“μαθητική ζωή”
Εφημερίδα του Γυμνασίου Πολυκάστρου
Έντυπη και Διαδικτυακή Έκδοση
Γυμνάσιο Πολυκάστρου, Δ/νση Β/θμιας Εκ/σης Κιλκίς
email: mail [at] gym-polyk . kil . sch . gr
Ιστοσελίδα: https://blogs.sch.gr/gympolka/
11^ο φύλλο, Μάιος 2012

Εξετάσεις και Διατροφή

H πικρή αλήθεια είναι ότι και στο παρελθόν και στο παρόν και στο μέλλον πολύ λίγοι μαθητές ανακάλυψαν, ανακαλύπτουν και θ΄ανακαλύψουν τη σημασία και την προσφορά μιας καλής διατροφής στην ευκολότερη κατανόηση και εκμάθηση.

Η σημασία της επαρκούς διατροφής πρωί – μεσημέρι – βράδυ

Έχει αποδειχθεί πλέον σε εκατοντάδες έρευνες ότι η σωστή διατροφή, το πρωί, συμβάλλει στη διαφοροποίηση του δείχτη ευφυΐας και της ικανότητας μάθησης μεταξύ παιδιών που είχαν φάει ένα πλούσιο πρωινό και αυτών που ήταν νηστικά ή είχαν φάει κάτι πρόχειρο. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι η απόδοση των παιδιών που δεν έχουν καταναλώσει ένα καλό πρωινό μειώνεται ολοένα και περισσότερο με το πέρασμα της ώρας. Αυτό οφείλεται πολύ απλά στην ποιότητα της ενέργειας που κρύβουν οι διάφορες τροφές. Ένας καλός συνδυασμός από τροφές με υψηλή ποιότητα ενέργειας θα φέρει ασφαλώς και το ανάλογο αποτέλεσμα. Η ποιοτική διαφορά μεταξύ των τροφών έγκειται στην περιεκτικότητά τους σε διάφορα θρεπτικά συστατικά. Για να καταλάβουμε περισσότερο, αρκεί να συνειδητοποιήσουμε πως δεν τρώμε μόνο για να γεμίσουμε το στομάχι μας ή για να πετύχουμε ένα καλό γευστικό αποτέλεσμα, αλλά και για να εφοδιάσουμε τον οργανισμό με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ώστε να λειτουργήσει όχι μόνο σήμερα αλλά και για τα υπόλοιπα χρόνια.

Η ανάγκη του σώματος και για το τελευταίο θρεπτικό συστατικό

Ο οργανισμός, όπως γνωρίζουμε, έχει ανάγκη από όλα τα θρεπτικά συστατικά που μπορεί να του διαθέσει η φύση. Οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες, τα λίπη, οι διαιτητικές ίνες, οι βιταμίνες και τα μέταλλα πρέπει να συμμετέχουν στη διατροφή αρμονικά και με συγκεκριμένες αναλογίες μεταξύ τους, ώστε να υπάρξει ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Το γάλα είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των παιδιών αλλά μόνο του ή ακόμα και με το κρουασάν ή την τυρόπιτα αποτελούν πολύ φτωχό συνδυασμό, ώστε να παρέχουν την αρμονία και τη σωστή αναλογία όλων των θρεπτικών συστατικών, που είναι απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη και καλή επίδοση του παιδιού στο σχολείο. Η διατροφή αυτού του είδους είναι – σε μεγάλο βαθμό – ελλιπής σε αρκετές βιταμίνες όπως η βιταμίνη C, πολύτιμη κυρίως το χειμώνα, οι βιταμίνες Α, Ε, αρκετά μέταλλα, όπως το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος – η έλλειψη των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε έντονη επιθυμία για σοκολάτα και αλμυρά αντίστοιχα – αλλά και σε μια σειρά από πρωτεΐνες και ιδιαίτερα στα αμινοξέα τους που απαιτούνται για τη σωστή χρησιμοποίηση των πρωτεϊνών του γάλακτος. Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσω πως η διατροφή των παιδιών στο σχολείο είναι και πρέπει να είναι σε απόλυτη συνάρτηση με τη διατροφή τους στο σπίτι. Το καλό πρωινό, δηλαδή, είναι θεμελιώδους σημασίας. Αυτό σημαίνει ότι ο συνδυασμός των τροφών που θα δοθούν στο παιδί στο πρωινό του γεύμα και στη συνέχεια, στο κολατσιό του στο σχολείο θα πρέπει να το εφοδιάζει ΕΠΑΡΚΩΣ με όλα τα θρεπτικά συστατικά που αναφέραμε παραπάνω. Το πρωινό αυτό θα πρέπει να αποτελείται από ένα φυσικό χυμό φρούτων, σε αποχυμωτή, που να περιέχει και καρότο , ώστε να εξασφαλίσουμε μια καλή δόση βιταμινών C και Α και στη συνέχεια, θα πρέπει να συνοδεύεται από μια μερίδα δημητριακών πλήρους άλεσης όπως κουάκερ, μούσλι, βρασμένο στάρι, γαρνιρισμένα πάντα με άφθονους ανάλατους ξηρούς καρπούς και φρέσκα ή ξηρά φρούτα ή μια ή δύο φέτες ψωμί ολικής άλεσης με βούτυρο και μέλι. Επίσης, ένα αβγό συνοδευμένο από ψωμί ολικής άλεσης ή από τοστ με ψωμί ολικής άλεσης θα αποτελούσε θαυμάσια ιδέα. Με οποιαδήποτε απ΄ αυτές τις εναλλακτικές λύσεις εξασφαλίζουμε μια μεγάλη ποσότητα θρεπτικών συστατικών όπως πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Όταν λοιπόν, το παιδί δεν παίρνει κολατσιό από το σπίτι, θα πρέπει να βρει στην καντίνα του σχολείου του παστεριωμένο γάλα σε ατομική συσκευασία, σάντουιτς ή τοστ από ψωμί ολικής άλεσης με τόνο ή άπαχο ζαμπόν και τυρί άριστης ποιότητας – που θα περιέχουν επίσης, και ένα κομμάτι μαρούλι ή ντομάτα ή πιπεριά – επίσης τουλάχιστον έτοιμους φυσικούς χυμούς χωρίς ζάχαρη και οπωσδήποτε, χωρίς ανθρακικό, φρυγανιές, κουλούρια ή σταφιδόψωμα από αλεύρι ολικής άλεσης.

