Diana Laufenberg μοιράζεται μαζί μας 3 εντυπωσιακά πράγματα που έμαθε για την διδασκαλία – συμπεριλαμβανομένου και του εγονότος ότι μαθαίνει κανείς από τα λάθη του. Δείτε το βίντεο που ακολουθεί: 

Τα λόγια της ομιλίας:

Διδάσκω εδώ και πολύ καιρό και εξαιτίας αυτού του γεγονότος έχω αποκτήσει αρκετή γνώση σε σχέση με τα παιδιά και τη διαδικασία μάθησης, και θα ήθελα περισσότεροι άνθρωποι να κατανοούσαν θέματα σε σχέση με τις ικανότητες των μαθητών. Το 1931, η γιαγιά μου -αυτή κάτω αριστερά όπως κοιτάτε- αποφοίτησε από την ογδόη τάξη. Πήγε σχολείο για να αποκτήσει πληροφοριακές γνώσεις καθώς εκεί βρισκόταν τότε η πληροφορία. Βρισκόταν στα βιβλία και στο μυαλό του δασκάλου, οπότε έπρεπε να πας στο σχολείο για να πάρεις την πληροφορία, καθώς μόνο έτσι μάθαινες τότε. Πάμε μια γενιά μπροστά: αυτό είναι το μονοθέσιο σχολείο του Oak Grove όπου φοίτησε ο πατέρας μου. Κι αυτός επίσης έπρεπε να πηγαίνει στο σχολείο για να πάρει την πληροφορία από το δάσκαλο, να την αποθηκεύει στη μοναδική φορητή μνήμη που είχε, και η οποία ήταν φυσικά μέσα στο κεφάλι του την οποία και έπαιρνε μαζί του, καθώς έτσι η πληροφορία μεταφερόταν από δάσκαλο σε μαθητή και μετά ο τελευταίος τη χρησιμοποιούσε έξω στον κόσμο. Όταν εγώ ήμουν παιδί, είχαμε όλους τους τόμους μιας εγκυκλοπαίδειας στο σπίτι μας. Αγοράστηκε τη χρονιά που γεννήθηκα, και ήταν απίθανο καθώς δε χρειαζόταν να πάω στη βιβλιοθήκη για να πάρω την πληροφορία, αφού η πληροφορία ήταν μέσα στο σπίτι μου, κάτι που ήταν υπέροχο. Ήταν κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που είχαν βιώσει οι δυο προηγούμενες από μένα γενιές, κάτι που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούσα με την πληροφορία έστω και σε μικρό επίπεδο. Όμως η πληροφορία ήταν πιο κοντά σε μένα. Είχα άμεση πρόσβαση σ’ αυτή.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από τότε που ήμουν μαθήτρια στο λύκειο ως την εποχή που άρχισα να διδάσκω, συντελέστηκε η εφεύρεση του διαδικτύου. Περίπου την εποχή που άρχισε το διαδίκτυο να χρησιμοποιείται σαν εκπαιδευτικό εργαλείο μετακομίζω από το Γουισκόνσκιν στο Κάνσας, όπου είχα την ευκαιρία να διδάξω στο σχολείο μιας αξιαγάπητης, μικρής πόλης σε μια επαρχιακή περιφέρεια του Κάνσας, όπου και δίδασκα το αγαπημένο μου θέμα, αμερικανική πολιτική αγωγή. Τον πρώτο χρόνο που θα δίδασκα αμερικανική πολιτική αγωγή – σαν σούπερ ήρωας- ήμουν ξετρελαμένη με το πολιτικό σύστημα. Οι μαθητές μου της τρίτης λυκείου: δεν θα έλεγα ότι ήταν ενθουσιώδεις με το αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Το δεύτερο χρόνο έμαθα κάποια πράγματα- έπρεπε να αλλάξω τακτική. Οπότε τους ενέπλεξα σε μια αυθεντική εμπειρία που τους επέτρεψε να μάθουν βιωματικά. Δεν τους είπα τι να κάνουν ή πώς. Τους έθεσα απλώς μια “αποστολή” που ήταν να οργανώσουν μια προεκλογική συζήτηση για την τοπική τους κοινωνία.

