Τέσσερις στους δέκα πολίτες της ΕΕ πιστεύουν ότι η ΕΕ πρέπει να έχει στη διάθεσή της καλύτερα μέσα για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ευρωβαρομέτρου που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις 25/11/2011, η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης την πρώτη έκθεση για τη στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας που δρομολογήθηκε το περασμένο έτος, στην οποία περιγράφονται τα θέματα στα οποία πρέπει να δοθεί περαιτέρω προσοχή και καταγράφεται η σημειωθείσα πρόοδος.
Η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να αποκριθεί στους κινδύνους που απειλούν την ασφάλειά της, όπως αυτοί εμφανίζονται και εξελίσσονται. Τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, ένας ακροδεξιός εξτρεμιστής στη Νορβηγία προέβη σε μια ολέθρια τρομοκρατική επίθεση. Τον Αύγουστο, οι δημόσιες αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου έκαναν κατάσχεση μιας πρωτοφανούς ποσότητας 1,2 τόνων κοκαΐνης. Σε ολόκληρη την ΕΕ, οι κυβερνοεπιθέσεις διαταράσσουν τα δημόσια και τα ιδιωτικά ηλεκτρονικά συστήματα. Όλα αυτά είναι ενδεικτικά της σημασίας που έχει η ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν την εσωτερική ασφάλεια.
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου δείχνει ότι τέσσερις στους δέκα Ευρωπαίους θέλουν η ΕΕ να λάβει περισσότερα μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων όσον αφορά την ασφάλεια, που περιγράφει η ΣΕΑ. Πολλοί Ευρωπαίοι πιστεύουν επίσης ότι οι απειλές θα ενταθούν κατά την επόμενη τριετία, και ότι το κυβερνοέγκλημα είναι η πρόκληση όσον αφορά την ασφάλεια που είναι το πιθανότερο να αυξηθεί.
Η εκτίμηση αυτή δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα, δεδομένου ότι από την έκθεση ΣΕΑ απορρέει ότι υπάρχουν τρεις νεοεμφανιζόμενοι κίνδυνοι που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία: Πρώτον, το διαδίκτυο, που σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο και απαραίτητο μέρος της καθημερινότητάς μας, μετατρέπεται σε on line διευκολυντή για ένα ευρύ φάσμα εγκληματικών δραστηριοτήτων και όχημα για τρομοκρατική προπαγάνδα. Δεύτερον, ο αντίκτυπος των υπό εξέλιξη οικονομικών κρίσεων είναι ότι οι δημόσιες αρχές έχουν λιγότερους πόρους στη διάθεσή τους για την καταπολέμηση των κινδύνων που απειλούν την εσωτερική ασφάλεια. Τρίτον, οι πρόσφατες εξελίξεις στις γειτονικές χώρες της ΕΕ, περιλαμβανομένων των, ως επί το πλείστον θετικών, δημοκρατικών εξελίξεων της αραβικής άνοιξης, δημιούργησαν σημαντικές πληθυσμιακές μετακινήσεις. Αυτό, με τη σειρά του, ασκεί πίεση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση της εγκληματικής δραστηριότητας.
Ως συγκεκριμένη απόρροια του καθορισμού προτεραιοτήτων στο πλαίσιο της ΣΕΑ, το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μεταξύ άλλων, θα εγκρίνει δέσμη μέτρων για την κατάσχεση και ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από εγκληματικές ενέργειες, θα διοργανώσει διάσκεψη υψηλού επιπέδου για την αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού και θα αναπτύξει μια συνολική ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια στο διαδίκτυο.
Ιστορικό
Ως μέρος του προγράμματος της Στοκχόλμης, τον Νοέμβριο του 2010, η Επιτροπή ενέκρινε το έγγραφο « Στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας στην πράξη» και καθόρισε πέντε προτεραιότητες για την ΕΕ κατά την επόμενη τετραετία.
Η πρώτη ετήσια έκθεση, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, καταγράφει πρόοδο στους εξής τομείς:
- καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος: Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε με την πρόταση της Επιτροπής για τη θέσπιση νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τη συγκέντρωση στοιχείων των επιβατών πτήσεων άφιξης στην ΕΕ ή αναχώρησης από αυτήν και με τη δέσμη μέτρων κατά της διαφθοράς, που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2011. Απαιτείται περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία στον δικαστικό τομέα και στον τομέα της επιβολής του νόμου, καθώς και όσον αφορά την ανάπτυξη διοικητικής προσέγγισης για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος.
- Τρομοκρατία και ριζοσπαστικοποίηση: Η Επιτροπή σύστησε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο για την ευαισθητοποίηση στην ριζοσπαστικοποίηση και εξέδωσε ανακοίνωση για ένα ευρωπαϊκό σύστημα παρακολούθησης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για ένα πλαίσιο για διοικητικά μέτρα δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων των τρομοκρατών και για τη βελτίωση της ασφάλειας των χερσαίων μεταφορών.
- Κυβερνοέγκλημα: Σημειώθηκε πρόοδος στο θέμα της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού κέντρου για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο και ομάδων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα των υπολογιστών (CERT). Στο μέλλον, διάφορα κράτη μέλη θα πρέπει να κινηθούν κατεπειγόντως για να κυρώσουν την Σύμβαση της Βουδαπέστης η οποία παρέχει ένα πλαίσιο για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα αυτόν.
- Διαχείριση συνόρων: Σημαντική πρόοδος σημειώθηκε το 2011 με την δρομολόγηση του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), με την εφαρμογή των επιχειρήσεων HERMES (μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο) και RABIT (στα ελληνοτουρκικά σύνορα) της FRONTEX, καθώς και με τις προτάσεις της Επιτροπής για τη βελτίωση της αξιολόγησης και παρακολούθησης Σένγκεν και για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης των Συνόρων (EUROSUR) έως το 2013. Το 2012, η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις για τον τρόπο βελτίωσης του συντονισμού των συνοριακών ελέγχων που διεξάγουν οι διάφορες εθνικές αρχές (αστυνομία, συνοριοφύλακες και τελωνεία).
- Διαχείριση κρίσεων και καταστροφών: Μέσω της Ευρωπόλ, της Frontex, του κοινού κέντρου επιχειρήσεων της ΕΕ (Joint Situation Centre – SitCen) και του Κέντρου Παρακολούθησης και Πληροφοριών της Επιτροπής (MIC), η ΕΕ είναι σε θέση να συγκεντρώνει εμπειρογνωσία όσον αφορά τη συγκέντρωση πληροφοριών, την ανάλυσή τους, την αξιολόγηση απειλών και την ανάληψη κατεπείγουσας δράσης στους διάφορους τομείς της εσωτερικής ασφάλειας. Στο μέλλον, η Ευρώπη πρέπει να χαράξει βαθμιαία μια συνεκτική πολιτική διαχείρισης κινδύνων, που θα συνδέει τις απειλές και την αξιολόγηση κινδύνων για την κατάστρωση και την εφαρμογή πολιτικής. Η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στο θέμα αυτό.
- Εξωτερική διάσταση και ασφάλεια της ΕΕ: Το 2011 αναπτύχθηκαν διάφορες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της διοργανικής συνεργασίας και συντονισμού όσον αφορά την τρομοκρατία, το διεθνικό έγκλημα και την παράνομη μετανάστευση στα Δυτικά Βαλκάνια, στο Κέρας της Αφρικής και στην ζώνη της Σαχέλ. Η ΕΥΕΔ και η Επιτροπή εξέδωσαν επίσης κοινό έγγραφο για τη βελτίωση των δεσμών μεταξύ φορέων της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) και του τομέα της Ελευθερίας, της Ασφάλειας και της Δικαιοσύνης, περιλαμβανομένων των δυνατοτήτων συνεργασίας μεταξύ της αστυνομικών αποστολών της ΚΠΑΑ και της Ευρωπόλ.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Βλ. έκθεση ΣΕΑ (στην Αγγλική)
Ειδική έκθεση του Ευρωβαρόμετρου για την εσωτερική ασφάλεια (στην Αγγλική).
