Ασφαλής χρήση ανάλογα με την ηλικία
Ηλικία μικρότερη των 7 ετών
Οι πρώτες επισκέψεις στο Διαδίκτυο θέτουν τις βάσεις για τη μελλοντική του χρήση και για την απόκτηση καλών συνηθειών από τα παιδιά. Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας αρέσουν οι καθορισμένες ρουτίνες και αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για την ανάπτυξη ασφαλέστερων συνηθειών και πρακτικών χρήσης για τα μικρότερα παιδιά.
Τα παιδιά ηλικίας μκρότερης από 7 ετών έχουν περιορισμένη ικανότητα κατανόησης των πληροφοριών που διατίθενται στο Διαδίκτυο και περιορισμένη κριτική ικανότητα, για παράδειγμα, μεταξύ των διαφημίσεων και του πραγματικού περιεχομένου. Σε αυτές τις ηλικίες, οι γονείς πρέπει να βοηθούν τα παιδιά τους να βρουν κατάλληλο υλικό. Τα παιδιά συχνά δεν μπορούν να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ της χρήσης του Διαδικτύου και των παιχνιδιών ή της ζωγραφικής που κάνουν στο δικό τους υπολογιστή.
Σε αυτό το στάδιο, η οικογένεια μπορεί να θέσει τους πρώτους οικιακούς κανόνες για τη χρήση του υπολογιστή.
Ο χρόνος που δαπανάτε στον υπολογιστή θα πρέπει να είναι περιορισμένος, για λόγους υγείας.
Για παράδειγμα, τοποθετήστε τον υπολογιστή στο σαλόνι. Σωστό είναι, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο μαζί με κάποιον ενήλικο.
Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας θα πρέπει να περιορίζεται σε συγκεκριμένες, προσυμφωνημένες διαδικτυακές τοποθεσίες. Τα πιο προχωρημένα παιδιά μπορούν να βρουν τις συγκεκριμένες τοποθεσίες μέσω του μενού Αγαπημένα του προγράμματος περιήγησης στο Διαδίκτυο.
Η ασφαλέστερη λύση είναι να δημιουργήσετε ένα προσωπικό λειτουργικό περιβάλλον για το παιδί, όπου η πρόσβαση στο Διαδίκτυο θα περιορίζεται αποκλειστικά σε συγκεκριμένες διαδικτυακές τοποθεσίες.
Παιδιά ηλικίας 7 έως 9 ετών
Οι μικροί μαθητές θα έλθουν σε επαφή με το Διαδίκτυο στο σχολείο, σε σπίτια φίλων, αλλά και στο δικό τους σπίτι. Οι γονείς και τα παιδιά θα πρέπει να συζητούν σχετικά με τη σωστή χρήση του Διαδικτύου και να συμφωνούν σχετικά με τους κανόνες που θα πρέπει να ακολουθούνται. Τα παιδιά ηλικίας 7 έως 9 ετών ίσως να έχουν ήδη αναπτύξει μια σωστή αντίληψη του τι ακριβώς βλέπουν. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα έτομα να διαχειριστούν όλο το υλικό που προσφέρεται στο Διαδίκτυο, ιδιαίτερα τρομακτικό υλικό ή άλλο ακατάλληλο υλικό (εικόνες, κείμενο ή ήχο). Η συζήτηση σχετικά με αυτά τα θέματα και η ενημέρωση των παιδιών σχετικά με τα διάφορα πράγματα που ίσως συναντήσουν στο Διαδίκτυο, θα τα βοηθήσει να γίνουν υπεύθυνα και να μπορούν να εργάζονται και μόνα τους με ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Οι γονείς μπορούν επίσης να πουν στα παιδιά τους τη δική τους γνώμη και να τους μεταδόσουν τις δικές τους αξίες σχετικά με το Διαδίκτυο, προκειμένου να τα βοηθήσουν.
Στην ηλικία αυτή, οι περιορισμοί, η προστασία και η επιβλεπόμενη χρήση του Διαδικτύου εξακολουθούν να έχουν προτεραιότητα. Συνιστάται να συμφωνούν τα παιδιά και οι γονείς στους κανόνες που θα εφαρμόσουν σχετικά με τη χρήση του Διαδικτύου και οι κανόνες να αλλάζουν καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.
