Επίκληση στην Αθηνά (σκόλιον Ανωνύμου)
Ο Αθήναιος στο έργο του Δειπνοσοφιστές μας έχει διασώσει ένα πλήθος συμποτικών ποιημάτων, τα οποία οι αρχαίοι αποκαλούσαν σκόλια. Η ονομασία αυτή έχει εξηγηθεί με διάφορους τρόπους, αλλά σύμφωνα με την πιθανότερη ερμηνεία, προήλθε από το γεγονός ότι καθώς ο ένας συμπότης αναλάμβανε διαδοχικά μετά τον άλλον να τραγουδήσει, παραλαμβάνοντας ταυτόχρονα από τον προηγούμενο ένα κλαδί μυρτιάς, σχηματιζόταν μια νοητή τεθλασμένη γραμμή. Το αρχαίο επίθετο για τον μη ίσιο, το στραβό, ήταν σκολιός.
Ανάμεσα στα σκόλια που διέσωσε ο Αθήναιος είναι και τέσσερα που παρουσιάζουν τη μορφή ύμνου. Αυτά χρονολογούνται κατά κανόνα στα τέλη του 6ου με αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. και έχουν ως τόπο σύνθεσης την Αθήνα. Το πρώτο από αυτά, αφιερωμένο στην Αθηνά, έχει σαφώς προσωπικό χαρακτήρα, αφού καλεί την Αθηνά, ως πολιούχο της Αθήνας, να διαφυλάξει την πόλη της μακριά από προβλήματα και εμφυλίους πολέμους. Στο τέλος του ποιήματος γίνεται αναφορά και στο Δία.
Παλλάς Τριτογένει’, άνασσ’ Αθάνα,
όρθου τήνδε πόλιν τε καί πολίτας
άτερ αλγέων καί στάσεων
καί θανάτων αώρων σύ τε καί πατήρ.
(Μετάφραση: Παλλάς Τριτογένεια, Αθηνά άνασσα, φύλαγε τούτη την πόλη και τους πολίτες της δίχως βάσανα και εμφύλιες έριδες και άωρους θανάτους, εσύ κι ο πατέρας σου (δηλ. ο Δίας))
Το αρχαίο κείμενο έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και μελοποιηθεί και στις δύο γλώσσες (Αρχαίο Κείμενο και Αγγλικό) στο παρακάτω σχέδιο μαθήματος σύνθεσης μουσικής βασισμένης στο βίντεο που προβλήθηκε στην έναρξη του Μουσείου Ακρόπολης.
Μπορείτε να το δείτε παρακάτω ή από το σύνδεσμο: