Ζάννειο Πειραματικό Γυμνάσιο Πειραιά

ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ

Συγγραφέας: ΣΤΟΥΠΑ ΕΙΡΗΝΗ στις 26/04/2015

eik 5

 

Η χρυσή τομή δίνει το σημείο που πρέπει να διαιρεθεί ένα ευθύγραμμο τμήμα, ώστε ο λόγος του ως προς το μεγαλύτερο τμήμα να ισούται με τον λόγο του μεγαλύτερου τμήματος ως προς το μικρότερο. Η αναλογία αυτή είναι περίπου 1:1,618 και θεωρείται ότι δίνει αρμονικές αναλογίες. Αναλογίες δηλαδή που το μάτι μας, σαν να ήταν προγραμματισμένο εξαρχής έτσι, θεωρεί αρμονικές και όμορφες.

Την χρυσή τομή εισήγαγε και υπολόγισε ο Πυθαγόρας, (585 – 500 π.χ.). Από τότε έχει χρησιμοποιηθεί στην αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική. Ο χρυσός λόγος ήταν γνωστός στους Πυθαγόρειους. Στο μυστικό τους σύμβολο, την πεντάλφα, ο χρυσός λόγος εμφανίζεται στις πλευρές τους αστεριού. Με βάση το χρυσό λόγο δημιουργήθηκαν πολλά έργα της κλασσικής εποχής, όπως ο Παρθενώνας, και της αναγεννησιακής εποχής, όπως είναι ζωγραφικά έργα του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Αν και “ο χρυσός αριθμός” ήταν γνωστός από την μακρινή αρχαιότητα, η αντιστοίχηση και ο συμβολισμός του με το ελληνικό γράμμα “Φ” ξεκίνησε από τον μαθηματικό Mark Barr, στις αρχές του 20ου μόλις αιώνα. Συμβολίζεται με το γράμμα Φ προς τιμήν του Φειδία, τον γνωστότερο γλύπτη της ελληνικής αρχαιότητας, και τον σημαντικότερο της κλασικής περιόδου, ο οποίος ήταν ο πρώτος που τον χρησιμοποίησε.

 

ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ eik 6

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΦΥΣΗ     

Η γοητεία της χρυσής τομής δεν περιορίστηκε μόνο σε μαθηματικούς. Βιολόγοι, καλλιτέχνες, μουσικοί, ιστορικοί, αρχιτέκτονες, ψυχολόγοι, και ακόμη και μυστικιστές. Το περίεργο όμως είναι ότι το Φ ξεπροβάλει και μέσα από τη γεωμετρία της ίδιας της (Φ)ύσης. Τα λεγόμενα χρυσά σπειροειδή, που βασίζονται στο Φ, απαντώνται στο σχήμα αρκετών σπειροειδών Γαλαξιών (Spirals).  Ακόμα και στις σπείρες του DNA ή στα δακτυλικά μας αποτυπώματα έχουν αποκαλυφθεί μαθηματικές σχέσεις που ενέχουν το Φ. Στο ανθρώπινο σώμα ο χρυσός λόγος εντοπίζεται σε πολλές ανατομικές αναλογίες, τις οποίες παρατήρησε και κατέγραψε ο Leonardo da Vinci στον βιτρούβιο άντρα.

 

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η πρόσοψη του Παρθενώνα είναι ένα χρυσό ορθογώνιο και συναντάμε χρυσές σπείρες στα αρχαία ελληνικά κιονόκρανα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι επίσης  χρησιμοποίησαν τη χρυσή τομή στην κατασκευή των πυραμίδων.

 

 

 eik 8eik 7

 

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ ΣΤΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Ο συμβολισμός του λόγου χρυσής τομής με το γράμμα έγινε προς τιμήν του αρχαίου Έλληνα γλύπτη Φειδία, ο οποίος έκανε χρήση του λόγου αυτού στα γλυπτά του. Χρυσές αναλογίες συναντάμε ακόμα και στις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος. Ο Leonardo Da Vinci για αρκετό καιρό έδειξε ένα διακαές ενδιαφέρον για τα μαθηματικά στην τέχνη και την φύση και επιδόθηκε σε συστηματικές μελέτες. Μελέτησε τις αναλογίες του ανθρωπίνου σώματος και ειδικότερα τις αναλογίες στο ανθρώπινο πρόσωπο.