Παραπάνω αναφερθήκαμε στη σημασία της διαφορετικής ποιότητας της ενεργείας και ερχόμαστε τώρα να τα συγκρίνουμε με τα προϊόντα που συνήθως κυκλοφορούν στις σχολικές καντίνες. Όλα αυτά παρέχουν πάρα πολλούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες, που έχουν απογυμνωθεί από τα θρεπτικά τους συστατικά, περιέχουν πολύ λίπος και ζάχαρη και τα αναψυκτικά άφθονο ανθρακικό, με αποτέλεσμα να στερείται ο οργανισμός τα στοιχειώδη συστατικά που χρειάζεται για τη σωστή του ανάπτυξη. Αυτό έχει ως συνέπεια να προετοιμάζουμε τους αυριανούς υπερχοληστεριναιμικούς, παχύσαρκους διαβητικούς, καρδιακούς και καρκινοπαθείς.

Η συχνότητα και η ποιότητα των γευμάτων

Τα γεύματα θα πρέπει να είναι απλά στη σύνθεσή τους. Ένα βαρύ γεύμα προκειμένου να αποδομηθεί από τον οργανισμό μας απαιτεί μεγάλες ποσότητες αίματος που κατευθύνονται προς το στομάχι. Αυτό έχει ως συνέπεια να στερείται η σωστή αιμάτωση από όλα τα όργανα του σώματος και φυσικά και από τον εγκέφαλο. Αυτό που συμβαίνει τελικά είναι να μας πιάνει υπνηλία και αν δεν πάμε για ύπνο η απόδοσή μας θα είναι αρκετά περιορισμένη. Επίσης το καλό μάσημα των τροφών βοηθά στην καλύτερη αποδόμηση των τροφών άρα και στην ταχύτερη πέψη τους. Τα πολλά υγρά ταυτόχρονα με τα γεύματα αραιώνουν τα πεπτικά υγρά και δυσκολεύουν τη χώνεψη. Νερό είναι χρήσιμο να πίνουμε 5 – 10 λεπτά πριν την έναρξη του γεύματος – ώστε να μη διψάμε μετά – και κατά τη διάρκεια του γεύματος έως και μία ώρα από ελάχιστο έως καθόλου. Ακόμα και το νερό θα πρέπει να το πίνουμε με μικρές γουλιές που θα τις κρατάμε λίγο στο στόμα πριν τις καταπιούμε. Με τον τρόπο αυτό ενυδατώνεται και αξιοποιεί καλύτερα το νερό το σώμα μας. Ας μην ξεχνάμε πως το σώμα μας περιέχει 50 – 60% νερό και τα κύτταρά μας υπάρχουν σε περιβάλλον υγρασίας. Ένας καλά ενυδατωμένος οργανισμός μεταφέρει με ευκολία θρεπτικά συστατικά στον πυρήνα του κυττάρου και αποβάλλει τα παραπροϊόντα της θρέψης. Εφόσον οι τροφές που καταναλώνουμε είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, τότε σε συνδυασμό με την καλή ενυδάτωση του σώματός μας. Αφθονο νερό λοιπόν αλλά και τροφές που περιέχουν αρκετό νερό όπως τα φρέσκα φρούτα και οι χυμοί θα μας εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Καφές και τσάι λόγω της καφεΐνης που περιέχουν αναγκάζουν τα νεφρά να υπερλειτουργούν με συνέπεια να αφυδατώνουν το σώμα μας. Για κάθε ποτήρι ή φλιτζάνι καφέ ή τσάι που πίνουμε θα πρέπει να καταναλώνουμε ταυτόχρονα τουλάχιστον αντίστοιχη ποσότητα νερού. Ο μύθος του καφέ. Ποσότητα καφεΐνης που περιέχεται σε περισσότερα από τρία κουταλάκια σκόνη καφέ., λειτουργεί ανασταλτικά στην ποιότητα του ύπνου. Πέρα από το νευρικό σύστημα διεγείρει την υπερέκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας με συνέπεια να μην επιτρέπει στο σώμα να πέσει σε ένα βαθύ ύπνο και με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός δεν ξεκουράζεται επαρκώς έστω και αν φαινομενικά έχουμε κοιμηθεί αρκετές ώρες. Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί ως βασικό συστατικό ενέργειας τη γλυκόζη. Όταν αυτή προέρχεται από φρέσκα φρούτα ή ξερά όπως σταφίδες, ξερά σύκα ή δαμάσκηνα και ίσως συνοδευόμενα και από λίγους άψητους ανάλατους ξηρούς καρπούς όπως τα αμύγδαλα και καρύδια, όλα αυτά μαζί αποτελούν ένα θαυμάσιο τονωτικό καύσιμο για την ομαλή και διαρκή λειτουργία του εγκεφάλου. Το ιδανικό άμεσο και ταχύτατο τονωτικό του οργανισμού είναι ένα ποτήρι φρεσκοστυμμένος χυμός. O Μύθος της σοκολάτας. Η σοκολάτα δεν έχει τις δυνατότητες βελτίωσης της διάθεσης δηλώνουν οι διατροφολόγοι του Γερμανικού Ινστιτούτου Διατροφικής Υγιεινής και Διατροφολογίας (DIET) του Ααχεν. Η ποσότητα της φαινιλεθυαμίνης, του χημικού εκείνου στοιχείου που πιστεύεται ότι δημιουργεί το αίσθημα της ευφορίας όταν καταναλώνουμε σοκολάτα, είναι πολύ μικρό για να μπορέσει να αλλάξει τη διάθεση ενός ανθρώπου. Παρόλα αυτά η ουσία αυτή μπορεί να κάνει άλλα “θαύματα”. Ένα κομματάκι πικρής σοκολάτας (υγείας) κατά την ώρα που γράφετε διαγώνισμα ή ένα ακόμα όταν διαβάζετε, κάνει καλό. Η σοκολάτα έχει μία ουσία που αιματώνει τον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να συγκεντρωνόμαστε καλύτερα. Με μέτρο όμως. Οι πολλές θερμίδες που έχει δεν βοηθούν σε τίποτα! Ποιές τροφές μάς προσφέρουν ευεξία, χαλάρωση, τόνωση, και ποιές καταπολεμούν το στρες: Η διατροφή κατά την περίοδο μελέτης και εξετάσεων πρέπει οπωσδήποτε να είναι ισορροπημένη. Υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και λίπη στις σωστές ποσότητες χαρίζουν στον οργανισμό αυτά ακριβώς που χρειάζεται.

Για Ενέργεια

Οι βιταμίνες της ομάδας Β, C, και Ε είναι ενεργειογόνες, δίνουν δηλαδή στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται για να αντεπεξέλθει στο δύσκολο έργο της μελέτης. Τις βρίσκουμε στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, και τις ζωικές τροφές. Οι υδατάνθρακες επίσης που βρίσκονται στο ρύζι, στις πατάτες, στα δημητριακά και τα φρούτα είναι μία πολύ καλή πηγή ενέργειας.

Για Πνευματική Διαύγεια

Ο Βασιλικός Πολτός καθώς και εκχυλίσματα βοτάνων κινεζικών συνταγών προσφέρουν πνευματική διαύγεια. Πωλούνται στα φαρμακεία και σε καταστήματα με φυσικές τροφές.

