Αρχεία για ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ
Σχολική Ετοιμότητα vs Σχολική Αποτυχία
Η απουσία σχολικής ετοιμότητας έχει αρνητικές προεκτάσεις στην περαιτέρω:
- ακαδημαϊκή εξέλιξη του παιδιού,
- στην κοινωνικοποίησή του και
- στη διαμόρφωση βαθύτερων χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς του.
Τέτοιου είδους αρνητικές προεκτάσεις μπορεί να είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η απομόνωση / απόσυρση, το άγχος η επιθετική συμπεριφορά, η άρνηση, η έλλειψη ενδιαφέροντος για μάθηση, με άμεση επίπτωση την σχολική αποτυχία. Προκειμένου να αποφευχθούν όλα αυτά είναι πολύ σημαντικό να γίνει πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση των δυσκολιών από τον/ την εκπαιδευτικό. Ωστόσο πρέπει να έχουμε υπόψη ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο, ίσως και επικίνδυνο να διαγνώσουμε ένα παιδί σε μικρή ηλικία (λιγότερο των 7 ετών), καθώς τα φυσιολογικά όρια ποικίλλουν και κάθε παιδί έχει το δικό του ξεχωριστό βαθμό ανάπτυξης. Αρμόδιοι φορείς για την έγκυρη διάγνωση είναι τα ΚΕ.Δ.Δ.Υ. και τα αναγνωρισμένα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα νοσοκομείων, πάντα βέβαια σε συνεργασία με τους γονείς.
(απο την εισήγηση της Πατιού Ιωάννας, στα ΠΕΚ – Επιμορφωτικά σεμινάρια για νεοδιόριστους και αναπληρωτές εκπαιδευτικούς Α/θμιας εκπ/σης, 2009).
Σχολική Ετοιμότητα – Προτάσεις για τους γονείς
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους προσφέροντας του ένα πλούσιο περιβάλλον από ακουστικά, οπτικά και απτικά ερεθίσματα. Να το εισαγάγουν στον κόσμο του βιβλίου και να του δώσουν να καταλάβει ότι υπάρχει σχέση σε αυτά που ακούμε ή λέμε και σε αυτά που διαβάζουμε ή γράφουμε. Έτσι το παιδί μαθαίνει να συμπεριφέρεται ως αναγνώστης και να εξοικειώνεται με τυπωμένους χαρακτήρες γραφημάτων. Μ΄ αυτόν τον απλό τρόπο εισάγεται στο προ – αναγνωστικό στάδιο και ετοιμάζεται για την ανάγνωση και πιο συγκεκριμένα για την αποκωδικοποίηση των γραμμάτων. Επίσης ,μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να συντονίσει τις κινήσεις του και να το ενισχύσουν συναισθηματικά, δίνοντάς του το ρόλο του μεγάλου. Βασικά όμως θα πρέπει να αφήσουν το παιδί να ωριμάσει με τους δικούς του ρυθμούς και να το βοηθήσουν να βιώσει την επιτυχία ως αποτέλεσμα των δικών του προσπαθειών και ικανοτήτων, ώστε να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση του.
Γενικά όμως θα προτείναμε τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς να επανατροφοδοτούν τα παιδιά, συχνότερα. Είναι πολύ σημαντικό επίσης να λένε στα παιδιά τι να κάνουν, παρά τι να μην κάνουν.
Οι δυο φορείς διαπαιδαγώγησης, το σχολείο και η οικογένεια θα πρέπει να συνεργάζονται και να επικοινωνούν τακτικά ώστε να ακολουθείται μια κοινή τακτική αντιμετώπισης των δυσκολιών του παιδιού και να υπάρχει μια συνέχεια.
Κλείνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάκτηση της σχολικής ετοιμότητας διευκολύνεται από την οργανωμένη προσπάθεια και συνεργασία όλων των φορέων που επηρεάζουν την αγωγή του νηπίου. Η ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών είναι το ζητούμενο και ο στόχος. Η σχολική ετοιμότητα είναι το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας.