Στο σπίτι, η χρήση του Διαδικτύου εξακολουθεί να επιτρέπεται μόνον όταν είναι παρόντες οι γονείς. Έτσι διασφαλίζεται ότι θα είναι εκεί και θα βοηθήσουν εάν προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα.
Εάν ο υπολογιστής τοποθετηθεί σε ένα δωμάτιο που χρησιμοποιείται από όλη την οικογένεια, η χρήση του Διαδικτύου αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής της οικογένειας.
Το παιδί ίσως να μην είναι ακόμη έτοιμο να διαπιστώσει την αξιοπιστία μιας διαδικτυακής τοποθεσίας, οπότε θα πρέπει πάντοτε να ζητά την άδεια των γονέων του προτού δημοσιεύσει προσωπικές πληροφορίες.
Τα δωμάτια συνομιλίας και οι δημόσιες συζητήσεις μέσω Διαδικτύου ίσως να μην είναι ακόμα δραστηριότητες κατάλληλες για το παιδί. Γι’ αυτό, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που χρησιμοποιείται από ένα παιδί αυτής της ηλικίας θα πρέπει να είναι μια κοινή, οικογενειακή διεύθυνση.
Η δημιουργία ενός λογαριασμού χρήστη για το παιδί, με περιορισμένα δικαιώματα χρήστη, βοηθά το παιδί να μάθει να χρησιμοποιεί ανεξάρτητα τον υπολογιστή.
Διαβάστε περισσότερα: Ασφαλές λειτουργικό περιβάλλον
Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν προγράμματα φίλτρων για την αποτροπή της πρόσβασης σε ακατάλληλες τοποθεσίες, αλλά παραμένει σημαντικό να εμπλέκονται οι γονείς ενεργά στη χρήση του Διαδικτύου από τα παιδιά τους.
Παιδιά ηλικίας 10 έως 12 ετών
Οι μαθητές ενδέχεται να έχουν μάθει ήδη να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για διάφορες χρήσεις. Οι γονείς μπορούν να υποστηρίζουν το παιδί τους, μαθαίνοντας για διαδικτυακές τοποθεσίες που σχετίζονται με τις σχολικές εργασίες, τα χόμπι του παιδιού ή τα άλλα του ενδιαφέροντα. Η οικογένεια μπορεί επίσης να χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για την οργάνωση θεμάτων που αφορούν όλη την οικογένεια. Έτσι δίνεται η ευκαιρία στους γονείς και τα παιδιά να συζητούν ποιες τοποθεσίες είναι αξιόπιστες και φερέγγυες και που μπορούν να βρουν ποιοτικές πληροφορίες. Βλ. www.yprt.eu/sip/ για μία συγκριτική μελέτη εργαλείων γονικού ελέγχου και φίλτρων.
Το παιδί εξακολουθεί να χρειάζεται γονική επίβλεψη και έλεγχο, καθώς και κανόνες για τη σωστή χρήση. Ωστόσο, το παιδί ίσως να έχει ήδη βρει τρόπους να αποφεύγει τους κανόνες και την επίβλεψη εάν θεωρεί ότι είναι πολύ περιοριστικοί ή ότι δεν καλύπτουν τις ανάγκες του.
Οι γονείς και τα παιδιά πρέπει να συμφωνήσουν σχετικά με το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν ή με ποιο τρόπο να χρησιμοποιούν στο Διαδίκτυο και αυτή η συμφωνία θα πρέπει να καλύπτει όλες τις ανάγκες και τις απόψεις. Παραδείγματα: οι ευθύνες που φέρει ο αποστολέας ενός μηνύματος, όποιος κάνει λήψη αρχείων που ενδεχομένως να καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα, καθώς και όποιος κάνει εγκατάσταση προγραμμάτων.
Συμφωνήστε ποιες προσωπικές πληροφορίες είναι σωστό να δίνει και συζητήστε τους κινδύνους που σχετίζονται με την αποκάλυψη πληροφοριών.
Διαβάστε περισσότερα: Συνομιλίες μέσω Διαδικτύου/προσωπικό απόρρητο
Αν το παιδί ήδη ενδιαφέρεται για διαδικτυακές συνομιλίες ή IRC, οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με το παιδί κατά πόσο είναι ασφαλείς και να επιβλέπουν τις εμπειρίες που θα έχει το παιδί στις συνομιλίες του μέσω Διαδικτύου. Διαβάστε περισσότερα: Συνομιλίες μέσω Διαδικτύου
Πολλά παιδιά είναι περίεργα και, γι’ αυτό, οι γονείς θα πρέπει να δίνουν έμφαση στη ανάγκη για ασφαλή και προσεκτική χρήση.
