ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Νο2
Το ημερήσιο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου περιλαμβάνει δραστηριότητες και παιχνίδια μέσα στην τάξη αλλά και στο χώρο της αυλής που δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να γνωριστούν καλύτερα και να αλληλεπιδράσουν.
Ο εκπαιδευτικός
•λαμβάνει υπόψη του το σύνολο της ομάδας και τις ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει κάποιο παιδί.
•αξιοποιεί ομαδικά, ψυχοκινητικά και παραδοσιακά παιχνίδια με σκοπό να συμμετέχουν όλα τα παιδιά της τάξης και να αισθανθούν ισότιμα μέλη της ομάδας.
•ζητεί από τα παιδιά να προτείνουν παιχνίδια που τους αρέσουν και παίζουν όλοι μαζί στην τάξη ή στην αυλή.
•μπορεί να οργανώσει το παιχνίδι σε μικρές ομάδες και να συμμετέχει σε μια ομάδα ως ισότιμο μέλος ή να δώσει κίνητρο για εξέλιξη σε μια ομάδα που παίζει με οικοδομικό υλικό πχ. πόσο ψηλός μπορεί να γίνει ο φράχτης με τα τουβλάκια;
Η κούκλα της τάξης, το παιδί που ξέρει τους κανόνες ή ο εκπαιδευτικός εξηγεί τους κανόνες του παιχνιδιού και βοηθά να εκφραστούν τα παιδιά που είναι διστακτικά ή ντροπαλά στην αρχή. Τα παιδιά πριν ξεκινήσουν να παίζουν πρέπει να γνωρίζουν στα παιχνίδια υπάρχουν κανόνες και όρια που οφείλουν να σεβαστούν αν θέλουν να συμμετέχουν στην ομάδα.
1.Πως σε λένε;
Καθισμένα τα παιδιά στον κύκλο ένα-ένα λένε το όνομά τους κάνοντας το καθένα μία χαρακτηριστική «δική του» κίνηση. Στην αρχή σηκώνεται όρθιος η/ο νηπιαγωγός, κάνει μια χαρακτηριστική κίνηση και συστήνεται στην ομάδα και στη συνέχεια το ίδιο κάνει κάθε παιδί: κίνηση ή γκριμάτσα και λέει τ’ όνομα του πχ. μια χορευτική φιγούρα και «με λένε Ειρήνη». Όλα μαζί επαναλαμβάνουν τη κίνηση τραγουδώντας: Γεια σου Ειρήνη!
2. Τι σου αρέσει;
Στο κύκλο συστήνονται και λένε τ ’όνομα τους και ποιο χρώμα τους αρέσει ή ποιο παιχνίδι ή φαγητό. «Είμαι η Μαρία και μου αρέσουν οι σοκολάτες». Επαναλαμβάνουν όλοι μαζί. Παρατηρούν ότι σε πολλά παιδιά αρέσουν τα ίδια πράγματα και βρίσκουν κοινά στοιχεία.
3. Βρες ένα φίλο
Σκορπίζονται όλα τα παιδιά στο χώρο και περπατούν χωρίς ν’ ακουμπά το ένα το άλλο με συνοδεία μουσικής. Χορεύουν αυτοσχεδιάζοντας και με το σταμάτημα της μουσικής πρέπει να βρουν ένα φίλο, να τον χαιρετίσουν με κίνηση του χεριού, να του χαμογελάσουν, να τον κοιτάξουν στα μάτια, να τα κλείσουν, να τα ανοίξουν και να τον ξανακοιτάξουν, χαμογελώντας. Η μουσική ξεκινά και τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο. Στην παύση της μουσικής τα παιδιά πρέπει να βρουν άλλο φίλο και να τον χαιρετήσουν με διάφορους τρόπους χωρίς όμως να τον αγγίζουν.
4. Γίνε ζευγάρι
Τα παιδιά περπατούν στο χώρο της τάξης ελεύθερα χωρίς ν’ ακουμπά το ένα το άλλο. Η/Ο νηπιαγωγός κρατάει το ρυθμό με ένα ταμπουρίνο και ξαφνικά δίνει με ένα δυνατό χτύπο που σημαίνει παύση. Τα παιδιά πρέπει να σταματήσουν στη θέση που βρίσκονται. Στο σύνθημα της/του νηπιαγωγού τα παιδιά καλούνται να ακουμπήσουν μεταξύ τους πλάτη με πλάτη, μύτη με μύτη, ώμο με ώμο, πόδι με πόδι, γόνατο με γόνατο κ.ο.κ. Κάθε φορά επιλέγουν και άλλο παιδί για να γίνουν ζευγάρι. Μιμούνται το χαιρετισμό των Εσκιμώων που τρίβουν τις μύτες τους. Αν γνωρίζουμε, εντάσσουμε και άλλους χαιρετισμούς.