Για Ευεξία

Οι ζωικές ( κρέας κόκκινο και άσπρο, ψάρι, αυγό, γαλακτοκομικά) και οι φυτικές (όσπρια) πρωτεΐνες χαρίζουν ευεξία και καταπολεμούν την κόπωση σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Το νερό είναι απαραίτητο. Μικρές ποσότητες νερού σε τακτά χρονικά διαστήματα καθυστερούν στην εμφάνιση της κόπωσης και συνδράμουν στην σωστή λειτουργία του οργανισμού.

Για καλή Λειτουργία του Οργανισμού

Τα λίπη (ελαιόλαδο, βούτυρο κλπ) δίνουν στον οργανισμό ενέργεια. Προσοχή στην ποσότητα: να αποτελεί το 20% της καθημερινής διατροφής μας!

Εξετάσεις 2012

Σε λίγες ημέρες μπαίνουμε σε περίοδο εξετάσεων και καλό θα ήταν οι μαθητές να αρχίσουν σιγά σιγά να προετοιμάζουν τον εαυτό τους, ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των ημερών. Η προετοιμασία αυτή δεν πρέπει απαραίτητα να εστιάζεται στη μελέτη μόνο των μαθημάτων, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει και άλλους τομείς, τους οποίους θα αναπτύξουμε παρακάτω, μέσω μιας συζήτησης που έγινε πριν λίγες μέρες με μαθητές του σχολείου μας. Οι μαθητές αυτοί ήταν οι Γκοτζαμάνη Γεωργία, Σιωνίδου Ευαγγελία, Τίγκας Νικόλαος, Χαμουρούδης Άγγλος, Γκαντίδης Μιχαήλ, Κυπαρίσσης Ιωάννης, Μυστρίδου Μαρία. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο κ. Δεβετζής Λεωνίδας, υπεύθυνος της εφημερίδας του σχολείου μας, «μαθητική ζωή εφημερίδα του γυμνασίου πολυκάστρου».

Η πρώτη ερώτηση ήταν, πόσες ώρες την ημέρα διαβάζετε; Οι μαθητές στην ερώτηση αυτή απάντησαν ότι, διαβάζουν κατά μέσω όρο 3 με 4 ώρες, αλλά αυτό εξαρτάται κυρίως απ’ την δυσκολία, αλλά και τη βαρύτητα του μαθήματος.

Στη συνέχεια οι μαθητές μας στην ερώτηση πόσες ώρες κοιμάστε, απάντησαν ότι κοιμούνται κατά μέσω όρο 8 ώρες κάτι πολύ φυσιολογικό. Υπήρξε όμως μαθητής που δήλωσε ότι κοιμάται 12 ώρες την ημέρα, αλλά και μαθητής με μόλις έξι ώρες, προσπαθώντας να χαλαρώσει βλέποντας ταινίες στην τηλεόραση αργά το βράδυ. Εδώ, θα ήθελα να αναφέρω ότι η επιλογή των ταινιών θα πρέπει να είναι προσεκτική, και εις γνώση των γονέων, γιατί ταινίες με ακατάλληλο περιεχόμενο (θρίλερ, ταινίες βίας κλπ), μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική ισορροπία των μαθητών.

Η επόμενη ερώτηση ήταν, αν φροντίζετε να έχετε ελεύθερο χρόνο κατά τη διάρκεια της μελέτης και τι κάνετε στον ελεύθερο χρόνο σας; Οι μαθητές μας λοιπόν, στην πλειοψηφία τους έχουν ελεύθερο χρόνο, ο οποίος όμως κατανέμεται ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός ξεχωριστά. Κάποιοι από αυτούς, βγαίνουν βόλτες με φίλους, γυμνάζονται, ακούνε μουσική, κυρίως κατά τις απογευματινές ώρες. Άλλοι πάλι βγαίνουν αμέσως μετά την γραπτή εξέταση με συμμαθητές τους στην πόλη κι ύστερα επιστρέφουν στο σπίτι τους για να συνεχίσουν την μελέτη ή βγαίνουν κυρίως τα Σαββατοκύριακα, για χαλάρωση και διασκέδαση.