Τα προγράμματα προστασίας των πληροφοριών θα πρέπει επίσης να διατηρούνται ενημερωμένα.
Παιδιά ηλικίας 13 έως 15 ετών
Σε αυτή την ηλικία, το Διαδίκτυο αποτελεί μέρος της κοινωνικής ζωής του παιδιού: συναντά φίλους και περνά αρκετό χρόνο στο Διαδίκτυο, ενώ αναζητά πληροφορίες για τις σχολικές του εργασίες και τα ενδιαφέροντά του. Καθώς το μορφωτικό επίπεδο του παιδιού είναι υψηλότερο, ανοίγονται περισσότερες ευκαιρίες για χρήση του Διαδικτύου. Ενδέχεται να είναι δύσκολο για τους γονείς να παρακολουθούν τι ακριβώς κάνει το παιδί στο Διαδίκτυο. Στην ηλικία αυτή, τα παιδιά επίσης διακινδυνεύουν και δοκιμάζουν τα όριά τους. Οι τεχνικοί περιορισμοί και οι απαγορεύσεις ενδέχεται να μην είναι αποτελεσματικοί τρόποι για τη βελτίωση της ασφάλειάς τους στο Διαδίκτυο.
Τα παιδιά ηλικίας 13 έως 15 ετών ενδέχεται να θέλουν να διατηρούν τις δραστηριότητές τους μυστικές, ειδικότερα εάν οι γονείς δεν είχαν στο παρελθόν ενδιαφερθεί για τον τρόπο που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και δεν τον γνωρίζουν. Είναι σημαντικό για την οικογένεια να γίνονται ανοιχτές συζητήσεις και για τους γονείς να ενδιαφέρονται για όσα κάνει το παιδί στο Διαδίκτυο και για εκείνους μαζί με τους οποίους το χρησιμοποιεί.
Οι οικιακοί κανόνες που ορίζονται από κοινού εξακολουθούν να χρειάζονται.
Ο έφηβος εξακολουθεί να έχει περιορισμένες δυνατότητες να αξιολογεί τα πράγματα και να χρειάζεται τη συμβουλή ενός ενηλίκου για θέματα όπως η δημοσίευση φωτογραφιών και κειμένου σχετικά με τον εαυτό του στο Διαδίκτυο. Διαβάστε περισσότερα: Συνομιλίες μέσω Διαδικτύου/προσωπικό απόρρητο
Τα ηθικά θέματα και η προσωπική ευθύνη που φέρει κανείς ως χρήστης του Διαδικτύου είναι σημαντικά θέματα για συζήτηση. Για παράδειγμα, η παράνομη λήψη αρχείων, οι κανόνες συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο και τα πνευματικά δικαιώματα. Τα παιδιά θα πρέπει επίσης να είναι υπεύθυνα για όσα δημοσιεύουν στο Διαδίκτυο, περιλαμβανομένων των προσωπικών τους πληροφοριών ή των πληροφοριών που ίσως να είναι παράνομες.
Οι γονείς θα πρέπει να ενδιαφέρονται εξίσου για τις “διαδικτυακές επαφές” τόσο του παιδιού τους όσο και των φίλων του. Και καλό είναι να εμπλέκονται οι γονείς εάν το παιδί τους θέλει να γνωρίσει νέους ανθρώπους μέσω Διαδικτύου.
Οι γονείς θα πρέπει να προσπαθούν να μην αντιδρούν υπερβολικά, ακόμα κι αν ανακαλύψουν ότι συνέβη κάτι “φρικτό” όταν το παιδί συνδέθηκε στο Διαδίκτυο. Οι γονείς μπορούν και πάλι να υποδεικνύουν στο παιδί κατάλληλο περιεχόμενο. Για παράδειγμα, υπάρχουν καλές διαδικτυακές υπηρεσίες που αφορούν τη σεξουαλικότητα και την υγεία και οι οποίες προορίζονται για νεανικό κοινό. Οι νέοι άνθρωποι θέλουν να αισθάνονται ότι μπορούν να μιλήσουν στους γονείς τους όταν δεν αισθάνονται άνετα σχετικά με κάτι που τους κάνει να μην νιώθουν άνετα στο Διαδίκτυο.