Παραλλαγή:
Τα παιδιά περπατούν στο χώρο ελεύθερα χωρίς ν’ ακουμπάει το ένα το άλλο με συνοδεία μουσικής. Ο εκπαιδευτικός σταματά τη μουσική και τότε τα παιδιά πρέπει να βρουν ένα παιδί και να γίνουν ζευγάρι, δίνουν το χέρι και περπατούν πλάι πλάι. Ο εκπαιδευτικός μέσα από την αφήγηση δημιουργεί κάθε φορά έναν ιδεατό χώρο: Έχει βροχή και προσπαθούν να μη βραχούν κρατώντας μια ομπρέλα, υπάρχει μια λακκούβα στο δρόμο και προσπαθούν να πηδήξουν, είναι δυο καλοί φίλοι και συζητάνε, συναντούν άλλους ανθρώπους και τους χαιρετούν κτλ
5. Νησάκια
Λεύκα χαρτιά Α4 τοποθετούνται διάσπαρτα στο πάτωμα τόσα όσα και ο αριθμός των παιδιών και τα παιδιά κινούνται ανάμεσα στα χαρτιά με μουσική. Μπορεί ο καθένας να φανταστεί ότι είναι ένα καράβι και αυτό το καράβι καλείται να ταξιδέψει όπως επιθυμεί μέσα στο χώρο και όσο η μουσική παίζει. Όταν η μουσική σταματά το καράβι πρέπει να πιάσει λιμάνι και ν’ ακουμπήσει έστω με την άκρη του ποδιού του πάνω σ’ ένα χαρτί που συμβολίζει κάποιο νησί. Αφαιρούμε ένα χαρτί και συνεχίζουμε το παιχνίδι μέχρι να μείνει μόνο ένα χαρτί νησί.
6. Διάλεξε ένα παιχνίδι
Ζητάμε να μας φέρουν ένα αντικείμενο πχ. ένα βιβλίο που τους αρέσει από τη βιβλιοθήκη. Το δείχνουν στην ομάδα της τάξης και μας περιγράφουν αν θέλουν γιατί τους άρεσε. Η ίδια δραστηριότητα μπορεί να επαναληφθεί με κάποιο αντικείμενο από το σπίτι τους, κάποιο αγαπημένο αρκουδάκι ή παιχνίδι που έχει συναισθηματική αξία.
Μπορούμε σε συνεργασία με τους γονείς να ορίσουμε τη «μέρα του παιχνιδιού μου», π.χ κάθε Παρασκευή, όπου τα παιδιά θα φέρνουν στην τάξη ένα αγαπημένο παιχνίδι από το σπίτι ή κούκλα και θα μιλήσουν γι’ αυτό. Ποιο είναι τ’ όνομα που του έδωσαν και τι κάνει ή απλά να το δείξουν στους φίλους τους και να παίξουν μαζί τους.
7. Καθρέφτη καθρεφτάκι μου
Δυο-δυο παιδιά παίζουν τον καθρέπτη όπου κάνουν το ένα ό,τι κάνει και το άλλο. Έχουν συμφωνήσει απ’ την αρχή ποιο παιδί θα είναι ο καθρέπτης και ποιο το παιδί μπροστά στον καθρέπτη. Όταν η μουσική σταματά, τα παιδιά μένουν ακίνητα και πρέπει να έχουν την ίδια κίνηση μεταξύ τους. Στη συνέχεια τα παιδιά αλλάζουν ρόλους και το παιχνίδι αρχίζει από την αρχή. Μπορεί κάποια παιδιά που διστάζουν να παίξουν, να γίνουν φωτογράφοι και να τραβάνε πόζες κάνοντας και το χαρακτηριστικό ήχο της μηχανής που τα διασκεδάζει.
8. Χαλασμένο τηλέφωνο και ακόμα παραπέρα
Τα παιδιά παίζουν το χαλασμένο τηλέφωνο, μεταδίδοντας όμως όχι λέξη αλλά μια γκριμάτσα χαράς, λύπης κτλ. Τα παιδιά καθισμένα σε κύκλο, κάνουν αστείες γκριμάτσες και χαλαρώνουν εκφράζουν κάποιο συναίσθημα χαράς ή φόβου ένας ένας με τη σειρά και τα υπόλοιπα παιδιά μιμούνται την έκφραση. Μπορούν να σηκωθούν όρθιοι και να χρησιμοποιήσουν ολόκληρο το σώμα και αστείες κινήσεις. Μπορούν να περπατήσουν σαν γίγαντες ή σαν νάνοι ή με όποιο άλλο τρόπο θελήσουν. Κάθε φορά μπαίνει μπροστά το επόμενο στη σειρά παιδί και το παιχνίδι συνεχίζεται ώσπου να παίξουν όλα τα παιδιά.