Η επόμενη ερώτηση ήταν, αν προσέχετε τη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της μελέτης και τι προτιμάτε να τρώτε; Οι απαντήσεις λοιπόν σ’ αυτή την κρίσιμη ερώτηση, ήταν κατατοπιστικές όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειες τους και κατέδειξαν ότι σε γενικές γραμμές διατρέφονται σωστά. Όλοι έπαιρναν ένα καλό πρωινό με ψωμί, γάλα, φρέσκο βούτυρο, κορν φλέικς, μπριός, φρούτα κλπ., αλλά και ένα καλό μεσημεριανό, με φρεσκομαγειρεμένο φαγητό, όπως παστίτσιο, αρακά, όσπρια, κρέας σούπες και άλλα. Στο βραδινό τραπέζι στην πλειοψηφία τους οι μαθητές έτρωγαν λιτά και ελαφριά, ένα τοστ ή γιαούρτι ή φρούτα για παράδειγμα, γύρω στις 7 με 8 το απόγευμα. Υπήρξαν όμως και μαθητές που ξέφευγαν πότε πότε, τρώγοντας σοκολάτες γλυκά, παγωτά και μάλιστα σε ώρες ακατάλληλες, επιβαρύνοντας το στομάχι τους κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Στο αν παίρνουν συμπληρώματα διατροφής, τα περισσότερα παιδιά απάντησαν αρνητικά, ένα όμως εξ αυτών απάντησε ότι, λαμβάνει ως συμπλήρωμα βασιλικό πολτό, κάτι το οποίο ενδείκνυται σε ανάλογες περιπτώσεις. Αρνητικά απάντησαν τα περισσότερα παιδιά στην ερώτηση,  αν κατά την διάρκεια της μελέτης ακούνε μουσική, βλέπουν τηλεόραση ή είναι στον ίδιο χώρο με άλλα πρόσωπα. Σε κάποια παιδιά αρέσει πότε πότε να ακούνε μουσική την ώρα της μελέτης.

Η επόμενη ερώτηση ήταν, αν έχουν άγχος και πως το διαχειρίζονται. Οι απαντήσεις τους ήταν ότι δεν έχουν κατά βάση τόσο άγχος ώστε να μην αποδίδουν στη μελέτη, μπορούν και το διαχειρίζονται και κυρίως το άγχος τους, έχει να κάνει με τη δυσκολία του μαθήματος και την πίεση που τους ασκείται από τους γονείς και τον περίγυρο τους, αλλά και το μέγεθος της ύλης και τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου κατά το τέλος της οποίας παρουσιάζονται φαινόμενα εξάντλησης. Κάποιοι μαθητές δήλωσαν ότι έχουν λίγο άγχος την ημέρα των εξετάσεων. Οι μαθητές δήλωσαν επίσης, ότι κάποιοι διαβάζουν και προετοιμάζονται σωστά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς με τακτική μελέτη και ορθή παρακολούθηση των παραδόσεων και έτσι στο τέλος της χρονιάς, κατά την εξεταστική περίοδο η επαναληπτική μελέτη γίνεται πολύ πιο εύκολη. Επίσης, τα περισσότερα παιδιά ενδιαφέρονται να κατανοήσουν αυτά που διαβάζουν και δεν τους ενδιαφέρει η απομνημόνευση, αν και η απαίτηση της εξέτασης γέρνει περισσότερο στην απομνημόνευση και όχι στην κατανόηση των κειμένων.

Τέλος στην ερώτηση, αν πιέζονται από τους δικούς τους να διαβάζουν και να επιμελούνται τα μαθήματα τους. Οι περισσότεροι απάντησαν ότι δεν δέχονται τόσο μεγάλη πίεση από τους γονείς τους, αλλά γίνεται αντιληπτό ότι και οι γονείς συμμετέχουν σ’ αυτή τη διαδικασία, στηρίζοντας τα παιδιά τους με το ενδιαφέρον τους ή και το αντίθετο καμιά φορά. Επίσης η συνδρομή τους είναι πολύ βασική, επειδή με τη στάση τους, στηρίζουν τα παιδιά τους ψυχολογικά με διαφορές ενέργειες, όπως της προετοιμασία σωστού φαγητού, της καθαριότητας  των χώρων, δημιουργώντας ένα ήρεμο και σταθερό περιβάλλον. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για να μελετήσει το παιδί σωστά και σκοπός τους είναι, να μπορεί το παιδί να αποδώσει τα μέγιστα στην περίοδο των εξετάσεων.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους μαθητές, που με χαρά πήραν μέρος στη συζήτηση που κάναμε και πιστεύω ότι οι απόψεις τους θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον των συμμαθητών τους, των γονέων τους, αλλά και των καθηγητών τους, κατά την δύσκολη αυτή περίοδο της σχολικής χρονιάς που διανύουμε.

Υλικό:
Μαθητική Ζωή 11.zip