Το πρόγραμμα «Το ταξίδι της Ειρήνης» εντάχθηκε στη δράση Teachers4Europe 2015-2016 και υλοποιήθηκε στο 88ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης από 25 μαθητές της Δ2 τάξης κατά τη διάρκεια του μαθήματος των εικαστικών, με υπεύθυνη Τ4Ε την Κατερίνα Κατσιούρα (ΠΕ08). Παράλληλα εντάχθηκε και στο Δίκτυο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Ειρήνη και Δημοκρατία: Δικαιώματα όλων των λαών της γης;».
Όταν σκεφτόμαστε την Ευρώπη του σήμερα δεν μπορούμε να μην σταθούμε στο προσφυγικό ζήτημα. Αυτή η διαπίστωση ήρθε στην επιφάνεια σε μια από τις πρώτες δράσεις της ομάδας μας, στον καταιγισμό ιδεών (brainstorming) στη λέξη “Ευρώπη”. Μια από τις λέξεις που ακούστηκε από τους μαθητές ήταν η “Προσφυγιά”. Ομόφωνα αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τους πρόσφυγες και να γράψουμε ένα παραμύθι με ηρωίδα ένα κορίτσι που έρχεται στη χώρα μας από τη Συρία.
Μέσα από βιωματικές δράσεις, παιχνίδια ρόλων, δραματοποίηση, έρευνα, παιχνίδια στο διαδίκτυο και παρακολούθηση animation με θέμα τους πρόσφυγες συλλέξαμε εμπειρίες για να καταλήξουμε στη συγγραφή του παραμυθιού μας. Το όλο ταξίδι μας ήταν όμως αυτό που κερδίσαμε και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα.
Σε πρώτη φάση συγκροτήσαμε τις ομάδες μας και συντάξαμε το συμβόλαιο μας με τη βοήθεια φύλλου εργασίας.
Έναυσμα για το ταξίδι μας στάθηκε το έντυπο «Η Ευρώπη και Εσύ» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κάθε μαθητής και μαθήτρια υιοθέτησε μια χώρα από το έντυπο, έμαθε τα χρώματα της σημαίας της, την πρωτεύουσά της και ένα χαρακτηριστικό της. Μαζί υιοθέτησε και την ταυτότητα της χώρας με την οποία ασχολήθηκε, π.χ. έγινε Σουηδός πολίτης. Στη συνέχεια κάθε παιδί γνωρίστηκε με τον/την διπλανό/ή του ως ο αντίστοιχος Ευρωπαίος πολίτης ανταλλάσσοντας πληροφορίες για την χώρα με την οποία είχε ασχοληθεί. Μόλις έγινε η γνωριμία των παιδιών ανά δυάδες, κάθε δυάδα γνωρίστηκε με την απέναντί της δυάδα με τον ίδιο τρόπο και έτσι σχηματίστηκαν τετραμελείς ομάδες και μια πενταμελής (λόγω του αριθμού των παιδιών), οι οποίες αποτελούνταν από Ευρωπαίους μικρούς πολίτες 25 διαφορετικών κρατών-μελών. Σε κάθε ομάδα ανατέθηκε να δημιουργήσει μια ιστορία ή ένα τραγούδι ή ζωγραφιές που να έχουν ήρωες τους νέους χαρακτήρες που την απαρτίζουν. Τα παιδιά πήραν μέρος στην δραστηριότητα με ενθουσιασμό και αφού τελείωσαν τις εργασίες τους κάθε ομάδα παρουσίασε στις άλλες τα αποτελέσματα τα οποία είχε επιτύχει. Έτσι όλη η τάξη ήρθε σε μια πρώτη επαφή με τις χώρες της Ε.Ε. και τις πρωτεύουσές τους.
Στη συνέχεια της ίδιας δράσης οι μαθητές/τριες διάβασαν και άκουσαν από τον “Μικρό Αναγνώστη” το διήγημα “Ο Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές” του Πάνου Χριστοδούλου. Έπειτα τους ζητήθηκε να φανταστούν ότι σε κάθε ομάδα από αυτές που είχαν προηγουμένως σχηματίσει έρχεται ο Ναβίντ και τον γνωρίζουν. Να καταγράψουν με όποιον τρόπο επιθυμούν (ζωγραφιά, ιστορία, κόμικς κ.τ.λ.) την γνωριμία των παιδιών και τις αντιδράσεις των μελών. Και πάλι παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα στην ολομέλεια.
Σε επόμενή συνάντηση είδαμε το βίντεο “Ειρήνη, ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα” της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και προσπαθήσαμε να μπούμε στη θέση της Ειρήνης και να φανταστούμε που θα θέλαμε να πάμε, τι θα θέλαμε να δούμε και με τι μέσο θα θέλαμε να πάμε. Κάθε μαθητής απεικόνισε τις επιθυμίες του στο μπλοκ ζωγραφικής του. Οι συγκεκριμένες ζωγραφιές αποτέλεσαν μέρος της εικονογράφησης του παραμυθιού μας.
Σημαντική για τη διεξαγωγή του προγράμματος ήταν η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Τα παιδιά με την καθοδήγηση της υπεύθυνου εκπαιδευτικού έπαιξαν παιχνίδια στο διαδίκτυο , που αφορούν την Ε.Ε. και εξασκήθηκαν στις γνώσεις τους γύρω από αυτήν.
