιστοιχία με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας)
• Μηχανική αποστήθιση γνώσεων και ανάπτυξη του ανταγωνισμού και της βαθμοθηρίας
• Ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή ( έλλειψη βιβλιοθηκών)
• Ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
• Αδρανοποίηση της κριτικής ικανότητας των μαθητών
• Μετατροπή του λυκείου σε εξεταστικό κέντρο
• Απουσία μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και επαγγελματικού προσανατολισμού (υποτίμηση τεχνικών επαγγελμάτων – αύξηση άνεργων πτυχιούχων)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
• Εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο σχολείο
• Αλλαγή του ρόλου του εκπαιδευτικού ( από μεταδότης γνώσεων να μετατραπεί σε συντονιστή της μαθησιακής διαδικασίας)
• Προώθηση της συμμετοχής, της αυτενέργειας και της ανάληψης πρωτοβουλιών από την πλευρά των μαθητών
• Έμφαση στη βιωματική μάθηση και στην απόκτηση δεξιοτήτων για την αποκωδικοποίηση και την αξιολόγηση των πληροφοριών και όχι τη στείρα απομνημόνευση

ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ
Απαιτείται:
• Ατομική ενεργοποίηση και θέληση για αυτοβελτίωση και πρόοδο
• Διαρκής ανανέωση των γνώσεων και των επαγγελματικών δεξιοτήτων λόγω των ραγδαίων επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων
• Παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων και διαρκής μετεκπαίδευση πάνω στο γνωστικό αντικείμενο κάθε ατόμου
• Συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια
• Ενημέρωση μέσω του διαδικτύου

