ΞΕΝΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Παρατηρώ τις αντιδράσεις ενός παιδιού που θυμώνει σε μια παρέα παιδιών με διαφορετικές ηλικίες. Το κορίτσι είναι το μικρότερο σε ηλικία και φαίνεται να μην έχει ικανοποιηθεί μια επιθυμία του. Αποχωρεί από την παρέα ή, καλύτερα, αποσύρεται. Από κάτω παίρνει μια μικρή πέτρα και την πετάει χωρίς να στοχεύει σε κάποιον συγκεκριμένα. Είναι συνοφρυωμένη και φωνάζει δυνατά (η μητέρα της πίνει καφέ παραδίπλα με μια φίλη της και είναι απίθανο να μην κατάλαβε την ενέργεια της κόρης της να πετάξει την πέτρα). Ζητάει να αποσπάσει την καλύτερή της φίλη από την υπόλοιπη ομάδα και να απομονωθούν. Το καταφέρνει στιγμιαία. Η φίλη της επιστρέφει στην ομάδα που παίζει «ένα, δυο, τρία κόκκινο φως». Το μικρό κορίτσι δεν συμμετέχει, αλλά παρακολουθεί από μακριά. Η ομάδα σταματά και μετακινείται σε άλλο σημείο του χώρου. Το κορίτσι ενσωματώνεται αυτοβούλως στην ομάδα. Σε λίγη ώρα, διαπληκτίζεται με ένα άλλο κορίτσι. Σταυρώνει τα χέρια του στο στήθος και τηρεί μιαν απόσταση ασφαλείας από το παιδί με το οποίο λογομαχεί. Εκείνη την ώρα αναγκάζεται να παρέμβει η μητέρα του. Την παίρνει από το χέρι και της δίνει ένα κομμάτι ψωμί. Το παιδί επιστρέφει στην ομάδα και αποσύρεται κάπου μοναχικά για να φάει το ψωμί. Η υπόλοιπη ομάδα παίζει κυνηγητό. Αφού το κορίτσι έχει τελειώσει το ψωμί του, επιθυμεί να συμμετάσχει στο παιχνίδι. Δείχνει δυσκολία να κατανοήσει και να εφαρμόσει τους κανόνες του παιχνιδιού. Ζητάει από την καλή της φίλη που έχει αναλάβει τον ρόλο του κυνηγού να εγκαταλείψει τους άλλους και να κυνηγήσει αυτήν. Το ζητάει επιτακτικά και γκρινιάζει. Αποτυγχάνοντας να στρέψει το αποκλειστικό ενδιαφέρον της φίλης της σε αυτήν, προτιμάει να αναλάβει χρέη βοηθού. Αρχίζει να κυνηγάει και να πιάνει τα άλλα παιδιά προς μεγάλη έκπληξη της φίλης της. Το κορίτσι νιώθει ικανοποίηση και μιμείται τις φωνές των μεγαλύτερων παιδιών (για την ακρίβεια τις στριγκλιές τους). Επιστρέφει κουρασμένο στη μητέρα του.

Είναι συνηθισμένο φαινόμενο σε μερικές αποχαιρετιστήριες ομιλίες συναδέλφων νηπιαγωγών η συγκίνηση να είναι μεγάλη και οι τρεμάμενες φωνές να σηματοδοτούν το οριστικό κλείσιμο ενός κύκλου για τη ζωή των νηπιαγωγών και των γονιών! Οι ομιλίες καταλήγουν σε κάτι σαν αυτοσχέδια τελετουργικά αποχωρισμού που δεν μένουν στη συγκίνηση αλλά εκπίπτουν στο κλάμα εκατέρωθεν. Φιλιά, δάκρυα, ρούφηγμα της μύτης, αγκαλιές, τα παιδιά μεγαλώνουν μεγαλώνουμε κι εμείς, αχ δεν θα βρεθούμε ξανά και το μοιρολόι ξετυλίγεται στην πιο κακόγουστη εκδοχή του! Συνάδελφοι, όχι πια άλλα δάκρυα! Είναι ζήτημα αισθητικής!

Κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης θα έπρεπε να την βλέπουμε ως βαθμίδα ανεξαρτησίας και βαθμιαίας αποδέσμευσης από το οικογενειακό περιβάλλον. Με βάση τις νοητικές ικανότητες και το επίπεδο της ψυχικής ωρίμανσης, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα έπρεπε να αποκτούν σταδιακά ένα μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας! Δυστυχώς, ένα κομμάτι των εκπαιδευτικών και των γονέων δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι τα παιδιά προσέρχονται στα σχολεία για να » ξεχάσουν» για λίγο τους γονείς τους και να θυμηθούν περισσότερο τον εαυτό τους! Όλα αυτά τα σόου και η θεαματικοποίηση της εκπαιδευτικής πράξης  μπροστά στα μάτια των γονέων που προσκαλούνται με κάθε ευκαιρία, είναι μια κακώς εννοούμενη ερμηνεία του ανοίγματος του σχολείου προς την κοινωνία!

