Πνευματική ιδιοκτησία

jscreationzs / FreeDigitalPhotos

Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια,  πνευματική ιδιοκτησία ή πνευματικά δικαιώματα ονομάζονται τα αποκλειστικά δικαιώματα των πνευματικών δημιουργών στο έργο τους. Παραχωρούνται από το νόμο για ορισμένο χρόνο για να απαγορεύσουν σε τρίτους τη χρήση των έργων χωρίς την άδεια του δημιουργού. Το πνευματικό δικαίωμα υφίσταται σε έργα λογοτεχνίας και τέχνης, όπως βιβλία, θέατρο, ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, αρχιτεκτονική αλλά και άλλες δημιουργίες όπως λογισμικό ή βάσεις δεδομένων (databases). Περιλαμβάνει το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού δεσμού του δημιουργού του προς αυτό (ηθικό δικαίωμα). Το πνευματικό δικαίωμα αποκτάται αυτοδικαίως χωρίς να απαιτείται αίτηση του δημιουργού ή καταχώριση του έργου σε κάποια υπηρεσία.

Στην Ελλάδα θεμελιώδης είναι ο νόμος 2121/1993 (ΦΕΚ Α’25, 4/3/93) ο οποίος, εμπνεόμενος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας, αναθεωρεί την προηγούμενη νομοθεσία του 1920 και συμμορφώνεται με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε δραστικά σε πολλές διατάξεις του με το άρθρο 8 του νόμου 2557/1997 (ΦΕΚ Α’271/1997) σε εφαρμογή των Οδηγιών 93/83/ΕΟΚ και 93/98/ΕΟΚ.

Ο αρμόδιος οργανισμός είναι ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας και πιο συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα του Νέες Τεχνολογίες αναφέρεται χαρακτηριστικά:

Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η προστασία των ιστοσελίδων ως αυτόνομων έργων. Κατ’ αρχάς, μια ιστοσελίδα στις περισσότερες περιπτώσεις περιέχει άλλα έργα, όπως λογισμικό, εικόνες, κείμενα και ήχους, τα οποία, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου θα προστατεύονται αυτοτελώς. Ένα έργο προστατεύεται εξίσου είτε είναι ενσωματωμένο σε κάποιο υλικό φορέα (πχ. έντυπο ή cd), είτε βρίσκεται σε ένα διαδικτυακό τόπο (πχ. μια φωτογραφία χαίρει της ίδιας προστασίας είτε είναι τυπωμένη σε μια εφημερίδα είτε παρουσιάζεται στο διαδικτυακό κόμβο μιας εφημερίδας). Η χρήση κάθε ψηφιακού επιγραμμικού (online) έργου υπόκειται στις διατάξεις του νόμου, όπως ακριβώς και όταν διατίθεται σε οποιαδήποτε εκτός δικτύου μορφή.

Η ίδια η ιστοσελίδα αυτόνομα μπορεί να προστατευτεί ως έργο ακόμα και χωρίς να εμπίπτει σε μια από τις αναφερόμενες ενδεικτικές κατηγορίες έργων του αρ. 2 Ν.2121/93. Σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσε να εμπίπτει στην έννοια της βάσης δεδομένων ενώ εναλλακτικά θα μπορούσαν να προστατευτούν ορισμένα μέρη της (τα οποία την απαρτίζουν) ως έργα, εάν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου.”

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν προστατεύονται βάσει του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας οι ιδέες, οι διαδικασίες, οι μέθοδοι λειτουργίας ή οι μαθηματικές έννοιες καθεαυτές.

Επίσης, οι άδειες Creative Commons προέρχονται από τον ομώνυμο μη κερδοσκοπικό οργανισμό που εκδίδει 6 διαφορετικές άδειες χρήσης πνευματικών δικαιωμάτων, οι οποίες επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση πνευματικών έργων μέσω του Internet και ταυτόχρονα προστατεύουν τον δημιουργό τους.

Η Creative Commons (CC) είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στην επέκταση του εύρους των πνευματικών έργων που είναι διαθέσιμα για να βασιστούν σε αυτά και άλλα έργα και να μοιραστούν νόμιμα. Η οργάνωση έχει εκδώσει διάφορες άδειες πνευματικών δικαιωμάτων γνωστές ως άδειες Creative Commons. Αυτές οι άδειες επιτρέπουν στους δημιουργούς να δηλώσουν εύκολα ποια δικαιώματα διατηρούν, και ποια δικαιώματα παραμερίζουν προς όφελος άλλων δημιουργών.

Για περισσότερα επισκεφτείτε την άδεια που διέπει τον δικτυακό τόπο Ασφάλεια στο Διαδίκτυο, μέσω του οποίου είναι ελεύθερη η αναπαραγωγή, διανομή και παρουσίαση στο κοινό του έργου καθώς και να το τροποποιήσετε εφόσον τηρείτε τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Αναφορά προέλευσης — Θα πρέπει να κάνετε την αναφορά στο έργο με τον τρόπο όπως αυτός έχει οριστεί από το δημιουργό ή τον χορηγούντα την άδεια (χωρίς όμως να εννοείται με οποιονδήποτε τρόπο ότι εγκρίνουν εσάς ή τη χρήση του έργου από εσάς).

Παρόμοια διανομή — Εάν αλλοιώσετε, τροποποιήσετε ή δημιουργήσετε περαιτέρω βασισμένοι στο έργο θα μπορείτε να διανείμετε το έργο που θα προκύψει μόνο με την ίδια ή παρόμοια άδεια.