ΠΗΓΕΣ
Κείμενο 1
«Η έννοια της συμπολιτείας, δηλ η συγχώνευση μια ομάδας πόλεων σ’έναν ευρύτερο οργανισμό στον οποίο παραχωρούσαν κάποια από τα επιμέρους δικαιώματά τους, αποτελούσε αναπότρεπτη εξέλιξη σ’ έναν κόσμο όπου οι μοναρχίες με τις μεγάλες εδαφικές περιοχές τους εκμηδένισαν τη σημασία των μεμονωμένων πόλεων, ενώ τα μειονεκτήματα της αυτοτέλειας των παλιών πόλεων-κρατών είχαν αρχίσει ήδη να γίνονται εμφανή»
(Fr. Wallbank, Ο ελληνιστικός κόσμος, σ.214)
Κείμενο 2
«Ο Πολύβιος, πολίτης της αχαϊκής συμπολιτείας, την περιγράφει σαν προμαχώνα της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Οι Αχαίοι, γράφει (ΙΙ 40) ‘διαδίδανε την ισότητα και την ελευθερία που κυριαρχούσαν σ’ αυτούς και μάχονταν αδιάκοπα εναντίον των ανθρώπων, που είτε μόνοι τους είτε με τη βοήθεια των βασιλιάδων, υποδούλωναν την πατρίδα τους’»
(Α. Ράνοβιτς, Ελληνιστική εποχή σ. 240)
Κείμενο 3
Η Αιτωλική Συμπολιτεία αποτέλεσε ένα ομοσπονδιακό κράτος της αρχαίας Ελλάδας, το οποίο δημιουργήθηκε από τη σύναψη πολιτικής και στρατιωτικής συμμαχίας των πόλεων-κρατών της Αιτωλίας στην κεντρική Ελλάδα. Η δημιουργία της πιστεύεται πως έλαβε χώρα το 370 π.Χ. και σκοπός της ήταν άσκηση αντιπολίτευσης στη Μακεδονία και στην Αχαϊκή Συμπολιτεία. Το 290 π.Χ. προσάρτησε τους Δελφούς και συνέχισε να επεκτείνεται εδαφικά. Μέχρι το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. ήλεγχε το σύνολο της κεντρικής Ελλάδας εκτός της Αττικής. Στο απόγειο της ακμής της, περιελάμβανε εδαφικά τη Λοκρίδα, τη Μαλίδα, τους Δόλοπες, μέρος της Θεσσαλίας, τη Φωκίδα και την Ακαρνανία. Αργότερα με τη Συμπολιτεία ενώθηκαν και άλλες απομακρυσμένες πόλεις, όπως για παράδειγμα η Κυδωνία στο νησί της Κρήτης.
Η Αχαϊκή Συμπολιτεία υπήρξε ομοσπονδία της αρχαιότητας. Ιδρύθηκε το 280 π.Χ. από πόλεις της Αχαΐας και βάση της αποτέλεσε μια παλαιότερη ομοσπονδία, του 5ου αιώνα π.Χ. Ενισχύθηκε με την προσχώρηση της Σικυώνας. Διαλύθηκε το 146 π.Χ., όταν η Πελοπόννησος υποτάχθηκε στους Ρωμαίους.