Βλέπω τον «Μικρό Νικόλα». Το προλαβαίνω προς το τέλος! Ένας Άγιος Βασίλης βρίσκεται φυλακισμένος! Δεν γνωρίζω τι έχει προηγηθεί! Βλέπω αυτό που απομένει μέχρι το τέλος και βάζω τη φαντασία μου να δουλέψει! Ο Άγιος μπορεί να φυλακιστεί γιατί αντιμιλάει σε ένα παιδί, γιατί το κοροϊδεύει και του παραδίδει ένα παιχνίδι που δεν επιθυμεί ή επειδή δεν φτάνει εγκαίρως για να χαρίσει τα δώρα! Αμέσως, η εξέλιξη και η πλοκή στήνονται! Δεν είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν με την πραγματική ιστορία! Εκεί, ο Άγιος -αυτό είναι πραγματικό στοιχείο της ιστορίας- αναγνωρίζει στον αστυνομικό ένα παιδί στο οποίο είχε δωρίσει παλιότερα χειροπέδες. Άρα, το παιδί μεταμορφώνεται μέσα από το παιχνίδι με τις χειροπέδες σε έναν ενήλικο αστυνομικό που εφαρμόζει πιστά το γράμμα του νόμου και μπορεί να περάσει αληθινές χειροπέδες σ’ έναν Άγιο Βασίλη! Νομίζω ότι στην εξέλιξη της ιστορίας γίνεται μια αναδρομή στο παρελθόν! Ο άγιος Βασίλης επιστρέφει στη στιγμή που συναντάει το παιδί και μελλοντικό αστυνομικό! Το παιδί ζει σε μια προβληματική οικογενειακή κατάσταση!! Είναι συναισθηματικά παραμελημένο από τους γονείς του, βίαιο και με πολλές εκρήξεις θυμού! Σε μια από αυτές τις στιγμές βίας παλεύει με τον Μικρό Νικόλα που κρατάει μια μαγική μπάλα που έχει χάσει ο Άγιος Βασίλης. Ο κάτοχος μιας τέτοιας μπάλας γίνεται, αυτομάτως, Άγιος Βασίλης! Το βίαιο παιδί θέλει να αρπάξει αυτήν την μπάλα από τα χέρια του Νικόλα! Δεν τα καταφέρνει! Ο Άγιος Βασίλης που βλέπει τον αγώνα του Νικόλα για να διατηρήσει τη μαγική μπάλα, του τη χαρίζει! Το έργο τελειώνει με το έλκηθρο να απομακρύνεται λουσμένο στο φεγγαρόφωτο!

Κάποτε στον οδοντογιατρό, ένα παιδάκι ούρλιαζε και παρουσίαζε μια σθεναρή αντίσταση στην προσπάθεια του οδοντογιατρού για να ελέγξει την οδοντοστοιχία του! Μια συνηθισμένη τεχνική για να καμφθούν οι αντιστάσεις του παιδιού, ήταν η υπόσχεση ότι θα παραλάβει στο τέλος της επίσκεψης ένα ζαχαρωτό ή αυτοκόλλητο! Τα πράγματα,, βέβαια, εξελίχτηκαν και οι τεχνικές προόδευσαν! Τώρα, οι οδοντογιατροί και άλλες ειδικότητες επαγγελματιών που ασχολούνται με τα παιδιά, μεταμορφώνονται σε μάγους, ζογκλέρ, κλόουν και λοιπές κατηγορίες εμψυχωτών που προσπαθούν να κερδίσουν τις εντυπώσεις και να προσελκύσουν την προσοχή των παιδιών! Προς τις αγαπητές/ αγαπητούς νηπιαγωγούς: τον Σεπτέμβριο με ξυλοπόδαρα μήπως και κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των νηπίων και πετύχουμε τα καλύτερα παιδαγωγικά αποτελέσματα!!