Σχολική Ετοιμότητα – Προτάσεις για τις νηπιαγωγούς
Oι νηπιαγωγοί μπορούν να βοηθήσουν ενα παιδί να μεταβεί ομαλά απο το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο, χωρίς να παρουσιάσει προβλήματα και μαθησιακές δυσκολίες. Θα πρέπει λοιπόν να δημιουργούν κλίμα ασφάλειας, ελευθερίας και σεβασμού της διαφορετικότητας των άλλων μέσα στην τάξη. Να δίνουν κίνητρα για μάθηση μέσα από τη βιωματική και δημιουργική διδασκαλία με έμφαση στα προσωπικά ενδιαφέροντα των παιδιών, όπως ορίζεται και στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Να τα ενθαρρύνουν να συνεργάζονται μεταξύ τους και να λειτουργούν σε ομάδες. Να τους προσφέρουν ένα πλούσιο και καλά δομημένο εκπαιδευτικό περιβάλλον από:
• ακουστικές δραστηριότητες (π.χ. να μιλάνε όσο το δυνατόν περισσότερο στα παιδιά, να διαβάζουνε μαζί παραμύθια (5-10 λεπτά κάθε μέρα), να φαντάζονται το τέλος του ώστε να εξασκείται παράλληλα και η φαντασία τους, να διηγούνται προσωπικές ιστορίες με τη σειρά).
• οπτικές δραστηριότητες (πίνακες αναφοράς κρεμασμένους στην τάξη με αριθμούς, χρώματα, σχήματα, πίνακας του καιρού, καρτέλες γραμμένες με το όνομα του παιδιού για την διεξαγωγή διαφόρων δραστηριοτήτων).
• απτικές δραστηριότητες (π.χ. να ενισχύουν τον οπτικοκινητικό τους συντονισμό με δραστηριότητες όπως να κόβουν με ψαλίδι μια ευθεία γραμμή χαραγμένη στο χαρτόνι, να περνούν χάντρες σε κλωστή, να ξεχωρίζουν και να διαχωρίζουν κουμπιά σε διάφορα χρώματα, να γεμίζουν και να αδειάζουν υλικά – ρύζι, μακαρονάκια – σε διαφορετικά δοχεία και ασφαλώς να ζωγραφίζουν. Όλες αυτές οι δραστηριότητες δυναμώνουν το μυϊκό σύστημα των δακτύλων διευκολύνοντας τη σωστή λαβή του μολυβιού ενώ παράλληλα εκπαιδεύουν το οπτικό σύστημα του παιδιού, προετοιμάζοντας το για το γράψιμο. Όσον αφορά την αδρή κινητικότητα μπορούν να κάνουν παιχνίδια ή χορό με συγκεκριμένα βήματα, π.χ. ένα δεξιά, ένα αριστερά, πηδηματάκια, ρυθμικό βάδισμα, σχοινάκι, πάσες με τη μπάλα.
• σχετικά με τις γλωσσικές δραστηριότητες (π.χ. να δίνουν στα παιδιά μια οδηγία κάθε φορά σε απλή και κατανοητή γλώσσα, να τους μαθαίνουν τον ήχο του γράμματος και όχι το όνομα του, να τους μαθαίνουν ποιηματάκια με ομοιοκαταληξίες, αινίγματα, όταν λένε τραγουδάκια να χτυπάνε παλαμάκια σε κάθε συλλαβή, να επιδοκιμάζουν την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα, να κάνουν έντονη την παρουσία του παιδιού μέσα στην τάξη με έμμεσους τρόπους (π.χ. του ζητάνε να μοιράσει εκείνο τους μαρκαδόρους). Βασικά όμως μέσα από το παιχνίδι να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν με ευχάριστο και «παιδικό» τρόπο τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει ένα παιδί.
Τέλος, μια βόλτα στο δημοτικό σχολείο πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς θα μπορούσε να βοηθήσει το παιδί να εξοικειωθεί με τους χώρους και να γνωρίζει τα παιδία που θα συναντήσει την επόμενη χρονιά.
(απο την εισήγηση της διαχειρίστριας του blog, στην επιμορφωτική ημερίδα του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Λέσβου, με τίτλο : “Εγκαιρη εκπαιδευτική παρέμβαση για παιδιά προσχολικής ηλικίας”, στις 30/03/09, στη Λέσβο).
