kantonopou’s blog

Απόστολος: Α΄ Κορ. δ΄,9 – 16

Την εικόνα που είχε διαμορφώσει ο κόσμος για τους Αποστόλους και κήρυκες του Ευαγγελίου, περιγράφει ο Απόστολος Παύλος, απευθυνόμενος στους Κορινθίους, στην Αποστολική διήγηση που ακούσαμε σήμερα, αδελφοί μου. Για τον κόσμο ήταν ετοιμοθάνατοι και ανόητοι, άξιοι ειρωνείας και εξευτελισμού, αδύναμοι και παρακατιανοί, καταδιωγμένοι και περιφρονημένοι. Επρόκειτο για παράσημα τα οποία αποκτούσαν εκείνοι που, αδιαφορώντας για την προσωπική τους εικόνα, την άνεση και το ίδιον συμφέρον, δόθηκαν ολοκληρωτικά στο έργο του Ευαγγελισμού των ψυχών, έχοντας συνείδηση ότι είναι προορισμένοι να θυσιαστούν για την αγάπη του Χριστού. Αυτή η εικόνα χαρακτηρίζει τους έντιμους και αφοσιωμένους εργάτες του Ευαγγελίου, όλες τις εποχές, που αναλίσκονται στο έργο της ιεραποστολής και της πνευματικής καθοδήγησης των ανθρώπων, μπαίνοντας, συχνά, στο στόχαστρο των δυνάμεων του κόσμου.

Στη συνέχεια ο Παύλος, φέροντας τα στίγματα της κοσμικής περιφρόνησης, εφιστά την προσοχή στα πνευματικά του τέκνα, προκειμένου να αποφεύγουν εκείνους που αυτοπροσδιορίζονται πνευματικοί πατέρες και παιδαγωγοί. Εκείνος ήταν ο Πνευματικός τους Πατέρας γιατί τους αναγέννησε διά του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού.

Για το ιερό και κομβικό για την πνευματική μας ζωή πρόσωπο του Πνευματικού Πατέρα θα μιλήσουμε στη συνέχεια, αφού παρουσιάσουμε τα στοιχεία εκείνα και τα χαρακτηριστικά που καθιστούν γνήσιο και αυθεντικό εκείνον που αναλαμβάνει το τόσο σημαντικό έργο της πνευματικής πατρότητας μέσα στην Εκκλησία. Ο Μέγας Βασίλειος διδάσκει ότι ο Πνευματικός Πατέρας πρέπει να είναι «δόκιμος στο να καθοδηγεί αυτούς που πορεύονται προς τον Θεό, πλήρης αρετών, η αγάπη του προς τον Θεό να μαρτυρείται από τα ίδια του τα έργα, να γνωρίζει τις Θείες Γραφές. Να είναι απερίσπαστος στο πνευματικό του έργο, αφιλάργυρος, χωρίς περιττές φροντίδες, ήσυχος, αγαπητός στον Θεό, φιλόπτωχος, να μην οργίζεται, να μη μνησικακεί, να είναι ικανός να οικοδομεί τα πνευματικά του τέκνα, να μην είναι κενόδοξος, υπερήφανος και ευμετάβλητος. Να μην αρέσκεται στις κολακείες και να μη προτιμά τίποτα εκτός από τον Θεό»[1]

Το έργο του Πνευματικού Πατρός είναι έργο ασφαλούς και εμπείρου οδηγού στην πνευματική ζωή, καθώς οι δίαυλοι της ζωής αυτής είναι πολλές και περίπλοκες. Δε μπορούμε μόνοι μας να πορευόμαστε στην πνευματική ζωή, καθώς ούτε την εμπειρία διαθέτουμε, ούτε τη γνώση της κατά Χριστός ζωής κατέχουμε, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος της πτώσης και της απώλειας να είναι ορατός. Ο πνευματικός Πατέρας είναι η ζωντανή παρουσία του Χριστού, ο απλανής πνευματικός οδηγός που εργάζεται για την αναγέννησή μας, ο έμπειρος ενδοσκόπος που μπορεί να δει μέσα μας και να συμβάλει στην καθαρότητα και στον λευκασμό της ψυχής μας. Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, είναι πολύ σημαντικό να διαθέτουμε Πνευματικό Πατέρα και καθοδηγητή, για να μπορούμε με ασφάλεια να βιώνουμε τη ζωή του Χριστού μέσα στην Εκκλησία. Να διαμορφώνουμε μαζί του σχέσεις υγιούς επαφής και επικοινωνίας, αποφεύγοντας την ζημιογόνο και καταστροφική προσωπολατρία. Ο ρόλος του Πνευματικού Πατρός δεν είναι να μάς κρατά συνδεδεμένους μαζί του, αλλά με τον Χριστό, ο οποίος είναι ο βασικός και ακρογωνιαίος παράγοντας στην πνευματική μας σχέση. «Στην πραγματικότητα η (πνευματική) σχέση δεν είναι δίπλευρη, αλλά τριγωνική, επειδή, πέρα από τον Γέροντα και τον μαθητή του υπάρχει και ένα τρίτο μέλος, ο Θεός. Ο Κύριος μάς λέει πως δεν πρέπει να καλούμε κάποιον «πατέρα», επειδή έχουμε μόνο έναν πατέρα, τον εν ουρανοίς. Ο Γέροντας δεν είναι κάποιος αλάθητος κριτής ή ένα εφετείο, αλλά ένας συνυπηρέτης του ζώντος Θεού. Δεν είναι δικτάτορας, αλλά οδηγός και σύντροφος στο ταξίδι. Ο μόνος αληθής «πνευματικός οδηγός», με όλη τη σημασία της λέξης, είναι το Άγιο Πνεύμα»[2]

Εκκλησιαστικός βίος και ασφαλής πορεία στο δρόμο της σωτηρίας δε μπορεί να υπάρξει, αγαπητοί μου αδελφοί, χωρίς την παρουσία του Πνευματικού Πατρός στην ζωή μας. Ας τον αναζητήσουμε και ας τον εμπιστευθούμε. Είναι ο μόνος που μπορεί να κρατήσει ζωντανή τη σχέση και την κοινωνία μας με τον Θεό. ΑΜΗΝ!

Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου

1. Ε.Π.Ε. Τόμος 8, σελ. 101

2. Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware, «Η εντός ημών Βασιλεία», σελ. 139