Έφτιαξαν διαφημιστικά φυλλάδια, επικοινώνησαν με υπηρεσίες, έφτιαξαν προγράμματα, συναντήθηκαν με γραμματείς, έφτιαξαν προεκλογικά φυλλάδια έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να ενημερωθούν για τους υποψήφιους. Κάλεσαν τους πάντες στο σχολείο σε μια βραδιά συζήτησης για την διακυβέρνηση και την πολιτική και άσχετα με το αν έγιναν όλα τέλεια, οι μαθητές έμαθαν με βιωματικό τρόπο. Οι παλιότεροι – και πιο έμπειροι- καθηγητές με κοιτούσαν λέγοντας: “Αχ, αυτή είναι. Είναι τόσο γλυκιά και αθώα. Προσπαθεί να τα καταφέρει” (Γέλια) “Δεν ξέρει που πάει να μπλέξει.” Εγώ όμως ήξερα ότι τα παιδιά θα εμφανιστούν εκείνο το βράδυ. Το πίστευα πραγματικά. Και κάθε εβδομάδα τους υπενθύμιζα τι περίμενα απ’ αυτούς. Ώσπου εκείνο το βράδυ, και τα 90 παιδιά κατάλληλα ντυμένα ήταν στη θέση τους να κάνουν αυτό που πρέπει. Το μόνο που είχα να κάνω ήταν να τους απολαύσω. Ήταν κάτι δικό τους. Βιωματικό. Αυθεντικό. Σήμαινε πολλά γι’ αυτούς. Και θα συνεχίσουν.

Από το Κάνσας μετακόμισα στην όμορφη Αριζόνα, όπου δίδαξα στο Flagstaff για κάποια χρόνια, αυτή τη φορά σε μαθητές γυμνασίου. Ευτυχώς δε δίδασκα πάλι αμερικανική πολιτική αγωγή. Θα δίδασκα το συναρπαστικό μάθημα της Γεωγραφίας. Και πάλι ενθουσιώδης να μάθω. Το ενδιαφέρον όμως ήταν σε σχέση με τη νέα μου θέση στην Αριζόνα ότι είχα πραγματικά μια ιδιαίτερα εκλεκτική και σπάνια ομάδα παιδιών να δουλέψουμε μαζί σ’ ένα συνηθισμένο δημόσιο σχολείο. Είναι αυτές οι στιγμές που πρέπει να αρπάζουμε τις ευκαιρίες. Και μια ευκαιρία ήταν να πάμε και να γνωρίσουμε τον Paul Rusesabagina, ο οποίος είναι ο άνθρωπος στον οποίο βασίστηκε η ταινία “Ξενοδοχείο Ρουάντα”. Αυτός θα μιλούσε στο γειτονικό μας λύκειο. Μπορούσαμε να πάμε με τα πόδια, δεν χρειαζόταν καν να πληρώσουμε λεωφορεία. Δεν υπήρχε κανένα κόστος. Τέλειος περίπατος.

Το πρόβλημα όμως που προέκυψε είναι πώς πας 13χρονα και 14χρονα παιδιά σε μια συζήτηση με θέμα τη γενοκτονία και πώς αντιμετωπίζεις το όλο θέμα με υπευθυνότητα και σεβασμό ώστε κι αυτά να ξέρουν πώς να το διαχειριστούν. Οπότε και αποφασίσαμε να δούμε τον Paul Rusesabagina σαν ένα παράδειγμα ανθρώπου που αποκλειστικά αφιέρωσε τη ζωή του για να κάνει κάτι θετικό. Μετά προκάλεσα τα παιδιά να αναγνωρίσουν κάποιον στη δικιά τους ζωή, στο δικό τους περιβάλλον ή μικρόκοσμο που κατά τη γνώμη τους έκανε κάτι αντίστοιχο. Τους ζήτησα να κάνουν μια μικρή ταινία γι’ αυτό. Ήταν η πρώτη φορά που κάναμε κάτι τέτοιο. Κανείς δεν ήξερε πώς να φτιάξει μια ταινία στον υπολογιστή. Όμως τους άρεσε πολύ η ιδέα. Τους ζήτησα επίσης να μιλάνε οι ίδιοι στην ταινία τους. Αυτή ήταν και η πιο αποκαλυπτική στιγμή, όταν ζητάς απ’ τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φωνή τους και να μιλήσουν για λογαριασμό τους για πράγματα τα οποία είναι πρόθυμα να μοιραστούν με άλλους. Η τελευταία ερώτηση της εργασίας τους ήταν: Τι σκοπεύεις να κάνεις στη ζωή σου ώστε να επηρεάσεις θετικά άλλους ανθρώπους; Τα πράγματα που θα πουν τα παιδιά όταν θα τα ρωτήσεις και θα τους δώσεις χρόνο να ακουστούν είναι απίθανα.