(http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm , http://europeofeurope.blogspot.gr/).
Έτσι μέσα από το παιχνίδι επήλθε η γνώση.
Το αποκορύφωμα των βιωματικών μας δράσεων έγινε σε συνεργασία με το Δ1 τμήμα που υλοποιεί σχετικό με το δικό μας πρόγραμμα και φυσικά με τη συμβολή της δασκάλας τους κας. Χατζηθεοδωρίδου Μαρίας αλλά και τη δασκάλα του δικού μας τμήματος, κας. Καλαμπούκα Βάιας. Η δράση στηρίχθηκε σε υλικό από τα “Περάσματα” της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και στο έντυπο “Συμβίωσις” και πάλι της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, αφού το προσαρμόσαμε στην ηλιακή ομάδα των μαθητών/τριών μας.
Τα παιδιά βγήκαν στην αυλή του σχολείου και χωρίστηκαν σε ομάδες πέντε ατόμων. Κάθε ομάδα παρέλαβε μια φωτογραφία που απεικόνιζε μια οικογένεια προσφύγων με αντίστοιχα με την ομάδα μέλη. Κάθε παιδί πήρε έναν ρόλο από τη φωτογραφία και κάθε ομάδα δραματοποίησε οικογενειακές στιγμές από την οικογένεια που της αντιστοιχούσε. Μετά από δέκα λεπτά ο συντονιστής της δράσης έδωσε το σύνθημα ότι νύχτωσε και οι οικογένειες πρέπει να πέσουν για ύπνο. Τα παιδιά κλείσανε τα μάτια τους και μετά από λίγο οι συντονίστριες της δράσης προκάλεσαν έντονη φασαρία με φωνές, σφυρίχτρες και τύμπανα και παρακολούθησαν τις αντιδράσεις των παιδιών. Χωρίς καμιά προειδοποίηση τα παιδιά έντρομα και έκπληκτα άνοιξαν τα μάτια και προσπάθησαν άλλα να καλυφτούν κάτω από παγκάκια, άλλα να προστατέψουν τα μικρά μέλη των οικογενειών τους, ακούγονταν φωνές.
Στη συνέχεια περάσαμε μέσα στις τάξεις και ενημερώθηκαν τα παιδιά, τα οποία εμψύχωναν ακόμα τους ρόλους τους, ότι ξέσπασε πόλεμος και πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους άμεσα παίρνοντας μαζί τους ο καθένας ένα πράγμα που θεωρούσε σημαντικό (δέμα έκτακτης ανάγκης). Κάθε οικογένεια έγραψε με ποιο τρόπο αποφάσισε να φύγει και προς που και στη συνέχεια τους ζητήθηκε να εγκαταλείψουν 2 από τα 5 πράγματα που είχαν επιλέξει γιατί στη διαδρομή κάποιοι τους τα πήραν. Οι περισσότερες ομάδες επέλεξαν ως μέσο διαφυγής τη θάλασσα και προορισμό τους την Ευρώπη. Μέσα από την ενσυναίσθηση οι μαθητές/τριες μοιράστηκαν μια δυνατή εμπειρία, η οποία αν και για τους ίδιους ήταν επιφανειακή, τους επέτρεψε να μπουν για λίγο στη θέση των προσφύγων που αναγκάζονται να αφήσουν τα σπίτια τους.
Η παραπάνω βιωματική δράση στάθηκε το έναυσμα για τη συγγραφή του παραμυθιού μας. Τα παιδιά παρέμειναν χωρισμένα στις ομάδες/οικογένειες που είχαν συγκροτηθεί και σε κάθε ομάδα δόθηκε η παρακάτω σύμβαση: ότι ένα κορίτσι βρέθηκε μόνο στη θάλασσα και ξαφνικά παρουσιάστηκε μπροστά της μια κοπέλα, η Ευρώπη, που θέλησε να τη βοηθήσει και να της γνωρίσει τον τόπο της. Κάθε ομάδα συνέχισε το παραμύθι έχοντας κατά νου όλες τις πληροφορίες και εμπειρίες που είχαμε συλλέξει ως τότε από τις συναντήσεις μας. Παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα στην ολομέλεια και επιλέγοντας κομμάτια από κάθε εκδοχή καταλήξαμε στην τελική εκδοχή του παραμυθιού μας με τίτλο “Η Ειρήνη γνωρίζει την Ευρώπη”. Η εικονογράφηση του παραμυθιού έγινε εξολοκλήρου από τα παιδιά και η τελική του μορφή είναι σε ταινία του Movie Maker. Η ομάδα μας παρουσίασε το παραμύθι μας στο χώρο του σχολείου σε γονείς και μαθητές σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου μας στις 13-6-2016. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το παραμύθι μας στον παρακάτω σύνδεσμο.
Η εργασία παρουσιάστηκε στην τελετή λήξης του προγράμματος Τ4Ε που πραγματοποιήθηκε στο 2ο Δημοτικό Συκεών στις 30/5/2016 και αφορούσε τις ομάδες εργασίας του νομού Θεσσαλονίκης.