Στα τέλη του 405 π.Χ. ο Λύσανδρος με τον σπαρτιατικό στόλο κατευθύνθηκε στον Ελλήσποντο, προκειμένου να εμποδίσει την τροφοδοσία των Αθηναίων με σιτηρά από τον Εύξεινο Πόντο και για να θέσει υπό τον έλεγχό του τις πόλεις της περιοχής. Φτάνοντας στην Άβυδο παρέλαβε το πεζικό που είχε συγκεντρώσει ο επίσης Λακεδαιμόνιος στρατηγός Θώρακας και κατευθύνθηκε προς τη Λάμψακο προκειμένου να αρχίσει την πολιορκία της.Οι Αθηναίοι, μόλις πληροφορήθηκαν την κατάληψή της, με αρχηγούς τους τους Μένανδρο, Τυδέα, Κηφισόδοτο, Φιλοκλή και Αδείμαντο στρατοπέδευσαν απέναντι από την κατειλημμένη πόλη στους Αιγός ποταμούς.
Επί τέσσερις μέρες ο Λύσανδρος έδινε εντολή σε κυβερνήτες και ναύτες να παίρνουν τις θέσεις τους στις τριήρεις από τα χαράματα ως να επρόκειτο να ναυμαχήσουν, και το πεζικό να παραμένει συντεταγμένο δίπλα στη θάλασσα. Οι Αθηναίοι μόλις ανέτελλε ο ήλιος παρατάσσονταν απέναντι από τους Σπαρτιάτες και τους προκαλούσαν, αλλά ο Λύσανδρος δεν έδινε εντολή στο στόλο του να βγει από το λιμάνι και να αρχίσει η ναυμαχία, τακτική που ολοένα αύξανε τον εκνευρισμό των Αθηναίων. Ο Λύσανδρος δεν είχε κανένα λόγο να βιαστεί, αφού και τρόφιμα είχε και ασφάλεια του παρείχαν τα τείχη της πόλης. Αντίθετα οι Αθηναίοι επιδίωκαν να αναμετρηθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, αφού αναγκάζονταν να μεταφέρουν κάθε μέρα τρόφιμα από τη Σηστό, που απείχε 15 στάδια. Ούτε πάλι μπορούσαν να αποχωρήσουν αφήνοντας στους Σπαρτιάτες τον έλεγχο του Ελλησπόντου.
Τότε εμφανίστηκε ο Αλκιβιάδης, ο οποίος είχε καταφύγει στα Αθηναϊκά οχυρά στη Χερρόνησο της Θράκης και τους συμβούλεψε να αγκυροβολήσουν στη Σηστό. Ωστόσο οι Αθηναίοι στρατηγοί, αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τη γνώμη του, είτε λόγω του προτέρου βίου του είτε λόγω προσωπικών τους κινήτρων. Εξάλλου από τη Σηστό θα ήταν αδύνατον να ελέγχουν τις κινήσεις τους εχθρικού στόλου.
Μόλις ξημέρωσε η πέμπτη ημέρα, οι Αθηναίοι, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, παρατάχθηκαν για μια ακόμη φορά απέναντι από τα Σπαρτιατικά πλοία, τα οποία για μία ακόμη φορά δεν ενεπλάκησαν. Ο Λύσανδρος, ωστόσο, είχε δώσει εντολή στα πλοία που κατασκόπευαν τις κινήσεις των Αθηναίων, μόλις οι τελευταίοι κατεβάσουν πανιά, ξεμπαρκάρουν και διασκορπιστούν στις σκηνές τους για το δείπνο και να κοιμηθούν, να επιστρέψουν γρήγορα και στη μέση της απόστασης να σηκώσουν ασπίδα, σημάδι για τον υπόλοιπο στόλο. Μόλις ο Λύσανδρος είδε την ασπίδα διέταξε να αποπλεύσει ο στόλος και με όλη την ταχύτητα να πέσει πάνω στους Αθηναίους, οι οποίοι δεν κατάφεραν παρά τις φωνές του Κόνωνα να επανδρώσουν πλήρως τις τριήρεις, με αποτέλεσμα σε άλλες να βρίσκονται δύο σειρές κωπηλάτες και σε άλλες μία. Οι Σπαρτιάτες κατόρθωσαν να καταλάβουν όλα τα πλοία εκτός από μία μοίρα 8 πλοίων με επικεφαλής τον Κόνωνα –ο οποίος κατέφυγε στον Ευαγόρα, ηγεμόνα της Κύπρου, προκειμένου να αποφύγει την τιμωρία των συμπατριωτών του– και την Πάραλο, η οποία μετέφερε τα άσχημα νέα στην Αθήνα.
Πηγή: https://www.lecturesbureau.gr/1/battle-of-the-aegos-river-marks-the-end-of-the-peloponnesian-war-part-a-1958a/
ΑΙΓΟΣ ΠΟΤΑΜΟΙ – ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΛ ΝΙΓΡΙΤΑΣ



ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ

Μετάβαση στο padlet.com

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε στα Στάγειρα της Χαλκιδικής το 384 π.Χ. και ο πατέρας του Νικόμαχος ήταν γιατρός στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα του Γ. Από μικρός είχε τη συνήθεια να διαβάζει τα ιατρικά βιβλία της βιβλιοθήκης του πατέρα του. Σε ηλικία 17 ετών το 367 π.Χ. έφτασε στην Αθήνα, για να σπουδάσει στην Ακαδημία, τη σχολή του Πλάτωνα – που απουσίαζε στην Σικελία – προφανώς, γιατί αφενός γνώριζε τα έργα του αφετέρου η σχολή του ήταν ο τόπος συγκέντρωσης των σημαντικότερων λογίων της εποχής. Ανάμεσα τους ξεχώριζε ο Εύδοξος από την Κνίδο, ένας από τους σημαντικότερους επιστήμονες της εποχής. Ήταν μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος και ο Πλάτωνας του είχε εμπιστευθεί τη διεύθυνση της σχολής του κατά τη διάρκεια της απουσίας του. Η επίδραση του Ευδόξου ήταν καθοριστική για την ανάπτυξη της επιστημονικής ψυχοσύνθεσης του Αριστοτέλη.
Όταν ο Πλάτωνας επέστρεψε μετά από δύο χρόνια δεν άργησε να διακρίνει τις ξεχωριστές αρετές του νεαρού μαθητή του, τον οποίο αποκαλούσε «ο Νους», για την εξαιρετική οξύνοια του. Επειδή ήταν υπερβολικά μελετηρός, ο Πλάτωνας σύμφωνα με ένα ανέκδοτο τον ονόμαζε «αναγνώστη». Ο Αριστοτέλης διάβαζε τις θεωρίες των προηγούμενων φιλοσόφων, όχι για να τις ακολουθήσει δουλικά αλλά για να τις αντικρούσει. Είκοσι χρόνια παρέμεινε στην Ακαδημία και στο διάστημα αυτό ήρθε πολλές φορές σε σύγκρουση με τους συναδέλφους του, τον Ηρακλείδη, τον Σπεύσιππο και τον Ξενοκράτη, γιατί τους ασκούσε κριτική. Αυτή η στάση του είχε ως αποτέλεσμα να έχει λίγους φίλους και πολλούς εχθρούς. Η εξέλιξη αυτή ήταν αναπόφευκτη, αφού αποτελούσε ακράδαντη πεποίθησή του ότι γνώρισμα του αληθινού φιλοσόφου είναι να έχει το κουράγιο ακόμα και «τά οἰκεῖα ἀναιρεῖν ἐπί σωτηρία τῆς ἀληθείας».
Το 347 ο Πλάτωνας πέθανε και αμέσως μετά ο Αριστοτέλης εγκατέλειψε και την Ακαδημία και την Αθήνα. Ο μεγάλος Γερμανός φιλόλογος W. Jaeger υποστήριξε ότι η φυγή του Αριστοτέλη οφείλεται σε δύο λόγους. Πρώτον σε μία εσωτερική κρίση λόγω ιδεολογικής διάστασης με το έργο του δασκάλου του και δεύτερον στην εκλογή του Σπεύσιππου, ανιψιού του Πλάτωνα στη θέση του διευθυντή της σχολής. Ο Ingemar During απορρίπτει και τους δύο αυτούς λόγους και μάλιστα θεωρεί ότι αφού ο Σπεύσιππος ήταν συγγενής του Πλάτωνα, αυτός ήταν ο νόμιμος κληρονόμος της σχολής. Ο καθηγητής Δ. Λυπουρλής θεωρεί ότι η φυγή του Αριστοτέλη οφείλεται σε πολιτικούς λόγους, αφού με την κατάληψη της Ολύνθου από τον Φίλιππο το 349 και την άνοδο της αντιμακεδονικής παράταξης στην Αθήνα, σίγουρα αν έμενε στην Αθήνα θα κινδύνευε σοβαρά, λόγω των σχέσεων του με τη βασιλική αυλή της Μακεδονίας.
Με πρόσκληση του φίλου του Ερμία, τυράννου του Ατταρνέα, ο Αριστοτέλης εγκαταστάθηκε στην Άσσο, μία πόλη στα παράλια της Μ. Ασίας, απέναντι από τη Λέσβο. Εκεί την πρώτη περίοδο της διαμονής του συνέγραψε τα έργα του Κατηγορίαι, Περί ἑρμηνείας, Τοπικά, Ἀναλυτικά πρότερα και ὕστερα, Ποιητική, Ρητορική (τα δύο πρώτα βιβλία), Ἠθικά μεγάλα, ένα μεγάλο μέρος από τα Φυσικά, το Περί οὐρανοῦ, το Περί γενέσεως και φθορᾶς, ενότητες από το Μετά τα φυσικά, το τρίτο βιβλίο της Ρητορικῆς και τα Ἠθικά Εὐδήμια. Στη δεύτερη περίοδο της εγκατάστασής του στην Άσσο ο Αριστοτέλης ανακάλυψε τον κόσμο των ζώων και των φυτών. Σ’ αυτή ανήκουν τα έργα: Περί τά ζῶα ἱστορίαι, Περί ζώων μορίων, Περί ζώων πορείας, «Μικρά φυσικά», «Περί ψυχῆς».

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,

τούτο προσπάθησε τουλάχιστον

όσο μπορείς:μην την εξευτελίζεις

μες την πολλή συνάφεια του κόσμου,

μες τες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την

στων σχέσεων και των συναναστροφών

την καθημερινήν ανοησία,

ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Κ.Π.Καβάφης