kantonopou’s blog

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Ο Χριστός αποκάλυπτε συχνά την επιφανειακή θρησκευτικότητα των Φαρισαίων επιτιμώντας τη φιλαργυρία και την υποκρισία τους. Προσπαθούσε παράλληλα να εμπνεύσει τους ακροατές του σε δίκαιο τρόπο ζωής, σε περιφρόνηση του πλούτου και κοινωνική δικαιοσύνη. Εξάλλου το ευαγγέλιο του Λουκά έχει χαρακτηρισθεί ως το κατεξοχήν κοινωνικό ευαγγέλιο. Στα κείμενά του ταλανίζονται οι πλούσιοι, που στηρίζονται μόνο στα αγαθά τους ξεχνώντας τον Θεό και τους συνανθρώπους και μακαρίζονται οι πτωχοί, οι οποίοι έχουν την ελπίδα τους στον Θεό. Επισημαίνεται ο κίνδυνος του πλούτου και της εμπαθούς εξάρτησης από τα υλικά αγαθά, που κρατούν τον άνθρωπο δέσμιο στο επίπεδο της εγκοσμιότητας.

β) Όταν ο χειμώνας πλησιάζει απειλητικός και ο εφιάλτης της ανέχειας, της ένδειας και της εξαθλίωσης χτυπά την πόρτα κυρίως των ανέργων και των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων, τότε χρειάζεται κάποιο ισχυρό αντίβαρο. Η Εκκλησία εδώ και εκατοντάδες χρόνια όρισε στην αρχή ακριβώς της εποχής αυτής να ακούγονται στις ιερές συνάξεις περικοπές από το κατεξοχήν κοινωνικό ευαγγέλιο του Λουκά, προκειμένου να συμβάλουν και οι “έχοντες” στις στοιχειώδεις ανάγκες των συνανθρώπων τους και την επούλωση των κοινωνικών πληγών. Ταυτόχρονα υπενθυμίζει και την αλήθεια για τη μέλλουσα ζωή, την κόλαση και τον παράδεισο.

γ) Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα (Λουκ. 16, 19-31) σε μία από τις παραβολές του Χριστού περιγράφονται δύο άνθρωποι, οι οποίοι, ενώ βρίσκονται πολύ κοντά, ζουν με διαφορετικό τρόπο. Ο ένας “ήταν πλούσιος, φορούσε πολυτελή ρούχα και το τραπέζι του ήταν κάθε μέρα λαμπρό. Κάποιος φτωχός όμως, που τον έλεγαν Λάζαρο, ήταν πεσμένος στο κατώφλι του πλουσίου γεμάτος πληγές”. Στην άλλη ζωή οι εικόνες διαφέρουν: Ο πλούσιος βασανίζεται στον Άδη της απομόνωσης και της απαράκλητης ζωής, ενώ ο πτωχός Λάζαρος παραμυθείται σπλαχνικά στην αγκαλιά του Αβραάμ.

δ) Ο παράδεισος και η κόλαση είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα, έστω κι αν η γνώση μας γι’ αυτή δεν είναι πλήρης. Η διδασκαλία της Εκκλησίας δεν μπορεί να υιοθετήσει ούτε τις περιγραφές του Δάντη για την κόλαση, αλλά και ούτε τις περιγραφές του Κορανίου για τον παράδεισο. Η κόλαση δεν είναι κτιστή πραγματικότητα και δεν έγκειται στο γεγονός ότι στον Άδη σκοτεινές υπάρξεις θα υποβάλλουν τους ανθρώπους σε βασανιστήρια πυρός. Αλλά στο ότι αυτοί θα αποδειχθούν ανάξιοι να εισέλθουν στη βασιλεία της αγάπης του Θεού, όπως σημειώνει ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ.

ε) Για τον Θεό κόλαση και παράδεισος είναι το ίδιο πράγμα, ενώ για τους ανθρώπους διαφέρουν. Η παρουσία του Θεού βιώνεται από αυτούς με διαφορετικό τρόπο. Οι αμετανόητοι αμαρτωλοί, λόγω της σκληροκαρδίας και της πώρωσης, φυγαδεύουν τη χάρη του Θεού και αδυνατούν να βρίσκονται σε πραγματική κοινωνία με τον Θεό και τους συνανθρώπους. Όμως, οι φίλοι του Θεού και οι δίκαιοι διατηρούν την επικοινωνία με τη φωτιστική και αγιαστική ενέργεια του Θεού. Για τους ασεβείς η καθαρτική ενέργεια του Θεού είναι αιώνια κόλαση, άσβεστο πυρ, άπαυτη οδύνη και θλίψη απαραμύθητη. Για τους όντως ευσεβείς όμως, -κι όχι τους ευσεβοφανείς- η ίδια ενέργεια του Θεού είναι ουράνια βασιλεία, βίος ανώδυνος, ζωή αθάνατη και φως ανέσπερο (άγιος Γρηγόριος Παλαμάς).

στ) Στα βιβλικά κείμενα χρησιμοποιούνται συμβολικές παραστάσεις για να περιγράψουν τον Άδη και την κόλαση. Διευκρινίζεται ωστόσο ότι και εδώ κύριος είναι ο Θεός, αφού η θεία ενέργεια εκχέεται παντού. Με βάση το φως και το πυρ της θεότητας θα κριθούν δίκαιοι και αμαρτωλοί. Οι αρετές των δικαίων ως εκφράσεις θείας ζωής θα λαμπρυνθούν και θα μείνουν άφθαρτες. Οι αμαρτωλές όμως πράξεις των ασεβών θα κατακαούν και θα τους αφήσουν μετέωρους. Ο πλούσιος, που κι αυτός είναι παιδί του Αβραάμ, βρισκόμενος στον Άδη αδυνατεί να έλθει “εις εαυτόν” και να ζητήσει έλεος. Παρότι βασανίζεται, η κακία ενεργεί ακόμη μέσα του.

ζ) Κοινωνικό, θεολογικό και σύγχρονο το μήνυμα του σημερινού ευαγγελίου. Ο σημερινός άνθρωπος έχει χάσει τον εσχατολογικό προσανατολισμό και την εσχατολογική προσδοκία. Περιόρισε τον παράδεισο στον παρόντα κόσμο. Στη θέση της βασιλείας του Θεού τοποθέτησε αρχές και εξουσίες ανθρώπων, οι οποίες του υπόσχονται επίγειους παραδείσους, αλλά καθημερινά τον διαψεύδουν. Ο αιώνιος παράδεισος ετοιμάζεται από την παρούσα ζωή και αποκαλύπτεται πλήρως στην αιωνιότητα. Η προετοιμασία δεν περιλαμβάνει υλικά και εγκόσμια αγαθά, αλλά θείες αρετές: δικαιοσύνη, φιλαδελφία, μεγαλοψυχία, ευσπλαχνία, υπομονή, ανοχή και προπαντός ανυπόκριτη αγάπη.

http://www.makthes.gr/news/opinions/64163/