(Βικιπαίδεια)
Κείμενο 4
«Η κεντρική διοίκηση, την οποία αποτελούσαν εκπρόσωποι των πόλεων-μελών, καθώριζε την εξωτερική πολιτική του Κοινού και συγχρόνως μπορούσε να επεμβαίνη σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής (π.χ στη διευθέτηση εδαφικών διαφορών μεταξύ των πόλεων). Η κεντρική διοίκηση είχε επίσης υπό τη δικαιοδοσία της τις στρατιωτικές δυνάμεις του Κοινού και την κοπή νομισμάτων. Τέλος ίσχυαν για όλες τα ίδια μέτρα και σταθμά. Συγχρόνως όμως κάθε πόλη- μέλος είχε πλήρη αυτονομία, απαραίτητη όμως προϋπόθεση για την προσχώρηση και παραμονή της ήταν ότι το πολίτευμά τους ήταν δημοκρατικό. Την ανώτατη εξουσία ασκούσε η γενική συνέλευση, που αποτελούσαν οι πολίτες των πόλεων-μελών: εξέλεγε τους άρχοντες του Κοινού, δηλ την κεντρική διοίκηση, και ενέκρινε ή απέρριπτε τις αποφάσεις τους που αναφέρονταν σε θέματα εσωτερικής ή εξωτερικής πολιτικής. Για μικρότερης σημασίας ζητήματα συνερχόταν η βουλή της Συμπολιτείας. Τα μέλη της προέρχονταν από τις πόλεις- μέλη, καθεμία δηλαδή εξέλεγε έναν ωρισμένο αριθμό αντιπροσώπων ανάλογα με τον πληθυσμό της.
Το βάρος όμως έπεφτε στην κεντρική εκτελεστική εξουσία, δηλ στους άρχοντες του Κοινού. Οι άρχοντες αυτοί ήταν ο στρατηγός, ο ίππαρχος, ο ναύαρχος και ο γραμματεύς. Μεγαλύτερη δύναμη είχε ο στρατηγός. Επειδή τα άλλα πολιτικά όργανα της Συμπολιτείας δεν μπορούσαν να ασκήσουν τον απαιτούμενο έλεγχο στο έργο της κεντρικής εκτελεστικής εξουσίας είχαν θεσπιστεί άλλα μέτρα για τον περιορισμό της δύναμης των αρχόντων του Κοινού: δικαίωμα επανεκλογής είχαν μόνο εφόσον είχε περάσει ένα τουλάχιστον έτος από το τέλος της «ενιαύσιας» θητείας τους. έπειτα τις ενέργειές τους παρακολουθούσε και ήλεγχε επιτροπή της Βουλής, οι τριάντα «απόκλητοι» της Αιτωλίας ή οι «δημιουργοί» της Αχαΐας.
(Ιστορία του ελληνικού έθνους, σ. 378)
Κείμενο 5
«Στην Αχαϊκή Συμπολιτεία η λαϊκή συνέλευση ουσιαστικά δε μπορούσε να αντιπροσωπεύει όλο το λαό και στο Αίγιο μπορούσαν να έρχονται από μακριά μονάχα λίγοι, οι πιο εύποροι άνθρωποι. Η ψηφοφορία δε γινόταν κατά τον αριθμό των πολιτών, που έπαιρναν μέρος στη συνέλευση, οπως στην Αιτωλικη Συμπολιτεια, αλλά κατά πόλεις, και κάθε πόλη, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ανθρώπων που εκπροσωπούσε, είχε μία ψήφο. Μ’ αυτό τον τρόπο εδημιουργείτο το έδαφος για το σχηματισμό μιας κάποιας ολιγαρχίας, που υπαγόρευε τη θέλησή της στο λαό. Ο Πολύβιος υπογραμμίζει (Χ 22,6 και επόμενες), ότι στην εκλογή στρατηγού αποφασιστική σημασία είχαν οι ιππείς. Η αδυναμία της λαϊκής συνέλευσης δυνάμωνε την εξουσία του στρατηγού. Όπως επιβεβαιώνει ο Πολύβιος (ΙΙ, 43,7) ο Άρατος παρέμεινε συνεχώς επικεφαλής του λαού της Αχαϊας, διατηρώντας την επιρροή του και στο διάστημα που μεσολαβούσε ανάμεσα στις δύο εκλογές του. Ο στρατηγός μετατράπηκε ουσιαστικά σε μοναδικό κυβερνήτη.»
(Α. Ράνοβιτς, Ελληνιστική εποχή, σ. 241)