Πάμε τώρα γρήγορα στην Πενσυλβάνια, όπου βρίσκομαι σήμερα. Διδάσκω στο σχολείο Science Leadership Academy το οποίο είναι ένα σχολείο που διοικείται από το Ινστιτούτο Franklin και τη σχολική περιφέρεια της Φιλαδέλφεια. Είμαστε το ένατο ανάμεσα σε 12 δημόσια σχολεία, αλλά το δικό μας είναι λίγο διαφορετικό. Μετακινήθηκα εκεί κυρίως για να συμμετέχω σε μια εκπαιδευτική διαδικασία που θα επικύρωνε τον τρόπο που εγώ πίστευα ότι τα παιδιά μαθαίνουν, και που πραγματικά ήθελε να διερευνήσει τι είναι πιθανό να συμβεί εφόσον είσαι πρόθυμος ν’ αφήσεις κάποιες από τις μεθόδους του παρελθόντος, τη σπανιότητα της πληροφορίας δηλαδή της εποχής που η γιαγιά μου, ο πατέρας μου ή ακόμα κι εγώ πηγαίναμε σχολείο, μιας και σήμερα υπάρχει υπερπληθώρα πληροφοριών. Τι κάνεις λοιπόν όταν οι πληροφορίες είναι διάσπαρτες γύρω σου; Γιατί φέρνεις τα παιδιά στο σχολείο αφού δε χρειάζεται να έρθουν για να βρουν τις πληροφορίες;

Στη Φιλαδέλφεια έχουμε ένα φορητό υπολογιστή κατ’ άτομο, που σημαίνει ότι τα παιδιά φέρνουν τους υπολογιστές τους μαζί κάθε μέρα μετά τους πάνε σπίτι και έχουν πάντα πρόσβαση στην πληροφορία. Ένα πράγμα με το οποίο πρέπει να συμβιβαστείτε όταν δώσετε το εργαλείο που παρέχει πληροφορίες στους μαθητές, είναι ότι θα πρέπει να εξοικειωθείτε με την ιδέα ότι θα επιτρέπεται στους μαθητές η αποτυχία σαν αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτή τη στιγμή στον εκπαιδευτικό χώρο ζούμε ένα πάθος για τη σωστή απάντηση που φαίνεται ξεκάθαρα στα συνήθη τεστ πολλαπλών επιλογών, και εγώ είμαι εδώ σήμερα για να σας δηλώσω ότι αυτό δεν είναι μάθηση. Το χειρότερο πράγμα που μπορεί κανείς να ζητήσει απ’ τα παιδιά είναι το να μην κάνουν λάθος. Το να τους ζητάς να δίνουν πάντα τη σωστή απάντηση δεν τους επιτρέπει να μαθαίνουν. Κάναμε λοιπόν αυτό το πρότζεκτ και αυτό είναι ένα από τα έργα του πρότζεκτ. Σχεδόν ποτέ δεν τα επιδεικνύω κι αυτό έχει να κάνει με τη θέση μας σε σχέση με το θέμα της αποτυχίας.

Οι μαθητές μου έφτιαξαν αυτά τα γραφήματα πληροφοριών σαν αποτέλεσμα μιας ενότητας με την οποία ασχοληθήκαμε προς το τέλος του χρόνου ορμώμενοι από τις πετρελαιοκηλίδες. Τους ζήτησα να χρησιμοποιήσουν σαν παραδείγματα τα γραφήματα πληροφοριών που βλέπουμε σε πολλά μέσα ενημέρωσης, και να δουν ποια είναι τα ενδιαφέροντα σημεία τους, και έπειτα να δημιουργήσουν ένα δικό τους που σχετίζεται με μια ανθρώπινης φύσεως καταστροφή στην αμερικανική πραγματικότητα. Είχαν φυσικά συγκεκριμένα κριτήρια που έπρεπε να τηρήσουν. Η αλήθεια είναι ότι ένιωθαν λίγο άβολα με την εργασία αυτή καθώς δεν είχαμε ξανακάνει κάτι παρόμοιο και δεν ήξεραν πώς ακριβώς να το κάνουν. Μιλούν αρκετά καλά – είναι πολύ ήρεμοι- και γράφουν επίσης πολύ, πολύ ωραία, όταν τους ζητήθηκε όμως να επικοινωνήσουν τις ιδέες τους διαφορετικά τους δημιούργησε μια ανασφάλεια. Τους έδωσα όμως το χώρο για να το κάνουν. Τους είπα: αυτοσχεδιάστε, δημιουργήστε μόνοι σας. Για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Και ο μαθητής που συνεχώς δημιουργεί το καλύτερο οπτικό αποτέλεσμα δε μας απογοήτευσε. Το έφτιαξε σε δυο-τρεις μέρες. Αυτή είναι η δουλειά του μαθητή που κατά γενική ομολογία τα κατάφερε.