9. Πιάσε μπάλα και συστήσου
Κλασικό παιχνίδι γνωριμίας. Καθισμένα όλα κάτω με ανοιχτά πόδια σε ένα μεγάλο κύκλο. Ένα παιδί πετάει μια μπάλα λέγοντας το όνομα του προς το παιδί που θέλει να πάει η μπάλα του. Το άλλο παιδί λέει το όνομα του και συστήνεται. Στη συνέχεια το ένα παιδί πετάει τη μπάλα στο άλλο και λέει φωναχτά τ’ όνομά του παιδιού που πετάει την μπάλα και εκείνο με τη σειρά του επιλέγει το επόμενο παιδί που πετάξει την μπάλα.
10. Ταξίδι με τρένο
Η/Ο νηπιαγωγός περιγράφει τη διαδρομή ενός τρένου και λέει ότι είναι η ατμομηχανή του τρένου. Ξεκινάει με «τσάφ-τσουφ» καθώς τα παιδιά βαγόνια είναι σκορπισμένα στην αίθουσα. Στέκεται μπροστά στο πρώτο «βαγόνι» και λέει: «με λένε π.χ. Μαρία» το παιδί απαντά «με λένε Γιώργο». Η/Ο νηπιαγωγός προτείνει: «Θέλεις να γίνεις βαγόνι και να ταξιδέψεις μαζί μας;». Το παιδί απαντά «Θέλω» και η/ο νηπιαγωγός λέει τότε «πήγαινε πίσω μου» και προχωρούν στο ρυθμό «τσαφ τσουφ». Κατόπιν, πηγαίνουν μαζί (παιδί και νηπιαγωγός) στο επόμενο βαγόνι όπου ακολουθεί μεταξύ των δύο παιδιών (παλιό και νέο βαγόνι) ο παρακάτω διάλογος:
-Με λένε Γιώργο
-Με λένε Ντίνα
-Θέλεις να έρθεις στο τρένο μας;
-Θέλω
-Πήγαινε πίσω μου…»
Μόλις μπουν όλα τα βαγόνια στη θέση τους, αποφασίζουν όλοι μαζί αν θέλουν να πάνε στο βουνό ή στη θάλασσα και το ταξίδι ξεκινά. Μπορούν ακόμη να κάνουν μικρές στάσεις για ξεκούραση. Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί στην αυλή του σχολείου για μεγαλύτερη άνεση χώρου.
Παραλλαγή:
Τα παιδιά σχηματίζουν τρενάκι και αρχίζουν να προχωρούν στην αρχή σιγά σιγά και έπειτα πιο γρήγορα στο ρυθμό που χτυπά το τύμπανο ο εκπαιδευτικός. Ένα παιδί που επιλέγουμε γίνεται οδηγός στο τρένο και οδηγεί προχωρώντας ευθεία, δεξιά, αριστερά, σε κύκλο και πότε αργά, πότε γρήγορα, ανάλογα με το ρυθμό. Τo παιχνίδι επαναλαμβάνεται ώσπου να μπουν οδηγοί στο τρένο όλα τα παιδιά.
11.Καράβι στα κύματα
Τα παιδιά κρατάνε ένα μεγάλο γαλάζιο πανί (περίπου 12 τετραγωνικών και κυκλικό) που το κρατάνε από τις άκρες. Το πανί είναι η θάλασσα. Πάνω της τοποθετούμε μια μπάλα που είναι το καράβι μας και κουνώντας το πανί δημιουργούμε κύματα, άλλοτε μικρά, άλλοτε μεγάλα που μοιάζουν με πελώρια κύματα στον ωκεανό. Ο στόχος μας είναι να μην μας πέσει κάτω η μπάλα δηλαδή το καράβι γιατί τότε…βουλιάξαμε! Όταν πιάσει φουρτούνα το καράβι κινδυνεύει και υπάρχει αγωνία για την τύχη του. Τα παιδιά πρέπει να κρατήσουν γερά το πανί. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη μουσική του Σπανουδάκη «τα κύματα» ή κάποια άλλη μουσική για να αποκτήσει μεγαλύτερο σασπένς το παιχνίδι.
12. Ανθρώπινη αλυσίδα
Με πιασμένα χέρια φτιάχνουμε μια αλυσίδα και μπερδευόμαστε όσο πιο πολύ μπορούμε μεταξύ μας. Κατόπιν συνθήματος αρχίζουμε το ξεμπέρδεμα όσο πιο αργά μπορούμε. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με κορδέλες που κρατάμε σε μικρές ομάδες. Προσοχή: δεν αφήνουμε τα χέρια στο ξεμπέρδεμα!
Το παιχνίδι συνοδεύεται με αργή ή γρήγορη μουσική και ο ρυθμός μπέρδεμα-ξεμπέρδεμα ακολουθεί τη μουσική.