Στο ελικόπτερο, το παιδάκι πετάει. Έχει τα χρώματα παραλλαγής στο στρατό! Είναι ένα ελικόπτερο για πολεμικές επιχειρήσεις και όχι για τη διάσωση, ας πούμε, ναυαγών! Παραδίπλα, η μηχανή και η οδήγηση στις δυο ρόδες! Το παιδί ταξιδεύει σαν τους » ξέγνοιαστους καβαλάρηδες» ! Ευτυχώς, δεν θα μπερδέψει τα περήφανα άλογα με τις δίκυκλες μηχανές! Να και η κοτούλα που έχασε τα χρυσά αυγά ! Κουνήσου και σκάλιζε παιδί! Όλο και κάτι θα βρεις στο έδαφος κάτω από το έδαφος! Η ζωή είναι στρώσεις που επικαλύπτονται και ποιός ξέρει τι ανακάλυψες τώρα; Μπες στο αυτοκίνητο για ασφάλεια! Με τις μηχανές δεν σε προσέχουν πολύ! Δεν σε υπολογίζουν, καθώς λένε! Μπες στο αυτοκίνητο με τις τέσσερις ρόδες! Δεν θα κινδυνεύσεις να γλιστρήσεις! Πόσα ζει ένα παιδί στον κόσμο των ομοιωμάτων…

Όσο πιο απρόσωπες γίνονται οι σχέσεις, τόσο οι γονείς θέλουν μια πιο προσωπική σχέση του παιδιού τους με τον/ την νηπιαγωγό, που υπερβαίνει την προβλεπόμενη σχέση που αναπτύσσεται έτσι κι αλλιώς! Η απεύθυνση και η φροντίδα προς το παιδί πρέπει να είναι αδιάκοπη! Κάτι σαν ένα ατομικό φροντιστήριο όπου δεν θα παραλείπεται ο συνεχής εκθειασμός για την αλματώδη πρόοδο του παιδιού.

Η ορφανή Χάιντι ζει με τον ερημίτη παππού της σε μια καλύβα! Σκληρή η μοίρα της που, ωστόσο, δεν αλλοιώνει τον καλοσυνάτο χαρακτήρα της! Πάντα δείχνει αλληλεγγύη σ’ αυτούς που την έχουν ανάγκη! Μια συνομήλική της κοπέλα, στην προσπάθεια να εκδιώξει ένα ποντίκι, σπάει ένα ξύλινο διακοσμητικό άλογο που έχει ιδιαίτερη αξία για την αυταρχική μητέρα της! Το κορίτσι αναζητά βοήθεια στην Χάιντι και τον παππού της που είναι ο καλύτερος ξυλουργός! Ο παππούς που έχει προηγούμενα με την οικογένεια του κοριτσιού, δηλώνει ότι θα προσφέρει βοήθεια μόνο αν ακούσει τη συγγνώμη των γονιών για την ανάρμοστη συμπεριφορά τους! Ωστόσο, όλα πρέπει να γίνουν γρήγορα! Το κορίτσι που κρυφακούει τον διάλογο του παππού με την Χάιντι, αποχωρεί απογοητευμένο και χάνεται στο βουνό! Την βασανίζουν οι τύψεις για τη ζημιά που έχει κάνει! Φοβάται πολύ την τιμωρία της μητέρας της και γι’ αυτό παίρνει τα βουνά! Η Χάιντι καταλαβαίνει τις προθέσεις της και διαισθάνεται ότι η ζωή της βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο. Κινητοποιεί κάποιο φίλο και τον παππού της για να την βρουν! Την κοπέλα την έχει τσιμπήσει ένα φίδι. Την προλαβαίνουν εγκαίρως και σώζουν τη ζωή της! Αυτή η πράξη αναγκάζει την οικογένεια να ευχαριστήσει και να ζητήσει συγγνώμη από τον παππού! Η ζωή ομαλοποιείται και στο σχολείο κάνει την εμφάνισή του ο καινούριος και ευπαρουσίαστος δάσκαλος! Μέσα στην τάξη, το κορίτσι που σώθηκε χάρη στην πρωτοβουλία και την δράση της Χάιντι κάνει ότι δεν την αναγνωρίζει! Εξάλλου, » κανένας πιο βέβαιος εχθρός από τον αχάριστο που ευεργετήθηκε»…

Αυτή είναι η συμμορία των εκδικητών που διαθέτει τον δικό της χώρο! Σε μια ξύλινη παράγκα μαζεύεται η ομάδα των 6 περίπου παιδιών και παίζουν ή συζητούν! Εφαρμόζονται κανόνες άμεσης δημοκρατίας και η είσοδος στο κρησφύγετο επιτρέπεται μόνο με συνθηματικό! Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ψηφοφορία! Όταν το σπίτι διαλύεται από μια ξαφνική καταιγίδα, η ομάδα συνέρχεται για να δει πώς θα αντιμετωπίσει την καινούρια κατάσταση! Μη διαθέτοντας σχετική τεχνογνωσία, τα παιδιά καταφεύγουν στον μπαμπά του Νικόλα και σ’ έναν άλλον εριστικό και επιθετικό μπαμπά που θέλει να κάνει κουμάντο! Να χτιστεί ξανά το σπίτι με τα χέρια των παιδιών, είναι μια απλή κουβέντα. Δυο κορίτσια μαλώνουν επειδή το ένα αποφεύγει να εργαστεί από κίνδυνο μην λερώσει το ρούχο που φοράει! Το άλλο κορίτσι τη λερώνει επίτηδες κι αυτή ανταποδίδει! Αποχωρούν και οι δυο θυμωμένες! Πρόβλημα υπάρχει και στο μέρος όπου θα κατασκευαστεί το καινούργιο σπίτι. Τα παιδιά επινοούν τη λύση της ψηφοφορίας για να επιλύσουν το πρόβλημα! Επιλέγουν τον ίδιο χώρο με πριν κι αυτό ενοχλεί ένα μέλος της συμμορίας των εκδικητών (όχι των γλειφτών) που αποσύρεται από την ομάδα! Ένα άλλο παιδί, που δεν εισακούεται η γνώμη του για το ύψος των παραθύρων, αποσύρεται ενοχλημένο κι αυτό! Στο μεταξύ, ο Νικόλας και ο φίλος του μαλώνουν παρουσία και των δυο γονιών και κινδυνεύοντας να πιαστούν στα χέρια. Ο πατέρας του Νικόλα είναι υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, ενώ ο άλλος πατέρας θέλει την βία και τις σφαλιάρες! Ο τραμπούκος και σωματώδης πατέρας παριστάνει τον πολύξερο μάστορα που, ωστόσο, παθαίνει ατύχημα στην προσπάθεια να καρφώσει ένα καρφί! Ο πατέρας του Νικόλα, απηυδισμένος από τη συμπεριφορά του, εγκαταλείπει την προσπάθεια για να «διαβάσει την εφημερίδα του»! Ο άλλος πατέρας αποχωρεί κι αυτός για να φροντίσει το χτυπημένο του δάχτυλο! Η ομάδα φυλλορροεί! Έχουν απομείνει ελάχιστα παιδιά που δεν μπορούν να φτιάξουν το σπίτι! Η συμμορία των εκδικητών υπάρχει ως ένα κακό πρότυπο λειτουργίας μιας παιδικής ομάδας, επειδή απ’ αυτήν απουσιάζει το πνεύμα της συνεργασίας!

Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε μια ξαφνική αδιαθεσία και χρειάζεται να απευθυνθούμε στους γιατρούς για να προλάβουμε μια πιθανή επιδείνωση της υγείας μας! Αν το περιστατικό είναι ήπιας μορφής, καταφεύγουμε στους φαρμακοποιούς! Τα φαρμακεία διημερεύουν ή διανυκτερεύουν για να καλύψουν τα έκτακτα περιστατικά! Εννοείται, φυσικά, ότι τα νοσοκομεία παραμένουν μονίμως ανοιχτά και υπάγονται σε μια κυλιόμενη και εκ περιτροπής διαθεσιμότητα στην υποδοχή των έκτακτων περιστατικών! Τα γραφεία κηδειών είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμα να διευθετήσουν όλες τις λεπτομέρειες για το τελετουργικό της κηδείας ενός ανθρώπου! Γραφείο κηδειών που να έχει ωράριο, δεν νοείται! Ο θάνατος μπορεί να συμβεί οποτεδήποτε! Ο θάνατος είναι ένα έκτακτο γεγονός που συγκλονίζει!

Η πυροσβεστική υπηρεσία με όλα τα παραρτήματά της βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα για την αντιμετώπιση πυρκαγιών, πλημμυρικών φαινομένων ή απεγκλωβισμών σε ασανσέρ! Ο στρατός, η αστυνομία, το λιμενικό είναι επαγγελματικοί χώροι που λειτουργούν επειδή επεμβαίνουν σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται έκτακτες! Οι ασκήσεις και η προληπτική τους δράση στοχεύει στην μείωση των πιθανοτήτων για την εμφάνιση των έκτακτων περιστατικών!

Ανέφερα πιο πάνω, κάποιους επαγγελματικούς χώρους όπου το ωράριο της εργασίας οφείλει να καλύπτει ολόκληρο το 24ωρο! Κοινό στοιχείο όλων αυτών των επαγγελματικών κλάδων είναι ότι αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας ως ένα έκτακτο και απρόβλεπτο γεγονός! Μια τέτοια διαπίστωση είναι σημαντικό να την εμπεδώσουμε προκειμένου να καταλάβουμε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίζεται ως ένα έκτακτο γεγονός διαμέσου του καταναλωτικού τρόπου ζωής! Αν τα εργασιακά ωράρια γίνονται λάστιχο, είναι επειδή ο άνθρωπος πρέπει να εμφανίζεται μονίμως διαθέσιμος να καταναλωθεί! Ο καταναλωτικός άνθρωπος συνιστά ένα έκτακτο γεγονός! Το παιδί στο σχολείο;