Όταν ρώτησα τους μαθητές: “Ποιος έκανε το καλύτερο;” Όλοι αμέσως συμφώνησαν: “Αυτό είναι.” Δε διάβασαν τίποτα. “Αυτό είναι.” Εγώ πάλι τους ρώτησα: “τι είναι αυτό που το ξεχωρίζει απ’ τ’ άλλα;” Οι μαθητές είπαν: “Το σχέδιο είναι καλό και έχει χρησιμοποιήσει ωραία χρώματα. Ακόμα έχει….” Και τότε είπαν δυνατά όλα όσα είχαμε πει. Εγώ τότε τους είπα: “Ωραία διαβάστε τις πληροφορίες τότε” Και τότε είπαν: “Α, τελικά ίσως να μην είναι αυτό το καλύτερο.” Τότε διαλέξαμε ένα άλλο -που δεν ήταν τόσο καλό οπτικά, αλλά μπορούσες να διαβάσεις καλύτερα τις πληροφορίες- περάσαμε μια ώρα μιλώντας για το πώς μαθαίνει κανείς, καθώς το θέμα δεν ήταν η τελειότητα ή το τι θα μπορούσα να φτιάξω εγώ. Αυτό που τους ζητήθηκε ήταν να δημιουργήσουν μόνοι τους. Τους επιτράπηκε να αποτύχουν, να δουν τη διαδικασία και να μάθουν απ’ αυτή. Όταν θα ξανακάνουμε κάτι αντίστοιχο στην τάξη μας φέτος, πιστεύω ότι θα τα πάνε καλύτερα. Η διαδικασία της μάθησης πρέπει να περιλαμβάνει και ένα κομμάτι αποτυχίας, γιατί η αποτυχία είναι εκπαιδευτικό εργαλείο στη διαδικασία της μάθησης.

Υπάρχουν εκατομμύρια εικόνες που θα μπορούσα να σας δείξω έπρεπε να διαλέξω προσεκτικά – αυτή είναι μια απ’ τις αγαπημένες μου- με μαθητές που μαθαίνουν, όπως μπορεί η μάθηση να είναι σ’ ένα περιβάλλον όπου δεν υπάρχει η άποψη ότι τα παιδιά έρχονται στο σχολείο για να πάρουν πληροφορίες, αλλά αντίθετα, στο σχολείο τους ζητάμε να μας πουν τι μπορούν να κάνουν με την πληροφορία. Κάντε στα παιδιά ενδιαφέρουσες ερωτήσεις. Δε θα σας απογοητεύσουν. Ζητήστε τους να επισκεφθούν μέρη, να δουν πράγματα με τα ίδια τους τα μάτια να βιώσουν τη γνώση, να παίξουν, να ερευνήσουν. Αυτή είναι μια απ’ τις αγαπημένες μου φωτογραφίες, καθώς τραβήχτηκε την Τρίτη, όταν ζήτησα από τους μαθητές μου να πάνε να ψηφίσουν. Αυτός είναι ο Ρόμπι, είναι η πρώτη φορά που ψηφίζει και θέλει να μοιραστεί αυτή τη στιγμή με όλους σας. Αυτό είναι μάθηση, γιατί τους ζητήσαμε να βγουν έξω στον πραγματικό κόσμο.

Το κύριο σημείο αυτής της ομιλίας είναι ότι αν συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι εκπαιδευτική διαδικασία είναι να πηγαίνεις στο σχολείο για να πάρεις την πληροφορία και όχι για να βιώνεις τη γνώση, να ενδυναμώνεις τη μαθητική φωνή και να αγκαλιάζεις την αποτυχία, τότε χάνουμε το παιχνίδι. Και τίποτε από αυτά που λέγεται σήμερα δε θα είναι εφικτό, αν συνεχίσουμε να έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν δίνει αξία σ’ αυτές τις αρχές, καθώς δε θα φτάσουμε μακριά με τυποποιημένα τεστ ή με την κουλτούρα της μιας και μοναδικής σωστής απάντησης. Ξέρουμε το πώς να τα πάμε καλύτερα και ήρθε η ώρα να το κάνουμε.

Πηγή: www.ted.com/