13. Αερόστατο
Τα παιδιά κρατούν από την άκρη του ένα μεγάλο πανί όπως στο παραπάνω παιχνίδι (Καράβι στα κύματα) και μετακινούνται στο χώρο αποφεύγοντας να τους πέσει κάτω. Με το σύνθημα «ψηλά εεεε!! Ωωωπ!!) το πετούν ψηλά και τρέχουν στη μέση του ώστε όταν πέσει να τα σκεπάσει όλα. Όλα τα παιδιά είναι αγκαλιασμένα κάτω από το μεγάλο πανί. Όλοι μαζί ρωτούν «ποιος λείπει;» και κάνουν ερωτήσεις πχ. «είναι αγόρι;», «τι χρώμα ρούχα φοράει;» προκειμένου να βρει ποιος δεν πρόλαβε να κρυφτεί κάτω από το αερόστατο. Το παιδί που έμεινε απέξω απαντά. Το παιχνίδι συνεχίζεται ώσπου να βρουν ποιος λείπει.
14. Μάντεψε ποιος είμαι
Τα παιδιά στέκονται όρθια σε κύκλο και πιάνονται χέρι χέρι. Ένα παιδί μπαίνει στο κέντρο με δεμένα μάτια και ένα παιδί από τον κύκλο επιλέγεται να σταθεί μπροστά του. Το παιδί με τα κλειστά μάτια προσπαθεί να μαντέψει ποιος είναι αυτός που στέκεται μπροστά του. Για να το πετύχει αυτό, κάνει κλειστές ερωτήσεις στα άλλα παιδιά του τύπου «είναι αγόρι;», «μαύρα μαλλιά;» κτλ. Τα παιδιά απαντούν μόνο με ναι ή όχι. Μπορεί ν’ αγγίζει το παιδί στο κεφάλι, στα μαλλιά, στους ώμους, να το ψηλαφίσει. Όταν καταλάβει ποιος είναι, αναρωτιέται φωναχτά «είσαι η Μαρίνα;» Αν δεν το βρει, του δίνουμε άλλη μία ευκαιρία, αν το βρει, μπαίνει το άλλο παιδί στη μέση.
15. Αγάλματα
Ο εκπαιδευτικός έχει σε ένα καλάθι κορδέλες ή χαρτάκια με χρώματα και καλεί τα παιδιά να διαλέξουν από ένα χρώμα. Τα χρώματα είναι όμοια ανά τρία, ώστε να σχηματιστούν ομάδες τριών παιδιών. Όσα παιδιά έχουν το ίδιο χρώμα σχηματίζουν μια ομάδα. Όσο παίζει μουσική τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο. Μόλις σταματά η μουσική, προσπαθούν να κάνουν ένα σύμπλεγμα με αγάλματα. Αλλάζουμε τα χαρτάκια ή τις κορδέλες και αλλάζουν ανάλογα και οι ομάδες. Όποιο παιδί δεν θέλει να συμμετέχει μπορεί να παρατηρεί απλά και ορισμένα παιδιά μπορούν να είναι «οι φωτογράφοι» των αγαλμάτων.
Ο Σεπτέμβρης είναι ο μήνας της γνωριμίας Τα παιχνίδια γνωριμίας λοιπόν, αποτελούν τη βασικό κομμάτι του ημερήσιου προγράμματός μας γι αυτό το μήνα. Ας προσέξουμε όμως λίγο στην επιλογή των κατάλληλων παιχνιδιών. Επιλέγοντας παιχνίδια που στηρίζονται πάρα πολύ στο λόγο, π.χ. πες μου το αγαπημένο σου χρώμα, φαγητό, παιχνίδι κλπ, ίσως μας οδηγήσουν στο να «χάσουμε» κάποια παιδιά, που είτε δεν γνωρίζουν καλά ελληνικά, είτε ντρέπονται, είτε αντιμετωπίζουν κάποιες δυσκολίες στο λόγο.
Τέλος ας μην ξεχνάμε το στόχο των παιχνιδιών γνωριμίας που είναι να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους, αλλά και με τον/την εκπαιδευτικό, και με το χώρο και τα υλικά.
Για μας τους ενήλικες, αλλά και για κάποια παιδιά το κλείσιμο των ματιών κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας, είναι μια ευχάριστη παιγνιώδης διαδικασία. Υπάρχουν όμως, παιδιά που δεν αισθάνονται καθόλου άνετα να κλείσουν τα μάτια, και πολύ περισσότερο, να κινηθούν στο χώρο με τα μάτια κλειστά. Στην αρχή της χρονιάς λοιπόν και μέχρι να υπάρξει εξοικείωση με το περιβάλλον του νηπιαγωγείου και να οικοδομηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης, ας έχουμε όλοι τα μάτια μας ανοιχτά.
